1967 йылдың тап 17 ноябрендә Өфөлә Салауат Юлаев һәйкәле асыла. Ул шунда уҡ башҡалабыҙ символына әүерелә. Ағиҙелдең бейек ярында урынлашҡан милли батырыбыҙ һәйкәле шулай уҡ тотош Башҡортостандың визит картаһы булып тора.

Был монументаль һынды башҡорт халҡы өсөн генә мөһим тип иҫәпләү хата. Салауат Юлаев шәхесе, тәү сиратта, халыҡтар берҙәмлеге өлгөһө. Был һүҙҙәргә тағы ла бер миҫал. Совет режиссёры Яков Протазановтың "Салауат Юлаев" фильмы 1941 йылда төшөрөлә. Был кино ул осорҙа оло ваҡиға тип баһалана. Кино сәнғәтенең көсө иҫ китмәле юғары ваҡытта тап Салауат Юлаев тураһында фильм төшөрөүгә дәүләт заказы булыуы күп нәмә тураһында һөйләй. 1941 йылда Салауат Юлаев кинотаҫмаһы ауылда йәшәгән башҡорт халҡына нисек күрһәтелгәндер, ғөмүмән, күрһәтелгәнме, әйтеүе ауыр. Ә бына Бөйөк Ватан һуғышы һалдаттары уның тәүге тамашасылары була. Фильм бөтә ҙур госпиталдәрҙе урап сыға. Ул милләтенә ҡарамай һәр һалдатты еңеүгә рухландырыусы мәҙәни көс булып тора. Бына шуға ла Генерал Шайморатов башҡорт һыбайлыларын "Салауат вариҫтары сигенә белмәй!" тигән саҡырыу менән алға әйҙәй.

Башҡорт халҡының милли батыры исемен Рәсәй, Башҡортостан тарихы һәм мәҙәниәтенән һыҙып ташлап булмаған кеүек, һәйкәлде лә Ағиҙелдең текә ярынан алып ташлап булмаясаҡ. Шуға реставрация мәсьәләһенә бәйле ығы-зығыға ҡушылыу йүләрлек. Был осраҡта ла берҙәмлекте һаҡлап, йәмғиәттә, бигерәк тә йәш быуында ҡиммәттәр буталған осорҙа милли батырыбыҙға дәүләт иғтибары булыуын лайыҡлы баһаларға кәрәктер. Һәйкәлдең яңырып үҙ урынына ҡайтыуы ла оло ваҡиға буласаҡ. Йылдар дауамында онотола, онотторола килгән Генерал Шайморатовҡа асылған һәйкәл асыҡ миҫал. Бөгөн Башҡортостанда "кем ул Миңлеғәле Шайморатов?" тигән һорауға яуап бирә алмағандар һирәктер.

Европалағы өс терәүҙә торған иң ҙур монументаль һәйкәл, йә хоккей командаһы тигән тар ҡарашты киңәйтеү өсөн дә бик урынлы булыр был реставрация.

Салауат Юлаев һәйкәле асылған көн менән!

Сегодня для меня особенный день — я завершаю свою работу на посту руководителя Администрации Главы республики и перехожу на новую должность, с новыми сложными и интересными задачами.

Шесть лет, проведённые в Башкортостане, стали важной и насыщенной частью моей жизни. За это время я не только обзавёлся новыми друзьями, но и приобрёл бесценный опыт. Я искренне полюбил красоты башкирского края, его уникальную культуру и богатую историю.

Сердечно благодарюГлаву республики Радия Фаритовича Хабирова за доверие и возможность служить на благо и процветание жителей нашей замечательной республики. Это важный опыт для меня, который безусловно, пригодится в будущем.

Особую признательность хочу выразить Премьер-министру Правительства Андрею Геннадьевичу Назарову и всем коллегам, которые поддерживали меня, делились мудрыми советами и помогали в работе. В Башкортостане живут удивительные, добрые люди, и я горжусь тем, что имел возможность быть частью этой дружной команды.

Башкортостан занял особое место в моём сердце, и я уношу с собой только самые тёплые и светлые воспоминания.
Спасибо вам за всё!

