Begona odamlardan qo'rqqan chaqaloqlar va bolalarga qanday yordam berishingiz mumkin?

Garchi begona odamlardan qo'rqish chaqaloqlar va yosh bolalarning rivojlanishining normal bir qismi bo'lsa-da, farzandingizda qo'rquvni yengishga yordam berish mumkin:

☘Farzandingizning begona odamlardan qo'rqishini e'tiborsiz qoldirmang yoki rad qilmang. Bu qo'rquvni yanada kuchaytirishi mumkin.

☘Farzandingiz yangi odamlar bilan uchrashganda bolani qo'lidan ushlang yoki tizzangizga o'tirishiga ruhsat bering.

☘Iloji bo'lsa, birinchi navbatda uyda begonalarni tanishtiring. Uy farzandingiz o'zini eng qulay his qiladigan joy.

☘Farzandingiz yangi odamdan qo'rqib ketsa, unga tasalli bering va hamma birgalikda o'ynaydi kabi boshqa yondashuvni sinab ko'ring.

☘Bundan tashqari, bolangizni tinchlanguncha yangi odamdan biroz uzoqroqqa olib qo'yishingiz mumkin. Keyin yana urinib ko'rishingiz mumkin.

☘Yangi odamlar bilan vaqt o'tkazayotganda bolangiz uchun qulay narsalarni (o'yinchoq yoki adyol) olib boring.

☘O'zingizni xotirjam tuting. Farzandingiz sizning hissiyotingizni qabul qiladi. Agar ular sizni xuddi shunday his qilayotganingizni sezsalar, ular xotirjam va dadil bo'lishlari mumkin.

☘Sabrli bo'ling. Farzandingiz tayyor bo'lgunga qadar yangi odamlarga borishga undamang.

☘Guruhlarda emas, balki bir vaqtning o'zida 1 ta yangi odam tanishtirishga harakat qiling. Farzandingiz ko'nikgandan so'ng, siz 2 yoki undan ortiq odamni tanishtirishingiz mumkin.

☘Farzandingizni yangi odam bilan tanishtirganingizda, bola bilan qoling. Bu ularni darhol notanish odamlar bilan qoldirmasligingizga ishontiradi.

☘Notanish kattalardan, masalan, qarindoshlaringiz yoki kattalar do'stlaringizdan farzandingizni olib ketishdan oldin biroz kutishlarini so'rang.

☘Kattaroq bolalar uchun, yangi odam kimligini va nima bo'layotganini tushuntiring. Masalan, yangi enaga siz ishonadigan odam ekanligini tushuntiring. Qachon qaytib kelishingizni ham ayting.

✍ Durdonaxon Jo'rayeva

#tarjima

Obuna bo'lish uchun
https://t.me/montessori_bolajonlar

Chaqaloqlarning oshqozon hajmi

1 - kun; Gilosday, 5-7 ml (1-1 yarim kichkina qoshiq)
3 - kun; Yongʻoqday, 22-27 ml (1 yarim katta qoshiq)
1 - hafta: Oʻrikday, 45-60ml (3-4 katta qoshiq)
1 - oy: Tuxumday, 80-150 ml (yarim - bir kichkina piyola)

Shu sabab birinchi kundanoq “sutim yoʻq” deb hafa boʻlib, qoʻshimcha berishga harakat qilmang. Zero birinchi kunlar bir necha tomchi ham kifoya. Koʻp - koʻp suyuqlik ichib, emizib va har emizgandan keyin sutni sogʻib koʻpaytirishga harakat qiling.

Unutmang! Ilk 6 oy ona suti yoʻq yoki kam boʻlsa, uning oʻrniga faqat davom suti (maxsus kasha, smes) berish lozim. Hech qaysi bahona bilan qoʻshimcha ovqatlar berib boʻlmaydi.

Jahon Sogʻliqni Saqlash Tashkiloti, Amerika Pediatriya Akademiyasi ham ilk 6 oy qoʻshimcha ovqat bermaslikni tavsiya qilishadi.
Nega ?

