Оktyabr oyining top 10ta posti:

1. Har qanday kasb egalariga beradigan 3ta maslahatim

2. Product management-ga ilk qadam qo’yganlar uchun kurs va kitoblar

3. Ish haqi oshirishni qanday so’rash kerak

4. Men rivojlanish uchun vaqtim va pulimni sarflaydigan online platformalar

5. Qiyin qarorlarni oson qabul qilish uchun qiziq usul

6. Startup o’sishi uchun eng kerakli kalit. PMF haqida

7. 50dan ortiq startuplar nima sabab mag’lubiyatga uchragani haqidagi kitob

8. Odamlar bilan muloqot (communication) ko’nikmasini rivojlantirish uchun menga foydali bo’lgan bilim

9. Startup g’oyaning hayotiyligini tekshirish uchun eng zo’r usul

10. Sun’iy intellekt (AI) bajarishi xavfi ostida bo’lgan kasblar

PS: Ushbu postni ulashing, kanal rivojiga hissa qo’shing!

@latipovasamira

Serovodorod (oltingugurt)ning sizib chiqishi qayta boshlandi

Surxondaryo viloyati Baysun tumanidagi "Mustaqillikning 25 yilligi" (M-25) gaz kon maydonida serovodorod sizib chiqishi qayta boshlandi. Mahalliy aholi to‘rt kishining vafot etganini tasdiqladi, ularning shaxsi aniqlanmoqda, kamida besh kishi jabrlangan deyishyapti.

Bu avariya 17 sentyabr kuni tushdan keyin sodir bo‘ldi, biroq davlat organlari tomonidan hozirgacha rasmiy izoh berilmadi. Mahalliy guruhlarda odamlardan hech narsa yozmaslik va aytmaslik, faqat duo qilish so‘ralmoqda. Muammoni yashirishga urinishlar yana kuzatilmoqda.

Eslatib o‘taman, birinchi marta oltingugurt 604-sonli quduqda 1 sentyabr kuni sizib chiqqan. O‘shanda bu hodisani “texnologik jarayon buzilgani” bilan tushuntirilgan edi.

2 sentyabr kuni prezident topshirig‘iga binoan bosh vazir o‘rinbosari Achilbay Ramatov, favqulodda vaziyatlar vaziri, energetika vaziri, sog‘liqni saqlash vaziri, viloyat xokimi va "O‘zbekneftegaz" kompaniyasi rahbari voqea joyiga yetib kelgandi.

Shunda maxsus shtab tashkil etilgan edi. Mening tushunchamda, shtab har kuni vaziyat haqida ma’lumot berib turishi, avariyani bartaraf etish jarayonlari, evakuatsiya qanday o‘tkazilayotgani, odamlar qayerga joylashtirilayotgani, serovodorodning qanday xavfi borligi va qanday ehtiyot choralarini ko‘rish kerakligi haqida ma’lumot berib turish kerak edi. Lekin 2 sentyabrdan so‘ng davlat organlari tomonidan hech qanday izoh yoki bayonot berilmadi. OAVning tegishli vazirliklarga yuborgan so‘rovlariga ham javob berilmagan.

Evakuatsiya qilinganlar va mahalliy aholi salomatligining yomonlashgani haqida shikoyat qildilar va ularning muammolariga hech kim qiziqmayotganini, rahbarlardan hech qanday rasmiy va ishonchli ma’lumot berilmayotganini bildirishdi. Ko‘pgina savollar javobsiz qoldi.

Biz avariyaning sabablarini aniqlashga harakat qildik, kompleks, kon va uning investorlari haqida ma’lumot berdik.

11 sentyabr kuni Favqulodda vaziyatlar vazirligi vakili matbuot anjumanida jurnalist savoliga javob berib, Baysundagi kuyonni yopish ishlari yaqin kunlarda amalga oshirilishini aytdi. 15 sentyabr sizib chiqish to‘xtatilgan edi. Burgilash ishlarini olib boruvchi Eriell kompaniyasi «quduq germetiklandi va so‘ndirildi» deb ma’lum qildi. Bu jarayonga AQSH va Rossiyadan mutaxassislar jalb qilingan.

Hali ham quyidagi savollar javobsiz qolmoqda: avariyaning sababi nima, zarar miqdori qancha, kim uni qoplaydi (eng muhimi, davlat kompaniyasiga zararni yuklamaslik kerak), bu loyihaning umumiy qiymati va ishga tushirish muddatiga qanday ta’sir ko‘rsatadi, yashash joylarini tark etgan mahalliy aholining xarajatlarini kim qoplaydi.

Birinchi marta jinoiy ish qo‘zg‘atilgani haqida ma’lumot berilmagan. Qiziq, bu safar ish ochiladimi?

Loyiha bo‘yicha to‘liq tekshiruv, auditorlik nazorati zarur, shuningdek, u yerda qo‘llanilayotgan va qo‘llangan uskunalar sifati, xodimlar uchun texnika xavfsizligi tashkiloti, gaz xavfsizligi hududlari mavjudligi, ishchi va aholi uchun jamoaviy himoya vositalari, atrof muhitdagi gazlanishni nazorat qilish stansiyalari, gaz xavfsizligi postlari va boshqa choralar tekshirilishi kerak.

