Непогашенный долг препятствует выезду за границу

◾️ В Судебной администрации обсудили проблемные вопросы, связанные с выездом должников за пределы страны.

◾️ В мероприятии приняли участие представители Генеральной прокуратуры, министерств юстиции и здравоохранения, пограничной службы Комитета национальной безопасности и Республиканской палаты частных судебных исполнителей, председатели судебных коллегий по гражданским делам областных и приравненных к ним судов, руководители территориальных департаментов Судебной администрации. 

◾️ Мероприятие инициировано по результатам проведенного анализа практики санкционирования судами постановлений судебных исполнителей о приостановлении временного ограничения на выезд за пределы Казахстана должников по исполнительным документам.

◾️ Ограничивают выезд, как правило, тем, кто имеет не погашенные более 3-х месяцев долги  свыше 147 тысяч тенге (40 МРП).

◾️ Единственное основание, когда можно приостановить ограничение на выезд – это необходимость лечения за границей.

◾️ Итоги анализа показали, что за 10 месяцев текущего года отказано в санкционировании 867 постановлений из 1 768, или каждого второго из внесенных в суды.

◾️ Отказ в санкционировании связан с недоказанностью необходимости проведения лечения за рубежом и отсутствии возможности лечения в своей стране.

◾️ К примеру, судом отказано в санкционировании постановления судоисполнителя о приостановлении временного ограничения на выезд должника, поскольку каких-либо медицинских документов о необходимости лечения заболевания за границей, кроме приглашения заграничной клиники на лечение травмы коленного сустава, не представлено.

◾️ Судоисполнителями допускались факты вынесения  постановлений о  приостановлении временного ограничения на выезд по непредусмотренным законом основаниям (командировки, участие в соревнованиях, похороны близких родственников и др.).
◾️ Должниками в качестве оснований для выезда за пределы страны на лечение указывались самые распространенные болезни, которые успешно лечатся в Казахстане (остеохондроз, гастриты, артриты, пульпиты и др.).

◾️ Способствует такому положению отсутствие перечня заболеваний, для лечения которых в Казахстане отсутствуют соответствующие технологии и оборудование.

◾️ Сроки приостановления также не регламентированы.

◾️ Как результат, должники зачастую злоупотребляют своими правами и, имея многомиллионные непогашенные долги, в том числе перед государственным бюджетом и по алиментам, «обходят» примененные в отношении них ограничения и запреты.

◾️ Помимо этого, системы обмена информацией государственных органов по должникам недостаточно интегрированы между собой.

◾️ Эта проблема также не позволяет судоисполнителям контролировать исполнение выносимых документов.

◾️ По результатам обсуждения выработаны комплексные рекомендации для устранения недостатков и пробелов в этой сфере, которые направлены в уполномоченные органы.

Төленбеген қарыз шетелге шығуға кедергі жасайды

◾️ Сот әкімшілігінде борышкерлердің елден тыс жерлерге шығуына байланысты түйткілді мәселелер талқыланды.

◾️ Іс-шараға Бас прокуратураның, Әділет және Денсаулық сақтау министрліктерінің, Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің, Жеке сот орындаушыларының республикалық палатасының өкілдері, облыстық және оған теңестірілген соттардың азаматтық істер жөніндегі сот алқаларының төрағалары, Сот әкімшілігі аумақтық департаменттерінің басшылары қатысты.

◾️ Іс-шараны өткізуге атқарушылық құжаттар бойынша борышкерлердің Қазақстаннан тысқары жерлерге шығуына уақытша шектеулерді тоқтата тұру туралы сот орындаушыларының қаулыларына соттардың санкция беру практикасын талдау нәтижелері арқау болды.

◾️ Әдетте, 147 мың теңгеден (40 АЕК) 3 айдан астам өтелмеген қарызы барларға жол жүру шектеледі.

◾️ Шетелге шығуға шектеулердің тоқтатылуының жалғыз себебі - шетелде емделу қажеттілігі.

◾️ Талдау нәтижелері көрсеткендей, биылғы 10 ай ішінде сотқа жіберілген 1768 қаулының 867-сі немесе әрбір екіншісіне санкция беруден бас тартылған.

◾️ Рұқсат беруден бас тарту шетелде емделу қажеттілігі туралы дәлелдердің болмауына және өз елінде емделу мүмкіндігінің болмауына байланысты.

◾️ Мысалы, тізе жарақатын емдеуге шетелдік емхананың шақыруынан басқа ауруды шетелде емдеу қажеттілігі туралы медициналық құжаттар ұсынылмағандықтан, сот сот орындаушысының борышкердің жүруіне уақытша шектеуді тоқтату туралы қаулысына санкция беруден бас тартқан.

◾️ Сот орындаушылары заңда көзделмеген негіздер бойынша (қызметтік іссапарлар, жарыстарға қатысу, жақын туыстарын жерлеу және т.б.) жол жүруге уақытша шектеулерді тоқтату туралы қаулылар шығару жағдайларына жол берген.

◾️ Борышкерлер емделу үшін елден тыс жерлерге шығуға негіз ретінде Қазақстанда сәтті емделіп жатқан жиі кездесетін ауруларды (остеохондроз, гастрит, артрит, пульпит және т.б.) көрсеткен.

◾️ Бұл жағдайға Қазақстанда емдеуге арналған тиісті технологиялар мен жабдықтар жоқ аурулар тізбесінің жоқтығы ықпал етіп отыр. Тоқтату мерзімі де реттелмеген.

◾️ Соның салдарынан борышкерлер өз құқықтарын жиі пайдаланып, мемлекет бюджеті мен алименттерді қоса алғанда, өтелмеген миллиондаған берешегі бар, оларға қатысты қойылған шектеулер мен тыйымдарды «айналып өтеді».

◾️ Сонымен қатар, мемлекеттік органдардың борышкерлерге қатысты ақпарат алмасу жүйелері бір-бірімен жеткілікті түрде біріктірілмеген.

◾️ Бұл мәселе де сот орындаушыларына берілген құжаттардың орындалуын бақылауға мүмкіндік бермейді.

◾️ Талқылау қорытындысы бойынша осы саладағы кемшіліктер мен олқылықтарды жою жөнінде кешенді ұсынымдар әзірленіп, уәкілетті органдарға жолданды.

▫️ Судебной коллегией пересмотрено административное дело по иску А. об обжаловании решения жилищной комиссии воинской части по отказу в признании нуждающимся в жилье.

▫️ Коллегией установлено, что в январе 2024 года А. обратилась в жилищную комиссию с рапортом о признании ее нуждающейся в жилье.

▫️ Протокольным решением жилищной комиссии А., было отказано в поставке, на учет нуждающейся в жилье, в связи с наличием у истца арендного жилья.

▫️ Ранее, решением суда первой инстанции в удовлетворении исковых требований истца отказано, в связи с наличием на праве постоянного пользования жилье, полученное из государственного жилищного фонда.

▫️ Судом установлено, что выделенная квартира, А. является с правом выкупа, что подтверждается справкой Управления жилья г. Шымкент.

▫️Коллегия пришла к выводу о том, что при наличии у А. неисполненного обязательства по арендному жилью она может быть признана нуждающимся в жилье и использовать жилищные выплаты для выкупа арендного жилья.

▫️ Поскольку, согласно пункту 1 статьи 101-2 Закона Республики Казахстан «О жилищных отношениях» реализация права на жилище военнослужащим осуществляется со дня признания их нуждающимися в жилище в установленном порядке путем предоставления служебного жилища или перечисления на их личный специальный счет жилищных выплат.

▫️ В силу подпункта 2) статьи 101-5 вышеуказанного Закона оплата аренды жилища с последующим выкупом является целью использования жилищных выплат и согласно подпункту 3) статьи 101-5 Закона получатель жилищных выплат использует имеющиеся на личном специальном счете деньги на основе соответствующих договоров, зарегистрированных в установленном законодательством Республики Казахстан порядке, в целях выкупа арендного жилья.

▫️ В этой связи, суд удовлетворил исковые требования А. в полном объеме, отменив решение суда первой инстанции.

▫️ Протокол жилищной комиссии признан незаконным и суд обязал войсковую часть назначить А. и членам ее семьи текущие жилищные выплаты.

▫️ Постановление вступило в законную силу.

🌐 https://t.me/askeri_sottar

Казахстан укрепляет международное сотрудничество в судебном администрировании

◾️ На Международной конференции по судебному администрированию, прошедшей в Сингапуре с 11 по 14 ноября, Казахстан представил свои достижения в реформировании судебной системы.

◾️ В работе конференции принимали участие 240 участников из 53 стран 5 континентов.

