O'z xursandchiligidan boshqa maqsadi bo'lmagan inson eng yomon insondir.

Chunki, u o'z xursandchiligi uchun barcha yomonliklarni qilishi mumkin.

Tolstoy

Balki hamma narsani qaytadan kelishib olish kerakdir?!

Telegramdagi bir guruhda universitetdan yozib olingan ovozli xabarni eshitdim. Unda bir kishi qizlarga ro'mol o'rab kelgani uchun "tushuntirish ishlari" olib boryapti. U gapirayotganda ular (ya'ni qizlar) o'rnidan turib eshitishlari, ro'mol dress-kodga zid ekanini, o'rniga shapka kiyishlari mumkinligi va qoidalarga amal qilishmasa, javobgarlikka tortilishlari mumkinligi haqida "eslatmoqda".

Men universitetda o'qimaganman va doim shunday holatlarni tushunolmayman. Mening bilishimcha odam oliygohda o'qishi uchun pul to'laydi, universitet esa unga xizmat ko'rsatadi. U xizmatini naqadar yaxshi bajaryapti - bu boshqa masala, lekin xizmat ko'rsatuvchi bo'lgan universitetda o'z mijozlari ustidan nazorat qilish, kezi kelsa tahdid qilish huquqi qayerdan paydo bo'lib qolgan?

Talabalarning shaxsiy hayoti, qarashlari, va tanlovlari poymol qilinmasligi kerak. Har bir talaba – shaxs. Ularning tashqi ko'rinish, dunyoqarash yoki e'tiqod borasidagi qarorlari ularga tegishli. Universitet esa bilim beruvchi muassasa sifatida ularning intellektual rivoji bilan shug'ullanishi kerak, nazorat qilish yoki "tartibga chaqirish" bilan emas.

Biroq, afsuski, O'zbekistonda ko'p hollarda talabalar huquqlari poymol qilinayotgani oddiy holga aylangan. Ayrim universitetlarda dress kod, "majburiy yig'ilishlar", yoki hatto darsga qatnashish uchun "ruxsat" olish kabi holatlar oddiy talab deb qabul qilinadi. Bu esa, amalda, talabalarni noqulay holga solib, ular huquqlarining cheklanishiga olib keladi.

Bu masala ikki jihatdan muhim: birinchidan, har bir inson huquqlari Konstitutsiya va xalqaro huquqiy hujjatlar bilan himoya qilinadi. Oliy ta'lim muassasasi bu huquqlarga zid faoliyat olib borsa, bu jiddiy muammo. Ikkinchidan, bunday tizim talabalarda o'z huquqlari va majburiyatlarini tushunmaslikka, ularda o'zini ojiz his qilishga olib keladi. Bu kelajakda jamiyat rivoji uchun salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Universitetlar talabalarga nafaqat bilim berishi, balki ularni hurmat qilishi va ular uchun qulay muhit yaratishi kerak. Bu esa talabalar huquqlarini himoya qilishdan boshlanadi. Balki vaqt kelgandir: oliy ta'lim muassasalari o'z roli va vazifalarini qayta ko'rib chiqishi kerak. Shu bilan birga, talabalar ham o'z huquqlarini anglashlari, himoya qilishga intilishlari lozim.

Haqiqiy ta'lim faqat o'zaro hurmat va mas'uliyat ustida quriladi. Oliy ta'lim tizimi bunga xizmat qilishi kerak, aksincha emas.

Туркий тиллар, ундаги лаҳжа ва шеваларни бир-биридан фарқлаб турувчи асосий хусусият ҳозирги замон феъли ҳисобланади.

Ҳорзирги замон феъли туркий тилларда кейинчалик пайдо бўлган. Шунинг учун ҳам ҳар бир ҳудудда ўзгача шаклланган. Биринчилардан бўлиб бу шакл Хоразм туркчасида пайдо бўлган.
Ҳозирги замон феъли пайдо бўлишидан аввал эса, фақат ўтган ва ҳозирги-келаси замон феъллари ишлатилган. Бу одат ҳозир ҳам бор.
Масалан: "Менинг каналимни 1667 киши кузатиб турибди." Бу ерда "турибди" сўзи "Кеча уйимизга меҳмон келибди" жумласидаги "келибди" сўзи каби ўтган замон феъли шаклида бўлса ҳам, ҳозирги замонни англатади.
Турк тилидаги "йўр" қўшимчаси ҳам айна эски Хоразм туркчасидаги "ир", "ур, "йир", "йур" каби қўшимчаларидан олинган. Келир, Ёзи(й)ур.
Ўзбек тилида ҳозирги замон феъли қуйидаги қўшимчалар ёрдамида ясалади: -яп, -
ётиб, -ётир, -моқда: ёзяпти, ёзаётибди, ёзаётир, ёзмоқда каби.
Тошкент шевасидаги "вотти" ҳам ҳудди шундай ўзига хос шаклланган. Лекин мени Паркент ва Пискент шевалари лол қолдиради:
Нега одамлар постни ўқиб, лайк босмоотти?

Said Komil

Qiziq )

Albatta ko'ring va tarqating

— Tun bo'yi o'yladim uxlamay shuni,
Sayohat, ziyofat, to'ydir har kuni
Lekin tik qalbimda og'riq so'nmagan,
Men ko'rgan dengizni Otam ko'rmagan.

Ko'chada yuraman ko'ksimni kerib,
Nechun g'urur degani isyon qilmaydi,
Onam sho'rlik bo'lsa shu yoshga kirib,
Men yegan taomning nomin bilmaydi.

Vijdonim qiynalar, qiynaladi jon,
Tanamni kuydirsin tomirdagi qon,
Adolat deb jar solib o'zim,
Men qilgan adolat shumi Otajon.
Men ham farzandmanmi, ayting Onajon…

Abdurrohman Toshqandiy

Ya Alloh, men Senga do'zaxingdan qo'rqib ibodat qilayotganim yo'q. Yoki, jannatingdan umid qilib ham ibodat qilayotganim yo'q.

Balki, ibodatga munosib Zot bo'lganing uchun ibodat qilyapman.

Robiya Adaviya

Biz to'xtashdan qaytarilganmiz. Kamolotga intilaveramiz, harakat qilaveramiz.

Ustoz Mubashshir Ahmad

Bechora odam bolasi. Agar, u do'zaxdan faqirlikdan qo'rqqanchalik qo'rqqanida edi, jannatga kirardi.

Yahyo ibn Muoz

Umar roziyallohu anhu keksaydilar. Bir manzilga piyoda ketayotib, kun issig'idan qiynaldilar va oldilaridan ulovda o'tib ketayotgan 14 yoshlar atrofidagi bolaga meni ko'zlarimga yosh keltirgan shu so'zlarni aytdilar:

-Ey bola, meni ham mingashtirib olgin...

------

Islom naqadar go'zal...

Umar ibn Hattob u bolaga buyruq bersalar ham bo'lardi. O'zi, umuman, Rum va Fors davlatlarini ko'targan, islom davlatining amiri bo'lgan Umar o'zlari uchun yuzlab ulov, yordamchilar yollasalar bo'lardi. Ammo...

Alloh Umar ibn Hattobdan rozi bo'lsin!