[⚜ 5-sinf biologiya darsligi bòyicha kerakli ma'lumotlar

Kirish va 1- dars bòyicha kerakli ma'lumotlar](https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi) *▪️*Y.Tòraqulov - qalqonsimon bez ish yurutdi

▪️J.Hamidov - sitologiya  sohasi

▪️J.Musayev - ģoza kolleksiyasi

▪️M.Valixonov - ģoza fiziologiyasi

▪️M.Mavloniy - mikrobiologiya sohasi va mikroorganizmlar kolleksiyasini yaratdi

▪️J.Azimov - zoologiya sohasi va hayvon parazitlarini

▪️T.Rahimova - chòl va adir òsimliklar ekologiyasi

▪️Ò.Pratov - botanika sohasi boyicha ilmiy ishlar

2 - dars

Moddalar almashinuvi - metabolizm

Metabolizm 2 xil bòladi -
?️ 1. Assimilyatsiya - sintez reaksiyalari
(Oqsil biosintezi , fotosintez )

?️2. Dissimilyatsiya - parchalanish reaksiyalari
(Oqsil, yoģ, uglevodlarning tarkibiy qismlarga parchalanishi )

?️Avtotroflar - òz ozuqasini òzi sintezlaydiganlar
(Òsimliklar va ayrim bakteriyalar )
?️Geterotroflar - tayyor ozuqa bilan oziqlanadi
(Bakteriya,zamburuģ va hayvonlar )

Qòshimcha atamalar :
? Uyatchan mimoza - o'simlik

3- dars

?️Kuzatish usuli - eng qadimgi usul bu usuldan hozirda videokamera qòyish yoki chip ulash ham tatbiq etilgan

?️Taqqoslash usuli - 2 ta organizm òzaro solishtiriladi va ular orasidagi òxshashlik va farqlar aniqlanadi.

?️Tarixiy usul - qadimda yashayotgan organizmlar hozirda yashayotganlari bilan solishtiriladi.
(Otlarning kelib chiqishi )

?️Tajriba usuli - organizmlar uchun qulay bòlgan muhit yaratib beriladi.Qòshimcha ma'lumotlar ? Redi tajribasida ikki qanotlilar turkumi qatnashadi

?Mikrovintni - burash orqali aniq tasvir hosil qilinadi

4- dars

?Eritrosit- 2 tomoni botiq shaklda kislorod tashiydi
?Leykosit - soxta oyoqlar hosil qiladi mikroblardan himoya qiladi
? Barg oģizchalari -  loviyasimon tuzilishga ega suv buģlatadi

?️Prokaroitlar - yadrosi shakllanmagan organizmlar
(Bakteriyalar va kòk yashil suv òtlar )

?️Eukariotlar - yadrosi shakllanganlar
(Zamburuģ,òsimlik,hayvonlar )

Plastida - 3 xil bòladi
1.Xromoplast- sariq, qizil, kòk bòladi gul va mevada uchraydi
2.Xloroplast - yashil bòladi yosh poya va barglarda uchraydi
3.Leykoplast - rangsiz yoki oq bòladi ildiz va uruģda uchraydi.

?️Asosiy tòqima uchun xos - ustunsimon va bulutsimon hujayralar.

5- dars
Tirik organizmalar deb kimlarga aytish mumkin ? ?

Javob : hayvonlarga , o'simliklarga , bakteriyalarga va zamburug'larga ?

Viruslarga nisbatan tirik organizm tushunchasini qo'llash noto'g'ri.

? Viruslar
Gepatit A va B - jigar hujayralarida
Gripp va Koronavirus - nafas yo'llari shilliq qavatida
Gerpes - lab epiteliysida
Bakteriofag - bakteriyalarda
Tamaki mozaikasi - o'simliklarda
Quturish - hayvonlarda
Bundan tashqari virusli kasalliklar - ensefalit va OITS .

6 - dars
Bakteriyalarni - mikrobiologiya o'rganadi.

? Tashqi tuzulishiga ko'ra bakteriyalar 3 xil :
1. Sharsimon - kokk
2. Tayoqchasimon - batsilla
3. Buralgan - vibrion va spirilla

♨️ Noqulay sharoitda spora  hosil qiladi.
Chidamliligi : +140°C .... -253°C

? Tugunak bakteriyalar dukkakdoshlar oilasiga kiruvchi o'simliklar ildizida simbioz yashaydi.

☘ Tuproqni azotga boyitishda bedadan keng foydalaniladi.

? Parazit bakteriyalar - sil , vabo , o'lat , ichburug' va qoqshol .

? Archa va terak fitonsid ajratadi.

??Ilm izlaganlar uchun ?**

?Malumotga boy kanalhttps://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi

✅ DTM masalasi o’rganib qo’ying ?

