Мурaд V  (1840 -1904) империянинг 33-султаны (1876 -жыл ; тек 93 күн).

Мурaд V әмекиси Абдулазиз I орнына тахтга отырған. Саламатлығы насазлиғи себепли тез-тез емленип турған. Мәмлекеттиң зәрүрли ўазыйпаларын атқара алмағанлығы ушын мәмлекет кеңеси тәрепинен тахтдан қулатилған. Бирақ оны тахтға қайтарыў ушын бир неше әўметсиз урыныслар болған. Бирақ булардың хеш биры да әмелге аспаған.

Kanallimiz____ @kanall_13

Hayriddin Barbarosa

1940—1950-jılları Turkiyaǵa Fransiya delegatsiyasi keldi. Turkiya rásmiyleri olardı kútip alıp atır. Aqsham waqtı jaqınlasıp qalǵan waqıt edi. Kelgen qonaqlardı mıymanxanaǵa alıp ketpekshi bolǵanlarda, fransuzlar: «Bizlerdi admiralıńızdı aldına alıp barin'», dep aytdılar. Túrkler hayran : «Qaysı admiral? Atı ne, aytsan'iz alıp baramız». Fransuzlar: «Hayriddin Barbarosanin' aldına alıp barıńlar, ol bizlerdi burınları Ispaniyalıqlardan qutqargan edi, sol sebepli bizler odan qarızdarmız, qabrini zıyarat etip, minnetdarshılıq bildiriwdi qáleymiz».

Biraq Hayriddin Barbarosaning qa'bri taslandıqxana jaǵdayında edi. Túrkler qonaqlardı azanda aparıwdı aytıp, azanǵasha qábir átirapın tazalap, tań atqanda qonaqlardı apardı.
Kanallimiz 👉👉👉 @kanall_13

Admin adminka bolıwdı qàlewshiler @Qaraqalp_shayirlari_bot imizģa jazip qaldiriñ.

《 Байкот сөзи қайерден келип шыққaн》

Шарлз Каннингем Бойкот - жумыстан босаған офитсер ҳәм Ирландияда инглиз жер басқарыўшысы болып ислеген. ўақыт өтиўи менен жерлер қурий баслаған, жерден пайда болмаған ҳәм адамлар ижара ҳақини кемейтиўди талап қылады, бирақ буның орнына Бойкот жумысшылар санын кемейтиўге қарар етеди. Кейин қала халқы өз-ара келисип, офитсерни " бойкот" етиўге қарар қылды ҳәм басқа ҳеш ким оған жумысшы болып жалланбады, почташылар оған хатларды жеткизбеди, қоңсыласлар оған итибар бермей қойды ҳәм дүканларда оған ҳәм шаңарағына ҳеш нәрсе сатбай қойдылар. Бул ўақыя 1880-жылларда жүз берген.
Kanallimiz 👉👉👉 @kanall_13

​​《 Қызкетген Каналы》

1926 -  жылғы Гонедарыя баклаý жумысының жуýмағы бойынша сағасын Такыятастан алатуғын 21 шақырымлық Қызкеткен каналының курылысы жобаластырылды. Солай етип, усы жыл октябрде 10 мыңнан аслам дийқанлар Қызеткен каналының казыуына топланды. Бирақ Қызкеткен каналының жойбары толық питпеуине байланыслы каналды қазыу жумыслары 30жыллары да даýаметти. Бул жыллары Орай Өзбекистан хам Қаракалпакстанда пахташылықты раýажландырыýды талап етти хəм арнаýлы қарарлар қабыл етти. Пахташылыктың раýажланыýы суýсыз мумкин емес еди. Сонлыктан, Қаракалпакстанда биринши рет сағасы темир бетоннан салынған Қызкеткен каналының қурылысы 1935 жыл 7-апрельде пайдаланыýға тапсырылды. Оның сағасынан секундына 180-200 куб метр суý ағыý  мумкиншилигне ийе болды. Нəтиижеде оң жағалык арқа районларда 60 мың  гектар жерди суýғарыýға имканият пайда болды. Қызкеткен каналы 10 жыл даýамында Қурылып оған 16 миллион сом мəмлекет қəрежети бөлинген еди. деген менен суýғарыý тармакларының қайта қурылмағанлығы себепли канал хəм жапларда суýдың ысырапшылығы орын алды. Сонлықтан 1937-1939 жыллары Шымбай суýғариý  тармақларын қайта қурыý  бойынша баклаý жургизилди хəм жойбар исленди.
Буннан соң Кызкеткен, Қуýанышжарма хам Кегейли магистрал каналларынан саға алатуғын канал хəм жапларды қайта курыý жумыслары жургизиле бастады.
Хəзирги жылларға келип Қызкеткен каналы Дослық каналы деп атала баслады. Кейинги жылларда бул каналдың 2 бойы абаданластырылды хəм каналға ири оңлаý жумыслары алып барылды.

