Аграр университетидаги бинолар билан бирга ёнган банкомат. Ичида қанча пул бўлган бўлса (ё талабалар ҳаммасини аллақачон суғуриб олган бўлганмикин?). Манба.

😘Bankers.uz'нинг оммавий ижтимоий тармоқлар — Telegram, Facebook ҳамда Instagram саҳифалари "текширилган" (verified) белгисига эга бўлди.

Рекламалар орқали троллинг

Apple билан Samsung, Coca Сola ва Pepsi, Mercedes ва BMW каби, узоқ йиллар бир бирига рақобатчи бўлиб келаётган компаниялар ўз рекламаларида бир неча марта бир бирини троллинг қилгани ("қитиқлаб қўйгани"), мажозий қилиб айтганда бир бирининг "боғига тош отгани", айрим ҳолатларда эса бу катта шов-шувларга сабабчи бўлганини эшитган бўлсангиз керак.

Ўзбекистонда 2020 йилда кетма-кет "туғилган" иккита рақамли банкларимиз — TBC Bank ва ANORBANK ҳам яқинда шу тарзда бир бирини енгил "қитиқлаб ўтишди".

Гап шундаки, июль ойи бошида ANORBANK "Кўрпача" номли юқори фоизли омонат чиқарди, орадан бироз вақт ўтиб, 18 июль куни TBC Bank "Кўрпачадан ишончлироқ" сарлавҳаси билан постер жойлади ва унда "TBC Bank'да "3 трлн сўмдан ортиқ омонатлар сақланиши" мақталган эди. Пост тагида закий кузатувчилар бу ANORBANK "боғига отилган тош" эканлигини англаб изоҳлар ҳам ёзганини кўриш мумкин.

Албатта, ANORBANK ҳам бунга жим қараб турмади ва 19 июль куни ўз ижтимоий тармоқларида "Ош ёки хинкали — нимани кўпроқ ёқтирамиз" сарлавҳаси билан пост жойлади. Пост матнида "ANORBANK'даги сақланаётган омонатлар 3 трлн эмас, 4 трлн сўмдан ошганига ҳам урғу берилганди (Эслатма, "хинкали" — грузинларнинг миллий таоми).

Ўзбекистонда ўзаро рақобатчи бўлган банкларнинг яқин тарихида бундай ҳолатлар кам кузатилади. Адашмасам, 2020 йили Ўзсаноатқурилишбанкнинг "Joyda"чилари "Илова орқали шарбат сиққични бўлиб тўлашга олинг" ёзувли баннерга апельсин мевасини майдалаётган шарбат сиққични расмини қўйиб, "Капиталбанк" бош офиси ёнига жойлаштирган, шу орқали, ўша вақтда Капиталбанкники бўлган "Apelsin" иловасининг "боғига тош отган" эди.

@ismoil_turopov

"Маҳаллабай фронти"га банк ходимларининг яна ёппасига жалб қилиниши, ҳокимларнинг банкларга топшириқ бериш бўйича "эски" одатлари ва муттасил мажлисвозлик ортидан ҳосил бўлаётган вазият яхши эмас.

Албатта, буларнинг ҳаммаси банкларда иш тақсимотининг тартибсизлашувига, абнормал иш режими натижасида меҳнат самарадорлигининг тушиб кетишига, ходимларнинг норозилигига ва пировардида хизмат кўрсатиш сифатининг ёмонлашувига олиб келиши мумкин.

Энг ёмони — ёмон кайфиятдаги ходимлардан ҳам, ёмон кайфиятдаги мижозлардан ҳам фақат банк ва банк тизими зарар кўради. Қайғурадиган мавзу лекин бу, ҳеч кимнинг иши бўлмаяпти...

@ismoil_turopov

Кредит (қарз, насия) нархи ҳақида.
Куни кеча қаердандир Ucell рекламасига кўзим тушиб қолди. Ucell сайтида насияга сотиб олиш мумкинлигини кўриб, “Узум Насия” сайтига кириб қолдим. Мен Ўзбекистондан кетишимдан аввал насия деганда пул йўғида битта сигарет ёки иккита памперс олиш тушуниларди, ҳозир анча ўзгариб кетибди.

“Узум Насия” ва шунга ўхшаш сервисларни қанча титкиламасам ҳам, фоиз ставкаси қанча эканини топа олмадим. “Наҳотки фоизсиз бўлса” деб твиттер аҳлидан сўрасам, яхшилаб тушунтириб беришди.

Насия деганлари кредитнинг сал бошқачароғи экан. Кредитдан фарқли ўлароқ, устама фоиз нарх ичига қўшиб юбориларкан.

Лекин мени ҳайрон қолдиргани, насияга олинадиган товарларнинг нархи 40–80 фоизга ўсиб кетиши бўлди. 1 миллион сўмлик нарсани насияга олсангиз, 1,5 млн қилиб қайтараркансиз, аммо бу ҳақида ҳеч қайси сайтда аниқ маълумот берилмаган.

Канада қонунчилигига кўра, сиз махсулотни кредитга олсангиз (насия ҳам кредит, фақат чалкашроғи), қўшимча неча пул тўлашингизни сотувчи албатта сизга ҳисоблаб бериши ва савдо саҳифасида кўрсатиб қўйиши керак.

Айтайлик, сиз 1000 долларга телефон олмоқчисиз ва бир йил бўлиб тўламоқчисиз. Кредит ставкаси 5%. 12 ойдан сўнг телефон сизга 1000 долларга эмас, 1050 долларга айланяпти. Яъни, кредит нархи 50 доллар. Шуни сотувчи ҳар бир маҳсулот саҳифасига ёзиб қўйиши шарт.

Ëки 10 млн сўмга телефон олмоқчисиз, 12 ой бўлиб тўлаш шарти билан. Бунда фоиз кўрсатилмасдан, махсулот нархига 4 млн сўм қўшиб, 14 млнга сотишяпти. Яъни, нақдга 10, насияга 14 млн сўм. Шунда насия нархи 4 млн сўмга тенг бўляпти.

Мана шу рақамни ҳар бир насия олаётган пайтда аниқ-тиниқ қилиб кўрсатилиши керак. Буни қонунда белгилаб қўймаса, сотувчи ҳеч замонда буни кўрсатиб, ҳаридорни ваҳимага туширмайди.

Бундан ташқари, “ойига атиги 100 минг сўм” деган жозибадор ёзувлар тагига ҳам маҳсулот неча пул экани, қарз нархи қанча экани, муддат сўнгида неча пул тўланиши кераклигини аниқ кўрсатиб қўйш керак. Акс ҳолда молиявий саводхонлиги паст бўлган аҳоли қатлами алданиб қолиши жуда осон.

@zambarakning_oqi

Энди биткоин оппўймоқчидим хорамакан у. Банкга депозитга қўйиб турақоламан пулларимни.

"Қалампир? Шунақаям сайт борми?"

Отабек ака "эмпирик кузатувлари"га таяниб, "кўкат"ни нархи яна бир сакраб 13 мингга чиқволади-ёв, валлаҳи аълам", деяптилар. :)

Халқ билан пул орасида мост бўлсин,
Ҳар бир сўзи дуо, майли, тост бўлсин,
Шу ёзганим кўп лайк йиққан пост бўлсин,
Банкирларнинг уйғонгани рост бўлсин!