Bugun 14-dekabr 2024-yil, shanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro maymunlar kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇦 Ukraina - Chernobil halokatchilari kuni.
🇯🇵 Japan - Qirq yetti Roninni xotirlash kuni.
🇺🇸 AQSh - Alabama shtati kuni.
🇧🇩 Bangladesh - Qatl qilingan ziyolilar kuni.
🇷🇺 Rossiya - Boshqird tili kuni.
🇮🇳 Hindiston - Milliy energiya tejash kuni.
🇹🇲 Turkmaniston - Neft sanoati va geologiya xodimlari kuni.

👉 VOQEALAR:

- 835 - Tan imperiyasida “Totli shudring fitnasi" muvaffaqiyatsiz yakunlandi.
- 1420 - Shohrux Xitoy imperatori Chju-Di saroyiga yuborgan katta elchilar guruhi Xitoy poytaxti Xonbaliq (xozirgi Pekin) shahriga yetib bordilar.
- 1542 - Mariya Styuart tugilganiga atigi 6 kun bo'lganida Shotlandiyaning qirolichasi deb elon qilindi. 
- 1799 - AQShning birinchi yetakchisi Jorj Vashington hayotdan ko’z yumdi.
- 1875 - “Po'latxon” nomi bilan o‘zini xon deb e‘lon qilgan Mulla Is‘hoq Mulla Hasan o‘g‘li Marg'ilon shahridan xonlikning poytaxti Qo'qon shahriga keldi.
- 1896 - Glazgoda metropoliten ishga tushdi.
- 1900 - Kvant mexanikasi ta’limoti nashrdan chiqdi..
- 1911 - Amundsen Janubiy qutbga yetib bordi.
- 1913 - Gretsiya Krit orolini rasman anneksiya qildi.
- 1918 - Karl Fridrix Finlyandiya taxtidan voz kechdi.
- 1939 - SSSR Millatlar Ligasidan chiqarildi.
- 1942 - Toshkent yaqinida ANT-20 halokatga uchradi. 36 ta qurbon.
- 1943 - SSSR Davlat ("Stalin") madhiyasi Butunittifoq Kommunistik partiyasi (bolsheviklar) MK Siyosiy byurosi qarori bilan tasdiqlandi.
- 1955 - Avstriya, Albaniya, Bolgariya, Iordaniya, Irlandiya, Ispaniya, Italiya, Kambodja, Laos, Liviya, Nepal, Portugaliya, Ruminiya, Finlandiya, Seylon, Vengriya BMT ga qabul qilindi.
- 1960 - Istanbul bo’g’ozida yunon va Yugoslav neft tankerlari to’qnashib ketdi. Fojiada 52 kishi halok bo’ldi. Dengizga to’kilgan tonnalarcha neft 52 kun davomida yonib turdi.
- 1974 - Buxoroda Yak-40 samolyotining halokati. 7 ta qurbon.
- 1988 - Ispaniyada 24 soatlik ommaviy ish tashlash.
- 1990 - 1936-yildan O’zbekiston tarkibida bo’lgan Qoraqalpog’iston o’z davlat suverenitetini e’lon qildi.
- 1992 - Qoraqalpog‘iston Respublikasining Davlat bayrog‘i tasdiqlandi. 
- 1995 - Deyton kelishuvi imzolandi.
- 2004 - Dunyodagi eng baland transport ko‘prigi - Miyo Viadugi ochildi.
- 2008 - Moskva va Sankt-Peterburgda "Dissidentlar marshi" bo'lib o'tdi.
- 2012 - Sandi-Xuk maktabidagi ommaviy qotillik.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1503 - Nostradamus (1566) - fransuz vrachi, olim, shoir, astrolog va bashoratchi.
- 1546 - Tixo Brage (1601) - daniyalik astronom, munajjim va Uyg'onish davri kimyogari.
- 1789 - Zinaida Volkonskaya - rus yozuvchi, shoira, adabiy salon bekasi.
- 1821 - Nikolay Sherbina (1869) - rus shoiri.
- 1895 - Ejen Emil Pol Grendel (1952) - fransuz shoiri. Vafotidan soʻng unga Xalqaro Tinchlik mukofoti berilgan (1953).
- 1895 - Georg VI (1952) - Buyuk Britaniyaning qiroli (1936-1952).
- 1909 - Edvard Tatum (1975) - amerikalik biokimyogar va genetik, Nobel mukofoti sohibi (1958).
- 1914 - Zoxidov Voxid (1983) - Adabiyotshunos olim, faylasuf, publitsist, O’zbekiston FA akademigi (1966). O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1964).
- 1922 - Nikolay Basov (2001) - sovet fizigi, akademik, Nobel mukofoti sohibi (1964).
- 1924 - Radj Kapur (1988) - mashhur hind aktyori, kinorejissyor.
- 1925 - Fayzullo Karomotov - san'atshunoslik fanlari doktori, professor, musiqashunos, O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan fan arbobi.
- 1979 - Maykl Ouen - ingliz futbolchisi.
- 1984 - Jamila Abdullayeva - o‘zbek aktrisasi va modeli.
- 1988 - Vanessa Enn Hadjens - amerikalik aktrisa va qoʻshiqchi.

