كچ و كوڕ لەتەمەنى چەند ساڵى یەوە داوایان لێ كراوە فەرزەكان جێ بەجێ بكەن؟
وەڵام :
بسم الله الرحمن الرحيم
كچ و كوڕ لە تەمەنى حەوت ساڵیەوە داواكراوە لە بەخێوكاریان فەرمانیان پێ بكەن بە نوێژ و لە دەساڵیدا ڕایان بێنن ئەگەر لێدانیشیان پێویست بوو بۆ ئەوەى ئەنجامى بدەن ئەم كارەش دەست پێشخەرییە بۆ ئەوەى منداڵ ڕابێت لەسەر كردەوەى چاك و لەكاتى پێگەیشتندا ئاسان بێت لاى، تەمەنى دیارى كراویش بۆ كچ وكوڕ (بالغ) بوونە ئەمەش لە كەسێكەوە بۆ كەسێكى تر و لە شوێنێكەوە بۆ شوێنێكى تر دەگۆڕێت بەڵام چەندین نیشانە هەن بۆ زانینى پێگەشتنى كوڕ یان كچ.
بۆ كوڕ سێ نیشانەیە:
یەكەم: پڕ كردنەوەى پانزە ساڵ.
دووەم: دابەزینى (مەنى) بە چێژەوە بەخەبەر بێت یان لەخەودا بێت.
سێ یەم: دەرهاتنى تووكى بەر.
ئەم سێ نیشانەیە بۆ (كوڕ و كچ) ن بەڵام كچان نیشانەیەكى تریان هەیە كە بریتى یە لە دابەزینى خوێنى بێ نوێژى (حيض) جا كچ یان كوڕ تا نەگاتە ئەم تەمەنە هیچ لەسەر خودى خۆیان واجب نابێت بەڵام لەسەر كەس و كاریان واجبە ڕایان بێنن لەسەر كردەوە چاكەكان بە تایبەت نوێژ.
لەلایەن مامۆستا (خلیل أحمد)ەوە وەڵام دراوەتەوە.
-------------------------
#بەکورتى (٤٢٥)
بۆ زانیاری زیاتر
https://walamakan.com/Sereta

حوکمی خوێنی ئافرەت کە تەمەنی لەسەروی پەنجا ساڵەوەیە
پرسیار:
ئافرەتێك تەمەنى لەسەروى پەنجا ساڵەو خوێنى لێوە دێت بەو شێوەیەى كە وەصف كراوە خوێنەكە، وە ئافرەتى تریش هەیە كە پەنجا ساڵى تێپەڕاندووە و خوێنى لێوە دێت بەڵام بەو شێوەیە نییە كە وەصفی خوێنەكە كراوە، بەڵكو زەردباوە یان مەیلە و ڕەشە؟
وەڵام :
ئەوەیان كە خوێنى لێ دێت بەو شێوەیەى كە خوێنى حەیزى پێ وەصف كراوە ئەوا لەسەر وتەى پەسەند و تەواو ئەوەیە كە ئەوە خوێنى حەیزە، چونكە لاى سەروى تەمەنى لە حەیز بڕانەوە دیارى نییە و بینا لەسەر ئەمەش ئەو كەسە حوكمى خوێنى حەیزى هەیە وحوكمەكان دەیگرنەوە لە نوێژنەكردن و رۆژو نەگرتن و جیماع نەكردن وغوسڵ كردن و قەزاكردنەوەى رۆژو هاوشێوەكانى.

