السلام علیکم ور.....
زما خوږو ملګرو الله ج دي وکړي چي تاسي به راته جوړ یاست او د الله ج څخه مو تل صحتمنده غوړم

دا چي ما دا ډېر وخت (شاعري زدکړه ) کانال کي تاسو ته نشرات ندي دا ځکه چي زموږ ولسوالی کي اصلن د هیڅ سیم کارت شبکه کار نکوي البته چي تاسي به هم د کندز په حال خبر یاست
بدون د ښاره ځینو ولسوالی یو کي شبکه کار نکوي

او داچي فعلن زما انترنت کار کوي دا ځکه چي زه ښار ته راغلی یم
نو ستاسو قربان شم خفه نشی

عبدالله عشقري

دکتاب نوم: بې یاره زنده ګي

شاعر : عبدالله عشقري

يادونه
مینوال کولی شي له لاندې ادرسونو یې لاسته کړی

① کابل
❶ ارمان قرطاسیه او کتاب پلورنځی
احمد شاه بابا مېنه، ارزان قیمت دوهم بلاک ابراهیم خلیل الله ليسه، لنګر درملتون ترڅنګ کابل افغانستان
اړیکه: ۰۷۸۶۲۲۸۳۴۳ـ۰۷۷۶۰۰۹۵۰۰
❷ علمي کتاب پلورنځی
احمد شاه بابا مېنه ارزان قیمت داودخان څلور لاری دولسم بلاک شپږمه کوڅه
اړیکه: ۰۷۷۴۰۰۰۵۸۴
سروش کتاب پلورنځی
میرويس میدان کوټه سنګي دریمې ناحيې کوڅې ته نژدې مینه یار مارکيټ

(کندز)
( سر چوک یعقوبي کتاب پلورنځی
د اړیکي شمېره 0783341009)

(حاجي بهرام شیرزاد کتاب پلورنځی 0799626055)
(هارون کتاب پلورنځی 0744341864)

② جلاله باد
❶ شهباز کتاب او قرطاسیه پلورنځی
بي بي حوا عالي ليسې ترڅنګ حاجی زمان کوڅه
اړیکه:۲۰۰۰۸ ۶۹ ۰۷۷
❷ روغانیوال کتاب پلورنځی اسحاقزی مارکیټ لاندینی پوړ
اړیکه: ۰۷۸۷۸۳۰۳۰۲
❸ میهن خپرندويه ټولنه پښور ـ جلاله باد اسحاقزی مارکیټ لاندې پوړ لومړی دوکان
اړیکه: ۰۷۸۸۵۲۹۱۹۴
❹ خراسان کتاب او قرطاسیه پلورنځی اسحاقزی مارکيټ لاندينی پوړ
اړیکه: ۰۷۸۸۸۸۷۷۹۷
❺ افغان کتاب پلورنځی
اسحاقزی مارکیټ لاندینی پوړ
اړیکه: ۰۷۷۹۰۹۰۷۸۲

③ لغمان
هدایت کتاب پلورنځی
مرکز مهترلام بابا ګل پاچا الفت واټ ته څېرمه
اړیکه: ۰۷۰۰۸۵۴۵۸۴

④ پکتیا
❶ علمي کتاب پلورنځی
ګردیز ښار غزني لاین د عبدالمجید تجارتي مارکیټ
اړیکه: ۰۷۷۴۰۰۵۸۴
⑤ هلمند
ګوهر کتاب پلورنځی
لښکر ګاهاکبر تجارتي مرکز دننه

خوست
قریشی کتابخانه نجارانو کوڅه

ارمان خپرندویه ټولنه
???

دابه تاسو ډېر لیدلي وي چي د پلانکي شاعر شعرونه خوندر ندي او داسي به هم تاسو د ځان سره ویلي وي چي څومره ساده خبري یې پکښي استفاده کړي کلیمات

نو په شعر کي دا خبره نشته چي یو شاعر خپل شعر ښۀ لغات بنده کړي او هغه به ښه ښکاره شي
که شاعر یا لیکوال د قصته په شعر کي دسي لغات استفاده کړي چي مینوالان یې پوه نشي او د هغه لغات معنا ورسره ونه لیکي نو دا یې مینوالانو ته خدمت ندی بلکي دا ضدیت دی دېته بخیلي ویل کیږي

نو شعر چي څومره په نرمه لهجه په پوهېدلو کلیماتو سره ولیکل شي هغومره خوندور وي تاسو به د ځینو شاعرانو غزلونه لوستي وي لکه د پیرمحمد کاروان صاحب او د عرق فرق مفتون صاحب وغیره شاعرانو چي څومره خوندور اشعار یې دي

