Учинчи ҳайит ҳақида эшитганмисиз?

Кеча шиалар учун байрам эди. Ғадирэ Хум байрами. Кўпчилик диншунос олимлар бу байрамни шиалар учун учинчи ҳайитга ўхшатадилар. Эрондаги сафарларим диний, дунёвий байрамларга тўғри келган. Лекин Ғадирэ Хум байрами қандай нишонланишини ҳали кўрмаганман. Айтганча, Ғадирэ Хум Арабистон ярим оролидаги жой номи. Бу кунга оид тўлароқ маълумотни интернетдан топса бўлади. Аммо бу ҳодисанинг аҳамиятли томони шуки, айнан шиаликнинг бошланиши, валийликка даъво, уммати муҳаммадия орасидаги катта бўлиниш, ажралиш ва узоқлашишнинг бошланғич нуқтаси шу воқеадан бошланади, назаримда.

"Эронда шунча ҳодисалар бўлди, нега каналда ёритмайсиз", дейишяпти.
Эронда ҳаммаёқ тинч.
Бир ярим ой ёки кўпроқ ортиқча темирларни бошқа мамлакат билан ҳавода алмашиб олишди. Бу воқеадан кейин мижозларнинг жуда катта қисми бу йўналишни ўзгартириш ҳақида ўйлашни бошлашди. Ҳар бирига Эрон тинч экани ва тинч бўлишини ишонтириш қийин бўлди.
Кейин президент ўтирган вертолёт қулади, ичидагилар вафот этди. Бу ҳақида ҳам ёзмадиз, дейишди. Ёзиб нимани ёзаман, ҳодиса жойида бўлмадим. Лекин хаёлимдан бошқа нарса ўтди. Жанозага Эронга ҳаётида келмаган президентлар келибди, бир нечта мамлакат бир кунлик, икки кунлик, уч кунлик мотам эълон қилибди, БМТда вафот этганлар хотирасига бир дақиқалик сукут сақлашибди деган хабарларни ўқиганимда, шунча иш қилгандан кўра шунча сиёсатчи бир кун (ҳеч бўлмаганда зумда) йиғилиб 40 йилдан ортиқ давом этаётган санкцияларни олиб ташлашни, бундан фақат ва фақат оддий халқ озор кўраётганини, бизнеслар қийналаётганини, ёшлар бошқа мамлакатларга кетишга мажбур бўлаётганини гапирсин дедим ўзимга.
Тасаввур қилинг биринчи санкциялар эълон қилинганда туғилган чақалоқ 40 дан ошди. Ёши катта бўлгани сайин санкциялар кучи ортиб боряпти. Хуллас ...
"Нега ёнган юрагимга яна сен заҳар сочасан ўғлим". Ўтган кунлар, Юсуфбек ҳожи ўғли Отабекка мурожаатидан.
Расмда Теҳрондаги Озоди майдони ва Озоди монументи. Озоди - озодлик дегани.

Бугун ҳиндистонлик ҳамкоримни кузатгани аэропортга чиқдим. Паспорт контролдан ўтиб олгунча кутиб турдим…
Чап тарафдаги қаторда Сэулга регистрация ёпилай деганда бир йигит оиласи ҳамроҳлигида етиб келди. Чемоданидаги 1кг оғир юкни қўлига олишга мажбур бўлди. Бу жараёнга аёли ёрдам берди. Юкларини топшириб оиласи билан хайрлашгани келди. Отаси, унинг қўлида икки ойлик чақалоғи, онаси, синглиси билан қучоқлашиб хайрлашди. Лекин…
Аёли билан хайрлашишга урф-одат, тарбия, маданият йўл қўймади. Аёлининг кўзида ҳам “ишқилиб ман томонга қараб хайрлашмасинладе” деган маънони ўқидим. Йигит ортга қарамай паспорт контролга қараб кетти. Аммо 90% ишонч билан айтаман, Сэулга етиб бориб, интернетга уланиб биринчи хабарни аёлига жўнатади: “етволдим, яхшимисан, болам яхшими”… Ундан сўнг қолганларга хабар юборади.
Урф-одатларимизни сал енгилаштирайлук. Ёшлар ҳис-туйғусини кўп эмас, сал намойиш қилолсин.

