⚠️ Kiberfiribgarlikning eng xavfli turi – bu fishing

Uning maqsadi foydalanuvchining maxfiy ma’lumotlari — login va parollarni qo‘lga kiritishdir.

⚡️ Fishingga olib kelishi mumkin bo‘lgan 5 ta keng tarqalgan xatolar:

? antiviruslardan foydalanmaslik;

? elektron pochtaga kelgan noma’lum xabarlarni ochish;

? saytning manzil satrini tekshirmaslik;

? xavfsiz bo‘lmagan sahifalar orqali to‘lovlarni amalga oshirish;

? barcha to‘lovlar uchun bitta bank kartasidan foydalanish
✅ @faktcheck_uz | Haqiqat – eng oliy qadriyatimiz

Markaziy bank internetda tarqalgan 400 ming so‘mlik banknotlar feyk ekanini ma’lum qildi

⏺Ayrim ijtimoiy tarmoqlarda 100 000 so‘mlik banknotning nominali ko‘rsatilgan raqamlarini 400 000 raqamiga o‘zgartirilgan holatidagi rasmlari tarqalmoqda.

⏺Ushbu xabarlar yuzasidan Markaziy bank qo‘yidagilarni ma’lum qiladi.

⏺“O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 39-moddasiga asosan O‘zbekiston Respublikasi pul belgilarining nominal qiymati Markaziy bank tomonidan belgilanadi.

⏺Mazkur qonunning 40-moddasiga muvofiq, Markaziy bank O‘zbekiston Respublikasi hududida qonuniy to‘lov vositasi sifatida pul belgilarini muomalaga chiqarishda mutlaq huquqqa ega bo‘lib, yangi namunalardagi pul belgilari muomalaga chiqarilishi to‘g‘risidagi xabar, shuningdek, ularning tavsiflari Markaziy bank tomonidan ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi.

⏺Shunga ko‘ra, ayrim ijtimoiy tarmoqlarda tarqalayotgan 400 000 so‘m nominaldagi banknotlar **hech qanday qonuniy asoslarga ega emasligi va fuqarolarimiz bunday yolg‘on xabarlarga aldanib qolmasligini so‘raymiz.

Markaziy bank**
✅ @faktcheck_uz | Haqiqat – eng oliy qadriyatimiz

Fakchecknet.uz | “Smartbolla” qayerda? O‘zbeklar yuz minglab dollar tikkanligi da’vo qilinayotgan loyiha haqida

Faktcheker hech himga do‘st emas va ayni shu zamonda hech kim faktchekerga ham do‘st ko‘zi bilan qaramaydi.

Chunki bu soha "qondoshlar ichida begona" kasb: faqat haqiqatga tayanasiz.

Dilbar (@factchecknetuz) ni talabaligidan bilaman. "Smartbolla voqeasi" esa uning men bilgan ikkinchi sarguzashti.

Butun media, jamoatchilik hozir birlashmasak, ishoning, ertaga kech bo‘ladi.

Bu birinchidan, jamiyatdagi so‘z erkinligi, ikkinchidan, haqini ololmay sarson bo‘lib yurgan qorako‘zlar uchun juda muhim.

Surishtiruv bilan batafsil tanishish uchun havolani qoldiraman. ?

Maqolani o‘qish uchun havola

✅ @faktcheck_uz | Haqiqat – eng oliy qadriyatimiz

Factcheck | Haqiqat huquqi

“Smartbolla” qayerda?  O‘zbeklar yuz minglab dollar tikkanligi

2021-yil mart oyida o‘zini jahon IT bozoriga shiddat bilan kirib kelayotgan brend sifatida namoyon qilgan “Smartbolla” xalqaro IT kompaniyasining bugungi shov-shuvi ikki yil oldingi kabi shiddatli emas. Endi uning mashhur shou-biznes vakillaridan iborat PR…

Firibgarlar tomonidan Instagram orqali foydalanuvchilarga "Bankning ilovasini o‘rnating va mukofot oling" mazmunidagi xabarlar yuborilmoqda.

? Yodda tuting! Bu kabi havolalardagi ilovalar shaxsiy ma’lumotlaringizni va parollaringizni o‘g‘irlovchi virusdir.