◾️ Ключевым моментом стало подписание меморандума о новом этапе сотрудничества между Судебной администрацией Казахстана и Международной ассоциацией судебного администрирования (МАСА).

◾️ Документ, подписанный президентом МАСА Луисом Марией Пальмой и Руководителем Судебной администрации Казахстана Наилем Ахметзакировым, символизирует следующий этап партнерства, направленного на внедрение лучших мировых практик.

◾️ В рамках конференции делегация Казахстана поделилась успешным опытом цифровизации судопроизводства, повышения доступности правосудия и прозрачности процессов. Особое внимание уделено внедрению технологий, которые способствуют укреплению доверия граждан к судебной системе.

◾️ Отдельной частью программы стала встреча с Председателем Верховного суда Сингапура Сундарашем Меноном. Переговоры касались совместных инициатив в области цифровизации и совершенствования судебного администрирования.

◾️ Подписание меморандума и участие в ключевых мероприятиях подчеркивают стремление Казахстана изучать передовой опыт и укреплять международное сотрудничество.

Қазақстан сот әкімшілігі саласындағы халықаралық ынтымақтастықты нығайтады

◾️ 11-14 қараша аралығында Сингапурде өткен сот әкімшілігі жөніндегі халықаралық конференцияда Қазақстан сот жүйесін реформалаудағы жетістіктерін таныстырды.

◾️ Конференция жұмысына 5 құрлықтың 53 елінен 240 қатысушы қатысты.

◾️ Қазақстанның Сот әкімшілігі мен Халықаралық сот әкімшілігі қауымдастығы (IACA) арасындағы ынтымақтастықтың жаңа кезеңі туралы меморандумға қол қоюдың маңызы зор болды.

◾️ MAСА президенті Луис Мария Пальма мен Қазақстанның Сот әкімшілігінің басшысы Наиль Ахметзакиров қол қойған құжат үздік әлемдік практиканы енгізуге бағытталған серіктестіктің келесі кезеңін білдіреді.

◾️ Конференция аясында Қазақстан делегациясы сот ісін жүргізуді цифрландыру, сот төрелігінің қолжетімділігі мен процестердің ашықтығын арттырудағы табысты тәжірибесімен бөлісті.

◾️ Азаматтардың сот жүйесіне сенімін нығайтуға көмектесетін технологияларды енгізуге ерекше назар аударылды.

◾️ Бағдарламаның бөлек бөлімі Сингапур Жоғарғы Сотының Төрағасы Сундараш Менонмен кездесу болды.

◾️ Келіссөздер цифрландыру және сот әкімшілігін жетілдіру саласындағы бірлескен бастамаларға қатысты.

◾️ Меморандумға қол қою және маңызды іс-шараларға қатысу Қазақстанның озық тәжірибені үйренуге және халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға деген ұмтылысын көрсетеді.

А.Мергалиев принял участие в работе Пленума Экономического Суда СНГ

◾️ Председатель Верховного Суда Асламбек Мергалиев принял участие в работе пленума Экономического Суда Содружества Независимых государств (ЭС СНГ) посредством ВКС.

◾️ В мероприятии также участвовали судьи ЭС СНГ от РК Аскар Смайлов и Нурлан Султанов.

◾️ Участники обсудили вопрос расширения компетенции Экономического суда инвестиционными спорами.

◾️ Председатель ЭС СНГ Андрей Плотников сообщил о награждении почетной грамотой Аскара Смайлова за активное и плодотворное участие в деятельности этого суда.    

◾️ Также почетной грамотой награждён первый заместитель Генерального секретаря СНГ Леонид Анфимов, Эвелине Нагорной присвоено звание «Почетный работник ЭС СНГ».

Международный Совет Верховного Суда РК обсудил актуальные вопросы противодействия интернет-мошенничеству

◾️ На заседании Международного совета Верховного Суда обсудили вопросы внедрения искусственного интеллекта в судах и эффективные способы защиты интересов жертв интернет-мошенничества.

◾️ В мероприятии приняли участие председатели судебных коллегий, судьи ВС, руководство Судебной администрации и Академии правосудия, как в офлайн, так и онлайн-форматах.

◾️ Председатель ВС Асламбек Мергалиев отметил, что в рамках реализации поручения Президента страны идет системная работа по упрощению судебных процессов посредством IT, искусственного интеллекта и роботизации для минимизации судебных ошибок и освобождения ресурсов для работы над сложными делами.