Грин карта номи билан машҳур лотерея натижалари маълум бўлди. Кимдир йиллар давомида олиб келган жавобини олди, кимдир эса осмонларда учяпти.

Пост грин карта хакида эмас. Diversity программаси ҳақида. Ўзбекистон фуқаролари шу программада ғолиб бўлиб, АҚШга кетишни орзу қилади. Лекин кўпчилик бу программанинг ҳақиқий номини билмайди ёки эътибор бермайди.
АҚШ дайверсити - хилма-хиллик сиёсатига асосланган, уни қўллаб-қувватлайди, кенгайтирмоқчи бўлади.

Пост бу ҳақида ҳам эмас. АҚШга кетишни орзу қилган биз ўзбеклар нега мамлакатдаги дайверситига негатив қараймиз. Дайверситини нега Ўзбекистонда жорий этишни ўйлаб кўрмаймиз. Ўзбекистон ҳудудидаги дайверсити бу турли миллат, дин, қавм ва айниқса вилоят вакилларининг бир жойда юқори мақсадлар учун елкама-елка туриб ишлаши, яшаши, бир-бирини ҳурмат қилиши. Дайверситининг яна бир муҳим кўрсаткичи: ён атрофдагиларга баҳолаш, муҳокама назари билан эмас, аксинча ҳурмат назари билан қараш. Менимча бунинг уддасидан чиқа оламиз. Устимизда кўпроқ ишлашимиз керак.

P.S. Мен ҳам узоқ йиллар грин-карта ўйнаганман. 2004-2005 йиллардан бошлаган бўлсам керак. У пайтлар грин карта жавоби анкетада кўрсатилган адресга келарди. 4-5 йилдан бери ўйнамай қўйганман. Нега ўйнамай қўйганим сабабини келажакдаги постларимда ёзишни режалаштирганман.

Тараққиётнинг ўзбекча модели...

Маданиятимизда ош маросими бор, чуқур ўрнашган. Шу ош маросими янги касб, иш жойи, бизнес яратган. Тошкентликлар ўз шеваларида уларни "ўртани оладиганла" деб чақиришади. Бу касб эгалари ўзларининг касбини қандай номлашади, менга қоронғу. Хуллас, шу касб эгалари медиа оламида ўз аккаунтларига ҳам эгалар, бу касб билан бизнес саҳифа, инстада рекка чиқиш ва ҳоказо ҳодисалар ҳам рўй беради. Яна битта хуллас, фарзанди учун репетиторга пул аяган ўзбеклар ош маросими тартибли, чиройли ўтиши учун шу касб экагаларига белгиланган ставкада пул берадилар. Энг катта хуллас, бир кун келиб, оқим ичида мен ҳам шу касб эгалари хизматидан фойдалансам керак. Ҳеч кимнинг ҳалол даромад манбаига нисбатан ёмон қарамайман. Шу ишни қила оляптими, демак талант бор. Тадбиркорликнинг янги тури.
Фақат кейинги постда бериладиган видеони кўриб, биз ўзбеклар менсимай "қоравой" деб чақирадиган ҳиндларга қойил қолдим. Биз ҳам ривожланайлик!

Ота-оналаримиз биздан бахтлироқ бўлишган (назаримда)

90-йиллар бошида Денди номли ўйин приставкаси бўларди. Кассета қўйиб, турли ўйинлар ўйнаса бўларди. Кейин Сега чиқди, кейиг PS… Дендини оқ-қора телевизор (чернабелий) да ўйнаш керак эди, чунки Денди рангли (светной) телевизорни бузишига ота-оналаримиз ишонишарди.
Ҳозир денди, сега, ПС ўрнига телефон балоси чиққан. Уни ётоқхонагаям, ҳожатхонагаям олиб кириб кетиш мумкин. Ҳозирги ота-оналар муаммоси светной телевизор бўлса қанийди, энди телефон болаларнинг кўзини, ақлини, саломатлигини, тарбиясини буза олади.
Илгари замонавий технологиялар атрофимиздаги буюмларга таъсир кўрсатган бўлса, ҳозир улар бизнинг жисмоний ҳаётимиз ва руҳий оламимизга таъсир ўтказяпти.

