**Конституцияни ўрганамиз

154-модда.**

Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига ўзгартириш ва қўшимчалар тегишинча Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси депутатлари ва Сенати аъзолари умумий сонининг камида учдан икки қисмидан иборат кўпчилиги томонидан қабул қилинган конституциявий қонун ёки Ўзбекистон Республикасининг референдуми билан киритилади.

Ушбу Конституция 1-моддасининг ва ушбу модда иккинчи қисмининг қоидалари қайта кўриб чиқилиши мумкин эмас.

Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисидаги конституциявий қонунда унинг нормаларини, шунингдек Конституциянинг нормаларини қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари назарда тутилиши мумкин.

Telegram I Facebook

KUN XABARLARI | SEMINAR O‘TKAZILDI

Telegram I Facebook

Маълумки, шу йил 28 январь куни “Айрим қонун ҳужжатларига шахснинг ҳуқуқ ва эркинларини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1022-сонли қонун қабул қилинди. Вилоят прокуратураси катта мажлислар залида норматив ҳуқуқий ҳужжатларга киритилган ўзгартириш ва қўшимчаларнинг мазмун-моҳияти ҳамда уларни амалиётда қўллаш масалалари мавзсудиа ўқув семинари ўтказилди.

Тадбирда прокуратура органларида тергов тармоқлари фаолияти устидан назорат, ўта оғир жиноятларни тергов илиш, уюшган жиноятчилик ва коррупцияга қарши курашиш бўлимлари ва туман-шаҳар прокуратуралари терговчилари ДХХ Самарқанд вилояти бошқармаси, вилоят ИИБ ҳузуридаги ТБ терговчилари ва масъул ходимлари, вилоят МИБ суриштирувчилари, Миллий гвардия бошқармаси суриштирув ходимлари, вилоят божхона бошқармаси суриштирув ходимлари, Самарқанд вилоят суди судьялари ва эксперт мутахассислар иштирок этишди.

Самарқанд вилояти прокурорининг биринчи ўринбосари С.Базаров тадбирни кириш сўзи билан очиб, мазкур қонуннинг мақсади ва кутилаётган натижалар ҳақида батафсил тушунча берди.

Семинар иштирокчиларига “Прокуратура тўғрисида”ги, “Судлар тўғрисида”ги, Жиноят-процессуал, Фуқаролик процессуал ҳамда Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексларига киритилган ўзгартиришлар ўрганилди.

Самарқанд вилоят судининг судьяси О. Набиев мазкур Қонун мазмун-моҳияти юзасидан маъруза қилди.

Шунингдек, жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларида тергов судьяси лавозимида жорий этилиши билан боғлиқ бир қатор ўзгартириш ва қўшимчаларни амалиётда қўллаш, дастлабки тергов ва суриштирув босқичида прокурор назоратини самарали ташкил этиш, терговчи ва суриштирувчиларнинг малакасини мунтазам ошириб бориш бўйича чора-тадбирлар муҳокама қилинди.

Telegram I Facebook

**Конституцияни ўрганамиз

125-модда.**

Вилоят, туман ва шаҳар ҳокими ўз ваколатларини яккабошчилик асосида амалга оширади ҳамда ўзи раҳбарлик қилаётган органларнинг қарорлари ва ҳаракатлари учун шахсан жавобгар бўлади.
Вилоят, туман ва шаҳар ҳокими тегишли халқ депутатлари Кенгашига вилоятни, туманни, шаҳарни ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг энг муҳим ва долзарб масалалари юзасидан ҳисоботлар тақдим этади, ушбу ҳисоботлар бўйича халқ депутатлари Кенгаши томонидан тегишли қарорлар қабул қилинади.

Telegram I Facebook

Каттақўрғонда суд темир йўллари ишчиларини ишга тиклади.
Фуқаролик ишлари бўйича Каттақўрғони туманлараро судида ишга тиклаш билан боғлиқ қизиқ бир иш кўрилди.

“Ўзбекистон темир йўллари” акциядорлик жамияти Бухоро минтақавий темир йўл бўлими унитар корхонаси “Зиёвуддин” темир йўл масофасида икки нафар ходим – Б. Фармонов ва М. Сайфиев (исм-шарифлар ўзгартирилган) гўёки тунги смена вақтида ухлаб қолган деган важ билан ишдан бўшатиб юборилади.

Фуқаролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро суди судьяси Шуҳрат Ғуломов мазкур ишни атрофлича ўрганиб, ушбу икки ходимни ҳам ўз ишига тиклаш ҳақида қарор чиқарди.