ځیني شاعران ډېر کوشش کوي چي شعر کي هغه لفظ هغه کلیمات راوړي چي خوندور وي او خلګ پرې پوسوي

مثال ·: یوچا تاسوته یو لغات وړاندي کړ چي دغه لغات څه معنا
که یې ستاسو سره ځواب و نو د ژر ځواب ورکولو سره یې تاسي خوشحاله شی او که یې ځواب نه و نو تاسي به ووایاست چي ولاکه
نو دغه ولاکه خبره د شکست او نه پوهېدلو لامل ګرځي

او شعر هم دغسي وګڼی که یې تاسي هغه دم په معنا وپوهېدلی خوند به ترې واخلی او که یې په معنا ونه پوهېدلی ستاسو شعره تنده به په هغه دم ماته نشي

نو شاعر نباید قصداً دسي کار وکړي

لاندې کلمې په تلفظ کې مشابه دي، خو په مانا کې فرق لري

آجل: ځنکدن
عاجل: ژر

آمر: فرمان ورکوونکی
عامر: جوړوونکی

اثاث: د کور وسایل
اساس: بنسټ

احوال: کیفیات
اهوال: ویری

آحرام: حرمونه
آهرام: هرمونه

آذر: اور
آزر: د ابراهیم (ص) نوم

آثم: ګنهکار
عاصم: ساتونکی

ازهر: ځلانده
اظهر: ډېر واضح

اسیر: نیول شوی
عسیر: بیچاړه

الیم: ډېر دردناک
علیم: پوه

ایثار: فداکاري
ایسار: توانګري

ارزه: بېکاره
عرضه: وړاندې کول

اسم: نوم
اثم: ګناه

ارض: ځمکه
عرض: اظهارول

اشباه: نظیر او هم شکل
اشباح: د شبحی جمع یعنې سیوری

اقرب: ډېر نږدې
عقرب: لړم

اثمار: مېوې
اسمار: افسانې

الم: خور
علم: بیرغ

عَالَى وَصِفَةِ الْمُتَّقِينَ فَهُوَ حَسَنٌ ، وَمَا كَانَ مِنْ ذِكْرِ الْأَطْلَالِ وَالْأَزْمَانِ وَالْأُمَمِ فَمُبَاحٌ ، وَمَا كَانَ مِنْ هَجْوٍ وَسُخْفٍ فَحَرَامٌ ، وَمَا كَانَ مِنْ وَصْفِ الْخُدُودِ وَالْقُدُودِ وَالشُّعُورِ فَمَكْرُوهٌ كَذَا فَصَّلَهُ أَبُو اللَّيْثِ السَّمَرْقَنْدِيُّ ، وَمَنْ كَثُرَ إنْشَادُهُ وَإِنْشَاؤُهُ حِينَ تَنْزِلُ بِهِ مُهِمَّاتُهُ وَيَجْعَلُهُ مَكْسَبَةً لَهُ تَنْقُصُ مُرُوءَتُهُ وَتُرَدُّ شَهَادَتُهُ .()
ژباړه: دمسلمان بدویل نه رواکیږی کڅه هم په هغی شی باندی وی کوم چی په ده کی وی رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمایلی دی: لأَنْ يَمْتَلِئَ جَوْفُ أَحَدِكُمْ قَيْحًا خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَمْتَلِئَ شِعْرًا.()
ژباړه: دعبدالله ابن عمر رضی الله تعالی عنهما څخه روایت دئ چی رسول اکرم صلی الله علیه وسلم وفرمایل: داچی نس دیوه ستاسودی ده چرکو څخه ډک شی ده ته ښه دئ تردی چی د شعر څخه ډک شی.
هغه شعر چی هغه په باره کی دوعظ، احکامو، دالله پاک دنعمتونو یادونه او صفت دمتقینو وی نوهغه ښه شعردئ. اوچی پکی ذکر دمشخصو اثارو دسرایونو، زمانو او امتونو وی ، نوبیا مباح دئ ، اوهغه چی پکی بدویل اودکم عقلی خبری وی، نوبیا حرام دئ ، اوچی پکی وصف د باړخوګانو، او قدونو(جګوالئ اوټیټوالئ) او احساساتو وی ، نوبیا مکروه دئ، ابولیث سمرقندی رحمه الله یی هم دغسی تفصیل کړئ دئ ، او دچاچی دشعر ویل اوجوړول ډیر شی کله چی ورباندی دده مهمات راشوه کیږی ، او دځان کسب یی ګرځوی ، نو ځوان مردی یی کمیږی اوشاهدی یی ردیږی.
خلاصه داچی شعر پردری ډوله دئ:
هغه شعر چی هغه ناروا دئ ، هغه شعر دئ چی پکی دانسانانو بد صفات ذکر کړل شوی وی اویاپکی دیو مسلمان بدویل شویوی او یاپکی دیوه مسلمان اهانت شوئ وی، او یاپکی دیوچالپاره ډیر داسی صفات ذکر شوی وی چی په هغه کی دا صفات نوی ، نودصفاتو په نسبت کولو کی ډیره مبالغه سوی وی.
دویم هغه شعردئ چی هغه ښه کاردئ اوثواب لری: هغه شعردئ چی په هغه کی دالله عظیم قدرت نښی او دمجاهدینوستاینه اوجهاد ته تشویق ، اسلامی دعوت اوداسی نور ښیګنړی پکی وی.
دریم هغه شعردئ چی مباح دئ: هغه شعردئ چی په هغه کی نه دچابدویل اونه دچا ښه ویل وی.
په شعر باندی دځان ډير مصروف کول:
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ : لأَنْ يَمْتَلِئَ جَوْفُ أَحَدِكُمْ قَيْحًا خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَمْتَلِئَ شِعْرًا.()
ژباړه: دعبدالله ابن عمر رضی الله تعالی عنهما څخه روایت دئ چی رسول اکرم صلی الله علیه وسلم وفرمایل: داچی نس دیوه ستاسودی ده چرکو څخه ډک شی ده ته ښه دئ تردی چی د شعر څخه ډک شی.
امام نووی رحمه الله په شرح کی دمسلم ددی حدیث په تفصیل کی لیکلی: قَالُوا : بَلْ الصَّوَاب أَنَّ الْمُرَاد أَنْ يَكُون الشِّعْر غَالِبًا عَلَيْهِ ، مُسْتَوْلِيًا عَلَيْهِ بِحَيْثُ يَشْغَلهُ عَنْ الْقُرْآن وَغَيْره مِنْ الْعُلُوم الشَّرْعِيَّة وَذِكْر اللَّه تَعَالَى ، وَهَذَا مَذْمُوم مِنْ أَيّ شِعْر كَانَ . فَأَمَّا إِذَا كَانَ الْقُرْآن وَالْحَدِيث وَغَيْرهمَا مِنْ الْعُلُوم الشَّرْعِيَّة هُوَ الْغَالِب عَلَيْهِ فَلَا يَضُرّ حِفْظ الْيَسِير مِنْ الشِّعْر مَعَ هَذَا لِأَنَّ جَوْفه لَيْسَ مُمْتَلِئًا . شِعْرًا . وَاللَّهُ أَعْلَم.()
ژباړه:علماؤ ویلی دی: ښه خبره داده چی مراد ددی حدیث څخه دادئ چی شعر پردی سړی باندی غالبه شی او ورباندی مسلط شی داسی چی دقرآن او نورو شرعی علومو او دالله د ذکر څخه یی را وګرځوی، نودغه شعر بد دئ هر ډول شعر چی وی ، خوکه قرآن ، حدیث او داسی نور شرعی علوم ورباندی غالبه وی ، نوبیا دشعر څخه هم لږ یادول کوم مشکل نلری سره ددی چی زړه یی هم دشعر څخه ډک ندئ . والله اعلم

په شعر کی ډيره مبالغه نده روا:
امام قرطبی رحمه الله په خپل تفسیر کی لیکی:
وأما الشعر المذموم الذي لا يحلّ سماعه وصاحبه ملوم، فهو المتكلم بالباطل حتى يفضّلوا أجبن الناس على عنترة، وأشحّهم على حاتم، وأن يبهتوا البريء ويفسقوا التقيّ، وأن يفرطوا في القول بما لم يفعله المرء؛ رغبة في تسلية النفس وتحسين القول.()
ژباړه: هغه شعر چی بد دئ او دهغه اوریدل نه رواکیږی، اوخاوند یی (شرعا) ملامت دئ هغه ، هغه په باطل باندی خبری کوونکئ دئ ، ترداسی اندازی پوری چی بی غیرته ته تر دلاوره فضیلت ورکوی ، بخیل ته تر سخی فضیلت ورکوی، پرپاک انسان باندی بهتان وایی او متقی ته دفسق نسبت کوی ، او ډیروالئ کوی په خپلو خبروکی په هغه کارونوباندی چی سړی نوی کړی ، د پاره دشوق دآرامۍ دنفس او ښایست کی دقول.
خلاصه په شعر كي ډيره مبالغه نده روا نوكه څوك شعر جوړوي او پكي ديوچاصفت كوي نوبايد هغه صفات يي ذكر كړي چي هغه دده په ممدوح كي وي.