📖 ترجمە قطعە شعر قلب مادر

📝 ایرج میرزا/ از زبان آلمانی بە فارسی

داد معشوقه به عاشق پیغام
که کند مادر تو با من جنگ

هر کجا بیندم از دور، کند
چهره پر چین و جبین پر آژنگ

با نگاه غضب آلود زند
بر دل نازک من تیر خدنگ

از در خانه مرا گرد کند
هم چو سنگ از دهن قلماسنگ

مادر سنگ دلت، تا زنده است
شهد در کام من و توست شرنگ

نشوم یک دل و یک رنگ تو را
تا نسازی دل او از خون رنگ

گر تو خواهی به دادم برسی
باید این ساعت بی خوف و درنگ

رَوی و سینه ی تنگ اش بدری
دل برون آری از آن سینه ی تنگ

گرم و خونین به منش باز آری
تا برد  ز آینه ی قلبم زنگ

عاشق بی خرد ناهنجار
نه، بل آن فاسقِ بی عصمت و ننگ

حرمت مادری از یاد ببرد
مست از باده و دیوانه ز بنگ

رفت و مادر افکند به خاک
سینه بدرید و دل آورد به چنگ

قصد سرمنزلِ معشوقه نمود
دلِ مادر به کفش چون نارنگ

از قضا خورد دَمِ در به زمین
و اندکی رنجه شد او را آرنگ

آن دل گرم که جان داشت هنوز
اوفتاد از کف آن بی فرهنگ

از زمین باز چو برخاست، نمود
پیِ برداشتن دل، آهنگ

دید کز آن دل آغشته به خون
آید آهسته برون این آهنگ:

«آه دست پسرم یافت خراش!
وای پای پسرم خورد به سنگ!»

.................................

📝 بێهرووز محەمەدپوور/ بە هورامی

جارێشا هەرزێو سەرمەس و نەفام
لاو ڕەفێقاوە نەبێش جا و مەقام

وەنەو ئەدٚێش دێ هەتاکوو تاوێ
قسێوە تاتەیش گۆشش نەناوێ

ژەنیو هامساشا گوڵ ڕوخسار رەنگێ
نیشتێبێ دڵشەو بە وێنەی هەنگێ

گا زەردەخەننە و ئیشارە بە چەم
شی نە بەینشانە فرە تاکوو کەم

ئەدٚاو کوڕەکەی هەر بە نیهانی
کەوتە تەکبیرش فرە ئینسانی

واتش: واڵەکێم نمۆ پەی یانەیم
مەبەرە ئاوڕووم؛ مەماڕە شانەیم

کوڕی نازارم مەکەر سەرسەری
ئەو ژیوی دنیایش نەبۆ بێ بەری

ژەنە هامساکێ کە زاناش پاسەن
تەرکوو یانەیش کەرد؛ واتش: گردٚ ڕاسەن

دماو چن ڕوا کوڕ بێ تاقەت بی
پەی نامای یارێ، بێحاڵ شەکەت بی

شەوێ جە شەوا کوڕە جە پەنا
وێش یاونا یارێ کەسی نەزانا

واتش: گیانەکەم! چی تەرکت کەردا؟
بە چەمێت قەسەم هاکا من مەردا!

جواوش داوە دڵبەرەی عەیار
واتش: وەشەویس پەی من بریندار!

ئەدٚات زانانش ئاوەڕووش بەردا
چووزانی هێزی چێش پنەش کەردا؟

کوڕ ئاماوە زوان: ئامان سەدٚ ئامان!
دڵگیرە نەبی دەسم بە دامان!

تۆ چێش فەرماوی سەرەم نە ڕاتەن
پەردٚەو دڵەکەیم چێر خاک پاتەن

واتش: ئەر گەرەکتەن بوونە مێمانەت
دەس کەروو ملت، بوونە قوربانەت

ئەدٚێت لەمە دڕە و بەربارە دڵش
نەوزیش دەمەو سۆح، دڵ نیشۆ کوڵش!