بەڵام ئەوەیان كە خوێنى زەردباو یان مەیلەو ڕەشى لێ دێت ئەوا ئەگەر خوێنەكە لە ماوە وكاتى حەیزدا بوو ئەوا حەیزە، وە ئەگەریش لەو ماوەیەدا نەبوو ئەوا حەیز نییە، بەڵام ئەگەر خوێنەكە خوێنى حەیز بوو بەڵام دواكەوت یان پێش كەوت ئەوا كاریگەرى نییە و دادەنیشێت ئەگەر حەیزى بۆ هات و ئەگەریش كۆتایی هات ئەوا غوسڵ دەكات. هەموو ئەمانەش لەسەر وتەى صەحیح ودروست لاى زانایان بەوەى كە تەمەنى ئافرەتى حەیزدار دیارى نییە، بەڵام لە مەزهەبی حەنبەلیدا لە دواى پەنجا ساڵەوە حەیز نییە ئەگەرچی خوێنێكى ڕەشی ئاساییش بێت، و نوێژ دەكات و ڕۆژویش دەگرێت و ئەگەریش خوێنەكە بڕایەوە غوسڵیش دەرناكات بەڵام ئەم بوچوونە صەحیح وتەواو نییە.

سەرچاوە : کتێبی فتاوى أرکان الإسلام: زاناى پایەبەرز : محمد بن صالح العثیمین - رحمه الله –
--------------------------
#بەکورتى (٤٢٤)
بۆ زانیاری زیاتر
https://walamakan.com/Besh-51

حوکمی خوێندنی قورئان بۆ ئافرەتێک کە لە حەیز دایە
پرسیار:
ئایا دروستە ئافرەتى حەیزدار قورئان بـخوێنێت؟
وەڵام :
حەیزدار بۆ پێویستى دروستە قورئان بخوێنێت، وەكو ئەوەى مامۆستا بێت قورئان دەخوێنێت بۆ فێركردن، یان فێرخواز و قوتابی بێت و قورئان بخوێنێت بۆ فێربوون، یان قورئان فێرى منداڵى بچووك یان گەورەى خۆى بكات و خۆى قورئانەكە بخوێنێتەوە وئەوانیش لە دوایەوە بیخوێنن. بەهەرحاڵ ئەگەر پێویستى كرد ئافرەتى حەیزدار قورئان دەتوانێت بخوێنێت و هیچی تێدا نییە و دروستە، بەهەمان شێوە ئەگەر ترسا لەوەى بیرى بچێتەوە دروستە پێداچوونەوەى بكات و بیخوێنێت ئەگەر لە حەیزیشدا بێت، هەرچەندە هەندێك لە زانایان وتوویانە: دروستە بۆ ئافرەتى حەیزدار قورئان بخوێنێت بەڕەهایی و لەهەموو حاڵەتێكدا بابۆ پێویستیش نەبێت.

بەڵام هەندێكى تر وتویانە: حەرامە لەسەرى قورئان بخوێنێت با بۆ پێویسیش بێت. بۆیە سێ وتەى زانایان هەیە لەوبارەیەوە بەڵام ئەوەى پێویستە بووترێت لەنێویاندا ئەوەیە: ئەگەر پێویستى كرد بۆ قورئان خوێندن بۆ فێربوون یان فێركردن یان ترسی بیرچوونەوە ئەوا ئاساییە و هیچی تێدا نییە.
-------------------
سەرچاوە : کتێبی فتاوى أرکان الإسلام: زاناى پایەبەرز : محمد بن صالح العثیمین - رحمه الله –
---------------------
#بەکورتى (٤٢٣)
بۆ زانیاری زیاتر
https://walamakan.com/Besh-51

