Paskal Uchburchagi va Kumulyativ Polimeriya: Oddiy Matematikadan Genetik Tahlilgacha

*?*Biologiyani o'rganishni davom etamiz*?* ruknidan BOMBA post!

Bugun o'ta qiziq va dolzarb mavzuga to'xtalayapmiz!**

Genetikada kumulyativ polimeriya — ko‘p genli belgilar (masalan, inson bo‘yi yoki teri rangi) irsiylanishini ifodalaydi. Bunday belgilar bir nechta genlar ta’sirida shakllanadi va har bir gen kichik miqdorda o‘z hissasini qo‘shadi. Bu hodisalarda fenotiplar nisbatlarini aniqlashda Paskal uchburchagi juda qulay matematik vosita hisoblanadi.

Paskal Uchburchagi Nima va Nega Muhim?

Paskal uchburchagi — matematik qatorlar asosida tuziladigan geometrik jadval. Har bir qator oldingi qatorning qiymatlarini qo‘shish orqali hosil bo‘ladi. Quyida uning bir necha qatorlari keltirilgan:

1
1 1
1 2 1
1 3 3 1
1 4 6 4 1
1 5 10 10 5 1

Bu qatorlarning har biri dominant allellar soniga qarab fenotiplarning nisbati sifatida genetik tahlilda ishlatiladi. Faqat to‘liq gen allellari (2, 4, 6 va hokazo) bo‘lgan hollarda Paskal uchburchagidan foydalaniladi.

Genetikada Kumulyativ Polimeriyaning Amaliy Misollari:

1. 1 Juft Allelli Gen (A va a)
   Bu holatda ikkita gen belgiga ta’sir qiladi, Paskal uchburchagining 3-qatori ishlatiladi:
   1:2:1
   0 ta dominant allel : 1 ta (1).
   1 ta dominant allel : 2 ta (2).
   2 ta dominant allel : 1 ta (1).
   Fenotiplar nisbati:
   1:2:1

2. 2 Juft Allelli Gen
   Bu holatda 2 juft allelli gen belgiga ta’sir qiladi. Paskal uchburchagining 5-qatori ishlatiladi:
   1 4 6 4 1
   0 ta dominant allel : 1 ta (1).
   1 ta dominant allel : 4 ta (4).
   2 ta dominant allel: 6 ta (6).
   3 ta dominant allel: 4 ta (4).
   4 ta dominant allel : 1 ta (1).
   Fenotiplar nisbati:
   1:4:6:4:1

3. 3 Juft Allelli Gen.
   3 juft allelli genlar belgiga ta’sir qilganda, Paskal uchburchagining 7-qatori ishlatiladi:
   1 6 15 20 15 6 1
   0 ta dominant allel: 1 ta (1).
   1 ta dominant allel: 6 ta (6).
   2 ta dominant allel: 15 ta (15).
   3 ta dominant allel: 20 ta (20).
   4 ta dominant allel: 15 ta (15).
   5 ta dominant allel: 6 ta (6).
   6 ta dominant allel: 1 ta (1).
   Fenotiplar nisbati:
   1:6:15:20:15:6:1

Siz shu ma'lumotlardan foydalanib 4 juft noallel gen ishtirok etadigan polimeriyani mustaqil hisoblang!

Genetikada Paskal Uchburchagining Ahamiyati

1. Ko‘p genli belgilarni tahlil qilish: Kumulyativ polimeriya yordamida belgilar qanday taqsimlanishini tushunish osonlashadi.
2. Nazariy model: Eksperiment natijalarini oldindan prognoz qilish uchun ishlatiladi.
3. Genetik xilma-xillikni tushuntirish: Har bir dominant allel umumiy fenotipga qanday ta’sir qilishini ko‘rsatadi.

Siz nima deb o‘ylaysiz? Paskal uchburchagining genetikadagi ahamiyatini siz qanday tasavvur qilasiz? O‘z fikrlaringizni qoldiring! ?

*? #Genetika#Biologiya#PaskalUchburchagi *Ushbu postni Ozod Murodovich @Magic_Biology kanali uchun maxsus tayyorladi.
Ko'chirganda kanal linki bilan oling.

*?*Biologiyani o'rganishni davom etamiz*? *Bugun Mastadontlar haqida gaplashamiz*✔️* Mastodontlar – qadimgi gigantlar!

*Mastodontlar yer yuzida yashagan eng yirik fillar qatoriga kiruvchi qadimgi jonivorlardan biri edi. Ular taxminan 27 million yil avval paydo bo‘lib, so‘nggi vakillari taxminan 10 ming yil oldin yo‘q bo‘lib ketgan. Mastodontlar asosan Shimoliy va Markaziy Amerikada yashagan.

? Qanday farqlanishadi?
Mastodontlar ko‘pincha mamontlar bilan aralashtiriladi, ammo ularning o‘ziga xos xususiyatlari bor:

Tishlari: Mastodontlarning tishlari mamontlar va zamonaviy fillarga qaraganda boshqa shaklda edi. Ular maydalovchi yuzalar bilan qoplangan bo‘lib, asosan barg, novda va yumshoq o‘simliklarni chaynashga moslashgan.
Hajmi: Ularning uzunligi taxminan 3–4 metr, og‘irligi esa 5–6 tonnaga yetgan.
Tanasining tuzilishi: Mastodontlarning jasadi mamontlarnikiga qaraganda ixchamroq va kaltaroq edi.

? Yo‘qolish sabablari:
Mastodontlarning yo‘qolishiga asosiy sabab sifatida iqlim o‘zgarishi va ovchilik ko‘rsatiladi. Muzlik davri tugagach, ularning yashash muhiti kamaydi, insonlar esa ularni ovlab, yashash hududlariga xavf tug‘dirdi.

? Qiziqarli faktlar:

Mastodontlar ilk bor 18-asrda kashf etilgan va ularning suyaklari dastlab afsonaviy maxluqlar qoldig‘i deb hisoblangan.
Ularning nomi yunoncha "mastos" (ko‘krak) va "odons" (tish) so‘zlaridan kelib chiqqan bo‘lib, bu tishlarining shakli bilan bog‘liq.
? Mastodontlar haqida bilib, ularning tabiiy tarixdagi o‘rni va insoniyat bilan bog‘liq hikoyalaridan ilhomlaning!***

Bugungi abetdan keyingi guruh uchun dars 14:00 da boshlanadi.
Barchaga yetkazinglar.

? Siz hamon uyg‘onmadingizmi?

Har kuni bir xil hayot. Ertalab uyg‘onasiz, rejasiz kunlar, natijasiz harakatlar,dangasalik va Kun tartibiga amal qilolmay ,o'zingizga nisbatan ishonch tushib qolganmi ?
Qachon o‘zgarasiz?

? Wake Pill – bu uyg‘onish vaqti!
1 oyda sizni intellektual, jismoniy, mental va moliyaviy jihatdan o‘zgartiruvchi intensiv tizim.
?️ Qoidalar oddiy:

Dangasalikka joy yo‘q.
Har bir harakatingiz nazoratda.
Diskomfort orqali o‘sish sari.

O‘zingizdan qo‘rqmang. Biz qulaylik zonasidan chiqaramiz.
❌ Ijtimoiy tarmoqlarda vaqt sarflash yo‘q!
✔️ Hayot nazorati va haqiqiy natija!

?️ Joylar cheklangan.
? Ro‘yxatdan o‘tish: @wakepill_everest
Telegram kanal: https://t.me/wakepill_Uzbekistan

#Ovozli_chat

2025-yil 6-yanvar kuni kimyo va biologiya fanlaridan milliy sertifikat imtihonlari bo‘yicha o‘tkazilgan ovozli chatning yozib olingan shakli e'tiboringizga havola etilmoqda.

*✔️ Agentlikning rasmiy sahifalari*:
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube