?آیا دولت باید بازار را کنترل کند؟
سرمایه‌داری مکتب هایِک(اطریش)
در ویدیوهای آینده به دیدگاه مخالف(کِینز) می پردازیم.
?ترجمه و صدا : ایمان فانی
#اقتصاد_سیاسی

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

?تاریخ فلسفهٔ سیاسی غرب
?دکتر مسعود آذرفام
#جلسه ۹

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

?فایل صوتی
هانا آرنت - توتالیتاریسم

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

?تاریخ فلسفهٔ سیاسی غرب
?دکتر مسعود آذرفام
#جلسه ۸

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

?کانت، عقلانیت، روشنگری و ایران امروز

سید علی محمودی پژوهشگر ایرانی و استاد دانشکده روابط بین‌الملل است. آثار او عمدتاً در حوزه نقد اندیشه سیاسی مدرن در ایران و بررسی اندیشه‌های کانت است.

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

‍ توماس هابز (انسان، گرگی در کمین انسان است)

هابز فلسفه را دانشی سودمند می‌داند که با تبیین علت و معلولی سروکار دارد. او معتقد است فلسفه طبیعی و سیاسی هر دو سودمند هستند ولی فلسفه شامل الهیات نمی‌شود زیرا موضوع آن واقعیتی غیر مادی و روحانی است که فوق فهم ما قرار دارد. همچنین تاریخ و ستاره‌بینی را نمی‌توان جزء فلسفه دانست. فلسفه تنها درباره علل و خواص ماده سخن می‌گوید. بنابراین، فلسفه هابز نوعی اصالت ماده روشی است، به این معنا که او به بحث از ماده اهمیت می‌دهد و خدا و امور غیرمادی را خارج از فلسفه قرار می‌دهد.
هابز بر اساس اعتقاد به اصالت ماده، انسان را نوعی ماشین می‌داند و به روح اعتقاد ندارد. انسان موجودی طبیعی و بخشی از جهان طبیعت است و طبیعت نیز مفهومی مکانیکی و ماشینی دارد. کل جهان طبیعت از ماده و حرکت ساخته شده است. مهم‌ترین نکته در فهم فلسفه هابز، مفهوم حرکت است. فیزیک گالیله نشان داد که ویژگی اصیل و دایم حهان، حرکت است و این بیشترین تاثیر را در دیدگاه هابز داشت. به اعتقاد او نه تنها حهان طبیعت و زمین و اجرام آسمانی بر طبق قوانین حرکت تبیین می‌شوند بلکه سیاست و روان‌شناسی نیز مقهور این قوانین هستند.توضیح آنکه تصور هابز از سیاست مبتنی است بر استناطش از روان‌شناسی. بنابر روان‌شناسی او که بر مادیت است، رفتار آدمی حاصل انفعالات اوست و انفعالات نتیجه واکنشی است که انسان نسبت به حرکات ناشی از اشیاء خارجی انجام می‌دهد. هابز می‌گوید غالب‌ترین انفعالات وحشت از مرگ غیرطبیعی و میل به قدرت است. اینها فقط تجلیات بنیادی‌ترین سائقه‌ها در انسان هستند که هابز آنها را انگیزه صیانت نقس می‌خواند. او این سائقه بنیادی را حق آدمی می‌داند و آن را حق طبیعی می‌خواند.
بنا به گفته هابز همه افراد بشر به یکسان از غریزه صیانت نفس یا به اصطلاح حق طبیعی برخوردار است. تاثیر این انگیزه چندان وسیع است که انسان به خود حق می‌‌دهد تا هر آنچه برای صیانت نفسش ضرورت دارد انجام دهد؛ از جمله اینکه به خود حق می‌دهد بر دیگران سلطه یابد، آنان را از بین ببرد و یا اموالشان را تصاحب کند.
