Вай къома йоккха анпал ю веша хӀуман хам ца бар, сий ца дар, пусар ца дар.

Тамашийна болх бу иза, уггаре къомана а, халкъана а оьшуш долу адам - иза Дела дин доьвзуш дерг ду. Тоьпанал, йалтанал, ахчанал, коьртаниг ду иза! Ахь дууш долчу йалтанах хӀун пайда бу хьуна иза хьарам ду, йа хьанал ду хууш ца хилча? Ахчанах хӀун пайда бу хьуна иза айхь хьанал агӀора даьккхина йа хьарам агӀора даьккхина хууш ца хилча? АллахӀан дино вайн дерриг Ӏамадо. ХӀора шен хорша дӀанисво цо. Хьо топ кхуссуш велахь, йалта доккхуш велахь, хьолада велахь, ахь мел йоккхуш йолу гӀулч АллахӀан динан дазонашца йаккха езаш ю. Ткъа хьан дин Ӏамо аьтто ца хилла, амма тахан и Ӏамош болучаьрна гӀодан аьтто бу хьан, хьайга балахь даьхница бина, йа доӀанца бина а. Кхана Ӏуьйрана хьуна хьан берашна дин Ӏамора долу нах бу тахан тӀейоха кога йоха бедар эца таро йоцуш къахьоьгуш берш. Вай санна йовха чохь Ӏа ца лууш, дено денна мерзаниг юуш Ӏа ца лууш боьвла ма бац уьш цу новкъа. Цаьрга ма баккхало и кхача, шаьш Ӏилманна тӀехь йойъу хан дуьненна йайъичахьана, делахь и халонаш йолушшехь Ӏилма Ӏамо гӀерташ къахьоьгуш бу. Цу новкъахь царна гӀодаран ял мел йоккха ю вай кхеташ делхьара, хӀора шегарниг бен схьа ма бохуш хира вара вайх, делахь вайна ца хаьа цуьнан мах. Вайна оьшуш ма бу уьш, мутӀелам санна байлахь адам дуй те вайна?

Лекха Сийлахь волчу АллахӀа цига ваха лууш, делахь анпалаш баланаш юха ветташ волчунна дог хьостийла, гергга йолу ханчохь массо анпалах баланах гӀайгӀанах хьалха воккхуш, Ӏилман новкъа воккхийла хӀора а! АллахӀа цу новкъахь чӀагӀвойла хӀора а! АллахӀа хӀора ша-ша волчахь беркате войла кху сийлахьчу динан! Ӏилман новкъа вала дог диллинчо цу новкъахь болучарна гӀодарехь дог ма дуьллийла! ДоӀанца, даьхница, гӀо-накъостаолийца. Тахана, вайна деза дахар-дуьне букътӀехьа теттан, АллахӀан дин даржо, бусалбанахана юккъера жехӀлалла дӀайаккха, нахана Дела дин Ӏамо ерриг дуьнена дахаран хазаллех хаьдна шайн могашалла, шайн жималла цу Ӏилман дӀайала арабоьвллачу вайн вежарийн йижарийн терго ян еза, тесна бита ца беза уьш.

АллахIан Элчано (саллаллахIу IалайхIи ва саллам) аьлла: "Веза-Сийлахьчу АллахIа аьлла: ХIай Адаман кIант Боккъала а хьо Соьга кхойкхуш мел ву, Соьга сатуьйсуш мел ву, Ас гечдийр ма ду хьуна, хьан къинойн дукхаллин тидам ца беш. ХIай Адаман кIант Хьан къинош кхачахь (шайн дукхаллийна) стигалан мархашка тIаккха а, ахь Соьга гечдар дехахь, Ас гечдийр ма ду хьуна. ХIай Адаман кIант Нагахь хьо Суна дуьхьал вагIахь, ша дерриге латта дуьзина къинош а дохьуш, амма хьо Суна дуьхьал кхетахь, Соьца накъост йина цхьа а хIума а йоцуш, - Ас, хьуна билггал гечдар лур ма ду, и дерриге къинош дIахьулдеш долу".
[Сахьихь Тирмизи: 6416]

Хьой юх-юха даггара доIа деш а волуш, (айхьа доьхург хьайна) далар хьеделча, догдилларан бахьана ма хилийталахь хьайна цунах. Ша хьуна жоп лур ду аьлла тIелаьцна ду хьуна Цо, Ша хьуна хоржуш долчуьнца, ахь айхьа хьайна хоржучуьнца а доцуш, Шена лиъначу хенахь, хьуна лиъначу хенахь а доцуш..

"Ал-Хьикам ал-IатIоиййахI".

Абу Дардáъа (АллахI реза хуьлда цунна) аьлла: «Iуьйранний суьйранний Iилма Iамо вахар джихIад дац аьлла хетарг, цуьнан хьекъал а ойла а эшна лорур йу».

[ЖáмиI байáн ал-Iилми ва фадлихIи: 116]

Шайх Жамáлуддин ал-Къосимийс (АллахIа къинхетам бойла цунах) аьлла: «Боьха мотт лебар - иза сакхт ду, мегаш дац. Дагчохь боьхалла а, сийсазалла а хилар ду, боьха мотт бекабаран бахьан. Элчано (саллаллахIу IалайхIи ва саллам) аьлла: "Варийлаш, боьха мотт ма бийцалаш, баккъалла а, АллахIана ца деза шуна (лайно) боьхадерг дар а, боьха мотт бийцар а"».

[МавIизатул-муъминийн, агIо 353].

Къонахийн зама дlаяьлла бохучаьрга:
Сан ваша, и замам карла яккхалур йолуш ю хьуна хьо къонах хилчхьана!
Зама къонахийн ю алам цхьана къонахчуьнан сий тоьар ду хьуна!
Цхьаволчунна моьтту герз караэцар, шаьлта а лестош араваларх олу къонахалла, амма ма генахь ду иза...
Цхьана герзано стагах стагвеш велхьара, уггаре а бу боху зуламхой хира ма бара баккхий къонахий! И майраллам кериста стагехь а ма карайо вайн… Массо а адам дац Аллахlа гlоранца, доккхачу дегlехь кхоьллина. Хийла хьуна эгlaза хеташ болу наха шай доьналлийца синош дlаделла меттигаш а бу, иштта, хийла лом санна догlмаш а дина шай осалалла гайтина нах а бу. Аша ма кхиаде деккъа догlмаш дагчохь йоцуш яьхь, шеца бала цхьа а пайда боцуш. Молханашка дагчу майралла кхиалур яц.
Дуьххьара нийсачу хlуманна тlегlерта хьо, нийса некъ безаро вуьгур ву хьо цlеначу шовдане, шен чохь охьадогlуш гlиллакх, яьхь, сий, доьналла а долуш. Массера а хуьлу дагчохь цхьа кхерам, амма Цу шовданца хьан дог цlанделлачул тlаьхьа цхьанна а кхерамо новкъарло йийр яц хьуна хьай бакъонна тlехь чекхвала!
Къонах цкъа а юха ца волу ша бохучунна тlера олу цхьаболу наха. И ойла оцу стага коьрте а лоций ша харц велахь а юха ца волу иза. Амма ойла е ахь, Аллахlан гергахь хьо цlена хилчи бен хуьлий хьоьх къонах? Ткъа Аллахl вуй харц къамел дезаш?
Нахана гергахь хьо эчиг хила гlертаро хlу марзо ло техьа хьуна, Аллахlан гергахь хьай бакъ йолу юьхь а йоьвзуш?
Шен гlалат тlелацар ю къонахалла! Жехlал нахе далуш хlума дац иза!
Дуьххьара хьоьх къонах веш дерг ийман ду хьуна! Ийман делахь гlиллакх хира ду, гlиллакх делахь яьхь хир ю, яьхь ялахь доьналла a хир ду. Амма гlиллакх дац-кх массергахь а карадеш. Ахь баг гlаттаярца а хадабо хьуна наха мах. Гlиллакх - догlа ду, адамийн дегнаш хьуна схьадоьллуш долу. Иза дацахь - доьжна лара хьан сий а!