◾️ Руководитель Судебной администрации Наиль Ахметзакиров рассказал о применении уникальных IT-продуктов с применением ИИ и роботизации в казахстанских судах.

◾️ Члены Совета Оксана Качалова, Кристофер Кэмпбелл-Холт, Куртис Мастерс и Айгуль Кенжебаева внесли предложения по улучшению применения IT в судах.

◾️ По второму вопросу судьи ВС Мадениет Омарбекова и Баян Токтарова отметили ежегодный рост дел, связанных с интернет-мошенничеством.

◾️ В текущем году по сравнению с 2022 годом рост таких гражданских дел составил свыше 270 процентов.

◾️ Под влиянием мошенников жертвы самостоятельно оформляют банковские и микрофинансовые займы, даже продают свою недвижимость, направляя неустановленным лицам денежные средства.

◾️ В своем Послании народу Казахстана от 2 сентября т.г. Глава государства поручил принять решительные меры противодействия мошенничеству и сопутствующим правонарушениям, от которых страдают добропорядочные граждане.

◾️ Судьями отмечено, что несмотря на то, что в УК нет соответствующей статьи длязащиты интересов жертв интернет-мошенничества, имеются гражданско-правовые способы защиты пострадавших.

◾️ В гражданские суды поступают две категории исков: о взыскании неосновательного обогащения с «дропперов» и по требованиям граждан к банкам и микрофинансовым организациям.

◾️ Так, если в суде доказан факт поступления денег на счета так называемых «дропперов», не подтвердивших основания для их получения, то они обязаны вернуть полученное неосновательное обогащение.

◾️ Такая практика, выработанная Верховным Судом с начала текущего года, способствует профилактике участия граждан в мошеннических схемах.

◾️ Участники заседания сошлись во мнении о необходимости совершенствования уголовного законодательства путем усиления ответственности в сфере кредитования по электронным средствам платежа.

◾️ Также предложены поправки в законы по обязательной биометрической аутентификации при онлайн-кредитовании и ограничения для пенсионеров и уязвимых слоев населения.

◾️ Еще одной новеллой, способной кардинально исправить ситуацию, будет являться законодательно установленная обязанность кредитных организаций списать задолженность при установлении судебным актом факта оформления займа мошенническим способом без участия клиента.

◾️ Эта норма должна побудить кредитные организации принимать меры по безопасности выдаваемых кредитов.

◾️ Выработанные рекомендации Международного совета будут направлены в уполномоченные органы.

ҚР Жоғарғы Сотының Халықаралық кеңесі интернет-алаяқтықпен күрестің өзекті мәселелерін талқылады

◾️ Жоғарғы Соттың Халықаралық кеңесінің отырысында соттарда жасанды интеллектті енгізу және интернет-алаяқтықтан зардап шеккендердің мүдделерін қорғаудың тиімді тәсілдері талқыланды.

◾️ Іс-шараға сот алқаларының төрағалары, Жоғарғы Соттың судьялары, Сот әкімшілігінің және Сот төрелігі академиясының басшылығы оффлайн және онлайн режимінде қатысты.

◾️ Жоғарғы Сот Төрағасы Асламбек Мерғалиев ел Президентінің тапсырмаларын іске асыру аясында сот қателерін азайту және күрделі істер бойынша жұмыс істеуде ресурстарды босату үшін ақпараттық технологиялар, жасанды интеллект және роботтандыру арқылы сот процестерін жеңілдету бойынша жүйелі жұмыстар жүргізіліп жатқанын атап өтті.

◾️ Сот әкімшілігінің басшысы Наиль Ахметзакиров қазақстандық соттарда жасанды интеллекті мен робототехниканы қолданатын бірегей IT-өнімдерін қолдану туралы айтты.

◾️ Кеңес мүшелері Оксана Качалова, Кристофер Кэмпбелл-Холт, Куртис Мастерс және Айгүл Кенжебаева соттарда ақпараттық технологияларды қолдануды жақсарту жөнінде ұсыныстар жасады.

◾️ Екінші мәселе бойынша Жоғарғы Соттың судьялары Мәдениет Омарбекова мен Баян Тоқтарова интернеттегі алаяқтыққа қатысты істердің жыл сайын артып келе жатқанын атап өтті.

◾️ Биыл 2022 жылмен салыстырғанда мұндай азаматтық істердің өсімі 270 пайыздан асты.

◾️ Алаяқтардың ықпалымен жәбірленушілер банктік және микроқаржылық несиені өздері рәсімдейді, тіпті жылжымайтын мүліктерін сатып, ақшаны белгісіз адамдарға жібереді.