از نظر هابز جامعه انسانی دائما در حال حرکت است. انسان همیشه از هدفی به سوی هدف دیگر حرکت می‌کند. برای انسان چیزی به نام آرامش وجود ندارد و ماهیت زندگی، حرکت از خواسته‌‌ای به خواسته دیگر است. رسیدن به هر هدف، مقدمه‌ای برای رسیدن به اهداف بعدی است. در مورد عطش انسان به قدرت نیز همین قاعده حاکم است. انسان با به دست آوردن قدرت سیر نمی‌شود، بلکه به دنبال قدرت بیشتر می‌رود و آرامی تنها در مرگ است.
هابز در تحلیل ماهیت و کار حواس از مفهوم حرکت استفاده می‌کند. به نظر او کیفیت‌هایی که ما در مورد امور می‌یابیم، ذهنی هستند. علت واقعی این امور ذهنی، حرکت‌های عینی اشیاء است. ادراک حسی تنها نمودی از ماده در حال حرکت به ما می‌دهد. بدین ترتیب می‌توان گفت که تحلیل هابز از جریان شناخت مبتنی بر اصالت تجربه است. تمام مفاهیم ذهنی، نتیجه تجربه حسی هستند. مفاهیمی که به ظاهر با حس در ارتباط نیستند، از تداعی و نوعی پیوستگی به مفاهیم تجربی حاصل می‌شوند.
هابز برای زبان اهمیت خاصی قایل است و کاربرد آن را انتقال گفتار از مرحله ذهنی به مرحله لفظی می‌داند. او مانند اکام سخن را نوعی علامت می‌داند که برای دلالت بر اشیاء اختراع شده است. در مبحث کلیات، طرف‌دار «اصالت نام» است، یعنی معتقد است که کلی صرفا نام یا اسمی بیش نیست. او می‌گوید که واژه کلی نه به واقعیتی طبیعی در جهان خارج اشاره دارد و نه نام تصوری است که در ذهن حاصل شود، بلکه همواره گونه‌ای واژه یا اسم است. هابز میان نام‌ها یا الفاظ مربوط به «مفاهیم اولیه» و نام‌های مربوط به «مفاهیم ثانویه» تفاوت می‌نهد. واژه‌هایی مانند سنگ، چوب، گربه و انسان از نوع اول و واژه‌هایی مانند نوع، جنس و فصل از قسم دوم هستند. این تمایز یادآور تمایز فیلسوفان مسلمان میان معقولات اولی و معقولات ثانیه است.
اشکال حکومت را بسته به اینکه حکومت در دست یک نفر و یا انجمنی از چندین نفر و یا انجمنی از همگان باشد، می‌توان به سه نوع تقسیم کرد. روشن است که در هر سه شکل، قدرت حاکمه نماینده مردم است. وقتی نماینده مردم یک نفر باشد، حکومت سلطنتی، وقتی که همگان حکومت کنند، دموکراسی و زمانی که انجمنی از برگزیدگان عنان حکومت را در دست بگیرند، اشرافی نام می‌گیرد.
هابز در مورد انتخاب حاکم قائل به تفکیک است بدین معنا که از نظر وی دو نوع حاکم وجود دارد:
1. برخی از حاکمان هنگامی به قدرت می‌رسند که عده‌ای از مردم با انتقال قدرت خود به آنان، توافق کرده باشند.
2. برخی دیگر از حاکمان به اتکای نیروی نظامی و زور به قدرت می‌رسند. هابز حاکمیت این دسته را نیز نوعی قرارداد اجتماعی و مشروع می‌داند. این قرارداد میان افراد یک ملت نیست بلکه میان غالبین و مغلوبین صورت می‌پذیرد.

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

Telegram

attach 📎

?چرا روشنفکران به سوسیالیسم تمایل دارند؟ هایک پاسخ می‌دهد...‌‌

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

?فایل صوتی

#مناظره
?نظام اقتصادی ایران

موسی غنی‌نژاد
و مسعود درخشان

?مناظره دوشنبه شب (چهارم اردیبهشت ۱۴۰۲) موسی غنی‌نژاد و مسعود درخشان در برنامه جهان‌آرا بسیار دیدنی و شنیدنی بود.

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

‍ تاریخچه دموکراسی

مردمسالاری، اگرچه از قدیمی ترین اصطلاحات فلسفه سیاسی است، اما موضوعی است که هنوز تازگی خود را از دست نداده و حتی در برخی از جوامع تازه به بحثی داغ و هیجان انگیز تبدیل شده است. مردمسالاری پرکاربردترین اصطلاح فلسفه سیاسی در بین مردم در عصر حاضر علی الخصوص در کشورهایی است که تازه به این شیوه حکومتی روی آورده اند.
گذار حدود سی کشور در فاصله سالهای 1990ـ 1974از نظام سیاسی غیردموکراتیک به نظام سیاسی دموکراتیک، دلیلی بر گسترش و اقبال همگانی به مردمسالاری است. پروفسور آمارتیا سن ـ فیلسوف و اقتصاددان هندی تبارانگلستان و برنده جایزه نوبل اقتصاد درسال 1998 ـ از انبوه تحولات مهمی که در قرن بیستم رخ داده، ظهور مردمسالاری را به عنوان مهمترین رویداد قرن بیستم معرفی می کند و معترف است که این انتخاب به معنی انکار اهمیت رویدادهای دیگر در قرن گذشته نیست.
وی معتقد است که در آینده دور زمانی که مردم به رویدادهایی که در قرن بیستم رخ داده می نگرند، به سختی می توانند ظهور دموکراسی را به عنوان بهترین شکل مورد قبول حکومت مهمترین رویداد قرن ندانند. وی همچنین مدعی جهان شمول بودن دموکراسی است که البته این ادعا به اذعان خودش با چالش هایی روبرو است.
در طی صد سال اخیر اتفاقات بسیار زیادی در جهان رخ داده است و می توان گفت که سده بیستم عصر دگرگونی های بنیادی درهمه عرصه های زندگی انسان بوده است. امپراتوری های اروپا به خصوص امپراتوری های بریتانیا و فرانسه که در قرن نوزدهم سلطه بلامنازع داشتند، پایان یافتند.
ما شاهد دو جنگ جهانی و جنگ های بزرگ دیگری بودیم. همچنین شاهد ظهور و سقوط فاشیسم و نازیسم بودیم. این قرن شاهد ظهور کمونیسم و سقوط آن در بلوک شوروی سابق و دگر گونی رادیکال آن در کشور چین بود. همچنین شاهد تغییری در تفوق و برتری اقتصادی غرب به سوی موازنه اقتصادی جدیدی که ژاپن و کشورهای جنوب شرقی آسیا در آن سلطه و تفوق بیشتری دارند هستیم.
همچنین شاهد گسترش بازار سرمایه داری در سطح جهان، پیدایش جنبش های انترناسیونالیستی، آگاهی فزاینده از شکاف رو به افزایش میان کشورهای پیشرفته صنعتی و کشورهای واپس مانده، پیدایش جنگ سرد ایدئولوژیک میان قطب های قدرت بین المللی، تأسیس سازمان های جهانی و منطقه ای برای پیشگیری از تکرار جنگ های جهانی، وقوع انقلاب های بزرگ سیاسی و اجتماعی، پیدایش ساختار دولت رفاهی، تحول از سرمایه داری صنعتی به سرمایه داری مالی، گسترش جنبش های کارگری، پیدایش واکنشهای ضد مدرنیسم در قالب توتالیتاریسم راست و جنبش های فاشیستی، گسترش نیروی ناسیونالیسم و جنبش های ناسیونالیستی و استقلال طلب، قرار گرفتن جهان در آستانه موج سوم نوسازی و گسترش شتابان ابزارهای ارتباطی پیچیده، گسترش جنبش های رهایی زنان و تغییر چشمگیر در ارتقای موقعیت اجتماعی و سیاسی و ... زنان، تغییر در شیوه زندگی مردم، سلطه بشر در فضا و کرات دیگر، پیشرفته خیره کننده علم، رشد عقلانیت ابزاری و ... هستیم، که هر کدام در جای خود دستاورد مهمی هستند.