"من"یچ ئەوساکە چوون جاری جاران
هەرچی فەرماوی، بەدڵ و بە گیان

کوڕ بە نەفامی یانە ڕەماوە
ئەدالێش کوشتەش؛ بە پاخرواوە

دڵش بەرئاردەو وستش سەر دەسش
بەردش پەی یارەی دوو دیدٚە مەستش

ئننە پەلەش کەرد کوڕە چوون مەجنوون
پلێ پایش هۆرکەوت؛ دڵ زار و زەبوون

دڵ چی حاڵەنە ئاماوە زوان
واتش: ڕۆڵەگیان ئامان! سەدٚ ئامان!

سەروو وێت لوە؛ وەی ڕۆ! ڕۆڵەڕۆ!
یاگێت نەیێشۆ! کەریم ڕەنجەڕۆ!

هەرکەس بزانۆ کە ئەدٚا کامەن؟
هەتاکوو مەردٚەی پەیش چوون خۆڵامەن

جە نان و ئاوێ بەسە تۆی نیگات
پەڕۆو شۆرتەکەیت بارە وەر چەمات

ئەوسا مزانی ئەدٚا کامەنە
پەی کوچێ ئێشیت بێ ئارامەنە

✨✨

@paylway

تـۆ زەریفەنـی
پێسە ئازادٚی نیشتمانی و...
منیچ، مانیا و شەکەت
وەتەنێوە چێرچەپۆکەنا

✍ شەماڵ
@pr_zam

📖 دڵۆپه‌ی باران، ده‌نووک له‌ گه‌ڵای داران ده‌دات

وێنه‌كێشی چاک وێنه‌ی ڕۆح ده‌كێشێت، نه‌ک ڕووخسار، شاعیری چاكیش بیرۆکەیەك پێشكه‌ش ده‌كات، بێ ئه‌وه‌ی ناوی بهێنێت. ئه‌گه‌ر ئه‌و وێنه‌یه‌ی كێشاوته‌، ته‌واو له‌و شته‌ ده‌چێت كه‌ مه‌به‌ستته‌، ئه‌وه‌ لێكدانه‌وه‌ت وه‌ک هی منداڵ وایه‌ بۆ وێنه‌. ئه‌وه‌ ئاسانه‌ وێنه‌ی دوو چاوی ماندوو بكێشیت، ئه‌وه‌ سه‌خته‌، ئازاری ناخ بخه‌یته‌ ڕوو. ئه‌گه‌ر شاعیر ڕۆحی ده‌وڵه‌مه‌ند بێت، زێڕیش له‌ كنی هیچ به‌هایه‌كی نییه‌. شاعیر ئه‌گه‌ر ڕوون و ئاشكرا بێت، باشتره‌ له‌وه‌ی خۆی سه‌خت و ئاڵۆز پیشان بدات، ئاخر زۆر جار وشه‌ی سووک هه‌ڵگری مانای قورسه‌. شاعیر ئه‌گه‌ر سه‌یر و سه‌رسوڕهێن بێت، باشتره‌ له‌وه‌ی ئاسایی و ڕووكه‌ش بێت.

هەرچەندە هیچ هێزێک ناتوانێت، گوڵ له‌ وه‌رین ڕزگار بكات، وه‌لێ شیعر كه‌ تۆڕێكی ڕووناكه‌ له‌ سۆز، ده‌توانێت شۆڕش له‌ نسكۆ، له‌شكر له‌ تێكشكان و ئینسان له‌ بەزین قوتار بكات. له‌ هه‌موو ڕسته‌یه‌كی شیعریدا، وشه‌یه‌كی ئه‌فسووناوی هه‌یه‌ كه‌ جوانی به‌ ڕسته‌کە ده‌به‌خشێت. (دڵۆپه‌ی باران، ده‌نووک له‌ گه‌ڵای داران ده‌دات.) ئه‌و وشه‌یه‌ی دێڕه‌ شیعره‌كه‌ی جوان كردووه‌ ده‌نووكه‌، ئه‌گه‌ر له‌بری ئه‌و وشه‌یه‌، هه‌ر وشه‌یه‌كی دیكه‌ دابنێیت، وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌ زێڕت به‌ خۆڵ گۆڕیبێته‌وه‌.

📝 حەمەسەعید حەسەن

✨✨

@paylway

شەو بۆنی سینگت،
دەگاتە ژوورەکەم
دەڵێی دنیا،
شووشە عەترێکە و
خودا شکاندوویەتی..

