توانای بینینی چاوی کۆرپەلە

لە کاتی لەدایکبووندا،  بەرەوپێشچوونی بەرچاو لە ماوەی چەند مانگی یەکەمی ژیاندا ڕوودەدات ئەمانەی خوارەوە چەند نیشانەیەکن بۆ چاودێری کردن لە بینین و گەشەکردنی منداڵدا گرنگە لە بیرمان بێت کە هەموو منداڵێک وەک یەک نییە و هەندێکیش ڕەنگە لە چەند تەمەنێکی جیاوازدا بگەنە چەند نیشانەیەکی دیاریکراو.
لە ماوەی یەکەم مانگەکانی ژیاندا چاوەکان دەست بە کارکردن دەکەن بە یەکەوە و بینین بە خێرایی باشتر دەبێت . هەماهەنگی چاو دەست دەکات بە گەشەسەندن کاتێک کۆرپەکە دەست دەکات بە شوێنکەوتنی شتە جوڵاوەکان بە چاوەکانی و گەیشتن پێیان. تا هەشت هەفتە منداڵ بە ئاسانی دەست دەکات بە سەرنجدانی چاولەسەر ڕوخساری دایک و باوک یان کەسێکی تری نزیک لەوان

ڕەنگە هەندێكجار پرسیاری ئەوە هاتبێت بە خەیاڵتدا منداڵ چۆن شت دەبینێت و  وێنەكانی بەرچاوی ڕوناكە یان لێڵ ، ئەمانە چەند وێنەیەكی ڕونكردنەوەن ئەوەت بۆ ئاشكرا دەكات كۆرپەكەت لە یەكەم ڕۆژیەوە ڕەنگ و وێنەكان چۆن دەبینێت .

بەگوێرەی ئەو راپۆرتەی لە پێگەی (دەیلی مەیل) دا بڵاوكراوەتەوە تیادا ئەم بابەتە ڕونكراوەتەوە .

-توانای مێشكی منداڵ لە سەرەتای ڕۆژەكانی لەدایكبونیەوە پەرش و بڵاوە و ڕێكخراو نیە لەیەر ئەوە چاوەكانی منداڵ وێنەكان بە ڕەنگی ڕەش و سپی دەبیننێت . 

- منداڵ لە تەمەنی یەك مانگیدا یەكەم ڕەنگ كە توانای هەیە بیبینێت ڕەنگی سوورە و دەتوانێت بە ئاسانی ئەم ڕەنگە بناسێتەوە.

ئەم وێنانە كە ڕونكردنەوەی توانای بینای چاوی منداڵ ڕون دەكاتەوە لە لایەن پزیشكی پسپۆڕی چاو ( دكتۆر رۆمیش ئەنگاوبلا) ەوە دانراوە و لە تەمەنی یەك  ڕۆژیەوە هەتا تەمەنی 12 مانگی ، ئەم پزیشكە ئەوەشی ئاشكرا كردوە " توێكڵی بیبین لە مێشكدا سێ بەشی مێشكی داپۆشیوە و لەگەڵ گەورە بونی تەمەنی منداڵدا ووردە ووردە ئەم توێكڵەی مێشك گۆڕانكاری بەسەردا دێت .

و هەتا تەمەنی سێ مانگی منداڵ بە تەواوەتی توانای جیاكردنەوەی ڕەنگەكانی نیە و دوای ئەو تەمەنە چاوی منداڵ توانای جیاكردنەوەی ڕەنگەكانی هەیە .

