Бойсундаги газ конидан сизиб чиқаётган газ неча кунда хавфсиз ҳолатга олиб келинади?

Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникация университети раҳбари Шерзодхон Қудратхўжанинг мутахасисга берган шу каби саволига қуйидагича жавоб олинган.

Мутахассисга кўра, бу каби ҳодисалар нафақат Ўзбекистонда, балки дунё мамлакатларида ҳам кўп содир бўлади.

“Ҳозирги вақтда Америка ва Европа мутахассислари билан ҳамкорликда ишлар олиб борилмоқда, бугун-эрта бу қудуқни ёпамиз”, деб жавоб берган мутахассис.

П/С: Кўрамиз, икки кундан сўнг яна шу мавзуга қайтамиз.

Тожикистон аҳолисига электр энергиясини етказиб беришга чекловлар ўрнатди.

Ҳудудлар аҳолиси кунига саккиз соатдан ўн соатгача электр энергиясини олади. Худди шу чоралар ўтган йили ҳам қабул қилинган эди.

Бу каби қарор мамлакат электр энергиясининг 90% дан ортиғини таъминлайдиган йирик гидроэлектростанциялар учун сув етишмаслиги фонида юз беряпти.

Бу йил мутахассислар Тожикистонда 1 миллиард квт• соатдан ортиқ мавсумий тақчиллик рўй беришини прогноз қилишмоқда. Бу, 82 млн АҚШ доллар пул эквивалентига тенг.

Келгусида ўзбек ва туркман ҳукумати қўшни тожикларга куз—қиш мавсумида уларда мана шундай вазиятлар рўй бермаслиги учун электр энергиясини ўзларидан ортириб, уларга экспорт қилиши ҳамда ёзда ана ўша ток қувватини импорт қилиши керак бўлади.

Бўлмаса, икки текислик мамлакатда келгуси суғориш давридаёқ сув танқислиги билан боғлиқ жиддий хавф пайдо бўлиб тураверади. Чунки, энди тожик масъуллари келгуси қиш учун ёзда сув омборларини тўлдириш режимига ўтиб олишади.

#Гидрологик_ишлар

Тўғри ислоҳот.

Озиқ—овқат хавфсизлик масалаларини барқарорлаштиришда бизга афғон қуруқлик "коридори" жуда зарур ҳисобланади.

Иқлим ўзгариши сабаб, Тинч океанидаги Эль—Ниньо ва Ла—Ниньолар Марказий Осиё ва Жанубий Осиё мамлакатларига икки хил иқлимий вазиятни улашмоқда. Бошқача айтганда, бизда қишлоқ хўжалиги яхши бўлган йил, уларда, аксинча уларда яхши бўлган йил бизда ёмон бўлмоқда.

Биз ва улар ҳам классик усулда қишлоқ хўжалик сиёсатини юритишда давом этадиган яқин истиқбол учун қишлоқ хўжалик маҳсулотларини айирбошлаш чораларини кўриб келавериш керак.

Бу тенденция яқин йилларда сақланиб қолинишини иқлимшунослар ҳам таъкидлашмоқда. Шундай экан, бизнинг қишлоқ хўжалик секторига масъул тузилмалар айнан мана шу омилни хисобга олиб, келгуси қадамларни босиши керак.

Бунинг учун эса афғон биродарларимизнинг қуруқлик логистик йўли биз учун реал аҳамиятга эгадир.

Telegram

davletovuz

Афғонистон билан савдо ва логистика тартибини соддалаштириш мақсадида очилган Термиз халқаро савдо марказига қўшни мамлакатдан минглаб харидорлар келмоқда. Ўзбекистон Афғонистондаги 40 миллиондан ортиқ аҳоли учун озиқ-овқат етказиб беришда асосий мамлакат…

Кеча Бойсундаги кон қудуқларидан биридаги авария сабаб, қайта сизиб чиқаётган водород сульфид газ ҳиди бу сафар вилоятнинг энг жанубий туманларига қадар етиб борган кўринади.

Ҳар холда бизнинг ботга Ангор туманигача газ ҳиди етиб боргани хақида аҳолидан маълумотлар келиб тушмоқда.

Кеча Бойсундаги газ конидаги авария содир бўлган вақтдан бошлаб, 18 сентябрь 11.00 га қадар тунги ва тонги муддатларда шамол йўналиши айнан кондан жануби—шарққа томон эсиб турди. Ўз-ўзидан газ ҳиди вилоятнинг Бандихон, Шеробод туманлари томон равона бўлган.

18 сентябрь куни соат 11.00 дан 17.00 оралиғида эса шамол йўналиши жанубдан шимолга яъни газ конидан Бойсун тумани марказига эсиб турди. Шамол тезлиги сониясига 2 метр атрофида эсди.

Умуман олганда, тинч об—ҳаво муҳитида 1—3 сентябрь кунларига ўхшаш шамол йўналиши тунда ва тонги муддатлар кондан жанубий туманларга таъсир этса, кундуз куни Бойсун туманига томон таъсир этмоқда.

*Шамол гули маълумотлари "Бойсун" МС маълумотлари асосида тайёрланди.

Бойсун газ конидаги табиий газ таркибидаги олтингугуртли ва карбонат ангдридли газ республиканинг бошқа газ конларидаги газ таркибига қараганда кўпроқ ҳисобланади.

Энергетика вазирлиги бу тўғрисида маълумот қолдирди.
Бойсун газ конида табиий газ таркиби ва қатламнинг тавсифи:
– юқори олтингугуртли газ (олтингугурт миқдори 7% гача);
– юқори карбонат ангидрид гази (таркибида карбонат ангидрид гази 12% гача);
– кондаги аномал юқори қатлам босими 65 МПа;
– кесими бўйича юқори ҳарорат 150°С гача етади; 

Маълумот учун. Муборак ҳудудидаги конларда олтингугугрт (H2S) миқдори – 3,8%, карбонат ангидрид гази (СО2) миқдори 4,61% гача.

Устюрт ҳудудидаги конларда олтингугугрт (H2S) миқдори – 0%, карбонат ангидрид гази (СО2) миқдори 1,31% гача. Шўртан ҳудудидаги конларда олтингугугрт (H2S) миқдори – 0,07%, карбонат ангидрид гази (СО2) миқдори 2,9% гача. 

Газли ҳудудидаги конларда олтингугурт (H2S) миқдори – 0,72%, карбонат ангидрид гази (СО2) миқдори 3,1% га тенг.

Қолаверса, 17 сентябрь куни соат 16:00 ларда Бойсун туманидаги “Кофрун” МФЙ ҳудудида жойлашган “Мустақилликнинг 25 йиллиги” (М-25) конига қарашли 604-сон қудуғининг ён тарафидан юқори босимли водород сульфид гази сизиб чиқиш ҳолати қайд этилган.

Кундуз кунлари илиқ харорат, кечалари салқин ҳарорат.

Келаётган тўрт кунликда ҳаво ҳарорати аста—секин кўтарилиб боради.
Ўзгидрометга кўра, 19—22 сентябрь кунлари республика ҳудуддарида қуруқ об—ҳаво ҳукумрон бўлиб, ҳаво ҳарорати аста-секин кўтарилиб боради. 20—22 сентябрь кунлари жануб вилоятларида ҳаво ҳарорати +35°С, бошқа вилоятларда +32°С гача кўтарилади.

Тунги ҳаво ҳарорати эса сезиларли салқин бўлиб, шимолда тунги ҳарорат минимумлари +8°С гача, бошқа ҳудудларда +11°С гача пасаяди.

21—22 сентябрь кунлари тоғларда ёғингарчилик кутилади. Бошқа ҳудудларда ёғингарчилик кутилмайди.

5—6 баллик геомагнит бўрон таъсиридамиз.
Қуёш доғларидан бирида эса Тошкент вақти билан соат 14.43 да навбатдаги Х1.3 чақнаш юз берди. Бу каби Х синфга мансуб юқори чақнаш Қуёшда охирги марта 18 августда кузатилган экан.

Тушга яқин аниқроғи соат 11.00 дан сўнг 5 баллик магнит бўрони қўзғалиши бошланди.

Олмаота ионасфера институти

Шинжонда сунъий ёмғир дрон ёрдамида ёғдирилди.

Хитой Халқ Республикаси метеорология хизмати мутахассислари томонидан, Хитой шимоли—ғарбида сунъий ёмғир ёғдириш бўйича яна бир муваффақиятли тажриба амалга оширилди. Метеорологларнинг асосий воситаси катта Scorpion А дрони бўлди. Унинг узунлиги 10,5 м, баландлиги 3,1 м, қанотларининг ўлчами 20 м дан ошади, у 10 минг м баландликка кўтарилиб, 8 минг км масофагача учишга қодир.

Дрон кумуш ёдидли 24 та снарёд ва булутларнинг ёмғирга айланишига ёрдам берадиган 200 та тутун чиқариш мосламани ташиш учун мўлжалланган. Scorpion А ҳақиқий "булут овчи"ларига айланган кичик дрон билан боғланган. Улар Хитойнинг ФЙ-4 геостационар сунъий йўлдошлари ва ерга асосланган мониторинг тармоғидан техник ёрдам олади.

Мутахассисларнинг фикрига кўра, бундай тизим сунъий ёмғирни аниқ ва самарали ёғдиришга имкон беради. Минтақа учун жуда зарур бўлган намлик яйловларда ем-хашак ўтларининг яхши ўсишига ёрдам беради, Уйғур автоном вилоятидаги чорвачилик саноати истиқболи ҳисобланади.