#РеспубликаБашкортостан #Спасибо

Кисә-бөгөн ТГ-каналдар, айырым аналитиктарҙың, бигерәк тә сит илдән аҡыл һатҡандарҙың яҙғандарын ҡарап сыҡтым да Мортаза Рәхимов булһа, халыҡсан ғына итеп ауыҙҙарын яптырыр ине тип уйлап ҡуйҙым. Юҡ-бар һөйләп баш ҡатырғандарға уның һүҙе ҡыҫҡа һәм хап-халыҡсан була торғайны «БУҠ СӘЙНӘМӘГЕҘ!»

Ваҡытында Рәхимов тураһында ла нимә генә һөйләмәнеләр. Хатта ялда булыпмы, әллә сирләү сәбәплеме, аҙна самаһы киң мәғлүмәт сараларында эшмәкәрлеге яҡтыртылмай торғанда «Рәхимов үлгән икән» тип хәбәр сығарҙылар). Интернет, социаль селтәрҙәр булмағас – имеш-мимештәр ул саҡта «боҙоҡ телефон» аша таралды.

Рәсми мәғлүмәт саралары, шул иҫәптән «Комсомольская правда» гәзитенең Башҡортостандағы редакцияһы (ә етәксеһе ул ваҡытта Рәүфә Рәхимова ине), әлбиттә, тынлыҡ һаҡланы. Тикшерелмәгән, раҫланмаған мәғлүмәтте, йәғни фейк таратмау – ысын журналистар өсөн ул ваҡытта ла алтын ҡағиҙә ине.

Кем өсөндөр нимәлер үҙгәреүе ошо миҫалда ап-асыҡ күренеп тора. Рәсми мәғлүмәт саралары элекке көн республика етәксеһен награда алыуы менән ҡотланы ла, кисә ҡәҙимгесә үҙ эштәрен дауам итте. Шул иҫәптән, Башҡортостан Башлығы эшмәкәрлеген яҡтыртты. Ә айырым мәғлүмәт сығанаҡтары Хәбировты үҙҙәренең хыялдарындағы отставкаға ебәреү йырын йырланы.

Хөрмәтле йәмәғәт, үҙҙәрен иң ғәҙел һәм яңылыҡтарҙы иң оператив еткереүсе мәғлүмәт сараһы тип танытыусыларҙың бөтәһенә лә ышанып, улар яҙғанды чаттан-чатҡа һелтәп йонсомағыҙ.

Радий Хәбировты вазифаһынан бушатыу өсөн бер сәбәп тә юҡ. Эш уға барһа, ил Президенты Өфөгә килеп, килһә – республика етәксеһе менән айырым осрашыу үткәреп тормаҫ ине. Икенсенән, Рөстәм Хәмитов Мәскәүгә барып отставка буйынса ғариза яҙып ҡайтҡанында түшенә миҙал-орден ҡаҙап торманылар. Ул үҙе лә ҡайтты ла, шул уҡ сәғәтендә отставкаға китеүе тураһында хәбәр итте. Һорау Мәскәүҙә хәл ителһә, бында ваҡыт һуҙыуҙан бер фәтеүә юҡ!

Рәхимовтың коронный фразаһын ҡабатлап тормайбыҙ, бөтәгеҙгә лә матур ялдар теләйбеҙ😉!

Бөгөн билдәле дәүләт һәм йәмәғәт эшмәкәре, башҡорт халҡының арҙаҡлы шәхестәренең береһе Зекериә Шәрәфетдин улы Аҡназаровтың тыуыуына 100 йыл.

Ул хәҙерге Баймаҡ районының бәләкәй генә Ямаш ауылында тыуа.
З. Аҡназаров БАССР министрҙар советы рәйесе вазифаһында теүәл сирек быуат эшләй. 1962 йылдың февралендә - 38 йәшендә ошо вазифаға килә һәм 1986 йылға тиклем республика хөкүмәте менән етәкселек итә. Зекериә Аҡназаров һуғыштан һуңғы йылдарҙа республика үҫешен зур өлөш индергән, Башҡортостан тарихында яҡты эҙ ҡалдырған шәхестәрҙең береһе.