سود و چاكه‌كانی داوای لێخۆشبوون (إستغفار) کردن

١ ـ داوای لێخۆشبوون گوێڕایه‌ڵی كردنی خوای گه‌وره‌یه‌ .
٢ ـ هۆكارێكه‌ بۆ لێخۆشبوونی تاوانه‌كان : {فقُلْتُ اسْتغْفِرُوا ربّكُمْ إِنّهُ كان غفّارا (١٠) } [نوح] .
٣ ـ بۆ دابەزينی باران : يُرْسِلِ السّماء عليْكُمْ مِدْرارا (١١) [نوح] .
٤ ـ بەردەوام پێدانی ماڵ و منداڵ : ويُمْدِدْكُمْ بِأمْوالٍ وبنِين (١٢) [نوح] .
٥ ـ ڕۆشتنە نێو چەندین باخ : ويجْعلْ لكُمْ جنّاتٍ (١٢) [نوح] .
٦ ـ زیادبوونی توانا و هێز به‌هه‌موو واتاكانیه‌وه‌ : وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمْ (٥٢) [هود] .
٧ ـ سوودی باش و خۆشگوزرانی : يُمَتِّعْكُم مَّتَاعًا حَسَنًا إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى (٣) [هود] .
٨ ـ لادانی بەڵا و ناهەمواری : وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ (٣٣) [الأنفال] .
٩ ـ وه‌هۆكارێكه‌ بۆ پێدانی چاكه‌به‌هه‌موو خاوه‌ن چاكه‌یه‌ك : وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ (٣) [هود] .
١٠ ـ به‌نده‌كان له‌هه‌موو شتێك زیاتر پێویستیان به‌داوای لێخۆشبوونه‌ چونكه‌به‌شه‌و و به‌ڕۆژ هه‌ڵه‌ و تاوان ده‌كه‌ن ، جا ئه‌گه‌ر داوای لێخۆشبوونیان كرد له‌خوا ئه‌وا خوا لێیان خۆشده‌بێت .
١١ ـ داوای لێخۆشبوون هۆكارێكه‌ بۆ دابه‌زینی ڕه‌حمه‌ت : لَوْلَا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (٤٦) [النمل] .
١٢ ـ وه‌ده‌بێته‌ مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی هه‌ڵه‌ و تاوانه‌كانی نێو مه‌جلیس .
١٣ ـ وه‌چاولێكردنه‌ بۆ پێغه‌مبه‌ر (ﷺ) ، چونكه‌ئه‌و ته‌نها له‌یه‌ك مه‌جلیسدا (٧٠) حه‌فتا جار داوای لێخۆشبوونی كردووه‌له‌خوا ، وه‌له‌ریوایه‌تێكدا : (١٠٠) سه‌د جار .
----------------------
#بەکورتى (٤٢٢)
بۆ زانیارى زیاتر ئەم لینکە بکەرەوە
https://walamakan.com/988

جێگەی نوستنى منداڵان لە تەمەنى چەند ساڵیەوە دەبێ لە یەک جیا بکرێتەوە؟
وەڵام :
پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرمویەتی:
((مُرُوا أولادَكم بالصلاةِ و هم أبناءُ سبعِ سِنِينَ ، واضرِبوهم عليها وهم أبناءُ عشرِ سِنِينَ ، وفَرِّقُوا بينهم في المضاجعِ)). رواه أبوداود (حديث حسن ، صحيح الجامع ٥٨٦٨)
واتە: لە تەمەنی حەوت ساڵی دا فەرمانى نوێژ كردن بە منداڵەكانتان بدەن، لە تەمەنی (دە) ساڵی گەر نوێژیان نەكرد لێ یان بدەن و، جێگەی نوستنیان جیا بكەنەوە.
جیا كردنەوەی جێگەى نوستنی منداڵ لە تەمەنی (دە) ساڵی، ئەدەبێكی ئیسلامی گرنگە، كە بەداخەوە زۆر كەس فەرامۆشیان كردوە .
ئەوەی دەبێتە بەڵگەی گەورەیی ئیسلام و پێشكەوتنی مەبدەئەكانی ئەوەیە، كە تیۆری جیاكردنەوەی نوستنی منداڵ، پێغەمبەر ﷺ پێش چواردە سەدە فەرمانی پێ كردوین، ئەمڕۆ زانایان لە كتێبە پزیشكی و جنسى یەكاندا هانی لەسەر دەدەن و لایەنە باشەكانی ئاشكرا دەكەن و حەزەر دەدەن بە فەرامۆش نەكردنی..
لە كتێبی (صرح طفلك عن الجنس) لە دانراوی (كۆمەڵەی لێكۆڵینەوەی منداڵ لە ئەمریكا)دا هاتوە:
(منداڵەكان نابێ لە یەك پێخەفدا بخەون، هەروەها باشتر وایە لەیەك ژور نەخەوێنرێن، ئەو منداڵانەی لە یەك پێخەفدا دەخەون، بەشێوەیەكی رێكخراو توشی لێك خشاندن و پێكەوە نوسانی جەستەیی دەبن، كە لەوانەیە بە هۆیەوە گەمە پێ كردن ڕو بدات...
خەوتنی منداڵیش لەگەڵ دایك و باوكی لەیەك ژوردا، كارێكە هەرگیز پێی ناگوترێ حیكمەت و دانایی. منداڵ كە دەخەوێ وا پێدەچێ خەوتوە، بەڵام ئاواش نى یە، تەنانەت ئەوانەی لە تەمەنی دو ساڵى یان سێ ساڵی دان، لە كاتی هەست كردن بە دیاردەی كرداری جنسی دایك و باوك لەسەرجێ دا، دەترسن.. تەنانەت تاریكیش نابێتە پەردە لەبەردەمیان دا، چونكە منداڵی بچوك لە دەنگە دەنگدا توشی دڵەڕاوكێ دەبێت!!
دەتوانین بڵێین زۆربەی حاڵەتەكانی كزى جنسی، كە لە منداڵان ڕو دەدات، هۆیەكەی فەرامۆش كردنی جیاكردنەوەی شوێنی نوستنیانە و، نوستنیانە لە ژوری دایك و باوك، هەمو ئەمانەش بە شەرعی خوا و عەقڵیش قەدەغەیە، كەواتە با دایك و باوكان ئاگاداربن.
---------------------
#بەکورتى (٤٢١)
بۆ زانیاری زیاتر سەبارەت بە پەروەردەى منداڵ ئەم لینکە بکەرەوە
https://walamakan.com/Besh-99

(١٠) ڕێگاى ئاسان بۆ فێر بوونی زمانی عەرەبی
پرسیار:
باشترین و ئاسانترین ڕێگا چیە بۆ فێربوونى زمانى عەرەبی؟ چۆن بتوانم فێربم بە زمانى عەرەبی قسە و گفتوگۆ بکەم؟
وەڵام :
بێگومان زمانی عەرەبی یەکێکە لەو زمانە دەوڵەمەندانەی کە لەجیهاندا گرنگیەکی زۆری پێ دەدرێت سەرەڕای ئەوەش بۆ کەسی موسوڵمان زۆر گرنگە بۆ جوان تێگەیشتن لە قورئان و فەرموودە و باقی سەرچاوەکانی تری شەریعەتی ئیسلام ، جا لێرەدا چەند ڕێگایەک دەخەینە ڕوو بۆ فێر بوونی زمانی عەرەبی بەشێوەیەکی ئاسان و گونجاو:

ڕێگاى یەکەم : خوێندنەوە
حەتمەن خوێندنەوە بەسەرچاوەیەکی گرنگ دادەنرێت بۆ فێر بوونی زمانی عەرەبی ؛ چونکە مرۆڤ کاتێ شتێک دەخوێنێتەوە حەز دەکات لێی تێ بگات و دواتر هەوڵی لێ تێگەیشتنی دەدات.

ڕێگاى دووەم : گوێگرتن
گوێگرتن لەو کەسانەی کە بەزمانی عەرەبی قسە دەکەن: بێگومان گوێگرتن یەکێکی ترە بۆ فێر بوونی زمانی عەرەبی بەتایبەت گوێگرتن لەو کەسانەی کە بەعەرەبی قەواعیدی قسە دەکەن .

ڕێگاى سێیەم : خوێندن و دیراسه کردن:
ئەم خاڵەیان هیچ مەجالێکی تێدا نی یه و پێویستە کەسی فێرخواز بیگرێتە بەر ئەمەش بەوە دەبێت بچێتە لای کەسێکی شارەزا و قەواعیدی لە لا بخوێنێت.

ڕێگاى چوارەم : کتێبە قەواعیدیەکان
گرنگی دان بە کتێبە قەواعیدیەکان (نحو و صرف) کە تەرکیزیان لەسەر قەواعیدە و بەوردی شەرحی دەکەن .

ڕێگاى پێنجەم : مومارەسەیەکی زۆر لەڕێگای نوسینەوە:
لەم ڕێگایەوە کەسی فێر خواز دەتوانێت ڕستەی کورت دروست بکات و بینووسێتەوە و دواتر پیشانی کەسانی شارەزای بدات بۆ ڕاست کردنەوەی هەڵەکان وپێداچوونەوەی.

ڕێگاى شەشەم : بەکارهێنانى قاموس
گرنگە بۆ ئەو کەسەى کە دەیەوێ فێرى عەرەبی بێ بەشێک لە کاتەکانى تەرخان بکات بۆ خوێندنەوە و گەڕان لە قاموسدا ، و ماناى وشە عەرەبییەکان بە کوردی فێر ببێ .

ڕێگاى حەوتەم : تەماشا کردنى فلیم و چیرۆکی بەسوود و شەرعی
بێگومان ڕێگایەکی تر تەماشا کردنی ئەو فلیم وچیرۆکە بەسوود و شەرعیانەیە کە بەعەرەبی قەواعیدی قسە دەکەن.
تێبینى : بە بیانوی فێربونى عەرەبی دروست نیە سەیرى فلیم و چیرۆکێک بکرێ کە ناشەرعى تێدا بێ وەکو ئافرەت و مۆسیقا و ئەو جۆرە شتانە .

ڕێگاى هەشتەم : گفتو گۆ کردن لەگەڵ ئەو کەسانەدا کە بەزمانی عەرەبی قسە دەکەن

ڕێگاى نۆیەم : سوور بوون و بەردەوام بوون و ئارام گرتن و پەلە نەکردن
ئەم خاڵەیان زۆر گرنگە ، چونکە هیچ کارێک بەبێ بەردەوامی وئارام گرتن وسوور بوون بەدەست نایات.

ڕێگاى دەیەم: تەتبیق کردن
تەتبیق کردنی ئەو وشە و قاعیدانەی کە ڕۆژانە فێری دەبیت زۆر گرنکە ؛ چونکە مەبەست لە خوێندنی قەواعید تەتبیق کردنە و لەم ڕێگەیەوە دەتوانرێت بەماوەیەکی کورت فێری زمان عەرەبی ببێت.
-------------------------------
#بەکورتى (٤١٧)
بۆ زانیاری زیاتر ئەم لینکە بکەرەوە
https://walamakan.com/2870

