Universitet uchun o'qimang, o'zingiz uchun o'qing.

Ko'p tanishlarim universitetga kirish uchun o'qiydi—bu normal.

Ammo kirgandan so'ng ko'pchiligi o'qishni tashlab yuboradi—bu normal emas.

Ukalarim, singillarim, o'qishga kira olmagan bo'lsangiz — siqilmang. Bu dunyoni oxiri emas.

Ishlang, o'qing, keyingi yili albatta kirasiz.

"Turmushga beramiz" deyishsa, o'qishga ruxsat beradigan inson tanlang.

Universitetga kirgan bo'lsangiz, xursand bo'lishga shoshilmang.

Qanchadan-qancha tanishlarim universitetni tashlab ketishdi, bitirib ish topa olishmadi, yoki bitirib umuman boshqa sohani o'rganishni boshlashdi.

Agar "universitet" maqsad bo'lsa – aniq bir kun yiqilasiz.

Universitet – bu shunchaki maqsad yo'lidagi vosita bo'lishi kerak xolos.

Universitet uchun o'qimang, o'zingiz uchun o'qing.

@DoniyorAbdusamadov_blog

Bizdan yaxshilik qoladi...

Har bir inson tug’ilganida o’z fitrati bilan tug’iladi. Fitrat—”soflik” ma’nosini anglatib, yaxshi va yomonni bilish qobiliyatidir.

Bu degani, inson yoshligidan nima yaxshi va nima yomon ekanligini biladi.

Lekin yashagani sari, odam o’z fitratini maqsadlari yo’lida qurbon qilib yuboradi.

Bir esla, musqaymoq yeyman deb ukang(singlingni) hafa qilganing; bahonalar to’qib ustozingni aldaganing; yordam so’rashganida o’z ishingni muhimroq deb bilib yordam bermaganing; vahokazo…

Muvaffaqiyat va o'z maqsadlaring yo’lida yomonlik qilishga yoki yaxshilik qilishdan qochishga urinasan.

Shu payt Kevin Kellining gaplarini esla:

“Yosh bo’lgan paytingda ko’proq janozalarga qatnash. Janoza bo’ldimi, bor. Tingla. Mana shu janozalarda hech kim o’lgan odamning yutuqlari, muvaffaqiyatlari haqida gapirmaydi. Faqatgina yaxshi yoki yomon inson bo’lgani haqida gapirishadi. Mana shundan dars chiqar.”

Keyingi safar ubu-kim yordam so’raganida, yoki maqsading sari yomonlik qilishing kerak bo’lganida shu amakini gaplarini esla va bilgin:

Bizdan muvaffaqiyat, to’plab qo’ygan narsalarimiz, yoki "подписчикларимиз” emas, balkim faqatgina yaxshilik qoladi.

@DoniyorAbdusamadov_blog

Kamyob odamlar...

Inson tabiyatan jamiyatda o'zining "statusini" baland bo'lishini xohlaydi.

Aniqrog'i, boshqa insonlar shu narsani aytishini istaydi.

"kiyimingiz chiroyli ekan; aqlli ekansiz; bu ishni zo'r qildingiz" ga o'xshagan gaplar.

Qisqa qilib aytganda — "maqtov" eshitish odamga yoqadi.

Yoki, ko'pchilik xohlamaydi: kamchiligini aytishlarini va xatolarini ko'rsatishlarini.

Bu hammada bor xislatlar.

Ammo, kamyob insonlar bor — xohlamaydigan narsalarni eshitishni xohlaydi.

Ular — xatolarini eshitishni xohlaydigan odamlar, kamchiliklarini so'rab yuradigan odamlar.

Bunday insonlar juda ham kam. Buni hammadan kutib bo'lmaydi.

Aynan shunday insonlar kelajakda ko'p narsaga erishadi.

Qolganlar esa, xatolarini aytgan odamga jaxl qilib, xafa bo'lib yuraveradi, "aql o'rgatayabdi" menga deb.

