*❗️ОТА-ОНАЛИК ҲУҚУҚИ*

➖ Ота-она болани қонунга асосланмасдан ушлаб турган ҳар қандай шахсдан унинг қайтарилишини талаб қилишга ҳақли. Низо чиққан тақдирда, ота-она ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун судга мурожаат қилишга ҳақли. Бу талабларни кўришда суд болани ота-онасига қайтариш унинг манфаатларига зид деган хулосага келса, боланинг фикрини ҳисобга олган ҳолда ота-онанинг даъвосини рад қилишга ҳақли.

✔️ Агар суд ота-она ҳам, болани ўз қарамоғига олган шахс ҳам болага лозим даражада тарбия беришни ҳамда уни камолотга етказишни таъминлай олмайдилар, деб топса, болани васийлик ва ҳомийлик органи қарамоғига олиб беради.

📄 Оила кодекси 78-модда

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

*❗️КЕКСА ЁШДАГИ ШАХСЛАРГА ҚАРАБ ТУРИЛГАН ВАҚТ МЕҲНАТ СТАЖИГА ҚЎШИЛАДИ!
*⚡️САВОЛ;
70 ёшдан ошган фуқароларга қараб турилган вақт меҳнат стажига қўшиб хисобланиши мумкинми ?
⚡️ЖАВОБ**
“Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида"ги Қонуннинг 37-моддасига асосан,

➖ I гуруҳ ногиронлиги бўлган шахсга ёки 18 ёшгача бўлган, ногиронлиги бор болага, шунингдек (даволаш муассасасининг хулосасига кўра) ўзгаларнинг парваришига муҳтож бўлган 80 ёшга тўлган қарияларга қараб турилган вақт иш стажига қўшиб ҳисобланадиган меҳнат фаолияти турлари хисобланиши кўрсатилган.

✅ Мазкур асосга кўра, 80 ёшга тўлган фуқароларга қараб турилган вақт даволаш муассасасининг хулосаси асосида меҳнат стажига қўшиб хисобланади. Ушбу ёшга тўлмаган шахсларга қараб турилган вақт эса юқоридаги айрим ҳолатлардан ташқари меҳнат стажига эга бўлиш учун асос бўлмайди.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

❗️**ТУҲМАТ УЧУН ҚАНДАЙ ЖАВОБГАРЛИК БОР ?

⚡️САВОЛ**;
Менга бир киши асоссиз туҳмат қиляпти. Агар мен уни устидан ёзиб берсам унга қандай чора кўрилади ?

*⚡️ЖАВОБ;*Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 40-моддасига кўра,

➖ туҳмат, яъни била туриб ёлғон, бошқа бир шахсни шарманда қилувчи уйдирмаларни тарқатиш — базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма баравари (7 500 000 сўм)дан олтмиш баравари (22 500 000 сўм)гача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.

❗️ Агар ўша шахснинг Сизга нисбатан қилаётган тухмати судда тасдиғини топса, унга нисбатан юқоридаги жарима жазоси қўлланилиши мумкин

✏️ Шу каби ҳолатларда бир нарсага эътиборли бўлиш керак! Яъни, кимдир Сизга тухмат қилса тухматини, ҳақорат қилса ҳақоратини, урса урганлигини, сўкса сўкканлигини исботини муҳрлашга ҳаракат қилиш керак. Гувоҳларнинг бўлганлиги яхши, лекин гувоҳлар ҳар доим хам Сизни ёнингизда бўлмаслиги мумкин. Гувоҳлар ёнингизда бўлиши мумкин, аммо судга бориб олдингизда турмаслиги мумкин. Шунинг учун шу мени шундай қилди деб даъво қиляпсизми, анашу даъвойингизни исботи ўзингизда бўлса Сизни ҳуқуқингизни бузган анави ғўдамасни судда енгишингиз осонроқ бўлади..

