Gazeta mavzu berishi bu ijodkorni majburlashmi?

Tajribali jurnalist har qanday mavzuda yoza oladi. "Oʻlim mavzusi menga begona, sevgi haqida yozishni yaxshi koʻraman, siyosatga umuman qiziqmayman" kabi jumla yosh jurnalistlarda koʻp uchrab turadi.

Aslida jurnalist har qanday mavzuga tayyor turishi kerak. Misol qayerdadir epidemiya tarqaldi. Va uni zudlik bilan ommaga maʼlum qilish kerak. Agar shu vaqt muxbir "men kasalliklar haqida yozishni istamayman, men kasalliklardan jirkanaman" desa, auditoriya kasallik haqida vaqtida maʼlumotga ega boʻlmaydi va bu salbiy oqibatlarga olib keladi.

• "Har doim ham jurnalistda ayb boʻlmaydi-ku?" demoqchimisiz?! Ha, siz haqsiz!... Har doim ham jurnalistda ayb boʻlmaydi. Baʼzida tahririyat ham keraksiz talablar qoʻyishi mumkin. Faqat bu jamiyat aldash va chalgʻitish bilan bogʻliq boʻlsa. Agar jurnalist jamiyatni aldash, manipulyatsiya qilish holatiga duch kelib buni qilishni istamasa toʻgʻri tushunish kerak. Bunday hollarda jiddiyroq mavzularda yoza olishini isbotlashi kerak. Agar isbotlab bera olsa.

Umuman olganda, jurnalist hech qachon "men ijodkorman erkin ijod qilishim kerak" degan fikrga bormasligi lozim. Chunki jurnalistika adabiyot emas.

@Jurnalistika_ilk_qadam

Jurnalistika ilk qadam kanalining ochishdan maqsad

Dastlab oʻzim bilgan narsalarni auditoriyaga taqdim etishdan boshlandi. Keyinchalik dars shakliga oʻtib ketdi. Kanal uch yarim yildan oshiqroq vaqt oʻtdi.

Hozirgi kunga qadar kanal orqali oʻqitgan oʻquvchilarimni 50 dan oshigʻi oʻz faoliyatini boshlab boʻlgan.

2022-yildan boshlab kanalda ijodiy imtihon uchun tayyorgarlik kurslar ochildi. Dastlab 20 ta abituriyent oʻqigan boʻlsa ularning hammasi yuz foiz talaba boʻlgan. Bu yilning hisobiga 40 ga yaqin abituriyent tayyorladim. Ulardan 30 tasigina talaba boʻldi. Ha qaysidir jihatdan yiqilgan talabalarda ham meni ham ularning aybi bor.

Umuman olganda taʼlim berish fikridan bir necha marta qaytdim. Lekin maqsad faqat taʼlim emas.

Jamiyatga asosiy taʼsir oʻtkazuvchilar aynan jurnalistlardir. Ularning birgina xato axboroti qanchalik ommaga tasir qilishini yaxshi bilaman va koʻp bora guvohi boʻlganman.

Maqsad, yosh jurnalistni siyosiy axborotlarni qurboni boʻlmasligi. Bunga hissamni qoʻsha olsam juda xursandman.

@Jurnalistika_ilk_qadam

Dunyo qarashni rivojlantiradigan toʻrt kitob

✓ Jorj Oruell - Molxona
✓ Agata Kristi - Oʻnta negir bolasi
✓ Poalo Koulo - Alkimyogar
✓ Oʻtkir Hoshimov - Ikki eshik orasida

@Jurnalistika_ilk_qadam

Oʻzbek tiliga tupurish

Oʻzbek tiliga kirib kelgan soʻzlarni qayta oʻzgartirish bilan bandmiz. Chunki toʻrt kun ingliz tilini oʻrganganimizni hamma bilishi kerak.

Odat chet soʻzlar tilga kirib kelishi maʼlum bir sport turi, kompaniyalar yoki aynan oʻsha tilda muqobil varianti yoʻqligidan hosil boʻladi. Misol uchun, televizor - oynai jahon. Bunday misollar juda koʻp.

Kompaniyalar misolida koʻradigan boʻlsak, eng gʻashimni keltirgani BMW. Oʻzbek tilida bu soʻzni Bi-em-wi koʻrinishda talaffuz qilinadi. Bu yaxshi aslida chunki kompaniya Germaniyaniki va biz uni nemis tiliga yaqin talaffuz qilishim tabiiy. Ammo bizda inglizcha talaffuz kirib kelishi gʻashimni keltiradi. Ochigʻi oʻzi toʻrt kun boʻlgan ingliz tilini oʻrganganiga lekin oʻzini inglizdek tutadi. Bi-em-dablyu koʻrinishida oʻqishi juda gʻalati. Chunki kompaniya inglizlarniki emas. iPhoneni ayfon deb oʻqishini toʻgʻri qabul qilaman. Ammo Germaniya kompaniyasini ingliz tilida oʻqishi juda gʻalati. Sabab oʻzbek tiliga tupurish bu.

Agar bu kompaniya oʻzbek tilida oʻqisak nemis tili bilan bir xil holatdaligini koʻrishimiz mumkin.

Oʻzbek tilida mavjud soʻzlarni dunyo tilda bunday deb oʻzgartirish bu ochigʻi "oʻzbek tilida gapirishdan nafratlanaman" degan bilan barobar.

