Rasûlullah ﷺ şöyle buyurdu:

“Kim malını fâiz yoluyla artırırsa, onun âkıbeti mutlakâ malının azalarak iflâsa (fakirliğe) sürüklenmesidir.” (İbn Mâce, Ticârât, 58)

Eski bir İstanbul beyefendisinin anlatımıyla: İstanbullu nasıl olur?Zamanında bir hocama telefon açtığımda, ‘Selamun aleyküm, nasılsınız hocam?’ demiştim.
– Evlâdım, darılmazsan sana bir hususu belirtmek istiyorum.
– Estağfirullah hocam, buyurun.
– İstanbul kültür ve âdabında küçük büyüğe değil; büyük küçüğe hâl hatrını sorar, demişti.
Eski bir İstanbul beyfendisi olan hocam daha sonra İstanbululların altta arz edeceğim şu vasıflarını sıralamıştı. Ama önce şu hususu arz edeyim: İstanbullunun tabakaları; avammı, havassı ve ehassü‘l-havassı vardır. Aşağıda sayılan faziletlerin bazısı avama, bazısı havassa, bazısı ehassü‘l-havassa ait olabilir. Bu fazilet ve meziyetleri kitaplardan ve gerçek İstanbulluları görüp tanıyarak öğrenilmiştir. Bendenizde bu kemalâtın bulunduğunu iddia edecek kadar akılsız ve idraksiz değilim. Çok okuyan, hasbelkader hayli insan tanımış olan değersiz bir vatandaş olarak birikimimi arz ediyorum. İnşallah birkaç kardeşime faidem dokunur, hizmetim olur.
1 Terbiyeli, kibar, medenî gerçek bir İstanbullu ben kelimesini çok kullanmaz, onun yerine bendeniz veya fakir der. İstanbul kültür ve âdâb-ı muaşeretinde sık sık ben demek çok ayıptır, büyük bir nakisedir.
2 Benim evim demez, fakirhane der.
3 Sizin eviniz demez, devlethaneleri der.
4 Baban anan nasıl diye sormaz, pederiniz beyefendi, valideniz hanımefendi nasıllar diye sorar.
5 Çeşitli konularda yazılı olarak (mektupla ve mail ile) teşekkür eder. Meselâ: “Dünkü nazik davetiniz ve ikramlarınız için çok teşekkür ediyorum. Sohbet çok faydalı ve zevkli oldu. Hiç unutamayacağım saatler geçirdim…” Davet sahibi de misafirlerine ayrı ayrı “Fakirhaneyi lutf edip teşrifinizden dolayı size minnettar ve müteşekkirim…” mealinde mektup yazar.
6 İstanbullunun en çok kullandığı kelimelerden biri efendim‘dir. Nasılsınız efendim?.. Teşekkür ederim efendim… Saat kaç efendim?.. Saat beşe çeyrek var efendim…”
7 İstanbullu, iki öğün yemeği atlamış ve açlıktan başı dönmüş durumda olsa bile, sofraya sakin sakin oturur, sanki hiç aç değilmiş gibi ağır ağır sakin sakin yer. (İstisna: Bir yerde misafir ise ev sahibine hürmeten istiğnada ölçülü olur.)
8 İstanbullu oturduğu evin caddeye veya sokağa bakan balkonuna çamaşır asmaz. Kadın çamaşırlarını başkalarının göreceği yerde kesinlikle kurutmaz.
9 9. Genç İstanbullu toplu taşıma vasıtalarında yaşlılara, çocuklu kadınlara yer verir. Onlar ayakta iken kendisi kesinlikle oturarak seyahat etmez.
10 İstanbullu sokakta, meydanda, çarşıda pazarda açıkta yemez ve içmez.
11 Dondurmacıdan bir külah dondurma almış, sokakta herkesin arasında inek gibi yalayarak yiyor… İstanbullu böyle bir kabalık ve mürüvvetsizlik yapmaz.
12 İstanbul terbiyesine sahip kadın ve kızlar sokakta, toplu taşıma vasıtalarında, yabancıların arasında çıngıraklı kahkahalarla gülmez, hattâ dışarıda hiç gülmez.
13 Hakiki İstanbul görgü ve terbiyesinde sokak veya caddedeki kadın ve kızlara adres veya başka bir şey sormak çok ayıptır ve laf atmaktır.
14 Hakikî ve görgülü İstanbullu evde veya dışarıda yediği yemekleri ve tatlıları başkalarına anlatmaz. Çok yakın dostu veya akrabası ise “Evvelki gün çok enteresan bir lokanta keşf ettim, inşallah birlikte gidelim…” şeklinde bahs edebilir.
15 İstanbullu bir kapının zilini bir kere çalar. Aynı anda birkaç kere zile basmaz. Kapı açılmazsa bir iki dakika bekler, tekrar çalar, yine açılmazsa geri döner. Durmadan zile basmak, kapıyı yumruklamak çok ayıptır.
16 İstanbullu (bu telefon devrinde) randevu almadan ziyarete gitmez.
17 İstanbullu, ziyarete gittiği yerde (binde bir zaruret olmadıkça) tuvalete gitmez, abdest tazelemez. Dindar bir kimse ise, abdestli olarak gider.
18 İstanbullu bir Müslüman, dindar ve namazlı bir kimse ise başı açık namaz kılmaz, ibadet esnasında başında mutlaka İslamî bir serpuş, takke, imame bulunur. Başı açık olarak namaz kılmak bedevîliktir. Başın örtülü olması sünnet ve edeptir.
19 Bir lokantada yemeğe davet edilen İstanbullu, yemek listesindeki en pahalı yemeği söylemez. En ucuzunu da istemez. En pahalısı olmamak şartıyla iyi yemeklerden birini söyler.

Hadis-i Şerif

Rasûlullah ﷺ şöyle buyurdu:

"Ameller, niyetlere göredir." (Buhârî, Îmân 41)

‎Rasûlullah ﷺ şöyle buyurdu:

“İleride birtakım fitneler meydana gelecektir. O zaman oturan kişi, ayakta durandan; ayakta duran, yürüyenden; yürüyen de koşandan daha hayırlıdır.” (Buhârî, Fiten, 9)

WhatsApp'ta Hadis Deryası kanalını takip edebilirsiniz:

https://whatsapp.com/channel/0029Va6hAXH0LKZKT4xwLm37

“Şüphesiz Allah ve melekleri Peygamber’e salât ediyorlar. Ey iman edenler! Siz de ona salât edin, selam edin.“

(Ahzâb Sûresi, 56)

Instagram Hadis sayfamızı takip edebilirsiniz:

instagram.com/hadisderyasi

Rasûlullah ﷺ şöyle buyurdu:

“Makbul olduğunda şüphe bulunmayan üç dua vardır: Mazlûmun duâsı; misafirin duâsı; babanın çocuğuna duâsı.” (Ebû Dâvûd, Vitir 29)

Hayırlı Cumalar

"Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'ındır. Allah her şeyi ilmiyle kuşatmıştır."

(Nisa Suresi,126)