@Kun_TarixiTG

#buguntarixda

Bugun 14-dekabr - Qoraqalpog‘iston ASSR o‘z suverinitetini e‘lon qilgan kun

1924-yilda millatlarni eʼtiborga olgan holda hududga boʻlish jarayonidan keyin Qoraqalpoq avtonomiyasi tashkil topib, Qozoq avtonom respublikasi tarkibiga kiritiladi.

1930-yil 20-iyulda Qoraqalpoq avtonomiya boʻlimi RSFSR tarkibiga kiradi.

1932-yil 20-martda u Qoraqalpoq ASSRga oʻzgaradi.

1936-yildan boshlab Qoraqalpogʻiston ASSR Oʻzbekiston SSR tarkibiga kiradi.

Qoraqalpogʻiston ASSR 1990-yil 14-dekabr sanasida davlat suverenitetini elon qiladi.

1992-yilidan Qoraqalpogʻiston ASSR Qoraqalpogʻiston suveren Respublikasi maqomiga ega boʻldi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 13-dekabr 2024-yil, juma

👉 BAYRAMLAR:

🇷🇺 Rossiya - Ayiqlar kuni.
🇵🇱 Polsha - Harbiy holat qurbonlari xotirasi kuni.
🇨🇳 Xitoy - Nankin qirg‘ini qurbonlarini xotirlash kuni.
🇮🇩 Indoneziya - Nusantara kuni.
🇺🇸 AQSh - Skripka kuni.
🇺🇸 AQSh - Milliy ot kuni.
🇺🇸 AQSh - AQSh Milliy gvardiyasining tug'ilgan kuni.
🇧🇷 Braziliya - Dengizchilar kuni.
🇱🇨 Sent-Lyusiya - Sent-Lyusiya milliy kuni.
🇲🇹 Malta - Respublika kuni.

👉 VOQEALAR:

- 1476 - Uilyam Kekston birinchi bo’lib tipografda kitob chop etdi.
- 1545 - Reformatsiyaga qarshilar Trent ibodatxonasida namoyishlar oʻtkazishdi.
- 1577 - Frensis Dreyk o'zining birinchi katta ekspeditsiyasiga jo'nadi.
- 1642 - Gollandiyalik dengizchi Abel Tasman yevropaliklar orasida birinchi bo'lib Yangi Zelandiyani kashf etdi.
- 1742 - Yelizaveta Petrovnaning buyrug'i bilan yahudiylarni zudlik bilan chet elga chiqarib yuborish va bundan buyon ularni Rossiyaga qo'ymaslik buyurilgan.
- 1864 - Paragvay Braziliya imperiyasiga urush e'lon qildi. Paragvay urushining boshlanishi.
- 1888 - Toshkentda mix-tosh bosmaxonasi ishga tushirildi.
- 1903 - Muzqaymoqning konussimon idishi patentlandi. 
- 1917 - Toshkentning eski shahar aholisi “ Muxtor Turkiston uchun” shiori ostida tinch namoyish o‘tkazdilar.
- 1918 - “Rossiya Sovet Federatsiyasining Turkiston Respublikasi Ishchi-dehqon sovet militsiyasi to‘g‘risidagi Nizomi” ishlab chiqildi hamda Turkiston Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi tomonidan tasdiqlandi.
- 1920 - Gaaga shahrida Xalqaro sud tashkil etildi. 
- 1937 - Nankin qirgʻini boshlandi.
- 1938 - Germaniyaning shimoli-g'arbiy qismidagi eng yirik konslager - Neuengammening ochilishi.
- 1943 - Kalavritada qirg'in sodir bo'ldi, bir yarim minggacha odam halok bo'ldi.
- 1967 - AQShda Pioneer-8 kosmik kemasining parvozi muvaffaqiyatli amalga oshirildi.
- 1971 - Moskvada "Omadli jentelmenlar" komediyasining premyerasi bo‘lib o‘tdi.
- 1981 - Polshada harbiy holat joriy qilindi.
- 1989 - SSSRda Liberal - demokratik partiya tashkil topdi.
- 1996 - Kofi Annan BMT Bosh kotibi etib saylandi.
- 2003 - Tikrit (Iroq) shahri yaqinida Saddam Husayn asir olindi.
- 2006 - Xitoyda daryo delfinlari yoʻq boʻlib ketganligi aytildi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1553 - Buyuk Genrix IV (1610) - Fransiya qiroli (1589-1610), Burbonlar sulolasining asoschisi.
- 1720 - Karlo Gotsi (1806) - italyan dramaturgi va yozuvchisi.
- 1749 - Norbo‘tabiy (1798) - Qo‘qon xoni (1763-1798).
- 1797 - Genrix Geyne (1856) - nemis shoiri, publitsist, tanqidchi.
- 1816 - Verner fon Simens (1892) - nemis muhandisi, olim, ixtirochi, “Siemens” asoschisi.
- 1873 - Valeriy Bryusov (1924) - rus shoiri, nasr yozuvchisi, dramaturg, tarjimon, adabiyotshunos.
- 1878 - Adriana Budevskaya (1955) - bolgar aktrisasi, Bolgariya xalq artisti.
- 1890 - Bertels Yevgeniy (1957) - sharqshunos olim, O'zbekiston FA a’zosi (1956).
- 1895 - Toʻxtasin Jalilov (1966) - apdoqli sozanda (gʻijjakchi) va bastakor, oʻzbek musiqali drama janri asoschilaridan, Oʻzbekiston xalq artisti (1937).
- 1899 - Mariya Kuznetsova (1956) - Oʻzbek professioval teatrining birinchi aktrisalaridan, Oʻzbekiston xalq artisti (1939).
- 1908 - Rostislav Plyatt (1989) - sovet kino va teatr aktyori, SSSR xalq artisti.
- 1923 - Filipp Uorren Anderson (2020) - amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1977).
- 1930 - Nikolay Ribnikov (1990) - Sovet teatr va kino aktyori, RSFSR xalq artisti.
- 1947 - Rustambek Abdullayev - musiqashunos, Oʻzbekiston Respublikasi sanʼat arbobi (2002).
- 1961 - Ural Rahimov - Rossiyalik yirik tadbirkor, sobiq deputat, „Bashneft“ kompaniyasining sobiq rahbari, milliarder.
- 1961 - Mirzabek Xolmedov - taniqli oʻzbek estradasi hajviy aktyori, qiziqchi, soʻz ustasi va qoʻshiqchi.
- 1984 - Santyago Kasorla Gonsales - ispan futbolchisi, Yevropa chempioni (2008, 2012).
- 1989 - Teylor Elison Svift - amerikalik pop-qoʻshiqchi, shoira, musiqachi va aktrisa.

@Kun_TarixiTG

Bugun 8-dekabr 2023-yil, juma

👉 TAVALLUDLAR:

mil. av 65 - Kvintus Goratsiy Flakk mil. av 8) - qadimgi rim shoiri, Rim adabiyoti "oltin davri" ning vakili.
- 1542 - Mariya Styuart 1587) - Shotlandiya qirolichasi (1542-1567).
- 1685 - Yoxannes Farina (1766) - italiyalik parfyumer, birinchi odekolon yaratuvchisi.
- 1802 - Aleksandr Odoyevskiy (1839) - rus knyazi, dekabrist, shoir, yozuvchi.
- 1812 - Natalya Goncharova (Pushkina-Lanskaya) - rus aristokrati, buyuk rus shoiri A.S. Pushkinning rafiqasi.
- 1832 - Byornstjerne Byornson (1910) - norveg yozuvchisi, jamoat va teatr arbobi, Nobel mukofoti sohibi (1903).
- 1844 - Emil Reyno (1918) - fransuz ixtirochisi, rassom.
- 1864 - Anatoliy Durov (1916) - rus masxarabozi va murabbiyi, mashhur sirk sulolasining asoschisi.
- 1865 - Jan Sibelius (1957) - Fin bastakori, skripkachi, dirijyor.
- 1879 - Pavel Benkov (1949) - Rassom O’zbekiston Xizmat ko’rsatgan san'at arbobi.
- 1927 - Vladimir Shatalov - Sovet kosmonavti, aviatsiya general-leytenanti, ikki marta Sovet Ittifoqi Qahramoni.
- 1929 - Klara Rumyanova (2004) - Sovet va rus teatr, kino va radio aktrisasi, RSFSRda xizmat ko'rsatgan artist.
- 1933 - Lev Borisov (2011) - Sovet va rus kino va teatr aktyori, Rossiya xalq artisti.
- 1943 - Jim Morrison (1971) - Amerikalik shoir va qo'shiqchi, "The Doors" guruhining rahbari va vokalisti.
- 1947 - Chek Tomas - amerikalik kimyogar, Nobel mukofoti laureati (1989).
- 1953 - Kim Bessinjer - Amerikalik aktrisa va model, Akademiya mukofoti sovrindori.
- 1957 - Marina Golub (2012) - sovet va rus teatr va kino aktrisasi, teleboshlovchi, Rossiyada xizmat ko'rsatgan artist.
- 1966 - Aleksandr Shmurnov - Rossiyalik sport jurnalisti, radioboshlovchi, teleboshlovchi va sharhlovchi.
- 1985 - Megan Dyuamel - kanadalik figurali uchuvchi (juftlik uchish), Olimpiya chempioni (2018), ikki karra jahon chempioni.
- 1993 - Anna Sofiya Robb - amerikalik aktrisa.
- 1994 - Konseslus Kipruto - keniyalik yuguruvchi, to'siqlar osha yugurish bo'yicha Olimpiya chempioni (2016).

@Kun_TarixiTG

Bugun 8-dekabr 2024-yil, yakshanba

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Butunjahon xor kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇿 O'zbekiston - Konstitutsiya kuni.
🇧🇬 Bolgariya - Talabalar kuni.
🇷🇴 Ruminiya - Konstitutsiya kuni.
🇪🇹 Efiopiya - Millatlar va xalqlar kuni.
🇫🇮 Finlandiya - Fin musiqasi kuni.
🇺🇦 Ukraina - Xayriya kuni.
🇷🇺 Rossiya - Rassomlar kuni.
🇰🇬 Qirg'iziston - Radio va televideniye xodimlari kuni.
🇲🇵 Shimoliy Mariana orollari - Konstitutsiya kuni.
🇫🇰 Folklend orollari - Folklend jangi kuni.
🇵🇦 Panama - Onalar kuni.
🇦🇱 Albaniya - Yoshlar kuni.

👉 VOQEALAR:

- 1792 - AQShda birinchi marta jasadni krematsiya qilish bo'lib o'tdi.
- 1832 - Rossiya Qurolli Kuchlari Bosh shtabining Harbiy akademiyasi tashkil etildi.
- 1861 - Aleksandr Kuza Ruminiya tashkil topganini e’lon qildi.
-1864 - Bristol yaqinida Klifton ko’prigi ishga tushdi.
- 1914 - Folklend jangi.
- 1941 - Yaponiya Tailandga bostirib kirdi.
- 1955 - Yevropa Kengashining rasmiy bayrog'i qabul qilindi, keyinchalik u Yevropa Ittifoqiga o'tdi.
- 1966 - «Iraklion» paromi Egey dengiziga cho’kib ketdi, 217 kishi halok bo’ldi.
- 1972 - Chikagoda Boeing 737 halokatga uchradi. 45 kishi halok bo'ldi - bu Boeing 737 samolyotining ilk halokati edi.
- 1980 - afsonaviy "Bitlz" dan Jon Lennonga suiqasd uyushtirildi.
- 1987 - Vashingtonda SSSR va AQSh o'rtasida o’rta va qisqa masofali raketalarni yo'q qilish to'g'risida bitim imzolandi.
- 1991 - Belovej o'rmonida SSSR tugatilgani va MDH tuzilishi to'g'risida bitim imzolandi.
- 1991 - O'zbekiston Respublikasi Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi tashkilotiga a'zo bo'ldi.
- 1992 - Rossiya Prezidentining Federal G'aznachilikni tashkil etish to'g'risida farmoni chiqdi.
- 1992 - Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilindi.
- 1999 - Belarus va Rossiya ittifoqini tuzish toʻgʻrisida shartnoma imzolandi.
- 2003 - Janubiy Amerika millatlari kengashi tashkil topdi.
- 2006 - Rossiya harbiy kontingenti Livandan chiqarildi.
- 2013 - Yevromaydon paytida Svoboda partiyasining bir guruh faollari Kievdagi Lenin haykalini buzib tashlashdi.

