?"Mentalitet" so'zi fransuz tilidagi "mentalité" so'zidan kelib chiqqan. "Mentalité" so'zi esa lotin tilidagi "mens" so'zidan olingan bo'lib, "aql", "fikr", "ong" degan ma'nolarni anglatadi.

Ma'nosi:

"Mentalitet" so'zi odamlarning dunyoqarashi, qadriyatlari, e'tiqodlari, xulq-atvorlari va ularning ijtimoiy hayotdagi o'rni haqida gap ketganda ishlatiladi.

Qo'shimcha ma'lumotlar:

• Vikipediya: Mentalitet
• Britannica: Mentalitet

Wikipedia

Mentalitet

Mentalitet (lotincha: mentalis — akliy) — ayrim kishi yoki ijtimoiy guruhga xos aqliy qobiliyat darajasi, maʼnaviy salohiyat. Jamiyat, millat yoki shaxsning Mentaliteti ularning oʻziga xos tarixiy anʼanalari, urf-odatlari, diniy eʼtiqodini ham qamrab oladi.…

?"Somon yoʻli" soʻzi oʻzbek tilida qadimgi turkiy tillardan kelib chiqqan. Uning ildizi "somon" va "yoʻl" soʻzlariga borib taqaladi. "Somon" soʻzi oʻzbek tilida "oʻsimliklarning qurigan barglari" maʼnosini bildiradi. "Yoʻl" soʻzi esa oʻzbek tilida "harakatlanish yoʻli" maʼnosini bildiradi.

Maʼnosi:

"Somon yoʻli" soʻzi osmonda koʻrinadigan yorugʻlik chizigʻini bildiradi. Bu yorugʻlik chizigʻi Yer sayyorasidan koʻrinadigan koʻplab yulduzlarning toʻplanishi natijasida hosil boʻladi. Qadimiy odamlar bu yorugʻlik chizigʻini somon toʻkilgan yoʻlga oʻxshatganligi sababli, uni "Somon yoʻli" deb ataganlar.

Manbalar:

• Oʻzbek tili lugʻati
• Qadimgi turkiy tillar lugʻati
• Vikipediya: Somon yoʻli

?"Maorif" soʻzi arab tilidan olingan boʻlib, "nur", "yorugʻlik" maʼnolarini bildiradi.

Maʼnosi:

"Maorif" soʻzi "nur", "yorugʻlik" maʼnolaridan kelib chiqib, insonning aqliy va maʼnaviy rivojlanishiga, bilimga ega boʻlishiga, madaniyatli boʻlishiga yordam beradigan har qanday faoliyatni ifodalaydi. U quyidagi turlarda ishlatilishi mumkin:

• Taʼlim-tarbiya: "Maorif" soʻzi taʼlim-tarbiya tizimini, maktablarni, universitetlarni, bilim berish jarayonini ifodalaydi. Masalan, "Maorif sohasi rivojlanishi", "Maorif muassasasi".
• Madaniyat: "Maorif" soʻzi madaniyatni, sanʼatni, adabiyotni, musiqani, tarixni, fanni ifodalaydi. Masalan, "Maorif va madaniyat", "Maorifning taraqqiyoti".
• Bilim: "Maorif" soʻzi insonning bilimga ega boʻlishi, oʻrganishi, tushunishi va rivojlanishi bilan bogʻliq. Masalan, "Maorif bilim manbai", "Maorif insonga yorugʻlik beradi".

Manbalar:

• Oʻzbek tili lugʻati
• Arab tili lugʻati

Arabdict

arabdict German Arabic

Nima buu ???

?"Kulliyot" soʻzi arab tilidan olingan boʻlib, "jami", "butun", "hamma" maʼnolarini bildiradi.

Kelib chiqishi:

• "Kull" soʻzi arab tilida "hamma" degan maʼnoni anglatadi.
• "Kulliyot" soʻzi esa "kull" soʻziga qoʻshilgan "-iyat" qoʻshimchasi bilan hosil boʻlgan. "-iyat" qoʻshimchasi esa "holat", "xususiyat" maʼnolarini bildiradi.