- منداڵ لە تەمەنی 9 مانگیدا دوای ئەوەی توانای ئەوەی بۆ دروست دەبێت بڕوات ئەو كاتە شتەكانی دەوروبەری سەرنجی ڕادەكێشێت .
#Bushra_optometrist
#Kurdishhealersquad

Pediatric Physiotherapy: کارکردن لەگەڵ ئەو منداڵانەی کە کێشەی گەشەکردن یان جەستەیییان هەیە.
-------

⬜️کاریگەری چارەسەری فیزیایی لەسەر چاودێری تەندروستی:

چارەسەری فیزیایی بەشێکی دانەبڕاوە لە چاودێری تەندروستی. نەک تەنها یارمەتی چاکبوونەوە دەدات بەڵکو بەشدارە لە خۆپاراستن لە برینداربوون و بارودۆخەکان، یارمەتی خەڵک دەدات لە هەموو تەمەنێکدا بۆ (ژیانێکی تەندروستتر و چالاکتر). لە ڕێگەی پراکتیکیەکی بنەمادار بە بەڵگە و چاودێری کەسی، چارەسەری فیزیۆتێراپی ڕێگە بە تاکەکان دەدات بگەنە توانای کارایی تەواوی خۆیان.

---

چارەسەری فیزیایی کەلێنی نێوان دەرمان و جوڵە پڕدەکاتەوە، هونەری چاکبوونەوە لەگەڵ زانستی وەرزشکردن و کارکردن تێکەڵ دەکات.
----

Empowering recovery, restoring movement, and enhancing lives—physiotherapy is the path to a healthier, stronger you. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Shagull babakr : Physiotherapy Specialist
شاگوڵ بابکر- پسپۆڕی چارەسەری فیزیایی

چارەسەری فیزیایی یاخود چارەسەری سروشتی چییە؟

چارەسەری فیزیایی کە بە چارەسەری سروشتی ناسراوە، پیشەیەکی چاودێری تەندروستییە کە گرنگی بە (بەرزکردنەوەی کارکردنی جەستەیی و -باشترکردنی کوالیتی ژیان دەدات لەڕێگەی جوڵە، وەرزشکردن، چارەسەری دەستی، و ئامۆژگاری کردن . ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە بەرەوپێشبردن و گەڕاندنەوە و پاراستنی تەندروستی جەستەیی، بەتایبەتی دوای برینداربوون، نەخۆشی، یان بەهۆی بارودۆخیێکی درێژخایەن.

⬜️چارەسەری فیزیایی پێک دێت لە :
1. هەڵسەنگاندن و یارمەتیدەری دەستنیشانکردنی نەخۆشی :
چارەسەرکارانی فیزیایی بە هەڵسەنگاندنی بارودۆخی نەخۆشەکە لە ڕێگەی پشکنینی جەستەیی، وەرگرتنی history و تاقیکردنەوەکانی دەستنیشانکردن دەست پێدەکەن بۆ تێگەیشتن لە هۆکاری ئازاری نەخۆش . ئەمەش دەتوانێت بریتی بێت لە پشکنینی ماسولکەکان، جومگەکان، دۆخی جەستە، یان شێوازی جووڵە.

1. پلانی چارەسەری تاکەکەسی:
   دوای هەڵسەنگاندن، چارەسەرکەرانی فیزیایی پلانی چارەسەری کەسی دادەڕێژن کە ئامانج لێی چارەسەرکردنی نەخۆشیە تایبەتەکانە، جا ئەو نەخۆشیە پەیوەندییان بە ئازار، برینداربوون، یان تێکچوونی ژیانی کەسێکەوە هەبێت .

2. چارەسەری دەستی(Manual Therapy)
   ئەمەش تەکنیکە دەستییەکانی وەک (جووڵاندنی جومگەکان، دەستکاریکردنjoint mobilization, manipulation) ، و ( تەکنیکەکانی شانە نەرمەکان (soft tissue techniques) دەگرێتەوە بۆ کەمکردنەوەی ئازار، باشترکردنی جووڵە و بەرزکردنەوەی ئاستی گشتی جەستە.

3. ڕاهێنانە چارەسەرییەکان Therapuatic exercises:
   وەرزشکردن لە ناوەڕۆکی چارەسەری فیزیاییدایە . چارەسەرکاری فیزیایی ( ڕاهێنانی بەهێزکردنStrengthening Exercise
   کشانی جەستە Stretching Exercise
   هاوسەنگی Balance exercise
   دەنووسن بۆ یارمەتیدان و چاککردنەوەی برینەکان و گەڕاندنەوەی جوڵەی جەستەیی.

4. پەروەردە و ئامۆژگاری Education and Advice:
   پەروەردەکردنی نەخۆشەکان لایەنێکی سەرەکی چارەسەری فیزیاییە . بریتییە لە فێرکردن دەربارەی دۆخی جەستە Posture
   میکانیکی جەستە Body mechanics
   خۆپاراستن لە برینداربوون injury prevention
   گۆڕینی شێوازی ژیان Life style changes
   بۆ یارمەتیدان لە چاکبوونەوە و ڕێگریکردن لە کێشەکانی داهاتوو.

5. چارەسەری کارەبایی :
   تەکنیکەکانی وەک
   Ultrasound Therapy
   TENS
   چارەسەری گەرمی یان سارد Cold and heat Therapy
   دەتوانرێت بەکاربهێنرێت بۆ کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردن، و خێراکردنی چاکبوونەوە.

6. شیاندنەوە:
   چارەسەرکارانی فیزیایی لەگەڵ ئەو کەسانە کاردەکەن کە لە نەشتەرگەری، برینداربوونی وەرزشی، یان زەبر و زەنگی دیکە چاک دەبنەوە بۆ ئەوەی هێز و جوڵە و سەربەخۆیی بەدەستبهێننەوە. هەروەها یارمەتی ئەو نەخۆشانە دەدەن کە حاڵەتە درێژخایەنەکانی وەک هەوکردنی جومگەکانArthritis
   نەخۆشییەکانی دڵ Heart disease
   جەڵتە Stroke
   هەیە.

⬜️کەی چارەسەری فیزیایی پێویستە؟
▫️Injury recovery:
دوای پێکانێکی وەرزشی، ڕووداوێک، یان نەشتەرگەری، چارەسەری فیزیایی یارمەتیدەرە لە (گەڕاندنەوەی جوڵە و بەهێزکردنی ماسولکەکان.

▫️Chronic condition:
بۆ بەڕێوەبردنی حاڵەتە درێژخایەنەکانی وەک ( هەوکردنی جومگەکان، ئازاری پشت ، داخورانی ئێسک ، کێشە لە دیسکەکانی بڕ برەی پشت.

▫️شیاندنەوەی دوای نەشتەرگەری:
یارمەتیدانی نەخۆشەکان بۆ گەڕانەوەی جوڵە و کارکردنی دوای نەشتەرگەری، وەک گۆڕینی جومگەکان، و پسان یان بریندار بوونی بەستەر و ماسولکەکان.

▫️Neurological disorders:
حاڵەتەکانی وەک (جەڵتەی مێشک، نەخۆشی پارکینسۆن یان برینداربوونی دڕکە پەتک ) سوود لە چارەسەری فیزیایی وەردەگرن بۆ باشترکردنی جوڵە و هەماهەنگی.

▫️چاودێری منداڵان و کەسانی بەساڵاچوو :
لە منداڵانەوە کە گەشەکردنیان دواکەوتووە تا بەساڵاچوان کە بەهۆی پیربوونەوە ڕووبەڕووی ئاستەنگی جووڵە دەبنەوە.

⬜️ڕۆڵی چارەسەری فیزیۆتێراپی لە ژیانی ڕۆژانەدا:

ڕاستکردنەوەی دۆخی جەستە:
یارمەتی باشترکردنی دۆخی جەستە دەدات، ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی زەخت لەسەر ئێسک و ماسولکە یان ڕێگری لە برینداربوونی داهاتوو، بەتایبەت بۆ ئەو کەسانەی کە کاری سەر مێزیان هەیە

بەڕێوەبردنی ئازار:
چارەسەرکارانی فیزیایی تەکنیکەکانی بەڕێوەبردنی ئازاری درێژخایەن و کەمکردنەوەی پشتبەستن بە دەرمان و باشترکردنی چالاکییەکانی ڕۆژانە فێر دەکەن.