@DoniyorAbdusamadov_blog

Birinchi ustozga xat…

Bazida, ota-onalar kelib mendan “bolamni berishga qaysi maktab yaxshi” deb so’rashadi.

Javobim oddiy: farzandingizga “maktab” yoki “4ta devor” emas balkim “ustoz” ta’lim va tarbiya beradi; maktab qidirmang, ustoz qidiring.

Bolaning 4 yoshdan 8 yoshgacha nima qilishi kelajakda 80% qanday inson bo’lishini ko’rsatadi. Shuning uchun birinchi ustoz muhim.

Ba’zida, ota-onalar bolasi bilan umuman ishi bo’lmasligiga hayron qolaman. Ona maktabga bolasi birinchi sinfligida 3-4 marta boradi xolos, ota esa bolasini qachon maktabni bitirganini ham sezmay qoladi.

Tepadagi xat, Abraham Lincoln, Amerikaning sobiq prezidnetlaridan biri, o’z o'g’lining birinchi ustoziga yozgan xati.

Har safar shu xatni o’qiganimda “ustoz”, “farzand”, “bo’lajak ota”, “inson” sifatida yangi narsa o’rganaman.

Qo’limdan kelgancha tarjima qildim. Juda chuqur ma’noga ega. Bir necha marta o’qishni tavsiya qilaman.

@DoniyorAbdusamadov_blog

25 May…

Tongi quyosh ostida, shovqin ichida, ichimizda hayajon va bir oz qayg’u aralash turar edik.

Bu oddiy kun emasdi; bu ko’p sonli xotiralar, kulgular, ko’z yoshlar va aytilmagan hissiyotlar kuni edi.

Bizning yiqilishlarimiz va g‘alabalarimiz guvohi bo‘lgan bu yo‘laklardan oxirgi marta yurganimizda, har bir burchak, har bir sinf xonasi bizning qalbimizning bir qismidek tuyulardi.

Maktabning birinchi kunini eslaysizmi? Hayajon, yangi yuzlar, yangi qoidalar. O‘shanda biz begonalar edik, hozir esa…

Minglab tanaffuslar o‘tkazgan maydon endi muqaddas joydek tuyuladi.

Maktab tadbirlarini eslang—sport kunlari, sayohatlar. Sahnaga chiqishdan oldingi asabiylik, marrani kesib o‘tishdagi adrenalin, sayohatlardagi do‘stlik va sho‘xlik—bularning barchasi endi xotiramizda.

Ammo, siqilib yurgan bitiruvchilar, ishoning, bitiruv–bu faqat yakun emas; bu boshlanishdir.

O‘rganilgan darslar, ortirilgan do‘stliklar va tajribalar—bularning barchasi noma’lum kelajak uchun yo‘ldoshdir.

So’ngi qo’ng’iroq chalingan paytda, shunchaki uning ovozidan zavq oling va xissiyotlaringizga erk bering (ayniqsa bollar).

Bu ovoz 11 yillik shirin xotiralarni va katta hayotga bo’lgan qadamni anglatadi.

@DoniyorAbdusamadov_blog

Men uylanish haqida post yozmaslikka harakat qilaman.

Yozmasligim kerak. Fikrlarim ommaniki bilan to’g’ri kelmagani uchun.

Lekin kechadan beri bitta fikr kalladan ketmayapti. Kecha tog’da velosayohat qilib yursam bir ukamiz maslahat so’rab yozipti. Bir qiz bilan tanishgan, hamma tomonlama ma’qul. Qiz yaxshigina muvaffaqiyatga erishgan, g’arbda yaxshi karyera boshlagan, pul topishi ham yigitnikidan ko’proq. Yigit ham u qizga ma’qul tushunishimcha. Yigit uylanish istagida. Hammasi zo’r va to’g’ri kelyapti. Ammo qiz shu 1-2-2,5 yoshga kattaroq ekanda. Shu o’ylantiryapti ukamizni… Nima qilay deydi.