Ikkita DNK molekulasi tarkibida jami 1000 ta nukleotid mavjud. Birinchi DNK molekulasidagi nukleotidlarning 25%i adenin nukleotididan iborat, ikkinchi DNK molekulasidagi nukleotidlarning 20%i timin nukleotididan iborat. Agar ikkala DNK molekulasi tarkibidagi guanin nukleotidlari yig‘indisi 270 taga teng bo!lsa, ikkinchi DNK molekulasining uzunligini (nm) aniqlang. (qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm)

A) 120 B) 72 C) 102 D) 68

Yechimi?

1 dnk - x
2dnk - y
Umumiy nukleotid 1000 ta

1dnk da 25x A-T 25x
25 x G-S 25x %

2 dnk 20y A-T 20y
30y G-S 30y %

x+y=1000
0,25x+0,3y=270
y=400
X= 600

400 2 dnk nuk bitta zanjirga asosan uzunlik topiladi 400/2=200

Uzunlik topish 200*0,34=68

?Javob D)68

✅yechim
@Kenjayev_Odil ustoz tomonidan qilindi

Kanalimiz???

https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi

*‼️Qabul boshlanishiga 6 kun qoldi*
#abituriyent

Prezident farmoniga ko‘ra, joriy yilda ilk marta qabul jarayonlari “avval test, so‘ng tanlov” tamoyiliga muvofiq quyidagi ikki bosqichda amalga oshiriladi:

*1️⃣ Birinchi bosqich: abituriyentlar 5-iyundan 25-iyunga qadar (25-iyun kuni ham) test sinovi topshirish uchun ro‘yxatdan o‘tadi. Bunda abituriyentlar faqat test sinovi topshiriladigan fanlar majmuasi, ta’lim tili va test topshirish hududini* hamda kirish imtihonlari tarkibida kasbiy (ijodiy) imtihon bo‘lsa, ushbu imtihonni topshiradigan davlat oliy ta’lim muassasasini tanlaydi;

Ya’ni birinchi bosqichda oliy ta’lim muassasasi tanlanmaydi. Abituriyentlar faqat qaysi fandan, qaysi tilda, qaysi hududda test topshirishini belgilaydi. "Men Yuridik universitetga topshirdim, men Tibbiyot akademiyasiga topshirdim" degan gaplar birinchi bosqichda bo‘lmaydi.

✅ Imtihonlar iyul–avgust oylarida o‘tkaziladi.

*2️⃣ Ikkinchi bosqich: abituriyentlar test sinovlari to‘liq yakunlanganidan so‘ng 15 kun davomida* oliy ta’lim muassasasi, bakalavriat ta’lim yo‘nalishi va ta’lim shaklini tanlaydi.

Ya’ni o‘zining olgan baliga qarab, testlar o‘tib bo‘lgandan keyin, qaysi oliygohning qaychi yo‘nalishiga topshirishini tanlaydi. O‘ylab olish, tahlil qilish uchun 15 kun vaqt bo‘ladi.

*❓O‘qishga kira olmaganlar nima qiladi?*

Mabodo abituriyentlar oliygohlarga kira olmasa, unda testda to‘plagan bali bilan kollej va (yoki) texnikumni tanlashi mumkin. O‘qishga kira olmaganlar uchun kollej yoki texnikum tanlashga OTMlarga qabulning yakuniy natijasi e’lon qilinganidan so‘ng yana 10 kun muddat beriladi.

manba? @xushnudbek ?

https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi

*?TO'QIMALAR ? ( O'simliklarda barcha to'qimalar )#FOYDALI?Bir - biriga o'xshash hujayralar birgalikda to'qimalarni xosil  qiladi.
To'qimalar asosan 2 - xil :
1. Oddiy
2. Murakkab?***Morfobiologik belgi va xususiyatlariga qarab :

1. Hosil qiluvchi
2. Asosiy    
3. G'amlovchi
   4.O'tkazuvchi
4. Qoplovchi
5. Mexanik
6. Ajratuvchi
   To'qimalar farqlanadi.