Бөгөн Башҡортостандың икенсе Президенты/Башлығы Рөстәм Зәки улы Хәмитовтың тыуған көнө.

Моғайын ул 70 йәшен ҡарттарса, тәрән күңел тыныслығында ҡаршы алалыр) Мотлаҡ 40-50 градус эҫелектәге сәй генә эскән, фәнни китаптар яратҡан һәм юғары сәнғәтте үҙ иткән республика етәксеһе халыҡҡа барыбер яҡын була алманы.

Шау-шыуҙан, ябай кешеләр менән аралашыуҙан ҡасҡан, Башҡортостан буйлап йөрөүҙе Президент/Башлыҡ эше түгел тип иҫәпләнгән етәксе булды ул.

Шул осорҙа район-ҡала етәкселәре һәлкәү эш алымына күсте, һәр береһе үҙ биләмәһендә сабатаһын түргә элеп, байский замашкалар менән йәшәне. Сөнки уларҙы тикшергән, көтмәгәндә килеп йөҙәткән кеше булманы.

Дөрөҫөн генә әйткәндә, Хәмитовтың республика менән етәкселек иткән йылдары ныҡ тыныс, тынлыҡ осорға тура килде. Республика ла тәрән йоҡоға талған кеүек булды. (Эш шулай дауам итһә, пандемия, йә МХО шарттарына нисек яраҡлаша алыр инек - күҙаллау ауыр).

Бәхәсһеҙ, Рөстәм Зәки улы аҡыллы, белемле кеше. Әммә Башҡортостан кеүек ҙур республика менән идара итеү өсөн эрудициянан тыш, тормошсан киң ҡараш, талапсанлыҡ, ҡыйыулыҡ, принципиаль булыу, ныҡлы характер кәрәк. Кем эшләмәй шул яңылышмай принцибы торғонлоҡҡа алып килгәне Башҡортостандың 2010-2018 йылдарҙағы халәте менән дәлилләнде. Был йылдар яңы социаль учреждениелар асылыу түгел, оптимизация байрағы аҫтында ауылдарҙа ФАП, клубтарҙы, бәләкәй мәктәптәрҙе ябыу менән иҫтә ҡалды, мәҫәлән.

Ыңғай яҡтарҙан - Өфөлә (бурысҡа батып булһа ла) донъяуи сәйәси сара ШОС, БРИКС саммиттары үтте. Башҡалала заманса ҡунаҡханалар төҙөлдө.
Тағы ла Өфөлә Ағиҙел яры тәртипкә килтерелде, яһалма сәскәләр менән биҙәлгән бетон яр буйы барлыҡҡа килде).

Тағы ла Рөстәм Зәки улы Хәмитов идара иткән 8 йыл ваҡыт Башҡортостан Республикаһының беренсе Президенты Мортаза Рәхимовты телгә алыу ҡәтғи тыйылған осор булды.

Нисек кенә булмаһын, был беҙҙең республика тарихының бер өлөшө. Сағыштырып бөгөнгөгә объектив баһа биреү, анализ яһап киләсәкте күҙаллау өсөн бик мөһим.

Рөстәм Зәки улы Хәмитовты юбилейы менән ҡотлайбыҙ, һаулыҡ теләйбеҙ!

Борон беҙҙең төбәктә лә тарпандар йәшәгән. Ҡырағай аттарға ҡарата рәхимһеҙ ҡараш һөҙөмтәһендә улар был яҡтарҙа ғына түгел, тотош ер йөҙөндә бөтөнләй тиерлек юҡҡа сыға. Хәҙер килеп, Ҡыҙыл китапҡа индерелгән тарпандарҙы тергеҙеү өсөн Рәсәйҙә айырым заповедник асылды. Бының өсөн махсус рәүештә Ырымбур өлкәһе һайлана. Сөнки тарпандарҙы үрсетеү өсөн тәбиғи шарттар – ҡылғанлы киң-киң далалар һәм ҡышын тибендә йөрөү мөмкинлектәре мөһим була.