Биринчидан, ходимларни смена вақтида ухлаб қолган деб ишдан бўшатилган бўлсада, бу ҳолатни тасдиқловчи далиллар асл ҳолатга тўғри келмаслиги аниқланган. Яъни Б.Фармонов ва М. Сайфиевнинг даъвогарларни хизмат вақтида ухлаб қолган деб далолатнома тузилган бўлса-да, тақдим этилган ҳар иккала видеотасвирларда уларнинг айнан ухлаб қолганлик ҳолати сезилмайди.

Иккинчидан, иш берувчи ушбу икки ходим билан меҳнат шартномасини бекор қилишга розилик бериш учун тақдимнома эмас, балки йўлланма хат билан касаба уюшмасига мурожаат қилган, бу билан МК 164-моддаси талабларини бузган. Ундан ҳам ёмони, меҳнат шартномасини бекор қилишга розилик бериш масаласи касаба уюшмаси қўмитаси ходимлари иштирокида муҳокама қилмаган, йиғилиш ўтказилмаган ва йиғилиш баёни ёки касаба уюшмаси қўмитасининг розилик бериш тўғрисидаги қарорини қабул қилмаган.

Касаба уюшмасининг мажлиси қарори деб кўрсатилган ҳужжат, аслида, иш берувчи, яъни “Зиёвуддин” темир йўл масофаси корхонаси бошлиғи А.Қудратовнинг ўрганишлар муҳокамасига бағишланган йиғилиш баёни ҳисобланади.
Бундан ташқари, судда даъвогарлардан бири бундан олдин иш фаолияти давомида бирон марта интизомий жавобгарликка тортилмагани, қарамоғида икки нафар вояга етмаган фарзанди борлиги, оилада ягона боқувчи экани, иш жойида ходимлар учун талаб даражасида шарт-шароит яратиб берилмаган бўлса-да, иш берувчи томонидан унга оғир интизомий жазо тайинлаган.

Натижада судья Шуҳрат Ғуломов ходимларни ишдан бўшатиш ғайриқонуний бўлган деган хулосага келиб, уларнинг ҳар икковини ҳам ишга тиклаш, бундан ташқари, уларга етказилган моддий ва маънавий зарарларни ундириш ҳақида адолатли қарор чиқарди.

Бундай кейслар иш берувчиларни огоҳликка чорлаши лозим, раҳбарлар учун шошқалолик деган иллат уларнинг ўзларига зарар келтиради.

?@yuristkadr

**Конституцияни ўрганамиз

120-модда.**

Вилоятлар, туманлар ва шаҳарларда (туманга бўйсунадиган шаҳарлардан ташқари) халқ депутатлари Кенгашлари давлат ҳокимияти вакиллик органларидир.

Халқ депутатлари Кенгашига унинг депутатлари орасидан қонунга мувофиқ сайланадиган раис бошчилик қилади.

Вилоят, туман, шаҳар ҳокими лавозимини эгаллаб турган шахс бир вақтнинг ўзида халқ депутатлари Кенгашининг раиси лавозимини эгаллаши мумкин эмас.

Халқ депутатлари Кенгашларининг ваколатлари муддати — беш йил. Айни бир шахс сурункасига икки муддатдан ортиқ айни бир вилоят, туман, шаҳар халқ депутатлари Кенгашининг раиси этиб сайланиши мумкин эмас.

Халқ депутатлари Кенгашлари депутатлари сайлови ва халқ депутатлари Кенгашларининг фаолиятини ташкил этиш тартиби қонун билан белгиланади.

Янгидан ташкил этилган маъмурий-ҳудудий бирликларда халқ депутатлари Кенгашларига сайлов халқ депутатлари Кенгашларига навбатдаги умумий сайловларга қадар қолган даврдан ошмайдиган муддатга ўтказилади.

Каналга уланиш: ?**** https://t.me/Samarqandvilsudi

Telegram I Facebook

БАХТИМИЗ ҚОМУСИ
Давлат ва жамиятимизнинг ҳуқуқий пойдевори бўлган Конституциямизнинг биринчи сўзи унинг мазмун-моҳиятини очиқ-ойдин кўрсатиб туради. Чунки бу муҳим ҳужжат “Биз, Ўзбекистоннинг ягона халқи..” деб бошланади. Шу сўзларнинг ўзиёқ ҳар бир фуқарони чексиз фахрлантиради.
Зеро, мамлакатда халқпарвар ҳамда адолатли Конституция ва қонунлар устувор бўлар экан, мамлакатда тараққиёт бўлади, фаровонлик бўлади.

Асосий Қонунимиз Шарқ ва Ғарб, Жануб ва Шимолнинг 97 та мамлакати тўплаган илғор конституциявий тажрибани ҳисобга олиб яратилган. Шунинг учун, Асосий Қонунимиз жаҳондаги энг мукаммал конституциялардан бири эканлигини бутун дунё тан олди. У ҳар жиҳатдан ихчам ва кенг қамровли, халқчилдир.