⬜️بوارەکانی پسپۆڕی چارەسەری فیزیایی:
▫️
Orthopedic Physiotherapy:گرنگیدان بە سیستەمی ماسولکەیی و ئێسک و پروسکی (ئێسک، ماسولکە، بەستەرەکان).
▫️
Neurological Physiotherapy: گرنگیدان بەو حاڵەتانەی کاریگەرییان لەسەر مێشک و کۆئەندامی دەمار هەیە.
▫️
Cardiorespiratory Physiotherapy: گرنگیدان بە بارودۆخی دڵ و سییەکان.
▫️
Sports Physiotherapy: تایبەتمەندە لە چارەسەرکردنی وەرزشوانان و پێکانەکانی پەیوەست بە وەرزشەوە.
▫️

دواخرا بۆ ڕۆژی سێ شەممه

‎ نایابترین وۆرک شۆپ بۆ سەرجەم فیرخوازان و کارمەندانی بەشە پزیشکیەکان?

‏? Medical Workshop about: The Spinal and Muscular Health
وۆرکشۆپی پزیشکی دەربارەی تەندروستی بڕبڕەی پشت و ماسولکە

? تووتی ئەکادیمی بە هاوبەشی لەگەڵ دەرمانخانەی نوژدار هەڵدەستێت بە ئەنجامدانی وۆرکشۆپێکی پزیشکی دەرباروی تەندرووستی بڕ بڕەی پشت و ماسولکەکان) لە شاری ڕانیە

ڕۆژی یەک شەمە بەرواری
22/9/2024
کاتژمێر 9:30ی بەیانی بۆ 11:30

⭕ بابەتەکانی وۆرکشۆپەکە پێکدێت لە:
‏?Topics:
‏✅Common Spinal Disorders
‏✅Posture and Spine Health
‏✅Impact of Technology on Spinal Health
‏✅Age-related Changes in Spinal Health
‏✅Role of Nutrition in Muscular and Spinal Health
‏✅Chronic Diseases and Their Impact on Muscles and Spine

?بابەتەکان:
✅ نەخۆشیە باوەکانی بڕبڕەی پشت.
✅ دۆخی جەستە و تەندروستی بڕبڕەی پشت و ماسولکە.
✅ کاریگەری تەکنەلۆژیا لەسەر بڕبڕەی پشت و ماسولکەکان .
✅ گۆڕانکارییەکانی پەیوەست بە تەمەن لە تەندروستی بڕبڕەی پشت و ماسولکەکان
✅ ڕۆڵی خۆراک لە تەندروستی ماسولکە و بڕبڕەی پشتدا.
✅ نەخۆشییە درێژخایەنەکان و کاریگەرییان هەیە لەسەر ماسولکە و بڕبڕەی پشت.

? پێشکەشکارانی وۆرکشۆپەکەمان بەمیوانداری ڕاهێنەران و پسپۆڕانی بە ئەزموون و شارەزا بە ڕێوەدەچێت:

پزیشکی چارەسەرکار ( اسماعیل محسین )
?خاوەنی بڕوانامەی بەکالۆریۆس لە بواری (چارەسەری سرووشتی) .
?قوتابی قۆناغی کۆتایی ماستەر لە بواری ( شیاندنەوەی دەماری).
?مامۆستا لە ( زانکۆی پۆلیتەکنیکی هەولێر- زانکۆی هەولێری پزیشکی- زانکۆی جیهان ـ هەولێر).
?ڕاهێنەر لە زیاتر لە ٥ خولی چڕ و پڕی چارەسەری سرووشتی.
? خاوەنی بڕوانامەی TOT.

پسپۆری چارەسەری سرووشتی (شاگوڵ بابکر)
? خاوەنی بڕوانامەی بەکالۆریۆس لە ( چارەسەری سرووشتی).
? خاوەنی بڕوانامەی نێودەولەتی لە بواری چارەسەری سرووشتی و بەڕیوبردنی تەندرووستی .
?خاوەنی ئەزموونی کار کردن لە نەخۆشخانە و سەنتەرە پزیشکیەکان.
?خاوەنی بڕوانامەی TOT.
? ڕێکخەری چەندان خولی چڕی چارەسەری سرووشتی.