1.Hosil qiluvchi ( 2-xil )
a.uchki
b. yon

2.Asosiy to'qima - (3-xil )
a. Assimilatsiyalovchi 
b. suv saqlovchi
c. G'amlovchi

1. Gamlovchi to'qima -  asosan o'simliklarda oziq moddalar g'amlanishida ishtirok etadi.
   M -  Qizil sho'ra  , Baliqko'z , Sarsazan , Buzoqbosh ✅

2. Otkazuvchi to'qima ( 2-xil )
   1.Ksilema ( yog'ochlik naylari , hujayralari o'lik) -
   Suv va mineral tuzlar ildizdan bargga xarakatlanadi . ✅

3. Floema ( lub naylari , hujayralari tirik) -
   Organik moddalar bargdan barcha organlarga xarakatlanadi

4. Qoplovchi to'qima ( 3-xil )

5. Epiderma (tirik )
6. Periderma (yarim tirik , yarim o'lik )

7. Po'stloq ( o'lik )

8. Mexanik to'qima ( 2-xil  )

9. Kollenxima ( tirik ).
   a) Burchaksimon
   b) Plasinkasimon
   c) Govaksimon

10. Sklerenxima (o'lik ).
    a) lub tolalari
    b) sklereid ( tosh hujayralar )

11. Ajratuvchi to'qima - zararli moddalarni tashqi muhitga chiqaradi .
    M: ( Kauchok , Balzam , efir moylari , Smolalar )**https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
    https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
    https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi

2023 Biologiya masala DNK

???
102 nm uzunlikdagi DNK da 1-va 2 -zanjirdagi A nukleotidlar nisbati 1 :3 nisbatda 1-zanjirdagi G shu zanjirdagi T dan 2 marta kam, 1- pirimidin asoslarini 40 % ini S tashkil etsa DNKdagi jami A lar sonini toping
#JAVOB: 160

1) xA-Tx
1,5xG-S
2xS-G2x
3xT-A3x

2)Pirimiddin asosi S,T timin malum 3x demak u 60 foiz

3). 3x——-60foiz
2x =———40foiz

2x =S ekan

4)shartda 102 nm uzunlik
102/0,34=300 bir ip

5). x+1,5x+2x+3x=300
7,5x=300
x=40

6) 3x+x jami A
440=160 ✅*

yechim muallifi: Kenjayev O

https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi

Mubinaning ovqat ratsionida yog' miqdori oqsil miqdoridan 1,2 barobar kam, uglevod miqdori esa, yog'dan 1,4 barobar ko'pligi ma'lum bo'lsa, Mubinaning tana massasini 60 kg bo'lib, asosiy moddalar almashinuviga sarflanadigan energiya umumiy energiyani 72,144 % ni tashkil qilsa, Mubinaning ovqati tarkibidagi uglevoddan ajralgan energiyani (kkal) da hisoblang.
A) 410. B) 820 C) 615. D) 574[Yechimi
1) 1kg---1 soat--1 kkall
60 kg--24 soat --------x=1440 ✓
1440 kkal---72,144 %
X----100%
X=1996 kkal✓

2) Oqsil→1,2 x4,1=4,92 x
Yogʻ→x9,3=9,3x
Uglevod →1,4 x•4,1=5,74 x

4,92 x+9,3x+5,74 x=1996
19,96 x=1996
X=100

3) Uglevod 5,74 x=5,74100 =574 kkal
Demak javob D](https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi) yechim :Raximberdiyev S*https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣

BIOLOGIYA fanidan MILLIY SERTIFIKAT TEST UCHUN ONLAYN kurs qabul davom etmoqda 2- dars qatnashish bepul➡️Kurs haqida?Milliy sertifikat va DTM darajasidagi testlar va tahlili
Barcha masalalar oddiydan murakkabga qadar o’rgatiladi ayniqsa ATF,DNK ,qo’shkrossingover genetika,urug’lanish .*✅*NATIJALAR (ko‘k yozuvga bosing)*✅***Milliy sertifikat 100 foizlik natija*✅***Olimpida natijasi *✅*BMBA (DTM) natija yili kesimida

?kurs davomligi 4 oy.
oylik to’lov -180 ming*?Murojaat uchun :* @Kenjayev_Odil yozing*☎️+998934723232* Manzil*⬇️*@milliysertifikatbiologiya@milliysertifikatbiologiya

2023 Biologiya masala DNK

???
102 nm uzunlikdagi DNK da 1-va 2 -zanjirdagi A nukleotidlar nisbati 1 :3 nisbatda 1-zanjirdagi G shu zanjirdagi T dan 2 marta kam, 1- pirimidin asoslarini 40 % ini S tashkil etsa DNKdagi jami A lar sonini toping
[#JAVOB: 160

1) xA-Tx
1,5xG-S
2xS-G2x
3xT-A3x

2)Pirimiddin asosi S,T timin malum 3x demak u 60 foiz

3). 3x——-60foiz
2x =———40foiz

2x =S ekan

4)shartda 102 nm uzunlik
102/0,34=300 bir ip

5). x+1,5x+2x+3x=300
7,5x=300
x=40

6) 3x+x jami A
440=160 ✅](https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi)
yechim muallifi: Kenjayev O*

https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi
https://t.me/Kenjayev_tayyorlovkursi