خدا به همرات ای خسته از شب
اما سفر نیست علاج این درد

ماه مُونی ماه مُونی
دینم به نات دینم به نات
ای آسمون بی کسی
بنگر به حال مونه زار

https://s8.uupload.ir/files/raz_764m.jpg

۱۷مهر هشتادمین سالروز آغاز نشر «راز» پایدارترین روزنامه بروجرد و لرستان تا پیش از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
✍ محمد گودرزی (ا. فرهیخته)

بر مبنای اسناد موجود، عنوان نخستین روزنامه در بروجرد و لرستان از آنِ بیضاء است که قبلاً در این کانال معرفی شده است. بیضاء به روش قدیمی ژلاتینی چاپ می‌شد و انتشار آن چندان ادامه نیافت. پس از آن، تلاش‌های بروجردی‌ها برای نشر روزنامه پایدار ناکام ماند. سرانجام دکتر ابوتراب رازانی توانست با انتشار راز از ۱۷ مهر ۱۳۲۳ این طلسم ۳۵ ساله را بشکند.
راز به عنوان یک روزنامه مسئولیت‌پذیر در حوزه اخلاق اجتماعی به دنیای مطبوعات گام نهاد، اما به آرامی شکل سیاسی گرفت. حدود نیمی از حیات راز با نخست‌وزیری احمد قوام همزمان گردید. مدیر راز، دکتر ابوتراب رازانی به قوام و حزبش (حزب دموکرات ایران) پیوست تا با پشتیبانی او، کرسی نمایندگی مردم بروجرد در دوره پانزدهم مجلس شورای ملّی را به دست آورد. از این رو راز چندی مانند ارگان محلی، در خدمت هدف‌های حزب دموکراتِ قوام درآمد. همزمانی انتشار راز با انتخابات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، فضایی شورانگیز در رقابت‌های انتخاباتی ایجاد کرد. برای نخستین بار در تاریخ بروجرد، رقابت‌های انتخاباتی به اوراق روزنامه کشیده شد و زمینه برای مشارکت بالای اقشار شهری و تحصیلکرده در انتخابات مجلس فراهم آمد که پدیده‌ای نوظهور بود. اما حزب دموکرات ایران از دکتر رازانی حمایت نکرد و او از راه یافتن به مجلس باز ماند. از پی این ناکامی سیاسی، روزنامه راز در آستانه چهارمین سال انتشارش تعطیل شد.
دکتر ابوتراب رازانی، از نخستین دانش‌آموختگان مقطع دکترای ادبیات فارسی در ایران بود. او چند سالی ریاست آموزش و پرورش بروجرد و لرستان را عهده داشت و سپس برای همیشه به تهران منتقل شد. سالها مدیر کل نگارش وزارت آموزش و پرورش بود و همزمان در دانشگاه¬های مختلف تدریس می‌کرد.
شرح حال دکتر رازانی، روند انتشار راز، ماجراهای جذاب رقابت‌های انتخاباتی مجلس پانزدهم و تأثیری که این راز بر روزنامه‌نگاری در بروجرد داشت، در کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه‌نگاری سیاسی در بروجرد» به تفصیل بررسی شده است.

کانال تلگرامی ویروگرد، یادگار ماندگار
نشانی:
@virugerd