◾️ Биылғы 2 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы абыройлы азаматтар зардап шегетін алаяқтықпен және соған байланысты құқық бұзушылықтармен күресу үшін шешуші шаралар қабылдауды тапсырды.

◾️ Судьялар Қылмыстық кодексте интернет-алаяқтық құрбандарының мүдделерін қорғауға қатысты тиісті бап болмағанымен, жәбірленушілерді қорғаудың азаматтық-құқықтық әдістері бар екенін атап өтті.

◾️ Азаматтық істер бойынша соттарға талап-қоюлардың екі санаты беріледі: «дропперлерден» негізсіз баюды өндіру туралы және азаматтардың банктер мен микроқаржы ұйымдарына қарсы талаптары.

◾️ Осылайша, егер сотта оны алу негіздерін растамаған «дропперлер» деп аталатындардың шоттарына ақша түскені дәлелденсе, онда олар алынған негізсіз баюды қайтаруға міндетті.

◾️ Биылғы жылдың басынан бері Жоғарғы Сотәзірлеген бұл практика, азаматтардың алаяқтық схемаларға қатысуын болдырмауға көмектеседі.

◾️ Жиынға қатысушылар электронды төлем құралдарын пайдалана отырып несие беру саласындағы жауапкершілікті арттыру арқылы қылмыстық заңнаманы жетілдіру қажеттігі туралы ортақ пікірге келді.

◾️ Сондай-ақ, заңнамаға онлайн-несие беру кезінде міндетті биометриялық аутентификация және зейнеткерлер мен халықтың осал топтары үшін шектеулер туралы түзетулер ұсынылып отыр.

◾️ Жағдайды түбегейлі жақсартуға мүмкіндік беретін тағы бір жаңалық – несиенің клиенттің қатысуынсыз алаяқтық жолмен берілгені сот актісімен анықталған кезде несиелік ұйымдардың қарызды есептен шығару жөніндегі заңмен бекітілген міндеттемесі болмақ.

◾️ Бұл норма несиелік ұйымдарды берілген несиелердің сақталуын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдауға ынталандыруы тиіс.

◾️ Халықаралық кеңес әзірлеген ұсынымдар уәкілетті органдарға жіберіледі.

Достижения казахстанской судебной системы: мнение Президента Европейской комиссии по эффективности правосудия

◾️ Президент Европейской комиссии по эффективности правосудия Совета Европы (CEPEJ) Франческо Депаскуале опубликовал на официальном сайте организации свои доклады, с которыми он выступил в октябре 2024 года в Астане на IX Съезде судей РК и круглом столе по обсуждению Стратегии развития судебного администрирования в РК.

◾️ Основное внимание уделено достижениям страны в цифровизации судебной системы, сокращении сроков рассмотрения дел, внедрении инновационных технологий и укреплении независимости правосудия:

1. Казахстан занимает 4-е место по уровню цифровизации судебной системы среди стран CEPEJ благодаря внедрению электронных судов, дистанционных слушаний и онлайн-доступа к документам;

2. Средний срок рассмотрения гражданских и коммерческих дел – 48 дней, что значительно быстрее европейских стандартов;

3. Казахстан активно внедряет искусственный интеллект для анализа данных и автоматизации процессов, что повышает точность и скорость судебных решений;

4. Внедрение модели независимой судебной администрации помогает обеспечить финансирование и независимость судов без политического влияния;

5. Электронное правосудие расширяет доступ к судебной системе, включая уязвимые группы и жителей удалённых регионов, делая её более доступной и справедливой.

◾️ В рамках визита в Астану Ф.Депаскуале принял Глава государства РК К.Токаев.

Оригинальный текст выступлений размещен здесь:
https://www.coe.int/en/web/cepej/-/cepej-president-visited-kazakhstan

Из справки:

*Европейская комиссия по эффективности правосудия (CEPEJ) – судебный орган, в состав которого входят эксперты из 47 государств-членов Совета Европы.

CEPEJ создан в целях снижения нагрузки на Европейский Суд путем повышения эффективности и качества судебных систем во входящих в его состав государствах.

Разрабатывает инструменты для повышения эффективности и функционирования правосудия в Европе, развивает связи с исследовательскими институтами, приглашает квалифицированных лиц, НПО, проводит слушания, развивает сети судейских специалистов.*