ریژاد لگوتکو، اهریمنِ پنهان دموکراسی: وسوسه‌های توتالیتر در جوامعِ ٰ ازاد،
Ryszard Legutko, The demon in democracy : totalitarian temptations in free societies, New York-London, Encounter Books, 2016.

فوریو چروتی، روح اروپا، گیتی خرسند

این هم اثری مشابه کتاب بالاست، ولی درباره‌ی بحران انسان در ادبیات أمریکای قرن بیستم.

انقلابی حقیقی کیست؟
«تفکر انقلابی با این امر شروع می‌شود که وضعیت موجود را قطعی و نهایی نپندارد، به جای «بودن»، »شدن» را قرار دهد.
اقدام کردن فرایندی است در چارچوبِ شدن. پیران و محافظه‌کاران می‌گویند: چنین بوده و تا هست چنین خواهد بود. انقلابیون در پاسخ می‌گویند: اصلا درست نمی‌دانیم چگونه بوده است، ولی به هر حال ایدئولوژی‌ها همواره ان را نادرست ترسیم کرده‌اند. از سوی دیگر اصلا مهم نیست که از نیاکان خود چه به ارث برده‌ایم؛ مهم ان است که از ان چه می‌سازیم. پس نهایی نیست.
ردّ قطعیت، اصولاًُ شرط تفکر انقلابی واقعی است. بنابراین، کسانی که خود را انقلابی می‌خوانند ولی همواره قطعی و نهایی سخن می‌گویند، ثابت می‌کنند که اصلا انقلابی نیستند.
برای من هیچ چیز قطعی و نهایی وجود ندارد. پایان تاریخ یک یاوه است. وجود ندارد. همواره با حقیقت همراه هستیم. کسی بر ان چیره نمی‌شود.»

مانس اشپرنر، یک زندگی سیاسی، هفت گفت‌وگو و سه مقاله، ترجمه‌ی روشنک داریوش، تهران، انتشارات روشنگران، ۱۳۷۳، صص. ۱۶-۱۷. (با تصرفی اندک)
https://t.me/Critical_Politics

توتالیتاریسم: الهیاتظلمت🔻✍️ کوندرا با ردّ تفسیر رمان‌های کافکا به‌مثابه‌ی تمثیل‌هایی دینی اذعان می‌کند که هرجا قدرت خداگونه عمل کند، احساساتی دینی برمی‌انگیزد و در این صورت می‌‌توان جهان را با تعابیر دینی توصیف کرد. جایی که انسان نمی‌تواند جز نوعی زندگیِ سایه‌وار داشته باشد و دسترسی به واقعیت جز در جایی فراسو، ساحتی غیرانسانی یا فرابشری امکان نپذیرد، ما خود را در عرصه‌ی الهیات می‌یابیم. توتالیتاریسمْ نوعی الهیات ظلمت است. اما جهان کافکایی چنین نیست. کافکا با رمان‌های خود تماثیلی دینی نیافریده اما جهان کافکایی ــ چه در واقعیت چه در تخیل ــ از جنبه‌ی الهیاتی، یا بهتر بگوییم، شبه‌الهیاتی جدایی‌پذیر نیست.

✍️ همدستی برخی روشنفکران با حکومت‌های غیردموکراتیک توهم نیست. به دشواری می‌توان نظامی خودکامه را تصور کرد که جمعی از روشنفکران را آشکار و نهان در خدمت خود نداشته باشد. چسواو میوش، نویسنده، مترجم آثار شکسپیر به زبان لهستانی و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات، یکی از این روشنفکران است. او بعد از سال‌ها خدمت داوطلبانه‌ی دولتی در نقش دیپلمات، تصمیم گرفت به دولت کمونیستیِ کشورش پشت کند. میوش در کتاب ذهن در بند داستان چهار روشنفکر هم‌وطنِ خود را که همدست دولت و حزب حاکم لهستان در پیشبرد سیاست‌هایش بودند، بدون ذکر نامشان روایت می‌کند. شرایط اروپا پس از جنگ جهانی دوم به گونه‌ای بود که حتی بسیاری از نخبگانی که دلبسته‌ی ایدئولوژی کمونیسم نبودند، حزب کمونیسم را نیرومندترین قدرت برای حفظ امنیت و صلح سرزمین‌های خود ارزیابی می‌کردند. 

✍️ رمان از نگاه کوندرا، بر خلاف گفتمان‌ها و فراورده‌های ایدئولوژیک، از تصویرهای یک‌سویه از جهان و توصیه‌های اخلاقیِ پشت‌گرم بدان تهی است و با تربیتِ فرد و جامعه به معنای ایدئوژیکِ آن کاملاً بیگانه است. کارِ رُمان فعال ساختنِ قوّه‌ی نقادانه‌ی مخاطب برای نیل به بهتر زیستن است. غایتِ رُمان کمک به خواننده برای کسبِ شناخت بهتری از خود و باورهای خود است و در این فرایند، رُمان، نقش کاتالیزور یا میانجی را بازی می‌کند. ادبیات برای او جایگاهِ بلوغ فرزانگی است، بلوغ بیرون آمدن از آنچه کوندرا «عصر غنائی» می‌خواند؛ یعنی عصری که انسان تواناییِ دیدن جهانِ بیرون از خود و دیدنِ خود از بیرون را ندارد. ادبیاتِ متعهد به ایدئولوژیْ نابالغی وامانده‌در عصر غنائی است، درحالی‌که بازنماییِ واقعیت در رمان به صورت امری چندگانه، پیچیده و هماره پارادوکسیکال (متناقض‌نما) است.

@NashrAasoo 💭

Telegraph

توتالیتاریسم: الهیات ظلمت

میلان کوندرا در کتاب یک دیدار[1]، از برخورد تصادفی‌اش با دوست روزنامه‌نگاری در دهه‌ی ۱۹۷۰ ــ زمانی که کشورش، چکسلواکی، در اشغال روس‌ها بود ــ یاد می‌کند. در آن زمان، کوندرا و همسرش، هر دو، رنجور و بیمار، کارِ خود را از دست داده بودند و در شرایط روحی و جسمیِ…

https://youtu.be/w2IspGylfRs?si=VLFT6mByLbf8tud2

YouTube

فلاسفه ی بزرگ : رنه دکارت

درس گفتارهای مهدی خلجی در کلابهاوس «گفتارهایی در فلسفه ی مدرن » هر جلسه به معرفی یکی از فلاسفه ی بزرگ می پردازد . در این سلسله درس گفتارها مهدی خلجی با زبانی ساده و همه فهم فلاسفه ی بزرگ ، موثر و‌ دوران ساز را معرفی میکند جلسه ی دوم «رنه دکارت» ۱۷ نوامبر…

https://youtu.be/R1bwqAP4jVI?si=pSv2F-P5g1GLGk5t

YouTube

آفرین بر شمس مُلا آفرین «خمینی محصول افقی و عمودی یک جامعه »

رادیو زمانه ۲۰۱۳

https://youtu.be/ZC6UtAjuwJE?si=ligrF4mpHC8wIfko

YouTube

«۱۶ نوامبر روز جهانی فلسفه » چرا فلسفه سیاسی است ؟ مهدی خلجی

کلابهاوس به مناسبت روزجهانی فلسفه ۱۶ نوامبر ۲۰۲۳

https://youtu.be/tBYiyU1qKGM?si=RV77uyFJHD19lJFM

YouTube

خمینی و خمینیسم ، نشست رادیو زمانه

نشست رادیو زمانه ۲۰۱۳

https://youtu.be/Zdk9xKMCAEM?si=d-b4t6K0l5zTQ2Oy

YouTube

پرسش «مصطفی دانشگر» از مهدی خلجی «با تداوم جمهوری اسلامی چه باید کرد ؟»

کلابهاوس سپتامبر ۲۰۲۳