- قوباد جەلیزاده

https://t.me/cherpewpawdange

Telegram

چرپەو پاو دەنگێ

https://t.me/sharo8219

@paylway

⚡️⚡️

📝 شارۆ

"ئاماوە وەهار..."
خورپەو حەزێو،
جمۆرە زەوق
کرکەو دڵی
وەزنۆرە لەنجەو لچا
و
عەتروو هەناسەو مەولەوی
دەمنۆ باڵاو وڵاتیەرە

خۆنچەو ئازاد٘ی
شەڵتەی کزنا و
نەد٘اش سەمەر
ئێساڵیچ وەهار...!

۹۸/۱/۲۸

⚡️⚡️

🔥نەورۆز ئەژناسەی نەتەوەیی🔥
    ـــــــــــ🔥ـ🔥ـ🔥ـ🔥ــــــــــ

بە دەرفەتێک لەم عەسرەوە
ئەڕۆم ببم بەشاخ
یادگاری بزەیێک لە ئاگر
کۆڵ بگرم،
وشەکانم بچڕمەوە و
لەسەر باڵا بەرزترینیان
سەربەستی بێ،
نیشتمانم بهۆنمەوە

🖌ئەحسەن ڕەشیدی

نەورۆزی2719 کوردی

ـــــــــ🔥🔥🔥🔥ــــــــــ

سەردایما کەردێ
کاناڵەو شێعراو ئەحسەن ڕەشیدی👇👇

https://t.me/welatehelbest

سەرچاوە👇
🆔@Qelemihawcherxikurd

با قسێ وەشێ ویر نەشا

کابرایێوە تاران هەرمانە کەرۆ، وەختێ مەیوە پەی هەورامانی، ترمیناڵەنە شریتێوە شەجەریانی مسانۆ.
شەوێ قەوم و کەس و کار مەیا پەی لایش. شریتەکێ شەجەریانی مارۆ و وزۆش دلێ زەبتێ و سەوتش مدٚۆ.
دەیەقێو ملۆ، هەر مووزیکا،دوێ ملۆ هەر مووزیکا و ...
ئاقیبەت کوۆش دلێڕاسەو یانەیرە و ماچۆ:
دەی تۆ خودٚا ئینە گۆرانیواچا؟
تەڵاقم کەوتەبۆ عەینەدین بیایە سەروو چەرمایی شریتەکێوە گۆرانیێ واچێ.

😂😂😂

🎧 نەورۆز
✍ پیرەمێرد
🎙لارە
🎙هۆمەر دزەیی
🔷دەنگ‌وئاهەنگی کوردی

🔹@DengAhangikuRdi

🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤
🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤

کاک فەتاح بەخشی پیایە جە ڕەسەنوو ئینسانیەتی و نەجابەتی!!

چوارد٘ەو ئەوەڵ مانگوو ساڵەو ۱۳٦۰ کۆچی ڕۆجیاری وەختێ ئاوارێ بیەیمێ و ئامایمێ شاروو مەریوانی، چوون فرە حەزم جە وەرزشی بێ، دایم لوێنێ تەماشەو گەمەکاو والیباڵی و فووتباڵی.

ئاچا کەین و بەینەنە کە لوێنێ تەماشەو والیباڵی فرەتەرین نامێوە کە گنێ گۆشم و خەڵک ئێ شان و باڵشەرە، نامێ کاک "فەتاح بەخشی" بێ.

کاک فەتاح بەخشی چەنی کاک حەمەی ڕەسایی تیموو دەسچنوو ئۆستانەو کورد٘ەسانینە بێنێ و جە دیەی گەمەیشا یۆ تێر وارد٘ەیش نەبێ.

کاک فەتاح خەڵکوو دزڵیێ بێ و جیا چانەی تیموو مەریوانینە و کورد٘ەسانینە بێ، فرەو وەختایچ پەی تیموو دزڵیێچ گەمە کەرێ.