Maʼnosi:

Shunday qilib, "kulliyot" soʻzi "hamma narsa", "butun", "jami" maʼnolarini bildiradi. Ushbu soʻz turli sohalarda ishlatiladi. Masalan:

• Adabiyotda: "Kulliyot" biror shoir yoki yozuvchining barcha asarlarini oʻz ichiga olgan toʻplamni bildiradi. Masalan, "Alisher Navoiy kulliyotlari".
• Fanda: "Kulliyot" biror fan sohasidagi barcha bilimlarni oʻz ichiga olgan toʻplamni bildiradi. Masalan, "Matematika kulliyotlari".

Manbalar:

• Oʻzbek tili lugʻati
• Arab tili lugʻati

Arabdict

arabdict German Arabic

*?*"Intiho" soʻzi arab tilidan olingan boʻlib, "nihoya", "oxiri", "chegara" maʼnolarini anglatadi.

Maʼnosi:

• Soʻzma-soʻz maʼnosi: "Intiho" soʻzi biror narsaning oxirini, chegarasini, yakunini bildiradi.
• Keng maʼnosi: "Intiho" soʻzi nafaqat jismoniy narsalar, balki vaqt, hodisa, jarayon, gʻoya kabi mavhum narsalar uchun ham ishlatilishi mumkin. Masalan, "hayotning intihosi", "muhabbatning intihosi", "fikrning intihosi" kabi iboralar.

Kelib chiqishi:

"Intiho" soʻzi arab tilidagi "intiha" (انتهى) feʼlidan olingan boʻlib, "tugallandi", "yakunlandi", "oxirga yetdi" maʼnolarini anglatadi.

Qoʻshimcha maʼlumot uchun:

• Arab tili lugʻati saytiga murojaat qilishingiz mumkin.

Arabdict

arabdict German Arabic

*?*"Debocha" soʻzi oʻzbek tilida "kirish soʻzi", "boshlangʻich qism", "mulohaza", "taʼrif" degan maʼnolarni anglatadi. Bu soʻz, odatda, biror asar, maqola, nutq yoki boshqa yozma yoki ogʻzaki ishning boshlangʻich qismi boʻlib, unda asarning asosiy mavzui, maqsadi va yozuvchining fikrlari qisqacha bayon etiladi.

"Debocha" soʻzi oʻzbek tiliga arab tilidan kirib kelgan boʻlib, "دَيبَاجَة" (dībāja) soʻzidan olingan. Arab tilidagi "دَيبَاجَة" soʻzi esa "dībāj" soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, "dībāj" soʻzi "toʻqish", "bezash" degan maʼnolarni anglatadi.

Manba:
https://www.ozbek.net/lugat/debocha
https://uz.wikipedia.org/wiki/Debocha

?"Pomir" soʻzi oʻzbek tilida Markaziy Osiyodagi togʻ tizmasini anglatadi. Bu togʻ tizmasi Oʻzbekiston, Tojikiston, Xitoy va Afgʻoniston chegaralarida joylashgan.

"Pomir" soʻzi oʻzbek tiliga tojik tilidan kirib kelgan boʻlib, "Помир" soʻzidan olingan. Tojik tilidagi "Помир" soʻzi esa qadimgi fors tilidagi "پامیر" (Pāmir) soʻzidan kelib chiqqan. Fors tilidagi "پامیر" soʻzi esa "пой" (poy) va "мир" (mir) soʻzlaridan tashkil topgan boʻlib, "poy" soʻzi "oyoq" degan maʼnoni, "mir" soʻzi esa "dunyo" degan maʼnoni anglatadi.

Manba:
https://www.ozbek.net/lugat/pomir
https://uz.wikipedia.org/wiki/Pomir

*⭐️*"Mezon" so'zi o'zbek tilida "o'lchov", "standart", "me'yor", "ko'rsatkich" degan ma'nolarni anglatadi. Bu so'z, odatda, biror narsani baholash, taqqoslash yoki o'lchash uchun ishlatiladigan standart yoki ko'rsatkichni bildiradi.

"Mezon" so'zi arab tilidan olingan bo'lib, "mizan" so'zining o'zbekcha talaffuzi hisoblanadi. "Mizan" so'zi esa "o'lchov", "tarozı", "muvozanat" degan ma'nolarni anglatadi.

Manba:
https://www.ozbek.net/lugat/mezon
https://uz.wikipedia.org/wiki/Mezon