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

❗️**ЯНГИ ОИЛА ҚУРАЁТГАНЛАР УЧУН ТИББИЙ КЎРИКДАН ЎТИШ ПУЛЛИКМИ ?

⚡️САВОЛ;**Мен янги оила қуриш арафасидаман. Биламизки янги оила қураётган келин куёв тиббий кўрикдан ўтишлари керак бўлади. Анашу тиббий кўрикдан ўтиш пулликми ёки бепул бўлиши керакми ?

*⚡️ЖАВОБ;*Оила кодексининг 17-моддасига асосан,

➖ никоҳланувчи шахслар давлат соғлиқни сақлаш тизими муассасаларида бепул асосда тиббий кўрикдан ўтадилар деб белгиланган. Яъни, никоҳланувчиларнинг никоҳ тузилишидан олдин амалга оширилиши керак бўлган тиббий кўрикдан ўтиш жараёнида улардан пул ундирилмаслиги керак.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

*❗️ҲОДИМЛАРГА ОЙЛИК ТЎЛАШ МУДДАТЛАРИ*

📄 Меҳнат кодексининг 253-моддасига асосан,

➖ Ходимларга иш ҳақи тўлаш муддатлари жамоа шартномасида ёки ички ҳужжатда, улар мавжуд бўлмаганда эса меҳнат шартномасида шарт қилиб кўрсатилган муддатларда белгиланади ва ҳар ярим ойда бир мартадан кам бўлиши мумкин эмас.

➖ Ходимларга ойлик иш ҳақи, қоида тариқасида, ўн олти кундан кўп бўлмаган танаффус билан икки қисмга бўлинган ҳолда (бўнакда ва қолган қисми миқдорида) тўланади.

❗️Иш ҳақи тўланадиган кун дам олиш кунига ёки ишланмайдиган байрам кунига тўғри келиб қолганда иш ҳақи ушбу кунлар арафасида, яъни ўша кундан олдин тўлаб берилиши керак.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

*❗️НИКОҲ ТУЗИШГА МАЖБУР ҚИЛИШ ТАҚИҚЛАНАДИ*

📄 Оила кодексининг 14-моддасида,

➖ Никоҳ тузиш ихтиёрийдир.

✔️ Никоҳ тузиш учун бўлажак эр-хотин ўз розилигини эркин ифода этиш қобилиятига эга бўлиши керак. Никоҳ тузишга мажбур қилиш тақиқланади деб белгиланган.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

*❗️ФУҚАРО ВА ДАВЛАТ ОРГАНИ ЎРТАСИДА ЮЗАГА КЕЛГАН ҚОНУНЧИЛИКДАГИ ЗИДДИЯТЛАР ФУҚАРОНИНГ ФОЙДАСИГА ҲАЛ ЭТИЛИШИ КЕРАК*

✅ Ўзбекистон Республикаси фуқароси ва давлат бир-бирига нисбатан ўзаро ҳуқуқ ва мажбуриятлар билан боғлиқдир.

❗️Инсоннинг Конституция ва қонунларда мустаҳкамлаб қўйилган ҳуқуқ ва эркинликлари дахлсиздир ҳамда улардан суд қарорисиз маҳрум этишга ёки уларни чеклаб қўйишга ҳеч ким ҳақли эмас.

➖ Инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари бевосита амал қилади. Инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари қонунларнинг, давлат органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, уларнинг мансабдор шахслари фаолиятининг моҳияти ва мазмунини белгилайди.

➖ Давлат органлари томонидан инсонга нисбатан қўлланиладиган ҳуқуқий таъсир чоралари мутаносиблик принципига асосланиши ва қонунларда назарда тутилган мақсадларга эришиш учун етарли бўлиши керак.

❗️Инсон билан давлат органларининг ўзаро муносабатларида юзага келадиган қонунчиликдаги барча зиддиятлар ва ноаниқликлар инсон фойдасига талқин этилади.

