Evliliyi qoru - 1

#yaşarqurbanov #evlilik

https://youtu.be/z_teFvEvtrE?si=VxOTVw_Q13cRkzxx

https://youtu.be/U8kT6dRK69I?si=TZMktj76mKuh9lRk

https://youtu.be/OZr6Z4v6b_c?si=REBkU4PyvC9RYG3A

1. Dua və zikrlərin fiqhi

Quranın fəziləti

? Yaşar Qurbanov

Bu hədis, insanların sözlərində ehtiyatlı olmasının, Allahın rəhmətinə sığınmasının və taleyi ilə bağlı xoş ümidlər bəsləməsinin əhəmiyyətini vurğulayır. Sözlər insanın psixoloji və fiziki vəziyyətinə birbaşa təsir edə bilər.

Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) buyurmuşdur:
“Bir şəxs ‘insanlar həlak oldu’ deyərsə, ən çox həlak olanlardan biri də odur.”
Bu hədis, insanın mənfi sözlərinin həm özünə, həm də ətrafına necə təsir edə biləcəyini göstərir.

Dahi Alim Nəvəvinin şərhi:
Nəvəvi bu hədisi iki şəkildə izah etmişdir:
• Birinci məna: Bu ifadəni deyən şəxs, özünü digər insanlardan üstün tutaraq onların məhvolduğunu söyləyir.
• İkinci məna: Bu ifadəni söyləyən şəxs, başqalarını doğru yola dəvət etmədən və ya yardım etmədən onların məhvolmasına şahid olur.

Nəticə:
Bu hədisin mesajı odur ki, mənfi sözlər təkcə söyləyənə deyil, bütün cəmiyyətə mənfi təsir göstərə bilər. İnsanlar sözlərinə diqqət etməli və başqaları haqqında mənfi sözlər işlətməkdən çəkinməlidirlər, çünki bu davranış həm mənəvi, həm də sosial fəsadlara yol aça bilər.

Allah-Təala sözlərin insanların həyatında müəyyən təsir gücünə malik olmasını yaradıb. Onlar hadisələrin yaranması, xeyir işlərin əldə olunması, zərərlərin uzaqlaşdırılması kimi təsirlərə malikdir. Bütün bunlar Allahın hökm və təqdiri ilə sıx bağlıdır və bundan kənara çıxmaq mümkün deyil.
Bu təhlükəli qanunu (ilahi nizamı) dərk edən şəxs həyatın ən böyük sirrlərindən birini öyrənmiş olur. Bu, ona öz həyatında arzuladığı xeyirli yolları seçmək və öz taleyini düzgün istiqamətləndirmək imkanı verir.

Hədisdən başa düşülən odur ki, çirkin sözlərdən, iyrənc ifadələrdən, nalayiq adlardan çəkinmək tövsiyə olunur, çünki bunlar fəsad yaradır. Həmçinin, bu ifadələr mənfi mənalar daşıyır və insanlar arasında narazılıq yaradır. Bu, nəfsi fərqləndirir, çünki bu, mədənin dolması ilə əlaqəli bir məsələdir.

Hədisdə belə qeyd edilir: “Xeyir axtarmaq tövsiyə olunur və yaxşılıq istəmək lazımdır.” İnsanın özü üçün belə olsa, yaxşılığa can atması və insanın özü üçün faydalı olan şeyləri arzulaması vacibdir. Bundan əlavə, insan zərərli ifadələrdən və mənfi davranışlardan uzaq olmalıdır.

Bu, zəif insanla da əlaqədardır, çünki zəif insanın halı soruşulduqda, o, “yaxşıyam” deyir və bu, onun özünü yaxşı hiss etməsini təmin edir, hətta çətinlik içində olsa belə. Nəhayət, insan özünü pislikdən çıxarmalı və mövcud vəziyyətindən qurtulmalıdır.”

• Əgər dilinizi gözəl sözlər və ifadələrlə bəzəsəniz, yaxşılığa nail ola bilərsiniz.
• Amma sözləriniz mənfi olsa, bu, həm sizə, həm də başqalarına təsir edəcəkdir.

Allahın qüdrəti:
• Allahın yaratdığı qanunlar dəyişməzdir və sözlərin təsiri də bu qanunlardan biridir.
• Sözlər hərəkətləri, hadisələri və nəticələri istiqamətləndirir.
• Xeyir və ya şər — hər şey Allahın izni ilə baş verir.

İslamın mesajı:
• Quran və Peyğəmbərin sünnəsi insanlara gözəl sözlər söyləməyi əmr edir.
• Yaxşı və müsbət ifadələr cəmiyyətin rifahı üçün vacibdir.
• Hər bir kəlmə xeyir gətirmək üçün istifadə olunmalıdır.