چۆن مرۆڤ بەختەوەر دەبێ وە دڵ تەنگی نامێنێ؟
هه‌ركاتێك دڵ پشتی به‌ خوا به‌ست و متمانه‌ی له‌سه‌ر خوا بوو ، وه‌ ملی دانـه‌نواند بۆ خه‌یاڵ و ئه‌ندێشه‌كان و خه‌یاڵ و داڵغه‌لێدانه‌ خراپه‌كان ده‌ستیان به‌سه‌ریدانه‌گرت ، وه‌ متمانه‌ی هه‌بوو به‌ خوا و ته‌ماحی فه‌زڵی خوای هه‌بوو ، ئه‌و كاته‌ به‌وه‌ خه‌م و خه‌فه‌ته‌كانی له‌سه‌ر لاده‌چێت و زۆربه‌ی نه‌خۆشیه‌ جه‌سته‌یی و ده‌روونیه‌كانی نامێنێت ، وه‌ هه‌نده‌ له‌ به‌هێزبوون و سینگفراوانی و خۆشی و شادی به‌دیدێن بۆ دڵ كه‌ ناتوانرێت ده‌رببڕێن و ته‌عبیریان لـێبكرێت ، ئایا چه‌ند له‌ نه‌خۆشخانه‌كان پڕكراون له‌ نه‌خۆشكه‌وتوانی خه‌یاڵ و داڵغه‌ و ئه‌ندێشه‌ خراپه‌كان ؟ وه‌ ئایا ئه‌م شتانه‌ چه‌ند كاریگه‌ریان كردووه‌ته‌ سه‌ر زۆرێك له‌ كه‌سانی به‌هێز و به‌ توانا چ جای كه‌سانی لاواز ؟ وه‌ ئایا چه‌ند بوونه‌ته‌ هۆی بێعه‌قڵی و شێتبوون ؟ وه‌ كه‌سی ساغ و سه‌لامه‌ت ئه‌و كه‌سه‌یه‌ كه‌ خوا بێوه‌یی كردووه‌ و یارمه‌تیداوه‌ بۆ جیهاد كردنی ده‌روونی بۆ به‌ده‌ستهێنانی هۆكاره‌ به‌سووده‌ به‌هێزكه‌ره‌كانی دڵ كه‌ ده‌بنه‌ لابه‌ر و پاڵنه‌ری دڵه‌ڕاوكێ و قه‌له‌قبوونی ، خوای گه‌وره‌ فه‌رموویه‌تی : [وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ] [ الطلاق:٣]
واته‌ : هه‌ركه‌سێك پشت به‌خواببه‌ستێ ئه‌وا خوا به‌سه‌ بۆی ، واتا خوا به‌سه‌ بۆی له‌ به‌ده‌ستهێنـانــی هه‌موو ئه‌و شتانه‌ی كه‌ جێی بایه‌خپێــدانی ئه‌ون له‌ كاروباری دین و دونیای .
ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ پشت به‌ خوا ده‌به‌ستێت دڵی به‌هێزه‌ و خه‌یاڵ و بیرۆكه‌ خراپه‌كان كاریگه‌ری تێناكه‌ن و رووداوه‌كان بێزاری ناكه‌ن ، چونكه‌ ئه‌و ده‌زانێت كه‌ ئه‌مه‌ له‌ ده‌روون لاوازی و بێهێزی و داڕوخان و ترسێكه‌وه‌یه‌ كه‌ حه‌قیقه‌تی نیه‌ ، وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌یشدا ده‌زانێت كه‌ خوا ئه‌و كـه‌سه‌ی كه‌ پشتی پێده‌به‌ستێت له‌ئه‌ستۆی خۆی گرتووه‌ له‌ئه‌ستۆگرتنێكی ته‌واو ، بۆیه‌ متمانه‌ی به‌ خوا هه‌یه‌ و دڵی ئارامه‌ به‌ وه‌عد و په‌یمانی ، به‌ هۆی ئه‌مه‌وه‌ خه‌م و خه‌فه‌ت و دڵه‌ڕاوكێ و قه‌له‌قبوونه‌كه‌ی نامێنێت و ته‌نگیه‌كه‌شی ده‌گۆڕێته‌وه‌ به‌ خۆشی و بێتاقه‌تبوونه‌كه‌شی به‌ شادی و ترسه‌كه‌شی به‌ ئارامی ، داوای بێوه‌یی و سه‌لامه‌تی له‌ خوا ده‌كه‌ین ، هه‌روه‌ها داوای ئه‌وه‌شی لـێده‌كه‌ین كه‌ بمانخاته‌ به‌ر فه‌زڵ و چاكه‌ی خۆی به‌وه‌ی كه‌ دڵه‌كانمان به‌هێز و دامه‌زراو بكات و پشت پێبه‌ستنی كامڵیش بكاته‌ نسیبمان كه‌ خوا ده‌سته‌به‌ركردنی هه‌موو خێرێك و لادانی هه‌موو ناخۆشی و زه‌ره‌رێكیشی گرتووه‌ته‌ ئه‌ستۆی خۆی بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌وابن .
-----------------------
#بەکورتى (٤١٦) https://walamakan.com/1217