Yana bir savol: qachongacha katta loyihalarda buyurtmachi, qurilish pudratchisi, loyiha ishlab chiquvchisi, yetkazib beruvchi va burg‘ilash pudratchisi bir-biri bilan bog‘liq bo‘lgan kompaniyalar bo‘ladi? Bu manfaatlar to‘qnashuvi emasmi?

@latipovuzb

Ҳукумат Париждаги Олимпия ўйинларига тайёргарлик кўриш учун қанча маблағ сарфлаганини ўрганиб кўрдим. Очиқ маълумотларга кўра, уч йил давомида 600 миллиард сўмдан ортиқ маблағ ажратилган: 2022 йилда – 135 миллиард, 2023 йилда – 216 миллиард, 2024 йилда – 250 миллиард.

Ҳар бир йил учун ўртача доллар курсида бу тахминан $50,55 млн ташкил этади, бу Марказий банкнинг 15 августдаги курси бўйича бу $47,6 миллион.

Ўзбекистон Олимпиадада 13 та медал қўлга киритди – 8 та олтин, 2 та кумуш ва 3 та бронза.

Ғолиб ва совриндорлар олтин медал учун $200 минг, кумуш медал учун $100 минг ва бронза учун $50 минг билан тақдирланди. Мураббийларга 50 минг, 25 минг ва 12,5 минг доллар ажратилди.

Умуман олганда, спортчиларнинг мукофот жамғармаси $1,95 миллион ташкил этди. Агар битта мураббий ҳар бир спортчи учун мукофот олса, мукофот пули $487,5 минг ташкил қилади.

Олтин эгаларига 1,04 миллиард сўм ёки 82,33 минг долларга баҳоланган Tahoe автомобиллари ҳам топширилди. “Кумуш” учун BYD (395,3 миллион сўмдан), “бронза” учун – BYD (387,2 миллион сўмдан) мукофотланди.

Бу автомобилларнинг барчаси камида 10,27 миллиард сўм ёки 813,3 минг доллар туради.
Олимпиада чемпионлари ва совриндорларига ҳам икки қаватли коттежлар ва квартиралар берилди. Уларнинг нархи номаълум.

Шундай қилиб, битта медални қўлга киритиш учун давлат бюджетидан ўртача $3,89 миллион, пул мукофотлари ва автомобилларни ҳисобга олган ҳолда эса $4,14 миллион яқин маблағ ажратилди.

Қозоғистонда Олимпиада учун жами 980 миллион тенге (25,77 миллиард сўм)га яқин маблағ ажратилди, бу Ўзбекистондагидан 23,3 баробар кам. У ерда битта медал қарийб 291,6 минг доллар, мукофот пулини ҳисобга олган ҳолда эса $423,7 минг долларга тушди. Бу Ўзбекистондагидан деярли 10 баробар кам.
Буюк Британия терма жамоаси Олимпия циклига тайёргарлик учун 245,84 миллион фунт стерлинг сарфлади. Ҳар бир медал ўртача 3,78 миллион фунт стерлингга ($4,86 миллион) тушди, бу Ўзбекистондан бир оз кўпроқ.

Таққослаш учун: Қозоғистон ялпи ички маҳсулоти/иқтисодиёти (259,7 миллиард доллар) Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотидан 2,8 баравар кўп ва аҳоли жон бошига ЯИМ - 5,2 баробар (2510 долларга нисбатан 13 088 доллар). Буюк Британия ЙИМси (2,27 триллион доллар) Ўзбекистондан (90,9 миллиард доллар) 25 баробар кўп.

Бу ерда ушбу мавзу бўйича батафсил материал

Бу рақамлар нимага керак?

Мен олимпиячиларнинг муваффақиятларини қораламоқчи эмасман, улар ҳақиқатга Олимпиадада муваффақиятли иштирок этди, шу 16 кун давомида мен уларнинг чиқишларини максимал ёритишга ҳаракат қилдим, уларни қўллаб-қувватладим.

Ҳукуматга кўпроқ бюджет маблағлари – солиқ тўловчилар маблағларидан оқилона фойдаланишга чақирмоқчиман, бу пуллар нимага ва қандай сарфланаётгани ҳақида ҳисобот бериши керак.

Биз нисбатан қашшоқ давлатмиз. Мамлакатдаги мактабларнинг 70 фоизида (ёки 87%) канализация йўқ, мактабларнинг 47 фоизи марказлаштирилган сув таъминотига уланмаган бўлса, 21 фоизида спорт зали йўқ, Тошкент шаҳрида 2019-йилдан буён онкологик беморлар учун катталар ҳосписи қурилишига пул йўқ ва ҳоказо. Бундай шароитда ҳукумат бундай харажатларни қилиши нотуғри деб ўйлайман (ИМХО).

Катта бюджет тақчиллиги (бу инфляцияни қўзғатади) ва ташқи қарз (бу ёмон эмас, лекин унинг харажатлари ва умуман давлат бюджети харажатлари ҳақида жуда кўп саволлар бор) ҳақида ҳам унутмайлик.

Биз пулдан оқилона фойдаланишимиз керак. Бизда спортчилар учун мукофот пуллари биздан ўнлаб марта бой бўлган дунёнинг ривожланган давлатларига қараганда кўпроқ.

Ишончим комилки, спортчилар Олимпиадада катта мукофот пуллари ва давлат томонидан рағбатлантирилмаса ҳам, худди шундай шижоат билан қатнашади. Чунки бу турнир ҳар қандай спортчи фаолиятидаги чўққи ҳисобланади.

@latipovuzb