📄 Ўзбекистон Республикаси Конституцияси 20-модда

*❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!*

👉 @Yurist_Blogerr

❗️ЎҚИТУВЧИЛАРГА ҚОНУНЧИЛИКДА БЕРИЛГАН АЙРИМ ИМТИЁЗЛАР

➖ Инклюзив синф ўқитувчиларига 40 фоизгача устама [берилади.

✅](https://lex.uz/docs/5679836) Олис ҳудудларда дарс бераётган ўқитувчиларга 50 фоизгача устама [берилади.

✅](https://lex.uz/docs/4367859) Математика, физика, кимё ва биология фанлари бўйича халқаро ва республика олимпиадалари ғолибларини тайёрлаган профессор-ўқитувчиларга пул мукофоти берилади.
*✅*** Кўп йиллик стажга эга педагоглар мажбурий аттестацияга [жалб қилинмайди.

✅](https://lex.uz/docs/6411345) Халқаро фан олимпиадаларини тайёрлаган ўқитувчиларга малака тоифаси аттестациясиз [берилади.

✅](https://lex.uz/docs/5641270#6251704) Республика фан олимпиадаси ғолибларини тайёрлаган ўқитувчилар малака тоифаси бир поғона[оширилади.

✅](https://lex.uz/docs/5641270#6251704) Тиббиёт соҳаси профессор-ўқитувчиларига даволаш-ташхис ишларини бажарганликлари учун қўшимча ҳақ [тўланади.

✅](https://www.lex.uz/docs/808534#2158112) Таълим муассасаларининг чет тиллар фанлари ўқитувчиларига ойлик устамалар [берилади.

✅](https://www.lex.uz/docs/808534#2158112) Ўқитувчиларнинг фаолиятига аралашганлик учун жавобгарлик бор.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!
👉 @Yurist_Blogerr

❗️**БОЛАЛАР НАФАҚАСИ ОЙНИНГ ҚАЙСИ САНАСИГАЧА ТЎЛАБ БЕРИЛИШИ КЕРАК ?

⚡️САВОЛ;**Бола пули олувчиларга бу пул ойнинг нечанчи санасигача тушиши керак ?

*⚡️ЖАВОБ;*Вазирлар Маҳкамасининг 654-сон қарори билан тасдиқланган низомга иккинчи илова қилиб келтирилган схемага кўра,

➖болалар нафақаси ва моддий ёрдам пуллари АТ «Халқ банки» нинг бўлимлари томонидан тўлов амалга ошириладиган ойнинг 5-санасидан 27-санасига қадар олувчиларга етказиб берилиши кераклиги кўрсатилган.

✅ Демак, болалар нафақаси ва моддий ёрдам олувчиларга бу пуллар ойнинг 5 ва 27 саналари оралиғида тушиши керак.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr

❗️**ЎҒРИЛИК УЧУН ҚАНДАЙ ЖАВОБГАРЛИК БОР?

⚡️САВОЛ**Ўғрилик қилган шахсга қонунчилик бўйича қандай жазо белгиланган ?

*⚡️ЖАВОБ;*Жиноят кодексининг 169-моддасига кўра, ўғрилик, яъни ўзганинг мол-мулкини яширин равишда талон-торож қилиш — "Бошланишига" базавий ҳисоблаш миқдорининг эллик бараваригача миқдорда жарима ёки уч юз олтмиш соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки бир йилдан уч йилгача озодликни чеклаш ёхуд уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

✏️ Бошланишига деганимизни сабаби ўғрилик қилган шахснинг қилган ўғрилигини қийматига, ўғрининг жиноят оламидаги ундан олдин қилган ишларига ва ўғриликни амалга ошириш усулларига хамда ўғриликни жиноий шериклар билан олдиндан тил бириктириб уюштирганлигига қараб жазо миқдори оширилиши мумкин.

❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!

👉 @Yurist_Blogerr