?شوێن : ئۆفیسی (تووتی ئەکادیمی) لە ڕانیە- گەڕەکی نەورۆز _ خوار فتح الله ی قصاب_ نهۆمی دووەمی بینای کوتاڵی شیك..?

‏‌‎
✹ بۆ وەرگرتنی زانیاری تەواو دەربارەی بەشداری کردن لە وۆرکشۆپەکەمان نامە بنێرن بۆ پەیج ??‌‎

? بۆ زانیاری زیاتر و وەڵامدانەوەی پرسیارەکانتان و ناوتۆمارکردن دەتوانن پەیوەندی بكەن :

ژمارەی ئۆفیس بۆ ناو تۆمارکردن:
0750 176 2858
0750 040 4540

نەخۆشی پارکینسن (بە ئینگلیزی: Parkinson's disease) نەخۆشییەکە پەیوەندی بە کۆئەندامی دەمارەوە هەیە و دەبێتە هۆی جووڵەی نەخوازراو و جڵەونەکراو لەلایەن کەسەکەوە وەکوو لەرزین، تووندبوونی جومگەکان و لەدەستدانی هاوسەنگی لەش و جووڵە. دەرکەوتن و خراپتربوونی نیشانەکان…

بەرگری دژەزیندەیی (بەشی ١)
پێشەکی
ئانتیبایۆتیکەکان دەرمانێکی بەهێزن کە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئەو نەخۆشیانەی کە جارێک کوشندە بوون بەکاردەهێنرێن. وەک هەر دەرمانێکی بەهێز، ئانتیبایۆتیکەکان کۆمەڵێک کاریگەری نەرێنی بەرفراوانیان هەیە. بەکارهێنانی گونجاوی ئەم جۆرە هۆکارانە کاریگەرییەکی سودبەخشی بەرزی هەیە کە لە مەترسییەکانی زیاترە. بەڵام کاتێک بەبێ پێویست بەکاردەهێنرێن، نەخۆشەکان هیچ سوودێکیان پێناگات بەڵام ‌هێشتا دەتوانن توشی کاریگەریە لاوەکیەکان ببن. بەکارهێنانی نەگونجاوی ئانتیبایۆتیک لە نەخۆشێکدا ڕەنگە بەکتریایەک دروست بکات کە بەرگری پەیدا بکات دژی دەرمانەکە وە بۆ نەخۆشانی دیکە بڵاوبێتەوە کە ئانتیبایۆتیک بەکارناهێنن، ئەمەش ئەم بابەتە دەکاتە کێشەیەکی تەندروستی گشتی.
بەرگری ئانتیبایۆتیک کاتێک ڕوودەدات کە بەکتریا پەرەدەستێنێت بۆ خۆدزینەوە لە کاریگەری ئانتیبایۆتیکەکان لە ڕێگەی چەندین میکانیزمی جیاوازەوە. ئەم میکانیزمانە ڕەنگە ببنە هۆی ئەوەی هەندێک بەکتریا لەکاریگەری ئەنتیبایۆتیکی تایبەت ڕزگاریان بێت و بەرگرییەک دروست بکەن کە دەتوانرێت بگوازرێتەوە بۆ بەکتریاکانی تر لەگەڵ زۆربوونیان.
میکانیزمەکان:
بۆ ئەوەی لە کێشەی بەرگری دژە میکرۆب تێبگەین،با باسی هەندێک بابەتی پەیوەندیدار بکەین. بەرگری دژە میکرۆبی کۆنە و دەرئەنجامی چاوەڕوانکراوی کارلێکی زۆرێک لە زیندەوەرانە لەگەڵ ژینگەکەیان. زۆربەی پێکهاتە دژە میکرۆبییەکان لە سروشت بونیان هەیە و،بەهۆی ئەمەوە، بەکتریای ئەو ژینگەیە میکانیزمیان پەرەپێداوە بۆ زاڵبوون بەسەر ئەو ئەنتیبایۆتیکانە بۆ ئەوەی بژین. بەهۆی ئەمەوە، بەشێکی زۆری بەکتریاکان لە جیهاندا بەرگریان هەیە دژی زۆربەی