7️⃣3️⃣

Хьо хIунда ца йогlу безамна берта,
Хlунда йоI, алахьа хьо йуха гIерта.
Мелла а йиснехь а сан йаккха зама,
Хьо йоцуш дIалела тигац со Iама.

Сох лаьцна цхьа кIеззиг йелахь хьайн ойла,
Цхьа жимма йовзийтий хаздехьа Iойла.
Сих ца луш, куьг тесна лозу са дагуо,
Дехар ду, хIун боху хьажахь сан даго.

Хьайх хьоьгуш йахначу заманах кхетий,
И зама текхначу дагах къахетий.
Хьайгахьа некъ билла дитахь цхьа гечо,
Йаккхале ас некъ бо и меттиг кхечо.

Сох эгна гIалаташ йух-йуха дебош,
Доьху ма дийлийта жималлин денош.
КIезиг ца Iийна со дош доцуш ала,
Хьо кийча йацарна къинтIера йала.

Кхетахьа, цхьанна а гIалатхочунна,
Гечдеха данне а атта дац хьуна.
Кхетий со-м, хьуна а хала дуй гечдан,
Дезийла хууш ву доьхна дог кечдан.

Со а ма вара цкъа ирс долуш хьалхуо,
Нахана лун йовхо сайна луш малхо.
Ткъа хIинца-м хьо йоцуш хIоьттина гатто,
Малх а гац, буса нур лепадац батто.

7️⃣2️⃣

Дуьненан тIулгаш тIехь йекош сайн дахаран ворда,
Хьан дегIан синтарна гуо туьйсу де-дийне ас.
Цхьа къурд бен ца оьшу суна-м хьан марзонан хIордах,
Цкъа лерса хьасттал бен ца оьшу суна-м хьан аз.

Ма-хуьллу тийсалуш сингаттам олучу ломах,
Сайн дахар такха со кийча ву хьан дагна хехь,
Мотт Iоттал хьаса бен ца оьшуш хьан ирсан чомах,
Ког биллал меттиг бен ца лоьхуш хьан ойланехь.

ХIун ду ас хьан корехь зевнечу иллица хьабарх
Сайн оьмар чехайеш, бегабен бIешерийн пен?
Со оьшуш вац хьуна цхьа суй бен ахь йечу набарх,
И суна тоьар бу къагабан хьан гIенийн бен.

Мацца а йоьссича сайн даг чу Iожаллин гIура,
Сирта-тIай тIехула сан ваха дезар ду дIа.
Со лоьхуш вац хьуна серло бен хьан куьйгийн чкъуран,
Ахь доьIуш долчу син Iаьнарх со тоам беш Iа.

Сан оьмар тIехьерчош, хьийзаш йу заманан сема,
ГIеметта хIоттар а схьакхечи, оллийна цIом.
Ткъа суна-м ца оьшу цхьа цинц бен хьан беснийн деман,
Хьан бlаьргийн цхьа бIаьца тоийта хьожур ву со-м.

Юсупов lилман 1991 шо

7️⃣1️⃣

СО ЦХЬАЛЛА ОХЬУШ ВУ БЕЗАМАН ХЬЕРАХЬ...

Сан шовкъаш гIайгIанан кIуьралахь къарйелла,
Сайн цхьаллин кхерча ас тахкарна…
Со-м воьду стигларчу гIаргIулех тарвелла,
Пебетташ къоьжачу дахкарна.

Со кхочур вац кхин хьо Iаш йолчу кIотара
Хьан куц сайн бIаьрсица ловзадан…
Со воьду, секх санна безаман Iодара,
Сайн дахар кхечанхьа гIоза дан.

Кагделла ирс хотта ницкъ бац хьан зоьпаран —
Сан чов хьан дарбанах шекйаьлла…
Со воьду, хIоъ санна йоккхачу тоьпара,
Хьан деган дилханах чекхваьлла.

Къастар а дели-кха вайга барт хаьттина.
Хилла и дуьненчохь масанна?..
Со воьду, веллачун кийрара гIаьттина,
ДегI дуьтуш, дIадоьду са санна.

Iилман ЮСУПОВ
1994 шо

7️⃣0️⃣

IиндагIаш...

IиндагIаш - царна а ма деза вовшийн,
бесачу, даима шийлачу царна,
амма шаьш кхоьллина цхьа малх дIабовш бен,
марзонан хама бан-м ца хаьа царна...

Цкъа цхьана дитта тIехь дезначу вовшийн,
вовшийн мутт мийлинчу цу шина генах
дисинчу IиндагIийн мох меттахъхьовш бен
вовшех ца хьакхало догIмаш я генаш...

Йа АллахI, ма марзо хила а еза-кх
цкъа вовшийн дохдина доцучу церан!
Ма дагахьбалламаш хила а беза-кх
доьдучу хи тIе чуэгначу церан!

Эсалчу, экамчу марзонан шовкъехь
дегадар, эгадар бу церан мотт а,
шайний бен къайле ца евзачу зовкхехь
ца эшар кхин цхьа а меттар я моттар...

IиндагIаш - царна а ца лаьа хIинца
бузучу цу малхе хIумма а хетта -
эгадеш марзонан хIора а цинцах
вай а вайн IиндагIаш хиларх со кхетта...

Цу дакъаделлачу диттана тIера
ларамза генийн иэс цкъа меттахдалахь,
меттаххьов, IиндагIийн санна, сан кхерам -
там бара со царел хьалха дIавала...

Бисултанов Апти

6️⃣9️⃣

Легашкахь къурд санна,
Сица и сецадеш;
Матта тlехь аз санна,
Ойланехь сецадеш;
Бехкаман мерзашца
Аз доцчу мукъамехь,
Сахилар дезашшехь,
Дина садукъаме,
Дийцаро декхаре
Хьо йарна кхоьруш,
Деле хьо декъалйар,
Теш воцуш, кхуьйлуш,
Хьоь къайлах кхаьбна дог
Со кхаьбна вели.
Хенан и хьеран тlулг
Кхачийна бели.

Абдулаев Леча

6️⃣8️⃣

Безаммий, lожаллий,
вовшех шул тера
хlума ца гина-кх.
Ашачул чlогlа,
Безаммий, lожаллий,
дагахьбаллам а
дагна ца бина.

Шиннан а хан йу шун къайле.
Некъ а бу шиннан а къайле.
Ца хаьа, мичахь йа маца
тlекхочур шу ший а стагна.
Безаммий, lожаллий,
вовшех шул тера
хlума ца гина-кх.

Воккха ву, жима ву олий,
ца вуьту аш ваккха лиънарг.
Йоьдуш йу кхел а, аш йинарг.
Безаммий, lожаллий,
вовшех шул тера
хlума ца гина-кх.
Хlай, Безам, дуьненан безам,
ахь арадаккхийтинерий,
Адам, Хьава йалсаманера?
Iожалло йухадигнера...
Ва, Безам, дуьненан Безам,
эхартахь хьох олу хир-кха
Iожалла,
ткъа lожаллех
олу хир-кха эхартахь
Безам!

Абдулаев Леча 1988 шо

6️⃣7️⃣

Мичахь йу хьо, мичахь йу хьо хӀинца,
Сох цецйийлла мацахлера йоӀ?
Мичахь кхачи сан сийлаллин рицкъа,
Мичахь тий сан деган йилбазмохь?

БӀаьргаш дуьйхи, жовхӀарш даха Іана.
Со схьагулван хьо ма ца тоьи!...
Сох цецйийла хьо йицйелчахьана,
Со дуьне цецдаха вицвели...

Абдулаев Леча 1981 шо

6️⃣5️⃣

Сан деган безам хьо, сан ирсан гlала,
Ма дукха дисина хьоьга сан ала...
Стиглара и седарчий ца лиепа кхин,
Боданехь хьул а делла къайладевли...

Сан деган безам хьо, ойланийн эла,
Тахана вели хьо суна сел гена ...
И хlора ховха дош сан дагчохь дитна,
Дахаран йохаллехь со цхьалха йитна...

Сан деган безам хьо, куц-хаза амат,
Аса хьо ца лору дахаран гlалат...
Вайшимма безамца йаьккхина зама
Йицйина, хьо воцуш lемар йу йаха...

Румиса Мамакаева

6️⃣4️⃣

Сан безам, ас тахна хьоьха дог дилли,
Хьан хазчу озан лар сан лерехь йиси,
Ахь соьга дийцина безамах дешнаш,
Кхечунна хезар ду, йеш суна чевнаш.

Сан безам, со хьуна къинтlера йели,
Зезагийн и аре кхечунна кхели,
Сан дахар хьо воцуш дисна ма дели,
Стиглара цхьа седа ирс дайна беги.

Сан безам, ойланаш ас паргӀат йоху,
Хьо воцуш сан гуьйре догlанца йогlу,
Дакъделла гlа санна безам дlахоьцу,
Безаман къизалла аса тlеоьцу.

Румиса Мамакаева

6️⃣3️⃣

ЦХЬАЬНА ЙОlЕ

Дайн дегочу гlашна йуккъехь
Цкъацкъа стиглара седа го,
Нах ма-lарра вайша lашшехь,
Хьо цхьа экам къийлало.

Иэхь ма хета: хазчу бешахь
Iийча хlун ду вайша цхьа?
Иштта оьзда хиъна lечохь
Даго дерриг дуьйцу схьа.

Ахь, са санна веза боху,
Суна доггах йеза хьо.
Вайша ирсан новкъа догlу,
Воккхаве кху бешах со.

Къона хан, хьан бlаьргаш, зама,
Седарчий, хи, беттаса,
Йелар хьо, дог дуьйлуш тlома, —
Цlарца уьш чам кхетта сан!

Мамакаев lарби 1939 шо