Söz neməti:
Söz söyləmək Allahın insanlara bəxş etdiyi böyük bir nemətdir. Allah bu qabiliyyəti insanlara boş yerə verməmişdir. Sözlər vasitəsilə insanlar bir-biri ilə əlaqə qurur, fikir mübadiləsi edir, münasibətlər və mədəniyyətlər yaradır, elm, incəsənət və sivilizasiyalar qururlar.

Sözlərin əhəmiyyəti:
• İnsanların həyatı sözlər olmadan mümkün olmazdı, çünki həyatın enerjisi, bilik, hikmət və təcrübə məhz sözlərlə ötürülür.
• Allah buyurur:
“O, insana bəyanı (danışmağı, özünü ifadə etməyi) öyrətdi.”
(Rəhman surəsi, 4)
“Adəmə bütün adları öyrətdi, sonra onları mələklərə təqdim edib dedi: “Əgər doğru danışanlarsınızsa, Mənə bunların adlarını bildirin!”
(Bəqərə surəsi, 31)

Sözlərin əhəmiyyəti:
• Şəriət mətnləri və digər dini mənbələr göstərir ki, sözlər Allahın insana bəxş etdiyi böyük bir nemətdir.
• İnsan sözləri düzgün istifadə edərsə, həm bu dünyada, həm də axirətdə böyük xoşbəxtlik qazana bilər.
• Sözlər insanın öz Rəbbini razı salmasına, dağlar qədər böyük yaxşılıqlar əldə etməsinə və insanlarla gözəl əlaqələr qurmasına yardım edir.
• Eyni zamanda, sözlər insanı zərərlərdən, bədbəxtliklərdən və pisliklərdən qoruma gücünə malikdir.”

Sözlərin gücü və təsiri ilə bağlı dəlillər:

Sözlərin gücü və təsiri ilə bağlı dəlillər çoxdur və müxtəlifdir. Bu dəlillər şəriət mətnlərində, elmi təcrübələrdə və həyati şahidliklərdə öz əksini tapır. Bu mövzu uzundur və təkrarın qarşısını almaq üçün onların hamısını sadalamaq mümkün deyil. Lakin bəzi nümunələr təqdim edərək məsələni aydınlaşdırmağa çalışırıq:
1. Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) və xəstəlikdən şəfa tapma nümunəsi:
Peyğəmbərimiz bir gün bədəvilərdən birinin xəstə olduğuna görə onu ziyarət etdi. Xəstə Peyğəmbərin yanında idi və hərarət içində yanırdı. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) adətinə uyğun olaraq ona təsəlli verərək belə dedi:
“Ey filankəs, bu xəstəlik günahlarını təmizləyəcək.”
Xəstə bədəvi isə qəzəb və kobudluqla cavab verdi:
“Xeyr, bu xəstəlik günahları təmizləmir, bu, məni məhv edəcəkdir.”
Hədisdən göründüyü kimi, bədəvinin sözləri onun halını ağırlaşdırdı və xəstəlikdən qurtulması çətinləşdi.

Sözlərin gücü insanın həyatına təsir göstərə bilər. Sözlər, onların mənası və enerjisi insanın psixologiyasına və fiziki halına təsir edə bilər. Bu dəlillər həm şəriət mətnlərində, həm də gündəlik həyatda öz əksini tapır.

Peyğəmbərimiz( sallallahu aleyhi vasəlləm) bir bədəvini ziyarət etdi. Xəstə idi və Peyğəmbərimiz( sallallahu aleyhi vasəlləm) ona dedi:
“Narahat olma, inşallah, bu xəstəlik sənin üçün günahlardan təmizlənmə vasitəsi olacaqdır.”
Bədəvi isə belə cavab verdi:
“Xeyr! Bu, məni məhv edəcək, əksinə məni qoca bir şeyx kimi qəbrə aparacaq.”
Peyğəmbər buyurdu:
“Elə isə belə olsun.”
Və həqiqətən də, bədəvi ikinci gün vəfat etdi.

Bu hədis alimlər tərəfindən geniş şəkildə şərh edilmişdir. Aşağıdakı nəticələr çıxarılmışdır:
1. Sözlərin gücü:
Bu hədis göstərir ki, sözlərin təsiri böyükdür və Allahın icazəsi ilə insanın taleyini dəyişə bilər.
2. Qəza və qədər:
İnsanların söylədikləri sözlər bəzən taleyə uyğunlaşır və Allahın iradəsinə təsir etmədən onun təqdirinə uyğun həyata keçir.
3. Allahın hikməti:
Bu, Allahın hikmətinin nə qədər böyük olduğunu və onun hərəkətə gətirdiyi hər şeyin müdrik bir səbəbə dayandığını göstərir.
4. Nəticə və dərs:
İnsan gərək Allahın qəzasına və təqdirinə razı olsun. Bu hədisdə bədəvinin sözləri onun vəziyyətini ağırlaşdırdı, çünki o, Allahın mərhəmətinə etimad göstərmədi və ümidini itirdi.

Nəticə: