Atmos jurnali yozmoqda:

2024-yilgi prezidentlik saylovi tarixdagi eng qimmat saylov sifatida belgilandi — Demokratlar va Respublikachilar tomonidan reklama va kampaniyalar uchun aql bovar qilmaydigan 15,9 milliard dollar sarflandi. Biroq, ushbu mablag‘ning 18 foizi juda oz sonli milliarderlarning cho‘ntagidan kelib tushgan bo‘lib, ular avval hech qachon kuzatilmagan darajada siyosiy kuch va ta’sirga ega bo‘ldilar. Kamala Harrisni qo‘llab-quvvatlagan 83 nafar milliarder uning kampaniya mablag‘ining taxminan 6 foizini tashkil qilgan bo‘lsa, Donald Trampni qo‘llab-quvvatlagan 52 milliarder uning kampaniya mablag‘ining qariyb 34 foizini tashkil qildi. Bu demokratiya uchun nafaqat yomon yangilik, balki sayyora uchun halokatli xabardir.

Elon Mask ushbu jarayonda eng taniqli milliarderlar qatorida edi. U mitinglarda Trampni qo‘llab-quvvatladi, uning kampaniyasiga taxminan 120 million dollar ajratdi va hatto yetti asosiy shtatda Trampni qo‘llab-quvvatlash uchun petitsiyaga imzo qo‘ygan har bir saylovchiga 1 million dollar taklif qildi. Buning evaziga Tramp Maskka “Davlat samaradorligi departamenti”ni boshqarish imkoniyatini va’da qilgan. Shu bilan birga, Demokratlar 700 million dollarga yaqin mablag‘ni Facebook asoschilaridan biri Dastin Moskovits va Netflix asoschilaridan biri Rid Xastings kabi milliarderlar tomonidan moliyalashtirilgan Siyosiy Harakat Qo‘mitasidan oldilar.

Shuning uchun iqlim inqirozi ushbu saylov davrida “ko‘rinmas muammo” sifatida belgilanganiga ajablanmasa ham bo‘ladi, chunki milliarderlar ommaviy axborot vositalari, ijtimoiy tarmoqlar va tahlil markazlari ustidan katta ta’sirga ega bo‘lib, qaysi masalalarga e’tibor berilishini nazorat qildilar. Milliarderlarning qanchalik boyligi yuqori darajada issiqxona gazlari chiqaradigan sanoatlarning tartibga solinmasdan o‘sishiga bog‘liq. Ushbu masalani keng ommadan yashirib, milliarderlar o‘zlarining haddan tashqari darajadagi xarajatlarini davom ettirishlari mumkin.

“Boylar hech qanday cheklovlarsiz ifloslantiradi, qashshoq esa iqlim inqirozi vayronalaridan aziyat chekadi” – mehnat jurnalisti Sem Pizzigati. Uning aytishicha, milliarderlar o‘z siyosiy kuchlaridan ushbu xavfli sohalarning iqlimga ta’sirini kamaytirish uchun zarur bo‘lgan o‘zgarishlarni kechiktirish uchun foydalanayotganlari aniq.

ChatGPt yordamida tarjima qilindi.@green_econ

Uydan turib ishlashning ijobiy taraflari

Pandemiya tufayli juda ko’plab offis ishchilari ish tartibida keskin o’zgarish sodir bo’ldi: endi ishchilar ish kunlarining 2-3 kunini uydan ishlab sarflay boshlashdi.

Yaqinda ayrim kompaniyalar ishchilarini yoppasiga offisga qaytishga majbur qilgani fonida Stenford universiteti professori Nikolas Blum uydan turib ishlashning iqtisodiy o’sishga qanday hissa qo’shishi haqida qiziqarli maqola yozibdi (U bu mavzuda tadqiqot ham qilgan ekan).

Uydan turib ishlash darajasi bugungi kunda pandemiyadan avvalgi davrga nisbatan 5 barobar yuqori.

Klassik tadqiqotlarga ko’ra, iqtisodiy o’sish ishchi kuchi, kapital va mahsuldorlik o’sishi natijasida sodir bo’ladi. Uydan turib ishlash esa bu uchala omilga ham ijobiy ta’sir qilib, iqtisodiy o’sishga o’z hissasini qo’shmoqda.

Ishchi kuchiga qanday ta’sir qiladi?

Ishchilar o’rtasidagi so’rovnomaga ko’ra, gibrid (2-3 kun uydan, 2-3 kun offisdan) ishlash tartibi ishchi oyligining 8%ga o’sishiga teng ekan. Chunki, o’rtacha offis ishchisi 45 soatini offisda sarflasa, o’rtacha 8 soat yo’lga sarflaydi. Agar gibrid ishlansa taxminan 5 soat vaqti tejalishi mumkin.