2015 йылда Ырымбурға Франциянан тәүге алты тарпан килтерелә. 2016-2017 йылдарҙа Венгриянан тағы ла 30 ҡырағай ат ҡайтарыла. 2015 йылдан алып бөгөнгәсә Ырымбурҙа үрсетелгән тарпандар һаны йөҙҙән ашҡан.

Башҡорт атына килгәндә, улар ҙа тәбәнәк буйлы, ҡылған менән туҡланып ҡымыҙ өсөн үҙенсәлекле һөт биргән, ҡырыҫ тәбиғәт шарттарында ҡышын да үҙ-аллы йәшәй алған тарпандар тоҡомонан.

20-се быуатта тап башҡорт тоҡомло аттар һаны ғына республикала 600 меңдән ашыу булһа, хәҙер илле меңдән саҡ ҡына күберәк. (Дөйөм алғанда Башҡортостанда йылҡы малының һаны 130 мең.)

Сөнки, трактор, автомобиль, йөк машинаһына күсеп бөткәс, башҡорт өсөн дә ат ҡәҙере кәмей. Ҡалғандары ла башлыса иткә тип кенә тотола. 2000-се йылдар башында шул уҡ Баймаҡ районына килеп, күрше төбәктәрҙән күпләп башҡорт тоҡомло аттарҙы һатып алыу күренеше күҙәтелде. Һөҙөмтәлә үҙебеҙҙән үк һатып алынған аттарға төртөп күрһәтеп, күҙ ҙә йоммай, «юҡ, был башҡа тоҡомға ҡараған аттар» тип дәлилләүселәр табылды.

Тап бөгөн республикала этно-рухи ҡиммәттәрҙе яңы кимәлгә күтәреү осорон кисерәбеҙ. Республикала телебеҙҙе пропагандалау өсөн башҡорт теленән халыҡ-ара диктант акцияһы, милли кейемде һаҡлау һәм тергеҙеү өсөн махсус байрам ойошторола. Йәштәр араһында пропагандалау өсөн башҡорт бейеүе көнөн булдырыу тураһында һүҙ бара, ниһайәт, дәүләт ҡурай ансамбле төҙөлә икән, башҡорт тоҡомло аттар фестивале шулар менән бер рәттә торған мөһим сара. Ат фестивале республика Башлығы алып барған эҙмә эҙлекле сәйәсәттең ни бары халыҡсан өлөшө.

Шулай итеп, өс фестиваль үтте. Тәүге икәүһе һөҙөмтәһендә, Башҡорт атына Роспатенттан махсус таныҡлыҡ алынды. Республикала башҡорт тоҡомло аттарҙы өйрәнеү буйынса фәнни институт булдырылды. Улар Рәсәйҙә иң абруйлы һаналған Рязань Йылҡысылыҡ институты менән берлектә тоҡом таҙалығын тәъмин итеү һәм генетик паспорт булдырыу өсөн ДНК-тикшереүҙәр башлаған. Ғөмүмән, тоҡомсолоҡ эше буйынса 2030 йылға тиклем дәүләт программаһы ҡабул ителгән. Башҡортостанда йылҡысылар ассоциацияһы барлыҡҡа килгән. Шишмә районындағы Күсмә халыҡтар музейы янында Башҡорт аты үҙәге төҙөлә. Йәнә, ат малына иғтибар милли спорт үҫешенә лә этәргес булып тора.

Ә «Башҡорт аты» мәҙәни-спорт фестивале Баймаҡ районының бренд сараһына әйләнде лә инде. Әммә фестиваль күңел асыу өсөн генә уйлап сығарылған байрам түгел, үрҙә билдәләгәнсә, асылы күпкә тәрәнерәк. "Боронғолоҡҡа " заманса ҡараш менән йылҡысылыҡ ярҙамында эшҡыуарлыҡтың төрлө йүнәлештәрен үҫтергән ир-егеттәргә республика етәксеһенә үҙҙәрен борсоған һорауҙарҙы ишеттереү, яңы шарттар булдырыу өсөн тәҡдимдәр индереү майҙаны ла.

Деньги есть - Уфа гуляем, денег нет - Чишма сидим

Хәҙер киреһенсә булып бара түгелме?

Өфөгә иң яҡын урынлашҡан Шишмә районын элек барып күреүсе лә булмаһа, хәҙер шул яҡтан ҡайтып кермәйҙәр.

Күсмә халыҡтар цивилизацияһы музейының визит үҙәгенә көн һайын йөҙәрләгән кеше килә тиҙәр. Ғөмүмән, ике ай эсендә 20 меңдән ашыу туристы ҡабул иткәндәр.

Иғтибар иттегеҙме, республикала асылған яңы туристик урындар үҙ-үҙен тулыһынса аҡлай. Шүлгәнташ музейы, Торатау геопаркы, Өфөнөң Совет майҙаны, Салауат ере комплексы, Турахан кәшәнәһе янында барлыҡҡа килгән визит-центрҙан халыҡ, ысынлап та, өҙөлмәй.

Унар йыллап эске туризм тип ҡоро һүҙ һөйләй торғас, уның нисек икәнен аңларлыҡ кимәлгә еттек бит ниһайәт.

Эске туризмды үҫтереү өсөн үҙ эштәрен ике палатка, бер кәмәнән башлаған, сервисты ҡыуаҡ аҫтында һәм дегәнәк япрағы кимәлендә тәҡдим иткән энтузиаст-эшҡыуарҙар ғына етмәй ине шул. Етәкселәрҙең аныҡ ҡарашы, уйланылған дөрөҫ сәйәсәте булыуы мөһим ине. Тап аныҡ ҡараш һөҙөмтәһендә яңы туристик локациялар барлыҡҡа килде, эшҡыуарҙар гранттар ярҙамында глемпинг, туҡталҡалар аса, республиканың һәр бер район-ҡалаһында туристарҙы йәлеп итер бренд саралар ойошторола.

Боҙ ҡуҙғалды, ябай ғына туроператор-эшкыуар ҙа аныҡ һөҙөмтәләрҙе һандар һәм һумдар менән баһалай.

Ваҡыт барҙа Өфө не сидим, Шишмә гуляем тигәндән, был шәмбе Күсмәндәр музейы визит үҙәгенең амфитеатрында "Хазина" этно- төркөмө сығыш яһай икән. Теге ҡурайсы ҡыҙ Земфира Рәшитова етәкләгән хәтәр шәп төркөм!

Дөрөҫ әйтә был ағай. Үҙе етәкләгән район халҡы менән осрашыуҙан, уларҙың һорауҙарын тыңлауҙан ҡурҡҡан етәксе – етәксеме икән? Ошондай ағайҙарҙы тыңлай белһәләр, халыҡтың фекерен ишетһәләр, ваҡытында аңлатырҙар, мәсьәләләрҙе хәл итеү өсөн сараларын да күрерҙәр ине. Был район етәкәселәренә әйтер һүҙ.

Икенсенән, сетерекле һорауҙар тыуғанда башҡорт аҡһаҡалдары ысынлап та мотлаҡ кәңәш ҡорған, йәштәр алдында һуңғы һүҙҙе улар әйткән. Ә беҙ нимә күрҙек? Баймаҡ ваҡиғалары мәлендә үҙҙәрен башҡорт интелегенцияһы тип иҫәпләгән, үҙҙәренә уңайлы ваҡытта мин-мин тип күкрәк һуҡҡандар боҫоп ҡалды. Йөҙҙәренән алмаҫ өсөн, исем-фамилиялап яҙып тормайыҡ. Ысынында башҡорт халҡының хәстәре менән янһалар, беренсе сиратта, халыҡты тынысландырырға тейеш ине улар. Бер ҡатлы халыҡ алдында яҡшатлы күренер өсөн бер һүҙ әтмәне күптәр. Ә бит Баймаҡҡа барып етер әмәл булмаһа, социаль селтәрҙәрҙә үҙ фекереңде яҙыу ғына ла етә ине. (Өнһөҙ ҡалыу бер бәлә - ябыҡ чаттарҙа, шәхси смстар менән ҡырмыҫҡа иләүенә таяҡ тығып ҡымжытыусылар ҙа әҙ булманы абруйлылар араһында).