@kanall_13

СУВОРОВ Александр Васильевич

— Орыс саркардаси, генералиссимус (1799 ). Дворян шаңарағында туўылған. Жаслығында нәренжан ҳәм кеселменд болған. Ол әскерий жумысқа қызыққан, бырақ оны алмаған. Сонда ол май айларында суўға түсип денесин шиниқтыра баслайды. Физикалық шынығыўларды атқарып, төбеликке жүгирип шығыў арқалы аяқларын күшли етеди. Əскерий хызметти капраллиқдан баслаған. 1774-жыл августда ол Йе. И. Пугачёв басшылығындағы көтерилисти бастырыў ушын Уралға жиберилген. Жети жыллық урыс урыс қатнасыўшысысы, Орыс-Турк урысларында бир неше жеңиске ерискен ҳәм Измаил қорғанын қатты ҳүжим менен ийелеген (1790 ). Полша көтерилисины (1794) бастирған әскерлерге командирлик еткен.
1797-жылда Суворов напаға шығарылған. 1798-жылда
Рассия франтсузларға қарсы бирлеспеге қосылады. Суворов " Полк дүзиў", " Жеңис илми"
сыяқлы әскерий-теориялық дөретпелер авторы.

@kanallimiz 👉👉👉 @kanall_13

***Afsonaviy grifonlar

Grifonlar - qadimgi yunon mifologiyasida sher tanali, burgut boshli maxluqlar. Oppoq yoki oltin qanot bilan tasvirlanadi. Tirnoqlari o'tkir. Qasos ilohasi Nemizidaning yordamchisi. Yer va osmonga hukmronlik ramzini bildiradi. 100 so'mlik kupyurada tasvirlangan bilakuzukda grifon qiyofasini ko'rish mumkin. Ushbu bilakuzuk 1877-yil Vaxsh va Panj daryolarining Amudaryoga quyulish joyidan topilgan va hozirda "Britaniya" muzeyida saqlanmoqda.***

© kanallimiz 👉👉👉 @kanall_13

Қарабай Ерманов 1903-1977

Қарабай Ерманов - жазыўшы.
Қ. Ерманов 1903-жылы Қоңыратта туўылган. Ескише сауат ашқан ол дәслеп Хийӱа каласында, соңынан Москвадағы Шығыс халықлары университетинде оқып билим алады 30-жыллары билимлендириў тарауында хəм нызам органларында хызмет иследи, бир қанша жыллар дауамында Республикалық китапханада жумыс аткарды, 1961-72-жыллары Н. Даўкараев атындағы Тарийх, тил хәм әдебият институтында илимий хызметкер болады.
Жазыýшының дәслепки шығармалары 20-жыллардың
ақырында жариялана баслады, соңынан оның "Қарақалпақ
Қызы" (1931), "Жақтылық" (1932), "Өткен ýакларда" (1933)
деген пьесалары хəм прозалық шығармалары басылды.
К. Ермановтың биринши қосыклар топламы 1934-жылы
Москвада Қарақалпақ тилинде басылды, соңғы жыллары
онын "Мақтаныш" (1977), "Бултлы кунниң қуяшы" (1993)
деген китаплары басылып шықты.
К. Ерманов 30-жыллары проза тараýында "Айжамал",
"Балықшылар", "Өткен ýакларда" сыяқлы повесть хəм
тарийхый шежире сыпатындағы шығармаларын деретти хәм
жариялады.
Жазыўшы соңғы ýакытлары "Балықшылар" пьесасын,
"Өткен күнлер", "Ояныý", "Шымбай" романларын жазды.
Жазыўшы "Қарақалпақстан Республикасына мийнети син-
ген мəденият хызметкери" хурметли атағына ийе болды.

© 《 Qaraqalpaqstan Respublikası jazıwshıları》 Tashkent 2011
© kanallimiz 👉👉👉 @kanall_13

Таваллонинг таваллоси:

Ўрис отди замбарак,
Кўплар кетди бедарак,
Биз-чи чалиб тартарак,
Сопқон отолмаймиз ҳануз!

Тавалло ушбу шеъри билан бизнинг ўта қолоқлигимизни, зўрға "тартарак", яъни узумни қўриқлашда ишлатадиган қушларни хуркитадиган мосламани чала оламиз холос, "сопқон", яъни манжаниқ-палахмонни ҳам отолмаймиз деб тавалло қилмоқда.
©《Tавалло 》(Тўлаган Хўжаамёров).

@kanall_13

XV asrda Usmoniylar imperiyasida taxtga da'vogarlar o'rtasida taxt uchun kurash avjiga chiqdi. Yakunda Mehmet I barcha yerlarni birlashtirib, taxtni egalladi. Uning nabirasi Mehmet II esa taxtga da'vogar ukalarini hammasini o'ldirish amaliyotini boshlab berdi. Bu an'ana keyinchalik ham saqlanib qolib, Mehmet III taxtga chiqqanida 19 ta aka-ukalarini qatl qildirgan. Bu an'anani XVII asrga kelib, Ahmed I bekor qilgan va qatlni qamoq jazosiga almashtirgan.
@kanall_13