همانطور که می بینیم قرن گذشته به هیچ وجه فاقد رویدادهای مهم نیست. با این وجود از انبوه تحولاتی که در قرن بیستم رخ داده است، سن اذعان می دارد من در نهایت، مشکلی برای انتخاب برجسته ترین تحول در این دوره ندارم. این تحول برجسته عبارت است از: «ظهور دموکراسی» البته این به معنی انکار اهمیت رویدادهای  دیگر نیست، اما استدلال سن این است که در آینده دور، زمانی که مردم به رویدادهایی که در قرن بیستم رخ داده می نگرند به سختی می توانند ظهور دموکراسی را به عنوان بهترین شکل مورد قبول حکومت، مهمترین رویداد قرن ندانند.
البته ایده دموکراسی در یونان باستان بیش از دو هزار سال پیش ریشه دارد و تلاشهای مجزایی در جهت دموکراسی سازی در جاهای دیگر از جمله هندوستان نیز صورت گرفت، اما واقعیت این است که در یونان باستان بود که ایده دموکراسی قبل از اینکه فرو بپاشد و با شکلهای مستبدانه و نامتقارن تر حکومت جایگزین شود شکل گرفت و به طور جدی هرچند در مقیاسی محدود به عمل در آمد، به غیر از این در هیچ جای دیگر چنین اقدامی صورت نگرفت.
دانشمندان و محققان سابقه دموکراسی را در تاریخ کهن سومر، در نیمه هزاره چهارم قبل از میلاد، باز یافته اند. «یاکوبسن» در کتاب «پیش از عصر فلسفه» می نویسد: «در دموکراسی بدوی ....سومر قدرت نهایی سیاسی در دست مجمع عمومی شهر قرار داشت که از تمام مردم بالغ آزاد تشکیل می گشت. به طور متعارف، امور روزمره جامعه را شورای معمرین شهر اداره می کرد ... تمام کارهای بزرگ  و تمام تصمیم های مهم از مجمع عمومی همه اتباع سر چشمه می گرفت.»

?کانال علوم سیاسی:
? @PoliticalScience_ir

Telegram

attach 📎

?انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) برگزار می‌کند: مدرسه بهاره سیاست گذاری عمومی و حکمرانی (به صورت مجازی)

?دکتر میترا راه نجات، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
?چهارشنبه ۶ اردیبهشت ساعت ۱۴ الی ۱۶

?خانم فاطمه عفیفی، رتبه ۱ کنکور کارشناسی ارشد سیاست گذاری عمومی سال ۱۴۰۱
?پنج شنبه ۷ اردیبهشت ماه ساعت ۱۷

?دکتر حسین قلجی، هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
?پنج شنبه ۱۴ اردیبهشت ساعت ۹ الی ۱۱

?دکتر بهزاد عطارزاده
دبیر کمیته سیاست‌گذاری عمومی انجمن علوم سیاسی ایران
?چهارشنبه ۲۰ اردیبهشت ساعت ۱۹

?دکتر حسین قلجی، هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
?پنج شنبه ۲۱ اردیبهشت ساعت ۹ الی ۱۱

?دکتر روح الله هنرور، مدیر مرکز مطالعات دولت و بخش عمومی اندیشکده حکمرانی شریف
?پنج شنبه ۴ خرداد ساعت ۹ الی ۱۴

?برای ثبت نام  به شماره یا ID زیر در تلگرام پیام بدید.
۰۹۱۴۶۸۸۲۸۹۵ میلاد جعفری
ID: @Miladjafari_ir1
✅با ارائه گواهی معتبر

@atu_ps