Birinchidan, vaqtli qoʻshimcha ovqatga oʻtish natijasida kelajakda semizlik va qandli diabet kasalligiga chalinish ehtimoli ortishi tajribalar bilan isbotlangan.

Ikkinchidan, bola ona sutini yetarlicha ololmagani sabab infeksiyalarga qarshi yanayam himoyasiz boʻladi.

Uchinchidan, ichaklar va buyraklar qoʻshimcha ovqatga tayyor boʻlmagani uchun bu a’zolarga ham zarar beradi.

© Ruvayha dan

Farzandga ta'lim berish bòyicha Ilk suhbat

@Bolalar_Logikasi

Bolaga taqiq qo'yish chegarasini bilasizmi?

?Kaliforniyalik olimlar o‘tkazgan tadqiqot natijalariga ko‘ra, 1 yoshgacha bo‘lgan bolalar kuniga o‘rtacha 4️⃣0️⃣0️⃣ marta  "yo‘q" ("no") ? degan so‘zni eshitishadi. (sakrama??❌ (no jumping), yig'lama ?❌ (no crying), yugurma ?❌(no running) kabi).
?Biz buni ❌taqiqlar❌ deb tushunsak ham bo‘ladi.

?Bu holat bola ongostida "men xavfsiz holatda qolishim uchun o‘zimni chegaralashim kerak ekan" degan irratsional ishonchni singdirib qo‘yish ehtimolini oshiradi.

❓Yechim bormi❓

?Bola xavfsizligini ta’minlash uchun taqiqlar kerak, lekin ularning me'yorini o‘zgartirishimizga to‘g‘ri keladi.

1️⃣ Taqiqning o‘rnini bosuvchi boshqa xatti-harakat taklif qilish usuli:
❌Yugurma ➡️✔️sekinroq yur, bolam.
❌Yig‘lama ➡️✔️ kel yonimga, nima yordam kerak ayt.

2️⃣ Taqiqni ruxsatga aylantirish usuli:
❌Qo‘lingni yuvmagansan. Yema hozir ➡️ ✔️pechenyeni qo‘lingni yuvganingdan so‘ng yeysan.
❌Hovliga chiqma ➡️ ✔️hovliga birozdan keyin birga chiqamiz.

3️⃣ Taqiq o‘rniga boshqa taklif berish usuli:
❌Telefon o‘ynama ➡️ ✔️kel, birga lego yasaymiz.
❌Unga tegma ➡️ ✔️qara, senga bir narsa ko‘rsataman.

?Muhimi – taqiqlar bolaning qiziquvchanligini to‘sib, olam xavfli degan tasavvur hosil qildirib qo‘ymaslik.
Shuning uchun:
?Farzandingiz uchun maxsus olam bilan tanishtirish usulini o‘ylab topish kerak.
?Toki ortiqcha chegaralar, gipperg‘amxo‘rlik bolangizni chegaralab qo‘yishga xizmat qilmasin.
@Psixolog_Kutubxonasi

#lirik chekinish

Eshitib hordiq olinglar onajonlar ! ?

? Bu ummatning qahramonlarini bizga onalar taqdim qilishgan.

Imom Ahmad rohimahullohning onasi Bag'dodning sovuq kechalarida uni uyg'otar, unga tahorat uchun suv isitib berar, so'ngra unga hamroh bo'lib, masjidga borar edi. Ana shu imom Ahmad rohimahulloh ulg'ayib, dinni mo'tazila fitnasidan , Qur'onni maxluq deganlardan muhofaza qildi.

Imom Buxoriy rohimahulloh otadan yetim edi. Onasi unga go'zal tarbiya berdi. Uni ilmga qiziqtirdi. U bilan birga ilm niyatida safar qildi. Unga borini sarfladi. Bu xizmatning natijasi o'laroq imom Buxoriy hadis ilmining sultoniga aylandi.