Рус тили бизга (нега) керак?!

Шундай савол берадиганлар ҳам бор...
Бу жумлада нега сўзи ортиқча.
Сабаблари кўп. Дунёнинг иккинчи тили, илмий ва бадиий адабиётлар, кинолар ва ҳкз.
Рус тилини яхши ўрганиш учун келажакда мен учун кўринаётган яна битта сабаб бор. Россияга миграция яқин келажакда тугамайди. Миграцияни янги ва юқори босқичга кўтаришга ҳаракат қилиш керак. Бир кун келиб Ўзбекистондан фақат турли маҳсулотлар эмас, илм ва олий маълумотли инсонлар экспорти босқичига эришишимиз керак. Тасаввур қилинг, фалончи олим фақат Ўзбда бор, фалончи депутат келиб чиқиши Ўзбдан, фалончи врач Ўзбдан, фалончи инженер Ўзбдан ва рўйхат тугамаса. Халқимиз бу босқичга эришиши учун илмга меҳр қўйиши керак, тилларни қайси миллат ёки мамлакатга тегишли эканига қараб эмас, унинг долзарблиги ва келажакдаги позициясига қараб ўрганиши керак. Ҳиндлардан илгари кино ишлашни ўрганар эдик, энди улардан ҳаётга муносабатни ҳам ўрганишимиз керакмикин...

Ёзгим келади, энди ёзмоқчи бўлганимда бир ҳодиса рўй беряпти-ю, илҳом учиб кетяпти.
103-мактабда бўлган ҳодисани кўпчилик кўрди. Бир бетарбия устози билан муштлашиб, унга қўл кўтаряпти.
Бу ҳақида ҳамма ёзди, гапирди, лаънат ўқиди.
Бундай ҳолатлар бўлган, бўлади. Мен билан ҳам бўлган. Ўша куни ўқитувчи бўлишим керакмас деган фикрга фундамент қуйган бўлсам керак. Гап бунда эмас. Гап ўша бетарбия болада ҳам эмас. Гап синфда ўтирган "давай, давай" қилаётган, ҳали 14-15 ёшга тўлмаган, лекин қалбини, виждонини тириклайин кўмган ўқувчиларда. Наҳотки шунча боланинг орасидан ўқитувчи бўлгани учун ҳам эмас, ўша аёлнинг ёши камида 50дан юқори бўлгани учун ўрнидан туриб, ўртага тушиб, ўша бебисмиллони тўхтатадигани "марди" чиқмаса. "Молчание ягнят" номли кино бор, биринчи марта 10-синфда ўқиганимда кўрганман шу кинони. Яхши тушунмаганман, лекин шундай вазиятларни кўрсам кино номи ёдимга тушаверади.
Кейинги босқич маълум. Мажлис бўлади. Ўша бола, унинг ота-онаси узр сўрайди. Маҳалладан ҳам кимдир келар. Аммо ўша бетарбия ва виждони ўлган синфдошлари ўсаверади, улғаяверади ва жамиятимизнинг тенг ҳуқуқли аъзоси сифатида жамиятимизга кириб келади. Кимларнидир овозсиз, кимларнидир овоз билан жамиятдан суриб, сиқиб чиқаради.

Раббоний касб эгаси Устозга ҳурматсизлик масаласида эса:
иблис аслида Одамни эмас, унинг ичидаги Аллоҳ билдирган илмни беҳурмат қилгани учун лаънатланган!

https://www.youtube.com/watch?v=2p_b_RLXBq4

Постлар камайди-а? Сабаби, ўзимга кўпроқ вақт ажратяпман. Ўзимга, яъни шахсий ривожланишимга вақт ажратганим сари бу ишни кеч бошлагандек кўриняпман ўзимга. Шу жараёнлар орасида янги подкаст топдим. Жуда қизиқ маълумотларни қўлга киритдим. Вақтингизни аяманг. Видеони кўринг, афсусланмаймиз.