15, 16 ғинуарҙа башҡорт интеллегенцияһы бер төптән халыҡты тынысландырһа, 17-се ғинуар ваҡиғалар киҫкенләшмәҫ ине. Һөҙөмтәлә ситуация хайп менән аудитория киңәйткән блогерҙар ҡулына ҡалды. Бөгөн СИЗОла ултырыусылар өсөн йәмәғәтселек тә ғәйепле. Егеттәр ҡулға алына башлағас аҡһаҡаллыҡтыра иҫкә төшкән ағайҙар ҙа булды. Әммә улар ваҡиғаны ҡуйыртыусылар ҡулындағы уйынсыҡ, әлеге лә баяғы бер ҡатлы халыҡ менән уйындың дауамы ине.

Эйе, башҡорттар ныҡ бер ҡатлы. Бөгөн, ғөмүмән, бөтә халыҡ интернетта яҙылғанға ышана. Шулай булғас, ағинәйлек һәм аҡһаҡаллыҡты милли кейем кейеп, туй генералдары ише һабантуй-байрамдарҙа абруйлы ҡунаҡ булып йөрөүгә ҡайтарып ҡалдырмайыҡ. Аңлатыу-ағартыу эшен социаль селтәрҙәрҙә алып барырға кәрәк.

Республикалағы тотороҡлолоҡто ҡаҡшатырға теләүселәр алымын дәлилләгән ике видео барлыҡҡа килде бөгөн социаль селтәрҙәрҙә. Береһендә Республика етәкселеге менән осрашырға килеп үҙ фекерен тәсфирләп, аныҡ һәм тәнҡит күҙлеге аша еткергән ағайҙың сығышынан бер өҙөк. Бары тик бер өҙөк. Ябай, ауылса, эмоциональ сығыш – ҡәтғи дәғүә кеүек яңғырай, хөрмәт йөҙөнән баҫып торған республика етәкселеге вәкиле «икеле алған» уҡыусы кеүек ҡабул ителә.

Бөгөн шул уҡ яҙма Азат Бадрановтың социаль селтәрендә барлыҡҡа килде. Бындай осрашыуҙарға сыҡҡанда етәкселәр точно үҙпиарҙы беренсе урынға ҡуймайҙыр. Әммә халыҡ фекере менән уйнар өсөн дөйөм контекстан ҡырҡып алынған сығыштар нисек таратылғанын аңлатыр өсөн аныҡ миҫал булғанға ҡуйылғандыр видеоның тулы версияһы.

Республикалағы тормошто ҡаҡшатырға теләгәндәр ҡыҫҡа видео таратыуға күскәндә, халҡыбыҙ өсөн ысын мәғәнәһендә янып көйгәндәр тулы видеоға исмаһам лайк ҡуйырмы икән?

https://vk.com/wall140293852_5527

VK

Азат Бадранов. Запись со стены.

Темәстәге осрашыу Һәм Рауил Хөрмәт улы Йәнсуриндың сығышының тулы видеоһы. Уның 40 йылдан ашыу хеҙмә Смотрите полностью ВКонтакте.

?️Бөгөн ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы, осоусы-штурмовик Муса Гәрәевтың тыуған көнө.
✅Муса Гәрәев 1922 йылдың 9 июлендә хәҙерге Илеш районының Иләкшиҙе ауылында башҡорт крәҫтиән ғаиләһендә тыуған.
✅Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында 250 хәрби осош яһай.
✅1945 йылдың 24 июнендә Мәскәүҙә тәүге Еңеү парадында ҡатнаша.
✅1965-1977 йылдарҙа ДОСААФтын Башҡортостан өлкә комитеты рәйесе вазифаһын башҡара. Башҡортостанда хәрби спорт төрҙәрен үҫтереүгә ҙур өлөш индерә.
✅Муса Гәрәев 1987 йылдың 17 сентябрендә вафат була, Өфөлә Еңеү паркында ерләнгән.