Sufyon Savriy rohimahulloh yoshligida otasi vafot etgan edi. U zot oilasi ta'minoti uchun ishlamoqchi bo'lganlarida onalari rozi bo'lmadi:" Sen ilm olishing kerak. Men ip yigirib, seni ta'minlayman".
Sufyon Savriy zamonasining eng buyuk olimlaridan, mujtahidlaridan bo'lib yetishdi.

Nabaviy tarbiya kitobi asosida
https://t.me/bolajontwins

#voqelikdan_yozildi *Er xotin urishganida...
Musht yegan ayolga qiyinroqmi?
Yoki butun umrini oʻzi nafratlanib qolgan ayol bilan oʻtkazyotgan erkakgami?

Javobim: yoʻq! Eng qiyini bir chetda moʻltirab vujudini qoʻrquv egallab olgan holda bu hodisalarni guvohi boʻlib, ruhan ezilayotgan gunohsiz farzandlarga qiyin (azob) !
Ular aybsiz edi, biroq aqli noqis ayol va notovon erkakni saodatsiz oilasi ularni butun boshli hayotini barbod boʻlishiga sababchi boʻlib qolyapti.
Afsuslar....*

?Farzandimiz uyda muqobil qismlari bor o'yinchoq mashina uchun dunyoni ostin-ustin qilib "bu mashina men uchun dunyodagi hamma narsadan muhimroq" deganida,

❤️Katta farzandimiz ukasiga hasad qilib, bu tuyg'usini shundog'am meni hech yaxshi ko'rmaysiz, meni aytganimni qilmaysiz, deb ifoda etganida,

?Qorni ochgan bolamiz uch kundan beri hech narsa yemagandek yig'laganida,

Bolalar bog'chasiga endigina qatnay boshlagan bolamiz «meni bog'chaga yuborsangiz, sizsiz o'lib qolaman" deb etagimizga yopishganida,

?Xullas, bolalar kundalik noxush voqealarni iloji boricha fojiali tarzda bo'rttirib ko'rsatganida, bilishimiz kerakki, bolamizning o'ng miyasi bizga «men hozir shu yerdaman" deyotgan bo'ladi.

?Tuyg'ular bu o'ng miyaning faoliyat maydoni. Ong miyamizning vazifasi ichdan kelgan hissiyotlarni iloji borida boshdan kechirishdir. O'ng miya so'zlarni, maslahatlarni, tushuntirishlarni anglamaydi. Imo-ishoralardan, yuz ifodalaridan qo'l harakatlaridan, tafsilotlardan tashqaridagi "rasm" dan anglaydi va shu "til"da gaplashadi.

?Kichik bir bolakay do'sti o'yinchog'ini olgani uchun yer tepkilab yig'layotganida o'ng miyasi unga "Sen shu onda juda yomon tushkunlik vaziyatidasan, dunyoning oxiri bu! Sening o'yinchog'ingni olishga qanday haddi sig'di?!" kabi takliflar bilan keladi va bu vaziyatda farzandingizga "Nega yig'layapsan? Sen boshqa o'yinchoqni o'yna!" deyishingiz mutlaqo foydasiz.

?Mantiqni boshqaradigan chap miya xrizantemasi, bola hayotining dastlabki uch yilida qattiq uyquda bo'ladi. Bu davrda o'ng miya ustunlik qilayotgan bo'ladi. Bola uch yosh bo'lganidan boshlab chap miya asta-sekin harakat qila boshlaydi, lekin bolamiz etti yoshga to'lgunicha asosan o'ng miya nazoratida bo'ladi.

?Bola etti yoshdan so'ng chap miyaning mantiq orqali ishontirish xususiyatini his qila boshlaydi. Bu rivojlanish jarayoni o'smirlik davrining oxiriga qadar, 21 yoshgacha qadam-baqadam davom etadi. O'ng miya nazorati ostida bo'lgan maktabgacha yoshdagi bolamizga aytadigan so'zlarimiz, tushuntirishlarimiz, maslahatlarimiz, ko'rsatmalarimiz amalda ko'rinmayotgan, bajarilmayotganga o'xshaydi. Chunki bu tushunchalar o'ng miya tushunadigan "til" da emas. Biz o'zimiz bolamizni boshqaradigan miya bo'lagi bo'lgan o'ng miyaning tilini o'rganishimiz va inqirozli vaziyatlarni hal qilishda shu tildan foydalanishimiz kerak.

❓O'ng miya qanday tilda gaplashadi degan savol sizga ham qiziqmi?

Bir yoshli bolaning sochini kal qilib olish kelajakda uning sochlarining tezroq o‘sishi, qalinroq va sog‘lomroq bo‘lishiga olib keladi degan fikrlar mavjud.Xo'sh bu qanchalik to'g'ri?

Ko‘pchilik ushbu usul orqali kichkina odamchaning jingalak yoki tekis sochga ega bo‘lishi yoki sochlarining rangini o‘zgartirishga erishish mumkin deb hisoblaydi. Bolada bu jarayonni amalga oshirish qanchalik samara berishi haqida ekspertlarning fikri bilan tanishamiz.

?Irina Perren, bolalar shifokori, Yevropa tibbiyot markazi Bolalar klinikasi pediatriya bo‘lim boshlig‘i

Sochlarning tekis yoki jingalak bo‘lishi genetik omil hisoblanadi. Uning qalinligi esa soch ildizlarining soniga bog‘liq. Bolaning sochlari kal qilib olinsa, undagi soch ildizlari ko‘payib qolmaydi va sochlari qalinlashmaydi. Chaqaloqning mayin sochlari o‘rniga kattalarga xos qalinroq sochlarning chiqishi hisobiga ular qalinlashgandek yolg‘on tasavvur yuzaga kelishi mumkin. Sochlarning almashib turishi tabiiy jarayon, shu sababdan ularni qirib olish uning o‘sish tezligiga ham, sifatiga ham hech qanday ta’sir qilmaydi.

?Katerina Zabrodina, «Strij» oilaviy go‘zallik saloni sartaroshi

Bir yashar bolaning sochini albatta kal qilib olish shart emas, ularni qisqartirishning o‘zi yetarli. Bolakayning birinchi mayin sochlari tez-tez chalkashib, noqulaylikni yuzaga keltirganligi uchun ularni kaltalatish yaxshi natija beradi. Ba’zan bola boshining old qismi va ensa qismidagi sochlari chakkalaridagiga qaraganda tezroq o‘sishi mumkin. Bolaning sochlarini bir yoshligida kaltalatish orqali ularning bir tekis o‘sishiga erishish mumkin.
Shuningdek, bu jarayonning yana bir ijobiy tomoni kichik yoshligidan bolaning sochlarini kaltalatish uning bu jarayonga tez ko‘nikishiga sabab bo‘ladi. Asosiysi uni bunga majburlamaslik kerak. Aks holda bola bu jarayonni qo‘rqinchli va yoqimsiz hodisa sifatida qabul qilishi va keyinchalik sartaroshga borish jarayonida qiyinchiliklar yuzaga kelishi mumkin.

?Dmitriy Ellinskiy, trixolog shifokor

Sog‘liq nuqtai-nazaridan bolalar sochini qirib olish uchun zarurat yo‘q. Bu jarayon sochning o‘sishi va qalinligiga hech qanday ta’sir qilmaydi. Chunki soch follikulalari va soch turi ona qornidayoq shakllanadi. Shuning uchun sochni qirib olish uning son jihatdan ko‘payishiga olib kelmaydi, aksincha ustaraning o‘tkir tig‘i bolaning ta’sirchan bosh terisiga shikast yetkazishi mumkin.

© Farzand uz nashri tarjimasi.