@Jurnalistika_ilk_qadam

https://t.me/Jurnalistik_darslar

Ovora boʻlib bepul dars oʻtib bersa ham keraksiz sizlarga. Hali jurnalistika nimaligini tushunmagan bor yoʻgʻi talabalarni darsiga pul sarflab kirasizlar.

Ularga gʻayrligim yoʻq. Shunchaki men mehnatimga achinyapman...

Ancha bosh yozilgan buni matbuotda chiqarib boʻlmaydi

Yosh jurnalistlarning deyarli barchasi bu gaplarni eshitgan. Qiziq oʻzi "bosh yozilgan" degan gapning maʼnosi nima?

Odatda yosh jurnalistlar yozish jarayonida faqat oʻziga maʼlum boʻlgan muammolar haqida yozadi.
Misol uchun; "Onamni qadriga yetmayapman, doʻstim xiyonat qildi, vatanga muhabbat, pul va hokazolar. Bu turdagi mavzular juda sayoz mavzular hisoblanadi. Chunki koʻp takrorlangan va hech qanday yechib berilmaydi. Soddaroq qilib aytganda zerikarli mavzular.

Jurnalist faqat oʻzidan oʻtgan muammolar bilan auditoriyani jalb qila olmayman. Auditoriyani boshqara olish ham qaysidir jihatdan jurnalistlarga bogʻliq.

Aslida maqola yozishda avvalo auditoriya toʻgʻri tanlay bilish kerak. Keyin esa mavzu koʻlamini aniqlash va aynan shu mavzu yozasidan chuqurroq tahlil qilish orqali batafsil maʼlumot beriladi.

Kuchli maqola yozish istasangiz keyingi postni kuting! Albatta sizlarga kuchli maqola yozish sirini ochaman.

@Jurnalistika_ilk_qadam

Xalqaro jurnalistika

Ovozli suhbatlarning birida xalqaro jurnalistikani xalq orasida yuradigan jurnalistika deb oʻylashini aytganlarni ham guvohi boʻlgan edim. Juda kulguli koʻrinishi turgan gap. Ammo uni ham toʻgʻri qabul qilish kerak. Hech kim unga oʻrgatmagan.

Xalqaro jurnalistika bu butun dunyodagi jurnalistikani oʻrganish va har qanday davlatning OAVisida ishlab keta olish degani. Shuning uchun ham bu yoʻnalishda raqobat kuchli ham ballar yuqori boʻladi.

Xalqaro jurnalistika nafaqat boshqa davlatlarga borib ishlash balki Oʻzbekistonda turib ham boshqa davlatlar uchun ishlash degani. Misol uchun, BCCning Oʻzbekistondagi muxbiri.

Xuddi shuningdek aksincha holat ham boʻladi. Kun.uz ning Amerikadagi muxbiri. Har ikki holatda ham siz xalqaro miqyosdagi media tilini tushunishingiz kerak.

Xalqaro media tili haqida postni esa ushbu post 200 ta layk yigʻsa chiqaraman.

@Jurnalistika_ilk_qadam
@abituriyent_jurnalist

Kurslar haqida

Jurnalistikadan kurslar davomida..

✓Professional maqola yozish texnikasi
Bunda yaxshi maqola yozish bilan birgalikda yaxshi yoza olish shakllantiriladi. Siz bu orqali OAVda oʻz materiallaringizni chop etishingiz uchun yetarlicha bilim olasiz. Yaxshi yozishni oʻrganish ijodiy imtihon esselari uchun katta foyda beradi, bemalol muammosiz yoza olasiz.

✓ Notiqlik sanʼati
Bunda hayajonni yengish uchun maksimal yechimlar beraman.
Nutqingizdagi defektlarni yoʻq qilish
Shevani bartaraf etish
Professional boshlovchilardek nutq soʻzlash. Faqat men jurnalist boshlovchi tayyorlay olaman. Sahna nutqi emas

✓ Media kontent bilan ishlash
Bu darslarda reportaj, video kontentlar hamda shaxsiy rivojlanish uchun ham kontentlar oʻylab topamiz.

Umumiy jihatdan darslar uch oy davom etadi. Haftada 3 kun, oyiga 12 ta dars. Oylik toʻlov 200 ming soʻm

Darslar onlayn tarzda boʻladi.
Darslar faqat abituriyent uchun moʻljallanmagan. Talaba uchun juda zarur deb bilaman ushbu darslarni.

Qabul 1-yanvarga qadar

Murojaat uchun @John_ten
Spam boʻlganlar uchun esa @jurnalistikakurslarbot

Eslatma: iltimos yaxshilab oʻqing yozilgan narsani qayta soʻramang!!!

@Jurnalistika_ilk_qadam

Harbiy jurnalistika

Harbiy jurnalistikaning vazifasi faqatgina urushga borib reportaj tayyorlashdan iborat emas. Ushbu yoʻnalish orqali siz bir qancha ishlarni amalga oshirasiz.

Harbiy salohiyatlarimizni yanada oshirish maqsadida

✓ Harbiy PR
✓ Yoshlar orasidan harbiy sifatida vatanga xizmat qilish hisini oshirish
✓ Harbiy harakatlardan aholini boxabar qilish. Shukurki bunga hozircha ehtiyotimiz. Bizda tinchlik.

Harbiy jurnalistikada ham xuddi bosma jurnalistika kabi
Notiqlik
Reportyorlik mahorat
Media bilan ishlash mahoratlari oʻrgatiladi

@Jurnalistika_ilk_qadam
@abituriyent_jurnalist