#ibora

Hokimiyat buzadi, mutlaq hokimiyat mutlaq buzadi

Bu fikrni juda koʻp siyosatchilar, jurnalistlar, blogerlar, notiqlar takror-takror ishlatadi. U ingliz tarixchisi va siyosatchisi Jon Dalberg-Aktonga tegishli.

Asliyatdagi mazmun tarjimadan biroz farqlanadi, power tends to corrupt jumlasi hokimiyat buzishga moyil, hokimiyat buzish tendensiyasiga ega deb tarjima qilinishi mumkin.

Aforizm oʻzbek tiliga “Hokimiyat buzadi, cheklanmagan hokimiyat cheksiz buzadi” shaklida ham oʻgirilgan.

Yuksak kuch va hokimiyatga egalik shaxsga salbiy taʼsir qilishini juda koʻp mutafakkirlar taʼkidlagan. Masalan, qadimgi dunyo faylasuflaridan Plutarx oliy hokimiyatga egalik kishining feʼl-atvorini buzishi, unda oʻzgaruvchanlik, kibr va rahmsizlik kabi xislatlarni paydo qilishini yozgan.

Telegram | YouTube

@latifkitobxon

#iqtibos_vaqti

"O‘ylashimcha, bizni tishlab, nashtar sanchib oladigan kitoblarnigina o‘qishimiz kerak. O‘qib bo‘linganidan so‘ng kitob bizni boshni gangituvchi zarba yegan inson holiga tushirmas ekan, uni o‘qib nima qildik?"

Frans Kafka

@latifkitobxon

#hikoya

✅Uchta filtr haqidagi hikoya

Talaba ustozidan bir chetga chiqishni so'radi - muhim ma'lumot bor edi. Ular holi joyga chiqishgach, shogird:

- Bilasizmi, ustoz, falonchi siz haqingizda...

- Toʻxtang, - ustozi uni to'xtatdi, - avval aytmoqchi bo'lgan narsangizni uchta filtrdan o'tkazib olaylik.

- Qanday? - hayron boʻldi shogirdi.

1️⃣ Birinchi filtr - bu haqiqat. Haqiqatni eshitganingizga ishonchingiz komilmi?

- Yo'q!

2️⃣ Ikkinchi filtr - yaxshilik. Yaxshi bir narsa aytmoqchimisiz?

- Yo'q, aksincha...

- Ya'ni, siz yomon narsa aytmoqchisiz, lekin bu haqiqat ekanligiga ishonchingiz komil emas.

3️⃣ Uchinchi filtr - manfaat. Siz men eshitishim kerak bo'lgan manfaatli gap aytmoqchimisiz?

- Menimcha, yoʻq, - dedi talaba.

- Keling, endi xulosa qilaylik. Menga aytmoqchi bo'lgan narsangizda na haqiqat, na yaxshilik, na foyda bor. Buni aytishga va eshitishga arziydimi...?

© foydali_moliya

https://t.me/latifkitobxon

#sòz_haqida

Tabdil- Oʻzgarish, almashinish; oʻzgartish, almashtirish.
—Hozir taʼtil vaqti boʻlgani uchun qishloqlarda tabdili havo qilib yuribmiz, — dedi domla.( Gʻ. Gʻulom, Shum bola)

Tabdil [التبديل] ilmiy atama o'laroq transliteratsiyaga to'g'ri keladi. Uni transkripsiya bilan adashtirmaslik kerak.

Transliteratsiya (lotincha: trans — „qarshi“, „orqali“ va littera — „harf“) deb bir yozuv tizimidagi matnni boshqa yozuv tizimidagi belgilar bilan berishga aytiladi.
Masalan arabcha alifbo va tildagi bir matnning o‘qilishini lotincha alifboga alishtirsak, transliteratsiya deyishimiz kerak.

Transkripsiya (transcriptio koʻchirib yozish) — yozuvning nutq tovushlari talaffuzini aniq ifodalash uchun ishlatiladigan sunʼiy (shartli) turi; nutq boʻlaklari (tovush, boʻgʻin, soʻz)ning tovushiy sifatlarini yozuvda aniq aks ettirish usuli.

Misol uchun:

Mother so'zini olaylik:
Kirillchaga transliteratsiya qilinsa: мотхер
Transkripsiyasi esa: [ˈmʌðə]

#shunchaki

Bulut yiğib kelgan dardni, yomğir kuylaydi, shundanmi dard bulutda bòlsa ham hamma yomgʻir haqida yozadi.

Yomğir esa suyukli, huddi shoir dardini kuylab mashhur boʻlgan qòshiqchidek...

@latifkitobxon

Boshidan sizga g'alati tuyilishi mumkin bo'lgan asarni o'qir ekansiz bu inson matonati , maqsad sari olg'a intilish kabi eng nozik va kamyop inosniy tuyg'ularning yuksak badiiy ifodasi ekaniga guvoh bo'lasiz. Qahramonimiz cholni esa goh oddiy baliqchi goho esa Arastu yoki Aflotun deb o'ylaysiz...