ساڵەکاو شەسی فرەو وەختی تیموو دزڵیێ و مەریوانی مسابێقە دێنێ و هەر وەخت گەمەشا کەرد٘ایە هەوشەو وانگاو ئێقباڵ لاهوورینە ڕا و ڕاد٘اری نەبێۆە! منیچ دایم لوێنێ تەماشەو گەمەی. مەریوان بە پاو دزڵیێ گەمە کەرێ قابلێش فرێ بێنێ و دزڵیە کاک فەتاحش چەنە گێڵۆوە گەمەکەری نامیەش نەبێ چەنە، بەڵام کاک فەتاح وێش تەنیا جیای شش کەسا، دە کەسێ بێ و فرەو وەختی تیموو مەریوانی بەرێنێوە و تیموو مەریوانی ئۆگاروو دەسوو گەمەی عالوو کاک فەتاحی بێ!

ئاد٘ بێ و پاسۆرێ باڵا کوڵ، بەڵام زەڕە شیرین و عال بە نامێ کاک ناسر بەهرامی کە ساڵەو ۱۳٦۳ چەنی کاک موختار بەهرامی بمبەوارانوو مەریوانینە پێوەرە شەهێد٘ێ بیێ.

کاک فەتاح هەر ئاند٘ەش حەساب بێ تۆپە یاوۆ لاو کاک ناسری، ئێتر چە پاس عال و تەمام بیە، چە نیمە و ناتەمام و نیمەچڵ بیە فەرقش نەبێ و مێخوو زەمینیش کەرێ و تەنیا ویزەو تۆپەکێ ئەژنەوینی!

یا هەر وەخت ئیستادیۆمەنە سەروو زەمینە قیتاوەکەیوە (ئێسفاڵت) بەینوو وێشانە گەمەشا کەرد٘ایە، ئی تۆپ نیشێنێرە پەی ئەو تۆپی تا بزانوو کاک فەتاح کەی ملۆ ئابشار و تۆپەکێ مێخە کەرۆ! فرەو وەختی بە وێم نەزانێنێ هەوا تاریک کەرێ و مەشیا ئەپا دەشتێرە تا گەڕەکەو پمپوو بەنزینی دلێ دڕەی و دەهاڵیرە ڕەمایەنێ ....

فرەو ئانیشا کە ئێنێ تەماشە، حەز کەرێنێ قانوون و یابەستوو والیباڵی جۆرێ بیایە دایم کاک فەتاح ئابشارەنە بیایە تا چەمشا جە هەڵمەتەو ئابشار کوایش بیایە!

شۆنەو چند٘ ساڵا ئاوارە بیەی مەریوانیرە و ئی دەگا و ئەو دەگا و ئی شارە و ئەوشاریرە، ئاخرش جەنگ کۆتاییش ئاما و یانەما ئاماوە مەریوان. منیچ ئەچا چند٘ ساڵوو ئاوارەیینه کە لوایمێ شاروو ڕوانسەری حەسابی فووتباڵەنە کەوتا وەڵێ و تا قارەمان کێشوەری لوانێ. جیا جە فووتباڵیچ دەوی پەنج کیلۆمیترەنە دایم ساحیب مەقام بێنێ.

پایزوو ساڵەو ۱۳٦۷ کە ئامایمێوە مەریوان و ساڵ ئاخروو دەبیرستانی بێنێ، کاک فەتاح مامۆساو وەرزشیما بێ. وەختێ دیا گەمەمەرە فرە وەشش ئاما و حەسابی کەیفش کەرد٘.

خێرا پەی تیموو دەبیرستانی هۆرش چنیا، دماتەر لوانێ تیموو پرسپولیسوو مەریوانی، تیموو دەسچنوو گەورە ساڵوو مەریوانی و جوانانیچەنە بێنێ و کاک فەتاح کەیفش پەنە کەرێ.

فرەش پەنە نەشێ پەی تیمی دەسچنوو دەوی پەنج کیلۆمیتروو مەکتەبەکاو مەریوانی مسابێقەشا نیارە و بیانێ چوارۆم. ئێتر ئەچا ڕۆوە لای هەر وەخت مسابێقەو دەویشا نیەرە کاک فەتاح بە جیبە شابازەکەیوە گنێ گەلم و تا ئاخر ئێم چەنی و ڕانموونیم کەرێ و هانی و دڵگەرمیم دێ پەنە.

ساڵەو ٦۷ و ٦۸ تەنیا هەورامی زوانێوە بێنێ کە شاروو مەریوانینە دلێ تیمێوە نامداروو مەریوانینە (پورسپولیس) سەرەمڕە (ثابت) گەمە کەرێنێ و هەر پی بۆنەوە کاک فەتاحی فرە وەشش سیێنێ و ئێند٘ە بەینما وەش بێ کە جیای ئۆستاد و شاگرد٘ی بیەیمێ پێسە دوێ ڕەفێقا، بەڵام من تا ئەبەد٘ وێم بە شاگرد٘ و مسیاروو ئی گەورە پیایە مزانوو.

دماتەر بیانێ مامۆساو مەکتەبی و کەوتانێ قەڵاجێ و بە شۆن کەوتەی وێم و بە پەشتیوانی کاک فەتاحی تاواما ئا زەمینوو فووتباڵوو سەروو تەپیه سەوز کەرمێ و کاک فەتاحی فەرماوا تەنیا بۆنەو تۆوە ئا پرۆژەمە ئاورد٘ قەڵاجێ. منیچ ئا پانزە ساڵە کە قەڵاجێ بیا ناستم ئا زەمینە بێ خاتر بۆ و دایم گرد٘ وێرەگانێوە یەرێ تیمێ یانزە کەسیێ گەمەش چەنە کەرێنمێ، بەڵام شۆنەو منەرە بێ ناز کەوت و چند٘ ساڵێ بیەبێ پەچەو گاوا!

کاک فەتاح ئینسانێ شەریف و گەورە و دڵسۆز بێ و پەی وەرزشوو شاروو مەریوانی زەحمەتی فرەش کێشت و فرەو کەساش یاونێ پەنە.
من ئەجۆم خەڵکوو شاروو مەریوانی فرە فرە قەرزاروو زەحمەتاو ئی گەورە پیاینە و مشیۆم گەورە و ورد٘یماوە وەرە چەماماوە بۆ و ئەگەر وەرە چەماماوە نەبۆ، ئەسێح ناسپاسی و قەد٘ر نەشناسیما کەرد٘ەن.

هەورامان پەڕا ئێستێعداد و بوومانێ و سوور مزانوو کاک فەتاح یۆ ئەچا ئێستێدادا بێ کە کەمتر وێنەش هۆرگنۆوە و ئەگەر ئەچی عەسر و زەمانەنە و ئی ئێمکاناتە وەروو دەسیشەنە بیە، ئێرانەنە نامێش تەقێ.

بڕێ کەسێ تەنیا یەک جار پا منیا ئی دنیە و ئێتر دووبارێ نمەباوە، شکەت نەبۆ ئێتر کاک فەتاح دووبارە نمەبۆوە.👇

‍ **فاتەلە، عەشق، تراژدی!!!

