Birlashgan Qirollik yoki boshqa boy mamlakatlarda vaqti-vaqti bilan avj oluvchi ijtimoiy taranglik va ziddiyatlar katalizatori bo’lib, odatda, o’ng kuchlarning media orqali immigratsiya muammosini bo’rttirib ko’rsatishi ortidan yuzaga keladigan ahloqiy sarosima (moral panic) xizmat qiladi.

Ijtimoiy qo’llab-quvvatlashdan u yoki bu darajada foydalanuvchi immigrantlar, qochoqlar va siyosiy boshpanadagi shaxslar guruhi qabih parazitlar, milliy ruhiyatni buzuvchi yomon odamlar sifatida gavdalantiriladi.

Biroq, masalan, korporativ elitaning soliq to’lashdan qochishi va ijtimoiy qo’llab-quvvatlash bilan bog’liq firibgarliklar qiymat jihatdan solishtirilganda immigrantlarning firibgarligi yoki ularga xatoliklar ortidan to’lovlar kuzatilmasligi u yoqda tursin, ular hattoki ana shunday ijtimoiy to’lovlarni muayyan darajada talab qilib olmaydi.

@CJandLP

Ualton, Liverpul

@CJandLP

Anti-immigratsion siyosiy retorika, o‘ta o‘ng siyosiy harakatlar va partiyalarning kontenintal Yevropa bo‘ylab keng tarqalishi va ildiz otishi—Italiya va Germaniya amaldagi parlamentida ularning katta o‘rin egallab turishi, Fransiya deyarli parlament saylovlarida ko‘pchilik o‘rinni egallashi, Birlashgan Qirollikda eng ko‘p ovoz to‘plagan 3-siyosiy partiyaga aylanishi—neoliberal iqtisodiy siyosatning ijtimoiy tengsizlikni kuchatirib yuborishi jamiyatlarda ‘biz’ ‘ularga’ qarshi ko‘rinishdagi ziddiyatlarni chuqurlashtirib yubordi.

Shu boisdan, Branko o‘tgan asr 20-30-yillaridagi siyosatshunoslik va jamiyatshunoslik tadqiqotlariga yuzlanish bugungi kun ijtimoiy realligini yaxshiroq ochib bera oladi degan nuqtai-nazarni ilgari surmoqda.

@CJandLP

Hattoki, bugungi kunda konsolidatsiyalashgan demokratiyalar ham McCarthyism paranoyasi kabi davrini o‘z boshidan kechirgan.

Reaksion o‘ng hukumatning anti-kommunist jazavasi akademik erkinlikni cheklab o‘tmagan. Universitetlar professorlari bilan bog‘liq sadoqat qasamyodi nizolarini yuzaga keltirgan.

@CJandLP

Daryo The Daily Mail nashriga tayangan holda sun’iy intellekt asosida faoliyat ko‘rsatuvchi qamoqxonlar haqida xabar chop etibdi. Qanchalik istiqbolli ko‘rinmasin, ushbu loyiha o‘zi va’da berayotgan reabilitatsion effektni berishiga skeptik qaragan bo‘lar edim.

Mazkur skeptisizm hali asosiy jazo formasi sifatida mustahkamlanganiga uncha uzoq vaqt o‘tmagan qamoq jazo formasi va uning atrofidagi ideallar tarxi orqali yaqqol ochib berilishi mumkin.

Avvalo, u yoki bu jazo formasining meymstrim bo‘lishi uchun muayyan tarixiy-shart sharoitlar yuzaga kelishini taqazo qiladi. Sanoat inqilobi, kapital akkumlyatsiyasi, o‘rta asrlardan beri amalda bo‘lib kelgan ancien régime siyosiy-ijtimoiy tizimi bekor bo‘lib, yangi burjua sinfining hokimiyatga kelishi ana shart-sharoitlarni shakllantirgan. Yangi burjua qatlam qamoq formasidan oldingidek shunchaki hukm o‘qilgunicha hibsxona shaklida emas, balki to‘laqonli jazoni o‘tash uchun foydalanish darkor degan g‘oyalarni qo‘llab quvvatlagan.

Falsafiy jihatdan esa, qamoq formasini taklif etgan kvekerlik jamiyatlari shaxs jamiyatdan uzilib yakka tartibda jazo o‘taganida (solitary) ularda o‘z qilmishlari haqida fikr yuritishga, gunohlardan tavba-tazarru qilishga imkoniga ega bo‘ladi degan ta’limotni ilgari surgan.

Ikki yuz yildan biroz kamroq vaqtdan beri qo‘llanib kelayotgan qamoq formasi o‘zi ko‘zlagan maqsadga hali hamon yeta olgani yo‘q.

Yangi SI vositasidagi neural intervensiya ham ana shunday yanglish istiqbolga (Ingliz tilida ‘the false promise’) aylanib qolishi mumkin.