P/s. Endi ham o'qib ko'rmasangiz bo'lmaydi ?

#tavsiya

Ernest Xemengue

"Chol va dengiz"

"Chol va dengiz" dengiz romani 1952-yilda Bagamada yozilgan va shu yerning o'zida nashr etilgan. Ushbu asar muallifning so'nggi mashxur asarlaridan hisoblanadi.
Asarda ko'p voqea sodir bo'lmaydi. Lekin ilk sahifadan, oxirgi varog'igacha sizni hayolot dunyosiga olib ketadi. Hikoyaning diqqatga sazovor jihati, bu uning yakuni. Nega deganda yakunida bir tomondan qaralganda, bir inson qancha harakatlar natijasida hech vaqosisiz qoladi. Yana bir tomondan esa, u hech narsa yutqazmaydi, o'zi uchun qimmatli narsaning barchasiga erishadi. Asardagi chol obrazi uni qahramon qilmaydi, lekin mag'lubiyatga ham uchratmaydi. Qahramon oddiy bir inson, hikoyaning bezagi ham shunda. Bu noyob durdona, istalgan insonni o'ziga jalb etishi tabiiy. Insonni keng qamrovda fikrlashga majbur etadi, ikki xil tasavvurni shakllantiradi. Shunchaki o'qilganda asar juda ham depressiv va qayg'uli. Agarda uni tushunib o'qilsa, umid va ishonchga limmo-lim to'la voqealar rivoji. Asar anchayin qisqa, lekin bir olam dunyo. Kichik olamdan, ulkan ma'no topishlaringgizga ishonaman.

Iqtiboslar orqali asarni o'zligini anglash.
▪️Odam bolasi yengilib, yengilganiga rozi bo'lib ketaverish uchun yaratilmagan.
▪️Odamzotni yanchib tashlash mumkin, lekin aslo yengib bo'lmaydi.
▪️Insonlar nega vaqtli turishar ekan, balki umrlarining bir kunini bo'lsa ham cho'zishni istashar.
▪️Qarz olasan, undan keyin so'ralgani sadaqadir.
▪️Har bir inson qush va baliq singari hayot uchun chinakamiga kurashishi lozim.
▪️Insonlarning qo'ng'irog'i- o'tayotgan vaqt.

✍️Tursunov Doniyorbek

#anglashlarim

Har bir izn ustida, izn bor,
Ruxsat ustida, ruxsat bor,
Qaror ustida, qaror bor...
Hatto, bitta ari ham uning iznisiz chaqmaydi...

Tomchi-tomchi suvdan tashkil bo'lar ko'l,
Suv to'xtagan zamon paydo bo'lar cho'l.
Mavlono Rumiydan qolmish bir hikmat,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

O'n besh kun umringdan chiqargin ma'no,
Riyo yuzlariga surtmagin hino,
O'ngingda taqvo-yu tushingda zino,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Mayliga yovlaring seni zo'r ko'rsin,
Mayliga do'stlaring ko'kragin kersin,
Ayoling yaxshi deb guvohlik bersin,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Do'stlaring maqtovlar aytar damida,
Labingda istig'for tursin kamida,
Hadisdan so'z ochma qorin g'amida,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

O'zingni birovga andoza qilma,
Iymon hovlisiga darvoza qilma,
Farz qilib, naflni ovoza qilma,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Allohga g'ayb emas qalbdagi g'aybing,
"Bismillah" deganda titrasin qalbing,
Hech yerga ko'milib qolmagay aybing,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Diling tasdiqlasin tiling muttasil,
Razil bo'lsang o'zni atagil razil,
Sinov maydonini sanama hazil,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Umring kosasi ham bir kuni to'lgay,
Kimlardir ortingdan yig'lagay, kulgay,
Bari Qiyomatda tomosho bo'lgay,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Ko'pgina amallar ho'p soxta ekan,
Bu soxta amallar iymonni yerkan,
Yolg'iz qolganingda yiglashni o'rgan,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Sodiqlik qalbingni aylasin rafiq,
Ishing aytganinga kelsin muvofiq,
Hayhot! Jannatlarga kirmas munofiq,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Ul kunda qolmayin desang gar yupun,
Taqvo libosini lozim tut bugun,
Kunduzdagi holing tasdiqlasin tun,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Ilvasin o'glonlar dovon osharlar,
Haqni so'zlamakka mudom shosharlar,
Mard erlar hamisha shunday yasharlar,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Robbing tinglayajak qalb sanosini,
Va bilgay yurakning muddaosini,
Ko'zoynak berkitmas ko'z zinosini,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

Hattoki nomardga mard bo'lib qolgin,
Faqir nidosiga jim quloq solgin,
Boyni ham sensirab gapira olgin,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

O'xshasang oddiy bir qulga o'xshagin,
To'ningni ko'rpasi yo'qqa to'shagin,
Yaxshasang Umarga o'xshab yashagin,
Yo ichingdek ko'rin, yo tashingdek bo'l.

@ismoilbekblog