? Bu kabi soxta ilovalarni yuklab olmang hamda virtual firibgarlardan ogoh bo‘ling.

Bunday vaziyatlarda himoyani kuchaytirish uchun quyidagilarni tavsiya qilamiz:

? Ikki bosqichli autentifikatsiyani o‘rnating;

? SMS-xabarnomada kelgan raqamlarni hech kimga taqdim etmang;

? Messenjerning "qurilmalar" bo‘limidagi "Faol seanslarni" tekshiring. Boshqa qurilmalar faoliyatini to‘xtating.

? Shuningdek, havolaning haqiqiy yoki soxta ekanligini IIV Kiberxavfsizlik markazining fake.cyber102.uz sayti orqali aniqlab olishingiz ham mumkin.

✅ @faktcheck_uz | Haqiqat – eng oliy qadriyatimiz

Siz yolg‘on ma’lumotni farqlay olasizmi?

Har kuni minglab axborot qabul qilamiz. Biroq ularning hammasi ham haqiqat bo‘lavermaydi.

AOKA misinformatsiya va dezinformatsiyaning 10 shakli aks etgan infografika tayyorlabdi.

O‘ylaymizki, ushbu infgorafika media savodxonlikni oshirish uchun sizga yaxshi qo‘llanma bo‘ladi.

✅ @faktcheck_uz | Haqiqat – eng oliy qadriyatimiz

Senat uchun juda uyatli holat: yolg‘on ortiga bekinib, qonunni maʼqullashmoqchimi?

11-yanvar kuni Senatning rasmiy saytida organ xodimlarini foto/videoga olib internetda tarqatishni taqiqlash haqidagi "15 sutka qamoq" qonunini yoqlash mazmunida xabar eʼlon qilingan edi. Ushbu xabarda bu kabi qonun Buyuk Britaniya, Fransiya va Germaniyada mavjud ekanligi yozilgan.

BBС O‘zbek xizmati Senat tarqatgan bu maʼlumotlarni faktchek qilibdi va uchalasi ham yolg‘on yoki noaniq maʼlumot ekanligini aniqlabdi.

1️⃣ ??Buyuk Britaniyada politsiyani bemalol tasvirga olish mumkin, bunga taqiq yo‘q. Hattoki bu London politsiyasining saytida yozib qo‘yilgan. Faqat bittagina holatda, yaʼni terrorizm xavfi mavjud bo‘lsagina, terrorchi deya shubha qilingan shaxsdan tasvirga olishni to‘xtatishni so‘rashlari mumkin. Lekin keyinchalik u odam terrorchi bo‘lib chiqmasa, unda shubha qilgan va tasvirga olishni to‘xtatgan politsiyachining o‘zi javobgarlikka tortiladi;

2️⃣ *??Fransiya haqidagi maʼlumot ham mutlaqo noto‘g‘ri ekan. Aniqrog‘i Fransiyada politsiyani tasvirga olishni taqiqlovchi qonun qabul qilishgan, lekin o‘sha yilning o‘zidayoq Fransiya Konstitutsiyaviy sudi ushbu qonunni Konstitutsiyaga zid deya topib, uni bekor qilgan ekan. Tasavvur qilyapsizmi, bu qonun Konstitutsiyaga zid deb topilgan!!! Bizning Senat esa uyalmasdan buni misol qilib keltiribdi?‍♂️*;

3️⃣ *??Germaniya haqidagi maʼlumot ham noaniq ekan. Yaʼni haqiqatdan Germaniyada boshqa shaxslarning tasvirini Internetda tarqatish mumkin emas, ammo bu kasbidan, lavozimidan, kimligidan qatʼi nazar barcha aholi uchun taalluqli qonun. Aynan organ xodimlari uchun alohida hech qanaqa modda yo‘q. Lekin agar politsiya qonun buzayotgan bo‘lsa, unda bu holatni tasvirga olib, tarqtishga ruxsat berilgan ekan, chunki jamoat manfaati shaxsiy huquqlardan ustun qo‘yiladi.*

Manba

✅ @faktcheck_uz | Haqiqat – eng oliy qadriyatimiz