لەبەر ئەم هۆکارانە دەڵێین یادکردنەوەی مەلود بیدعەیە:

یەکەم: چونکە تەنانەت یەک ئایەتیش لەقورئانی پیرۆز و یەک فەرموودەش نەصەحیح و نەزەعیف لەو بارەیەوە نەهاتووە ولەهاوەڵانیشەوە نەهاتووە کاری وایان کردبێت  .
دووەم : پێغەمبەری خوا صلى الله علیە وسلم بۆ خۆی ئەو یادەی نەکردۆتەوە ، و هیچ یەکێک لەهاوەڵان وخانەوادەکەشی کاری وایان نەکردووە .
سێیەم : پێشەوا ئەبو بەکر ڕەزاى خواى لێ بێ دوو ساڵ حوکمی کرد و ئەو یادەی نەکردەوە .
چوارەم : پێشەوا عومەری کوڕی خەتاب ڕەزاى خواى لێ بێ دە ساڵ حوکمی کرد و ئەو یادەی نەکردەوە .
پێنجەم : پێشەوا عوسمانی کوڕی عەفان ڕەزاى خواى لێ بێ سیازدە ساڵ حوکمی کرد و ئەو یادەی نەکردەوە.
شەشەم : پێشەوا عەلی کوڕی ئەبو تاڵیب ڕەزاى خواى لێ بێ چوار ساڵ حوکمی کردو و ئەو یادەی نەکردەوە .
حەوتەم : پێشەوا موعاویە ڕەزاى خواى لێ بێ کەنوسەری وەحی بوو و باشترین مەلیک بوو ئەو یادەی نەکردەوە .
هەشتەم : حەسەن وحوسەین ڕەزاى خوایان لێ بێ یادی لەدایک بوونی باپیریان نەکردەوە لەکاتێکدا سەرداری گەنجانی بەهەشتن !
نۆیەم : پێغەمبەری خودا صلى الله عليه وسلم وەفاتی کرد ، و ژمارەی هاوەڵان زیاتر بوو لەدوو سەد هەزار و کەسیان ئەو یادەیان نەکردەوە !
دەیەم : تابیعیەکانیش ڕەحمەتى خوایان لێ بێ لەدوای ئەوان ئەو یادەیان نەکردەوە !
یانزەیەم : چوار ئیمامە بەڕێزەکە: (أبو حنيفة ومالك والشافعي وأحمد ڕەحمەتى خوایان لێ بێ)  ئەو یادەیان نەکردەوە !
خۆ ئەگەر کارێکی باش وخێر بوایە بەدڵنیاییەوە ئەوان پێش ئێمە دەکەوتن وئەنجامیان دەدا .
وە باش بزانە کە باشترین سەدە سێ سەدە زێڕینەکەیە ، هەروەک لەفەرموودەی صەحیح دا هاتووە : ((خيرُ الناس قَرْنِي، ثم الذين يَلُونَهُم، ثم الذين يَلُونَهُم)، .
واتە: باشترین سەردەم وسەدە سەردەم وسەدەی منە ، پاشان ئەوانەی دوای ئەوان ، پاشان ئەوانەی دوای ئەوان .
جا لەو سێ سەدەیەدا کەس یادی مەولودی نەکردۆتەوە دەی کەواتە ئێمە بۆ کارێک بکەین کەئەوان نەیان کردووە .
-----------------------------
بۆ زانیاری زیاتر ئەم لینکە بکەرەوە
https://walamakan.com/2517