Uydan ishlash ko’pchilikni o’ziga tortadi va ishlash xohishi bo’lmagan odamlarda ham xohish uyg’otib, ishchi kuchi ta’minotini yaxshilaydi.

Bundan tashqari, uydan ishlash imkoniyati mavjudligi yaxshi kadrlar topishni osonlashtiradi. Korxonalar faqat mahalliy aholidan emas, butun dunyodan eng yaxshilarini jalb qila oladi.

Yana bir so’rovnomaga ko’ra, uydan ishlash farzandlar soniga ham ijobiy ta’sir qiladi, chunki ota-onalarga bu bolalariga g’amxo’rlik qilishga ko’proq imkon beradi.

Kapitalga qanday ta’sir qiladi?

Bugungi kunda katta shaharlar markazlarining 50%ini offis binolari egallagan. Uydan ishlash natijasida esa offislarga bo’lgan talab kamayadi va offislar o’rnini turarjoylar egallab, ko’chmas mulklar narxlari arzonlashadi.

Uydan ishlash boshlanganidan beri transportdan chiqadigan zaharli gazlar miqdori ham kamaygani aniqlangan, shuningdek, yo’llardagi tirbandliklar miqdorida ham ijobiy o’zgarish kuzatilgan.

Tadqiqotga ko’ra, gibrid ishlash tarzining mahsuldorlikka ta’siri ham sezilarli. Sekinlashib borayotgan mahsuldorlik o’sish darajasini sun’iy intellekt va gibrid ish tizimi yana tezlatishi mumkin.

Yaxshiroq tushunish uchun to’liq maqolani o’qib chiqing: https://www.imf.org/en/Publications/fandd/issues/2024/09/working-from-home-is-powering-productivity-bloom

@green_econ

Qiziq tadqiqot qilishgan ekan:

https://t.me/musofir_iqtisodchi/79

Report by IMF about Uzbekistan for 2023

Recommend all economics, accounting, and finance specialists to have a look

Reports by international organizations are super important if you want to know about your country, politics and economics

Moreover, analysis in this report are objective. Figures provided are not distorted

Probably, many of you do not 100% understand the report. No problem. I do not understand down the detail as well

But I use ChatGPT if i come across with new terminology and vague arguments

Recommend to do so!

#imf #uzbekistan #economics #finance

Bu ikki shaxs ijtimoiy tarmoq sahifalari orqali nafaqat jamiyatimizdagi ko’plab muammolarining yechilishiga hissa qo’shishdi, balki o’zbek OTMlarida o’qiyotgan ko’plab talabalarga “role model” vazifasini bajarib, ularning fanga qiziqishlarida mayoq vazifasini bajarishdi. Va bunda davom etishmoqda.

O’ylab qaralsa, iqlim o’zgarishi va boshqa atrof-muhit muammolarining sabablari haqida gapirilganda, asosan, sanoat ishlab chiqarishi tufayli keladigan oqibatlariga urg’u qaratiladi.

Lekin, iqlim o’zgarishining dunyodagi eng ahmoqona va yirik sabablaridan biri bu urushlar va harbiy sanoat. Bu bitkoindan ham ahmoqonaroq.

Hisob-kitoblarga ko’ra, urushlar va harbiy sanoat jami issiqxona gazlarining 5.5%iga sababchilik qiladi. Agar buni davlatlar hisobiga to’g’ri keladigan emissiyalarga qiyoslasak, atmosferaga eng yirik emissiya qiluvchi 4ta davlatdan biri bo’lar edi.

Boshqa sanoat mahsulotlari hech bo’lmaganda bugun uchun qiymat yaratishyapti (iqlim o’zgarishiga hissa qo’shsa-da). Bitkoin odamlar farovonligiga hech qanaqa hissa qo’shmasa-da, iqlim o’zgarishiga yirik sababchi bo’lyapti. Urushlar esa bugun odamlar va sayyoraga zarar keltiryapti, iqlim o’zgarishiga qo’shgan hissasi tufayli esa ertaga kelajak avlodga ham zarar keltiryapti.

@green_econ

Telegram

Greening the Economy

Semestr boshida "Raqamli moliya" darsining birinchi ma'ruzasiga kirib ko'rgandim. Asosan, blokcheyn va kriptovalyutalar haqidagi fan ekan. Bu narsalarga umuman qiziqishim bo'lmasa-da, ularning atrof-muhitga ta'siri haqida qiziq insaytlar oldim: https://…