Халқимиз характерида, кўнглида бўлган адолат, ҳақиқат, иймон, олижаноблик, бағрикенглик, мардлик каби хислатлар Конституциямиздан муносиб ўрин олган. У умуминсоний ғоялар – тенглик, эркинлик, биродарлик, халқлар ва миллатлараро дўстлик, мамлакат ва дунё барқарорлиги каби энг улуғ ғояларга хизмат қилади.

Конституцияда баён этилган тушунчалар шу қадар аҳамиятлики, ҳар бир одам ҳар куни дуч келадиган муаммоларни ҳал этишда унга суянади.
Бош қомусимиз муқаддимасида инсон ҳуқуқларига ва давлат суверенитети ғояларига содиқлик таъкидланган. Ҳозирги ва келажак авлодлар олдидаги юксак масъулият эътироф этилган. Ўзбек давлатчилиги ривожининг тарихий тажрибасига таянилиб, демократия ва ижтимоий адолатга садоқат намоён этилган, халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф қилинган қоидалари устунлиги тан олинган. Фуқароларининг муносиб ҳаёт кечиришини таъминлаш мақсадида инсонпарвар демократик ҳуқуқий давлат барпо этиш кўзланган.

Конституция ва қонунларнинг устунлигини таъминламасдан демократик тараққиётга эришиб бўлмайди. Унинг учинчи боби Конституция ва қонуннинг устунлигига бағишланган бўлиб, 15-моддасида «Ўзбекистон Республикасида Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунларининг устунлиги сўзсиз тан олинади.

Давлат, унинг органлари, мансабдор шахслар, жамоат бирлашмалари, фуқаролар Конституция ва қонунларга мувофиқ иш кўрадилар», – деб таъкидланган. Дарҳақиқат, республикамиз миқёсида фаолият юритаётган барча субъектлар Конституция ва қонунлар доирасида фаолият юритадилар. Бирорта ҳам норматив-ҳуқуқий ҳужжат Конституцияда кўрсатилган нормалар доирасидан четда тузилган бўлиши ёки қонунларга зид келиши мумкин эмас.

Фуқаро – жамият – давлат ўртасидаги ўзаро муносабатнинг оқилона ва адолатли ҳуқуқий ечими Конституциядир.
Инсон ҳуқуқлари замонавий давлатнинг конституциясида марказий ўринни эгаллайди ҳамда жамият ва давлат ўртасидаги муносабатларни белгилайди. Шу сабабли, инсон ҳуқуқлари тўғрисидаги нормалар замонавий Конституциянинг ажралмас қисми ҳисобланади.

Конституциянинг сиёсий ҳуқуқлар белгилаб берилган 8-бобига барча фуқаролар Ўзбекистон Республикасининг давлат хизматига киришда тенг ҳуқуққа эгалиги, давлат хизматини ўташ билан боғлиқ чекловлар қонун билан белгиланиши ҳақидаги янги норма киритилганлиги ҳам инсон ҳуқуқлари ҳимоясининг кафолати бўлиб хизмат қилади.

Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси инсон ҳуқуқ ва эркинликлари ҳимоясини кафолатлайдиган, давлатнинг халқ олдидаги масъулиятини оширадиган, халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган қоидаларини миллий қонунчилигимизга конституциявий қоида сифатида татбиқ қилинишини таъминлайдиган қоидалар билан тўлдирилганлиги юртимиз ривожига, халқимизнинг фаровонлигига хизмат қилади.
Марат Эргашев,
жиноят ишлари бўйича Пастдарғом туман суди раиси.
Каналга уланиш: ?**** https://t.me/Samarqandvilsudi

Telegram I Facebook

Мазкур ҳолатда Республика тез тиббий ёрдам маркази Самарқанд филиали раҳбари адвокат сўровига “Адвокатура тўғрисида”ги Қонуннинг 7-1-моддасида назарда тутилган муддатларда ва тартибда жавоб бермаганлиги ўз тасдиғини топган. Шу боис, жиноят ишлари бўйича Самарқанд шаҳар судининг 2024 йил 06 октябрдаги қарорига кўра Филиал раҳбари Кодекснинг 197-1-моддаси билан ҳуқуқбузар, деб топилган. Унга нисбатан базавий ҳисоблаш миқдорининг икки баравари миқдорида жарима жазоси тайинланган.

Гувоҳи бўлганингиздек, ҳар икки масаладаги иш ҳолатлари ўзаро фарқ қилади ва уларни айнан бир тоифага мансуб, деб бўлмайди.

Каналга уланиш: ?**** https://t.me/Samarqandvilsudi