Xayolim boshqa joyda bo’lgani uchun javobni qisqa qilib ”meni xotinim ham mendan katta, uylanganimda mendan ko’proq pul topar edi, gazini bos, barakali bo’ladi bundaylari” dedim.

Keyin o’ylab qoldim, nega yosh bunchalik katta ahamiyatga ega? Yigitlar bir qizni ko’radi, uni zo’r umr yo’ldosh sifatida ham ko’ra oladi, ammo yoshi katta bo’lgani uchun rishta qurishni xayoliga ham keltirmaydi.

Nega jamiyatimizda uylanmoqchi bo’lgan nomzod yoshi doim kichik bo’lishi kerak deyiladi? Bu qayerdan chiqqan fikr va standart? Javobini izlashga harakat qildim. Ayollar tez qariydi degan gap unchalik asosli emasdek, sababi kallik asosan erkaklarga hos. Semirish esa yosh va jins tanlamaydi.

Balki avallari oilalar asosan qishloq xo’jaligi bilan band bo’lgani va unda oilalarni bolalar mehnatiga ehtiyoji ko’proq bo’lgani uchundir?! Yosh ayol fertilroq bo’ladi va ko’proq bola ko’rishi mumkin deyilgandir. Bilmasam. Hozir bu ham argument emas. Sababi 2-3 ta farzand bilan STOP deyilyapti.

Men bilgan narsa shuki, ayolni va onani o’qigan bo’lishi, ilmi bo’lishi juda muhim. Bolalar kelajagi, jamiyat kelajagi uchun juda muhim. Bir soha mutaxassisi bo’lsa undanda zo’r. Turmushgacha bir sohada mutaxassis bo’lib, bir joyda ishlab muvaffaqiyatga erisha oldimi, yanada yaxshi. Demak mehnatkash, maqsadi bor, qiyinchilikka chiday oladi, o’z ustida ishlay oladi, jamiyatga foydasi ko’proq tegyapti. Ertaga oilani markaziga aylanadi bunday qizlar. Eng muhimi bolalari salomatligi va ta’limi bilan jiddiy shug’ullanadi. Bunday qizlar onalik uchun yaxshi nomzod hisoblanadi.

Endi bu natijalarga 17-18 yoshda erishib bo’lmasligi aniq. Bunday natijaga erishishi uchun institutda o’qir, ishlar, til o’rganar, bir sohani egallar. Bular 2-3 oyda bo’lmaydiku axir. Bunga kamida 6-7 yil vaqt ketib qoladi va qiz yoshi 25-27 bo’ladi.

”Yigit 25 yosh, qiz 27 yosh ekan” desang, ”Eee, jinnimisan, nimalar deyapsan…” degan reaksiya bo’lishi tabiiy.

”Katta bo’lsa aqli kirib qolgan bo’ladi” degan argument ham bor jamiyatda.

Bo’ydoqlar ishoning, sizga aqlli xotin kerak, zarur ?

Shu savollarni o’ylab yarim kechasi bir do’stimizga yozdim. Nega bizning jamiyatda shunday fikr bor, sababi nima bo’lishi mumkin deb so’radim.

”Ayol katta bo’lib, er yosh bo’lganini ko’rsatib beradigan misollar kam yoki deyarli yo’q bo’lgani uchun bo’lsa kerak” deb aytdi. Ha, fikriga qo’shilaman do’stimni. Hozirgi zamonamizda kam bunday misollar. Chunki yoshi kattaroq qizga uylanmaganimizdan keyin qayerdan ham bo’lsin bunday misollar.

Ammo misollar butunlay yo’q emas. Eng katta na’muna bor. Butun hayotini misol qilib oladigan shaxsimiz bor.

Yosh farqi 3 yoki 4 emas edi. Rosmana 15 yil edi.