قەد٘یمی فەرماوۆ: "جەنگ وەش نیا، جەنگنامەش وەشا!"
وەشی دەنگوو کاک ئۆسمانی پەی گرد٘ کەسی ئاشکران و حەشاش چەنە نمەکریۆ؛ تاخایت مەل و مۆریچ جە سوینەو دەنگی وەشی و بێگەرد٘یش، کەیل و سەرمەس بۆ.
کاک ئۆسمان گۆرانیێ فرێش واتێنێ پەی خەڵکی و شریتێ فرێش پەڕێ کەرد٘ێنێوە و ڕەنگا وەشی ئا چێوا کە وەختوو شریت گێرتەکەینە ڕوەشا دێنە، کەمتەر جە وەشی شیریتەکا نەبۆ و ئەر فرێوە ئەچا ویرەوەریا ئەچا وەخت و ساتانە لانیە و تۆمار کریەنێ، ئیسە خەرمانێوە گەورە و عەزیم وەروو دەسیمانە بێ پەی دەوڵەمەند٘ی فەرهەنگەکەیما.
ئەچی کوڵە باسەنە بە پاو ئا چێوا کە دەسم کەوتێنێ عەشق و تراژدی بەزموو فاتەلەیتا پێشکەش کەروو، ئاواتم ئانەن بە وانایش خەم نەبۆ مێمانوو دڵیتا.
سەی مەهدی و فاتمە (فاتەلە) دەسگیراندارێ با. سەی مەهدی خەڵکوو هەورامان تەختی و فاتەلە خەڵکوو دەگاو کەماڵای. ئەچا کەین و بەینوو دەسگیرانداریشانە سەی مەهدی بۆ ڕۆزگاری و ملۆ پەودیمەرە و چەک کەرۆ شانەش!
شۆنەو ماوێرە فرە بێ تاقەتوو دەسگیرانێش بۆ - تاودێ ڕاسی ئی چێویە جە داواکاری بەزمەکەینە و ئا بەیتا کە دلێ بەزمەکەینە چفنۆشا گۆشوو مامۆسا ئۆسمانیرە
ئەرەویای (ئێحساس) کەردێ - و ئارام و قەرارش وەنە بڕیۆ!
دەسگیرانداری سەی مەهدی و فاتەلەی ساڵە وەختە پەڕە کەرۆو و ئاخرش سەی مەهدی مەفرەزێوە پێشمەرگێ کیانۆرە کەماڵا و شەوێ جە تاتەو فاتەلەی ئیزن گێرا و فاتەلەی بەرا پەودیمەرە تا چەنی دڵداریش و شەریکوو ژیوای دماڕۆیش یاوا بە یۆترینی و ژیوایە پەڕ جە وەشەویسی دەس پەنە کەرا.
شەوێ جە شەوا مەفرەزە مێ کەماڵا و ئیجازه گێرا جە تاتەو فاتەلەی تا فاتەلەی بەرا پەودیمەرە، بەڵام وەروو ئانەی تاتەو فاتەلەی تووشوو دەرد٘یسەری نەبۆ و دماوە عەزیەتش نەکەرا، پەنەش ماچا با ئێمە نەختێ دوورێ گنمێوە و ئیجا دەوروو سەعاتێتەری لوە خەبەر دە بە دەوڵەتی و واچە ئامێ و بە زۆر کناچەکێشا بەرد٘ە و لوێ!
وەختێ پێشمەرگەکێ دوورێ گناوە و بێ خەمێ با، تاتەو فاتەلەی ملۆ و خەبەر مد٘ۆ بە دەوڵەتی. فرەش پەنە نمەشۆ بۆ تەقە تفەنگ و دەوروو یەک سەعاتی هەواروو دوڵێ و ئا بناروو کەشی چەرمەیە (تەختیە) مد٘ا وەروو فیشەکا، بەڵام ڕاویارێ ڕاو عەشقی هیچ لەتمێوەشا لا نمەیاوۆ و بێوەی و بێمزەڕەت فاتەلەی یاونا بیارێ و مسپاراش بە شەریکوو ژیوایش.
فاتەلە و سەی مەهدی ئەپی جۆرە ژیوای هامبەش دەس پەنە کەرا و شۆنەو ساڵ دوە ساڵێ ژیوای پەڕ عەشق و وەشەویسیشارە با ساحیبوو کناچڵێوە کاڵ و هاڵێ وەشڵانێ و بۆ تاقەتوو شەو و ڕۆیشا.
وەختێ کناچێ بۆ دوێ یەرێ ساڵێش، داخەی سەختە و فرە فرە گرانەم! بەشەر قڕانەکەو هەڵەبجەی ڕوە مد٘و و سەی مەهدی و فاتەلە و کۆرپە کناچەکێش گنا دامی و چەنی پەنج هەزار پەپوولە باڵ نەخشیناو شاروو هەڵەبجەی پەی هەمیشەی قەباڵەو عەشق و وەشەویسی و ژیوایشا پێچیۆوە!!
شۆنەو ئی تراژدیە ئینسانیەیره، ئێتر سەی مەهدی نەمەن تا بلۆ خزمەتوو مامۆسا ئۆسمانی و هەر ئەپا جۆرە کە تاوەو بێ تاقەتینە بەزموو فاتەلەیش بە سۆز پەی وات، ئەپاسەیچ چەمەریەو ئی کۆس و مەرگە ناهەقەیشا پەی وانۆ و بە بەیتێ خەمبارێ هاواروو بێ تاوانیشا یاونۆ عالەمی!!!

✍سوبحان ئەمینی/ هانەگەرمڵە
۲۲/ ۱۰/ ۱۴۰۲ کۆچی ڕۆجیاری**Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─
@siyawkam

Telegram

attach 📎