@CJandLP

Daryo.uz

Sun’iy intellektga ega kelajak qamoqxonasi namoyish etildi — video

Jinoyatchilar jabrlanuvchiga yetkazgan jismoniy va hissiy og‘riqlarini o‘z boshidan o‘tkazadi

‘Bunday doimiy yolg‘onlardan ko‘zlangan maqsad insonlarni yolg‘onga ishontirish emas, balki hech kimning ortiq hech narsaga ishonmay qo‘yishi ta’minlashdadir.

Haqiqat va yolg‘onlarni ajrata olmaydigan odamlar to‘g‘ri va noto‘g‘rini ajrata olmaydi.

Bu orqali ular o‘ylash qilish va baholash kuchidan mahrum holda, o‘zlari bilmagan va xohlamagan holda mutlaq yolg‘onlar hukmronligi ostida qoladi. Bundan odamlar bilan xohlagandek ish tutish mumkin.’

~ Hannah Arendt

@CJandLP

‘It is solely by risking life that freedom is obtained; . . . the individual who has not staked his or her life may, no doubt, be recognized as a Person; but he or she has not attained the truth of this recognition as an independent self-consciousness’.

~ Georg Hegel, The Phenomenology of Mind (New York, 1967), p. 233.

Oliy sud ma’lumotlariga ko’ra sudlar tomonidan qo’llaniladigan standard ehtiyot chorasi qamoqqa olish tarzidagi ehtiyot chorasi bo’lib kelmoqda. Xo’sh, bu jarayon qanday izohlab berilishi mumkin?

Avallo, jazo va sanksiyalarni qo’llash monolitik ya’ni yagona jarayon emasligi, unda bir qancha sotsial aktorlar (huquqni qo’llash vakolatiga ega shaxslar va institutlar) ishtirok etishini yodda saqlash kerak. Institutsional nazariyalar (Selznick va boshqalar) ana shu aktorlar o’z manfaatlariga ega (self-interest) ega ekanligiga va qarorlarni ana shu manfaatlar nuqtai-nazaridan qabul qilishini tushuntirishga urinadi.

Qo’shni Qozog’istondagi Nazarboyev universiteti sotsiologlari Gavin Sleyd va Aleksey Torchev mamlakatda so’nggi ikki dekadadan buyon sodir bo’layotgan de-karseratsiya trendini eng asosiy tashabbuskorlaridan biri sifatida Bosh prokuraturani ko’rsatadi.

Bunda prokurorlar rekonsiliyatsiya (yarashuv instituti) va eksonoratsiya (solishtirish uchun: JPK 83-modasi asoslarida) jinoyat ishlarini sudgacha bo’lgan bosqichda tugatib tashlagan. Ichki ishlar tergovida bo’lgan sifatsiz ishlarga alohida e’tibor qaratilgan. Jarayonlarda sotsial aktorning manfaatdorligi bosh prokuror tomonidan joriy e’tilgan maxsus rag’batlantirishda ifodalanadi.

@CJandLP

Kuchning yaxshi o‘rnashishi va qabul qilinishi uning shunchaki bizga yo‘q deb javob beruvchi ta’sir vositasini yo‘naltira olish qobiliyatidagina emas, balki uning muayyan bir narsa va hodisalarni to‘xtatishi yoki yaratishi, muayyan bir mayllarni qanoatlantirishga undashi, bilimlar va diskurs yarata olish qobiliyatidadir.

Unga shunchaki negativ repressiya qila olish funksiyasini bajaruvchi hodisa emas, butun bir ijtimoiy tanada harakatlanuvchi produktiv tarmoq sifatida qaralishi kerak.

~ Mishel Fuko

Bu yerda Fransuz faylasufi kuch, shu bilan birgalikda, hokimiyat kuchi cheklangan shaxslar yoki institutlarga bog‘lanib qolmasdan, butun bir jamiyatda harakatlanuvchi keng qamrovli hodisa ekanligiga urg‘u bergan.

Darvoqe, hattoki istalgan Qo‘shma Shtatlar prezidenti o‘zining hokimiyatda qolish davomiyligini bir, ikki va hattoki undanda ko‘proq muddatga cho‘zilishini xohlagan bo‘lar edi. Ammo, ularning nega bunday qila olmasligini Fukoning kuch nazariyasi tushuntirib beradi.

@CJandLP

‘All periods there never was more than a small elite at the top and a vast mass of ignorance, poverty and lack of interest below.’

‘Bu yerda [Rossiya] hech qachon yuqorida turuvchi kichik elita guruh hamda quyidagi befarq, kambag’al va qiziqishi bo’lmagan olomondan boshqa narsa bo’lmagan.’

– Isiah Berlin rus jamiyati haqida

@CJandLP