@Kun_TarixiTG

Yangi konstitutsiya - baxtimiz qomusi !!
🇺🇿🇺🇿🇺🇿

@Kun_TarixiTG

Bugun 30-noyabr 2024-yil, shanba.

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 Kimyoviy urush qurbonlarini xotirlash kuni.
🌏 Kompyuter xavfsizligi kuni.
🌏 Hayot uchun shaharlar kuni.
🌏 Xalqaro kikboksing kuni

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇦🇷 Argentina - Milliy turmush o'rtoqlar kuni.
🇺🇦 Ukraina - Radiotexnika qo'shinlari kuni.
🇧🇧 Barbados, 🇾🇪 Yaman - Mustaqillik kuni.
🇺🇸 AQSh - Milliy shaxsiy makon kuni.
🇿🇦 Janubiy Afrika - Regina Mundi kuni.
🇵🇭 Filippin - Andres Bonifatsio kuni.

👉 VOQEALAR:

- 533 - Yustinian tuzuklari kuchga kirdi.
- 1066 - Granadada yahudiylar qirgʻini.
- 1609 - Galiley Galiley Oy yuzasining birinchi xaritasini tuzdi.
- 1700 - Pyotr I ning rus qo'shini va Karl XII shved armiyasi o'rtasida Narva jangi bo'lib o'tdi.
-1786 - Italiyadagi Toskaniya grafligida tarixda ilk bor o‘lim jazosi bekor qilindi.
- 1806 - Usmonlilar imperiyasi Rossiya imperiyasiga urush eʼlon qildi.
- 1812 - Rossiya va Prussiya betaraflik haqida kelishuv tuzdilar.
- 1872 - Glazgoda birinchi rasmiy xalqaro futbol uchrashuvi bo'lib o'tdi (Shotlandiya 0: 0 Angliya).
-1875 - Po‘latxon qo‘zg‘oloni: general Skobelev qo‘shini Go‘rtepa qishlog‘iga hujum qilib, yoqib yubordilar.
- 1876 - Pavel Nikolaevich Yablochkov transformator uchun patent oldi.
-1880 - Chor Rossiyasi qo‘shinlari Xiva xonligiga qarashli To‘g‘onbotir qal’asini bosib oldi.
-1917 - Qo‘qon va Toshkent shaharlarida Turkiston Muxtoriyatini qo‘llab-quvvatlashga qaratlgan ko‘p ming kishilik namoyishlar bo‘lib o‘tdi.
- 1919 - Andijon teatri tashkil topdi.
- 1922 - RSFSR tarkibida Checheniston avtonom viloyati tashkil etildi.
- 1925 - Turkiyada darveshlar harakati taqiqlovchi qonun qabul qilindi.
- 1939 - Muqumiy nomidagi О'zbek davlat musiqali drama teatri o'z faoliyatini boshladi.
- 1939 - Sovet-fin urushi boshlanishi: Sovet armiyasi Finlyandiya chegarasini kesib o‘tib, Helsinki va boshqa bir qancha shaharlarni bombardimon qildi.
-1954 - AQShning Alabama shtatiga meteorit kelib urildi.
- 1964 - SSSR Zond-2 AMSni Marsga uchirdi.
-1966 - Barbados Buyuk Britaniyadan mustaqillikka erishdi.
-1967 - Yaman Xalq Demokratik Respublikasi Buyuk Britaniyadan mustaqillikka erishdi.
-1967 - Zulfiqor Ali Bhuttoning Pokiston Xalq Partiyasi tashkil etildi.
- 1981 - Sovuq urush: Jenevada Yevropada yadro qurollarini cheklash bo‘yicha Sovet-Amerika muzokaralari boshlandi.
- 2004 - Buenos-Ayresdagi Kromanyon tungi klubidagi yongʻin.