Yigitlar, biz qo’shnilar, xolalar, bratanlar, atrofdagilar gapiga qarab emas, hayotga real qarab, onalar uchun yaxshi nomzodlarni tanlaymiz. Bu muhim. Onalikka nomzod ma’qul kelsa yoshiga uncha e’tibor bermaymiz.

Vaqt va umr nisbiy baribir.
Bek Olimjon
Norvegiya
23.05.24

“Hozirgi vaqtda” yashamayapmiz…
Inson, umuman olib qarasak, lahzalar ichida yashaydi, chunki o’tmish o’tib ketgan bo’lsa kelajak hali kelgani yo’q.

Bir ish qilar ekanmiz 90% holatda ikki narsani o’ylab qilamiz: o’tmish va kelajak.

Inson hayotining birinchi qismini o’tmishini eslab o’tqazsa–afsuslanib, siqilib, hursand bo’lib–

Ikkinchi qismini kelajakni o’ylab yashaydi–to’y, moshina, orzu havaslar.

Umumiy olganda–bu normal holat.

Fikr-u hayolimizni o’tmish va kelajak shu qadar qamrab olganki, biz hayotning uchinchi “hozirgi” qismini unutib qo’yamiz

Jarayondan zavqlana olmaymiz.

“Kelajakda ko’raman, estalik uchun” deb darrov rasmga olishdan oldin o’z ko’zlaring bilan ko’rib zavqlanib olganing yaxshiroq emasmi.

Oila davrasida, ishingdagi yoki o'qishingdagi muammolarni eslab siqilib o’tirgandan ko’ra, o’sha lahzalardan foydalanib oilangning diydoriga to’yganing yaxshiroq emasmi.

Har holda o’tmish o’tib ketdi; uni baribir o’zgartira olmaysan; oilang esa shu yerda.

Hayot faqat ikki qismdan iborat emas, balki uning uchinchi qismi ham bor.

“Hozirgi” qismda yashashni unutib qo’yma.

@DoniyorAbdusamadov_blog

“Ego” yo’l qo’ymaydi…

Oldin, kimdir menga maslahat bersa yoki dakki bersa, kallamga bitta narsa kelardi:

“O’zini kamchiligini to’g’irlasa bo’lmaydimi menga gapirganidan ko’ra”.

Aytilgan maslahatlar va dakkilar chetda qolib, o’sha odamning yomon taraflarini qidirib ketardim.

O’zingizdan so’rang: menda ham shunday odat bormi?Qanchalik xudbin inson bo’lgan ekanman-a.

Maslahat yoki dakki berganda, o’sha odam menga yaxshi bo’lsin deb gapiradi.

Lekin mening “ego” im, shu narsani tushunishga yo’l qo’ymasdi.

Bunday fikrlama do’stim; zero, yo’lingdan chiqgan har bir inson ustozingdir.

@DoniyorAbdusamadov_blog

Xayollarim bilan suhbat…

Instagramda video ko’rib, telegram titkilab o’tirgandim.

Telefonimning quvvati tugab qoldi. Qo’shimchasiga “svet” ham o’chib qoldi.

Nima qilishni bilmay qoldim. O’zim bilan o’zim yolg’iz qolib ketdim.

—nega o’shanda shu so’zlarni gapirdim? Bekorga uni xafa qilib qo’ydim-a.

—o’sha ishni qilmasam bo’lardi; hammani oldida sharmanda bo’ldim.

—shuncha vaqtimni isrof qilib yuboribman-a;

—maqsadlarim o’zi nima edi?

—shuncha odam menga ishonayabdi; men nima qilayabman?

—ooh, siqilma; hammasi yaxshi bo’p qolar.

“Svet” keldi. Telefonim yondi. Instagramga kirdim.

—uhh, yaxshiyam “svet” keldi; endi mazza qilib video ko’raman.

Hulosa qilish uchun savol:
qaysi dunyoda yashayabmiz o’zi?

@DoniyorAbdusamadov_blog