Биз болаликни ҳозирги даврдан бутунлай бошқача тарзда ўтказганмиз. Мактабга кетишда уйдан пул олмаслик ёки мактаб ошхонасидан овқат сотиб олмаслик биз учун мутлақо оддий ҳол эди. Бу ҳеч қачон ғам ёки тушкунлик келтириб чиқармаган. Биз айтган сўзларимиз учун жавоб бериш кераклигини яхши билардик ва керак бўлса, муштлашишдан ҳам қочмасдик. Шу билан бирга, заифларни ҳимоя қилиш ҳар биримиз учун унутилмас қоида эди.

Ҳозирги ёшлар тилга оладиган "мотивация", "стресс", ёки "дофамин" каби тушунчалар биз учун бегона эди. Биз икки ғиштни қўйиб, копток тепиб, бутун бир кунни қувноқ ўтказардик. Маҳаллада эса кимдир кимгадир пичоқ кўтариш у ёқда турсин, ҳатто норозилигини ҳам очиқ-ойдин айтиб ўтирарди.

Памперссиз катта бўлганимиз ҳақиқат. Уйда "Киргизия" кир ювиш машинаси бўларди, онам унинг ичига кирсовун тўғраб, кийимларимизни қўл меҳнати билан ювар эдилар. Совутгичимизда қозондаги овқат, сўлиган сабзилар ёки бир нечта тухум бўларди. Лекин биз ҳар сафар уни очиб кўраверишдан чарчамасдик. Бу биз учун ҳаётнинг мазаси эди.

Гиламларимизни оила бўлиб ювардик, мураббони ёки икрани уйда пишириб, ўз қўлларимиз билан банкаларга ёпардик. Биз қувлашмачоқ ва беркинмачоқ ўйнаб катта бўлган бир авлодмиз.

Шундай экан, нима учун ҳозир буларни эслаяпман? Чунки бугунги жамиятдаги баъзи ҳолатлар ўша даврнинг инсонлари учун тушунарсиздек кўринади.

Бугунги ёшлар билан суҳбатлашсангиз, кўпинча "депрессия" ёки "стресс" ҳақида гапиришади. Ҳали памперсдан чиқмаган болалар мотивацияга муҳтож эканлиги ҳақида эшитиб, ҳайрон қоласиз. Келинлар эса кун бўйи эрини "ўзига магнит қилиб боғлаш" ҳақида ўйлайди, шунинг учун ажрашишлар сони ортиб бормоқда.

Энг ачинарлиси, жамиятдаги кўпчилик биров ундан бахтлироқ эканидан хафа бўлади. Ҳар ким ўзини қиёслаб, ўзига азият бермоқда. Бошқаларнинг ҳаётига ҳавас қилиш ва ўзидан норозилик ҳис қилиш аста-секин қадриятларимизни заифлаштиряпти.

Шундай экан, ўзимизга савол бериш вақти келмадими: жамиятимизга нима бўляпти? Қадриятларимизга қачон қайтамиз? Бизга хаётий қувонч, чинакам бахт ва маънавиятни қайта тиклаш йўли қандай бўлади?

@jamoliddin_blog

Ғарб контентлари таъсиридаги фарзанд фожиаси.

Бу қандай бўлди? Бир ёш она ҳикояси:
Биз ўзбекмиз, бир неча йилдан бери Германияда яшаймиз. Фарзандим немисчани шунчалик яхши ўзлаштирдики, ҳатто она тилимизни унута бошлади. Секин-аста уйда инглиз тилида гаплаша бошлади, аввалига у билан роса фахрландик, ҳамма яқинларимизга бу ҳақида оғиз кўпиртириб, фарзандимиз немис ва инглиз тилида гапирган видеоларини мақтаниб тарқатардик. Фарзандларимда бора-бора уйда ўзбекча гапирсак, гапларимизни тушунмай, устимиздан кулиш одати пайдо бўлди. Вақт ўтиб, ўзбекча гапларимизга парво қилмай қуйишди. Қанча курашмайлик, улар бир бирлари билан фақат ўзга тилларда гаплашадиган бўлишди. Майли, чет элда яшаган бола шу эканда, деган хаёл билан таслим бўлдик.

Ўғлим фақат инглиз тилидаги контентларни кўради. Мен буни унинг инглиз тилини ўрганиши учун яхши восита, деб ўйлагандим. Бир куни ўғлим Ислом динига қарши фикрлар билдириб қолди. Шунда унга: “Тўхта, тўхта, сен бу фикрларни қаердан олдинг?” — дедим. У эса буни инглиз блогерларидан эшитганини айтди.

Ушбу она келтирган ҳолатлар мени чуқур ўйлантирди. Мени ташвишга солаётган нарса шундаки, вақт ўтиши билан Германиядаги ўша онани ўйлантирган муаммолар бизнинг ўзбек оилаларига ҳам таҳдид солиши мумкин. Шу боис, ўйлайманки, юртимизда иш бошлаган Lola Animation лойиҳасини қўллаб-қувватлашимиз керак. Акс ҳолда, юқорида тилга олинган она сингари, биз ҳам миллий қадриятларимиз йўқолиб бораётганидан афсусланиб қолмаслигимизга ҳеч ким кафолат бермайди. Зеро, касалликни даволашдан кўра унинг олдини олган афзал. Лойиҳани қўллаб қувватлаш учун қуйидаги бот орқали ёпиқ каналга қӯшилишингиз мумкин: https://t.me/lolaobunabot

@IkromSharif