ئەنتیبایۆتیکەکان. بەڵام ئەوە بابەتی ئێمە نیە، بەڵکو ئێمە باس لەو بەکتریانانە دەکەین کە پێشتر بەرگریان نەبوە بەڵکو لەم نزیکانە بەدەستیان هێناوە. بەکتریاکان خاوەنی پلاستیسیتی بۆماوەیی سەرنجڕاکێشن کە ڕێگەیان پێدەدات وەڵامی کۆمەڵێک هەڕەشەی ژینگەیی بەرفراوان بدەنەوە، لەوانەش بوونی مۆلیکولی دژەزیندەیی کە ڕەنگە بوونیان بخاتە مەترسییەوە. وەک باس کرا، ئەو بەکتریایانەی کە هەمان شوێنی ئیکۆلۆژییان لەگەڵ زیندەوەرە بەرهەمهێنەرەکانی دژە میکرۆبدا هەیە، میکانیزمی کۆنیان پەرەپێداوە بۆ بەرگەگرتنی کاریگەریی مۆلیکولی دژەزیندەیی زیانبەخش و، لە ئەنجامدا، بەرگرییە ناوەکییەکانیان ڕێگەیان پێدەدات لە بوونی ئەودا گەشە بکەن. بۆ پەرەسەندنیان، بەکتریا دوو ستراتیژی جیناتی سەرەکی بەکاردەهێنن بۆخۆگونجاندن لەگەڵ "هێرش"ی دژەزیندەیی، یەکەم: گۆڕانکاری لە جین(ەکان)دا کە زۆرجار پەیوەندییان بە میکانیزمی کارکردنی ئاوێتەکەوە هەیە، وە دووەم: بە دەستهێنانی DNA بیانی (کە جینی بەرگریکردنی تێدایە) لە ڕێگەی گواستنەوەی جینی ئاسۆیی (Horizontal Gene transfer).
دەربارەی یەکەم رێگا:
لەم سیناریۆیەدا، کۆمەڵێک لە خانە بەکتریاییەکان کە لە دانیشتووانێکدا کە لەژێرهێرشی ئەنتیبایۆتیکدان، گۆڕانکاری (mutation) لە جینەکاندا پەرەپێدەدەن کە کاریگەرییان لەسەر چالاکیی دەرمانەکە هەیە، لە ئەنجامدا خانەکان لەناوناچن هەرچەندە ئەنتیبایۆتیک بونی هەیە. کاتێک(mutation)ی بەرگریکارەکە سەرهەڵدەدات، ئانتیبایۆتیکەکە ئەوانە لە ناو دابات کە خاوەنی ئەو (mutation)ە نین و بەکتریا بەرگریکارەکان زاڵ دەبن.
بەگشتی، گۆڕانکارییەکان کە لە ئەنجامدا بەرگری دژە میکرۆبیان لێدەکەوێتەوە، کارکردنی ئانتیبایۆتیک دەگۆڕن لە ڕێگەی یەکێک لەم میکانیزمانەی خوارەوە،:
١- ئامانجی ئەنتیبایۆتیکەکە دەگۆرێت،
٢- کەمبوونەوەی چوونی دەرمان بەناو پەردەی خانەی بەکتریاکەوە،
٣- دەرکردنی ئەنتیبایۆتیکەکە ئەگەر چووە ناو خانەکە،
٤- گۆرانکاریەکی تەواو لە سیستەمی مێتابۆلیزمیان.

بۆ زانیاری زیاتر:
https://health.mo.gov/safety/antibioticresistance/generalinfo.php

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513277/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4888801/

#Rasan
#KHS

health.mo.gov

What is Antibiotic Resistance | Antibiotic Resistance| Health & Senior Services

Welcome to the Missouri Department of Health and Senior Services Antibiotic Resistance.