👉 TAVALLUDLAR:

-1288 - Hazrat Sayyid Amir Kulol - Naqshbandiya tariqatining yirik namoyondalaridan biri.
- 1508 - Andrea Palladio (1580) - kech Uyg'onish davri italyan me'mori.
- 1667 - Jonatan Svift (1745) - Ingliz yozuvchisi, jamoat arbobi.
- 1817 - Teodor Mommzen (1903) - nemis tarixchisi, filolog va huquqshunos, Nobel mukofoti sohibi (1902).
- 1821 - Fyodor Dostoevskiy - Rus yozuvchisi.
- 1835 - Mark Tven (1910) - Amerikalik yozuvchi, jahon adabiyotining yirik namoyandasi. 
- 1869 - Dalen Nils Gustav (1937) - Shved ixtirochi - muhandisi, Nobel mukofoti sohibi (1912).
- 1874 - Uinston Cherchill (1965) - ingliz siyosatchisi, 1940-1945 va 1951-1955 yillarda bosh vazir.
- 1884 - Ivan Aksyonov (1935) - rus sovet shoiri, tarjimon, adabiyotshunos va san'atshunos.
- 1889 - Edrian Edgar Duglas - ingliz fiziologi, Nobel mukofoti sohibi (1932).
- 1910 - Razzoq Hamroyev (1981) - aktyor, rejissyor, pedagog, Oʻzbekiston xalq artisti (1951), SSSR Xalq artisti (1973).
- 1915 - Genri Taube (2005) - amerikalik kimyogar, Nobel mukofoti sohibi (1983). 
- 1926 - Andrew Schally - amerikalik tibbiyot xodimi (medik), Nobel mukofoti sohibi (1977).
- 1934 - Turg'un Azimov - aktyor va rejjissyor, O'zbekiston xalq artisti (1974).
- 1940 - Rixsivoy Muhammadjonov (2019) - ssenariynavis,dramaturg, kinorejissor.
- 1964 - Behzod Muhammadkarimov - oʻzbek teatr, kino va dublyaj aktyori.
- 1968 - Loran Jalaber - fransuz velosipedchisi, 1990-yillarning oxirida jahonning eng yaxshi velosipedchisi.
- 1990 - Magnus Karlsen - norvegiyalik shaxmatchi, shaxmat bo'yicha 16-jahon chempioni.

BIZ BILAN QOLING!

@Kun_TarixiTG

30-noyabr–Transformatorning tug'ilgan kuni.

1876 ​-yil 30-noyabr - Rus muhandisi Pavel Yablochkov birinchi transformatorning tug'ilgan kuni deb hisoblangan transformator yaratish uchun patent oldi.Bu ochiq yadroli transformator edi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 28-noyabr 2024-yil, payshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Butunjahon shafqat kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇷🇴 Ruminiya - Bukovina kuni.
🇺🇦 Ukraina - Moliyaviy monitoring tizimi xodimlari kuni.
🇨🇬 Kongo - Respublika kuni.
🇮🇷 Eron - Dengiz kuchlari kuni.
🇹🇩 Chad - Respublika kuni.
🇧🇮 Burundi - Respublika kuni.
🇵🇦 Panama - Mustaqillik kuni.
🇲🇷 Mavritaniya - Mustaqillik kuni (1960).
🇹🇱 Sharqiy Timor - Mustaqillik kuni (1975).
🇦🇱 Albaniya - Mustaqillik kuni (1912); shuningdek Bayroq kuni.

👉 VOQEALAR:

- 936 - Xitoyda Jin sulolasi hukmronligi boshlandi.
- 1520 - Ferdinand Magellan ilk bor Magellan bo‘g‘ozidan o‘tdi.
- 1627 - Polsha-Shvetsiya urushi: Oliva jangi. Rech-Pospolitaning g'alabasi bilan yakunlandi.
- 1660 - London qirollik jamiyati tuzildi.
- 1812 - Berezina jangi.
-1812 - bug‘ kuchi bilan ishlaydigan bosma mashinada «Times» gazetasi ilk bor chop etildi.
-1821 - Panama Ispaniyadan mustaqillik oldi.
-1843 - Gavayi Qirolligi mustaqilligi Britaniya va Fransiya tomonidan tan olindi.
-1912 - Albaniya Usmonli Turklar davlatidan ajralib chiqdi.
-1917 - Qo‘qon shahrida Turkiston musulmonlarining favqulodda IV qurultoyi o‘z ishini yakunladi.
-1919 - Britaniya parlamenti a’zoligiga tarixda ilk bor ayol kishi saylandi.
- 1943 - Tehron konferensiyasi boshlandi.
- 1950 - "Plan Kolombo" xalqaro tashkiloti tashkil etildi.
- 1958 - Chad, Kongo va Gabon Fransiyadan muxtoriyat oldi.
- 1960 - Mavritaniya Fransiyadan mustaqillikka erishdi.
- 1964 - Surami yaqinidagi IL-14 halokati (Gruziya SSR). 7 kishi halok bo'ldi.
- 1964 - Marsga Amerikaning "Mariner-4" avtomatik stantsiyasi uchirildi.
- 1975 - FRETILIN Sharqiy Timor Demokratik Respublikasining Indoneziyadan mustaqilligini e'lon qildi.
- 1979 - Antarktidada DC-10 halokati, 257 kishi halok bo'ldi.
- 1987 - Mavrikiy oroli yaqinida Boeing 747 halokati, 159 kishi halok bo'lgan.
- 1989 - Baxmal inqilobi: Chexoslovakiya Kommunistik partiyasining yakkahokimligiga barham berildi.
- 1992 - O‘zbekiston Pokiston, Eron va Turkiya bilan tuzilgan iqtisodiy hamkorlik tashkilotlariga a’zo bo‘ldi.
- 2000 - Ukrainada „kasseta janjali“.
- 2014 - Nigeriyaning Kano shahridagi markaziy masjidda sodir etilgan portlashda 120 kishi halok bo‘ldi.
- 2016 - Braziliyaning "Shapekoense" futbol jamoasining aksariyati aviahalokatda vafot etdi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1632 - Lyulli Jan Batist (1687) - fransuz kompozitori, musiqiy klassisizm uslubining yirik namoyandasi.
- 1757 - Uilyam Bleyk (1827) - ingliz shoiri, rassom va gravyurachi.
- 1820 - Fridrix Engels (1895) - nemis faylasufi, kommunistik mafkura asoschisi.
- 1821 - Nikolay Nekrasov (1878) - rus shoiri (Eski taqvim bo‘yicha).
- 1837 - Jon Hayat (1920) - amerikalik kimyogar, muhandis, selluloid ixtirochisi.
- 1857 - Alfonso XII - Ispaniya qiroli.
- 1880 - Aleksandr Blok (1921) - “Kumush asr” davri rus shoiri.
- 1881- Sveyg Stefan (1942) - avstriyalik yozuvchi.
- 1915 - Konstantin Simonov (1979) - sovet shoiri, nasr yozuvchisi va dramaturg, jamoat arbobi.
- 1916 - Ramon Xose Velaskes - Venesuela prezidenti.
-1927 - Abdulhalim Muazzamshoh (2017) - saylangan Malayziya sultoni (1900-1975), (2011-2016).
Kun tarixi kanalidan olindi
- 1932 - Malika Abdullaxoʻjayeva (2018) - patolog-anatom, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1980).
- 1950 - Rassel Xals - PSR B1913 + 16 ikkilik pulsarini kashf etgan amerikalik astrofizik, Nobel mukofoti sohibi (1993).
- 1967 - Anna Nikol Smit (2007) - amerikalik supermodel, aktrisa va teleboshlovchi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 29-avgust 2024-yil, payshanba.

? BAYRAMLAR:

?? BMT - Xalqaro yadro sinovlariga qarshi kurash kuni
? Mototsikl tug'ilgan kun

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Qozog'iston - Semipalatinsk yadro poligonining yopilish kuni.
?? Ukraina - Halok bo'lgan Ukraina himoyachilarini xotirlash kuni.
?? Argentina - Daraxt ekish kuni.
?? Hindiston - Milliy sport kuni.
?? Hindiston - Telugu tili kuni.
?? Slovakiya - Slovakiya milliy qo‘zg‘oloni kuni.

? VOQEALAR:

- 1030 - Boku yaqinida ruslar Shirvan shohi Manuchix I ibn Yazidning lashkarini mag‘lubiyatga uchratishdi.
- 1191 - Angliya qiroli Richard I ning buyrug‘i bilan  Akre shahrida (Falastin) salibchilar asirlikda bo‘lgan uch ming musulmonni qatl qildilar.
- 1526 - Turklar Vengriyani bosib oldilar.
- 1533 - Ispanlar oxirgi Inka imperatori Atahualpani bo‘g‘ib o‘ldirdilar.
- 1698 - Buyuk Pyotr o‘z fuqarolariga soqollarini olishni va Yevropa kiyimlarini kiyishni buyurdi.
- 1756 - Buyuk Fridrix Saksoniyaga bostirib kirdi.
- 1758 - Nyu-Jersida birinchi hindu rezervatsiyasi tashkil etildi.
- 1793 - Santo-Domingoda qullik bekor qilindi.
- 1825 - Portugaliya qiroli Djon VI Braziliyaning mustaqilligini tan oldi.
- 1831 - Ingliz fizigi Maykl Faradey elektromagnit induksiya hodisasini kashf etdi.
- 1842 - Nankin shartnomasi
Birinchi afyun urushini yakunlab berdi.
- 1883 - kanadalik ixtirochi va tadbirkor Tomas Ahern Ottavada birinchi elektroplitani namoyish qildi.
- 1885 - Gotlib Daymler mototsikl uchun patent oldi
- 1905 - Portsmut shartnomasi imzolandi (1904-1905 yillardagi Rus-Yapon urushi tugadi).
- 1907 - Kvebek koʻprigi qulab tushdi.
- 1910 - Koreya yapon koloniyasiga aylandi.
- 1926 - Nepalda qullik bekor qilindi.
- 1946 - Shvetsiya, Afg‘oniston va Islandiya BMTga qabul qilindi.
- 1949 - SSSRda atom bombasi sinovi.
- 1967 - 150 ga yaqin misrlik ofitserlar Misr prezidenti Nosirni ag‘darishga tayyorlanishda ayblanib hibsga olindi.
- 1975 - Oqqush yulduz turkumida yangi supeyulduz paydo bo‘ldi.
- 1982 - Darmshtadt (G‘arbiy Germaniya) olimlari Mendeleyev davriy sistemasining 109-elementi - meytneriy topilganligi haqida xabar berishdi.
- 1991 - Qozog‘istondagi Semipalatinsk yadro poligoni yopildi.
- 1996 - «Buyuk xizmatlari uchun» ordeni ta’sis etildi.
- 2003 - «Fidokorona xizmatlari uchun» ordeni ta’sis etildi.

? TAVALLUDLAR:

- 1632 - Jon Lokk (1704) - ingliz faylasufi va ma’rifatparvari, bilimning empirik nazariyasi muallifi.
- 1780 - Jan Avgust Dominik Engr (1867) - fransuz rassomi.
- 1862 - Mauris Maeterlink (1949) - belgiyalik yozuvchi, dramaturg, Nobel mukofoti sovrindori (1911).
- 1876 - Charlz Kettering (1958) - amerikalik muhandis, ixtirochi va tadbirkor.
- 1904 - Verner Forsmann (1979) - nemis jarrohi va urologi, yurak kateterizatsiyasi usuli mualliflaridan biri, Nobel mukofoti sovrindori (1956).
- 1907 - Lyudmila Glazova (1981) - sovet kinoaktrisasi.
- 1915 - Ingrid Bergman (1982) - shved kinoaktrisasi, uchta Oskar mukofoti sovrindori.
- 1934 - Joʻldosbek Quttimurodov - haykaltarosh, qoraqalpoq haykaltaroshligi asoschisi, Oʻzbekistonda (1982) va Qoraqalpogʻistonda (1970) xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi.
- 1958 - Maykl Jekson (2009) - amerikalik qo'shiqchi, raqqos, bastakor, "pop qiroli".
- 1958 - Olga Zarubina - rus sovet qo'shiqchisi va aktrisasi.
- 1971 - Karla Gudjino - amerikalik aktrisa.
- 1976 - Abduqodir Toshqulov - Termiz davlat universiteti rektori.
- 1982 - Marina Aleksandrova - rus teatr va kino aktrisasi.
- 1989 - Rustam Sultonov - yunon-rum kurashchisi, 82 kg gacha vazn toifasida.
- 1994 - Firuza Sharipova - qozogʻistonlik professional bokschi, WIBA chempioni (2019).
- 2000 - Nilufar Yoqubboeva - oʻzbekistonlik shaxmatchi. Xalqaro darajadagi ayol master (2020).

@Kun_TarixiTG