Арассыыйаҕа, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ күнүн ыйынньыгын чэрчитинэн Уйбаан Нуолур аатынан Элгээйи модельнай бибилэтиэкэ алтынньы ый 22 күнүттэн сэтинньи 22 күннэригэр ИЙЭМ КЭРЭ СЭБЭРЭТИН ДЬҮҺҮЙЭБИН ыытыллыбыт күрэс түмүгэ.

Сиһилии бу сигэнэн киирэн билсиҥ.⬇️️⬇️

*https://elgay.sunlibrary.ru/?p=640*

Дмитрий Егоров стал семикратным чемпионом республики по шахматам в Высшей лиге 🏆

24 ноября в Республиканском шахматно-шашечном центре завершился 82-й Чемпионат Республики Саха (Якутия) по классическим шахматам среди мужчин и женщин в Высшей лиге. Ежегодно партнером соревнований выступает Алмазэргиэнбанк. Приняло участие 19 шахматистов: 12 мужчин и 7 женщин.

На торжественном закрытии победителей поздравили руководитель Управления физической культуры и массового спорта РС(Я) Роман Оконешников, заместитель руководителя Управления физической культуры и массового спорта РС(Я) Святослав Скрябин, исполнительный директор Федерации шахмат РС(Я) Вячеслав Гаврильев, главный судья соревнований Гаврил Винокуров и первый заместитель главы Сунтарского улуса Павел Григорьев.

Специальным призом «За лучший результат среди девушек» награждена Регина Саввина (г. Якутск), «За лучший результат среди ветеранов» — Анна Куприянова (г. Якутск). Третье место заняла Полина Пак (г. Якутск), второе – Евдокия Избекова (Усть-Алданский улус). Звание чемпионки Республики Саха (Якутия) по классическим шахматам среди женщин в первый раз завоевала Арина Васильева (Сунтарский улус).

Арина Васильева является новоиспеченной чемпионкой Дальневосточного федерального округа по классическим шахматам. «Я начала играть в шесть лет, в шахматы меня привела мама. В семье играл мой старший брат, поэтому воспитатели знали об этом и предложили мне принять участие в турнире, который проходил в нашем детском саду. Я решила попробовать. Сыграла, но затем на какое-то время оставила шахматы. Вернулась к ним снова в девять лет и с тех пор продолжаю заниматься», - поделилась Арина.

Специальным призом «За лучший старт» награжден Арсений Чумаевский (Сунтарский улус), «За лучший финиш» - Семен Михайлов (Хангаласский улус). Пятое место в мужском дивизионе занял Нариман Мустафин (г. Якутск), четвертое – Семен Михайлов (Хангаласский улус), третье – Артур Васильев (г. Якутск), второе – Арсений Чумаевский (Сунтарский улус). Звание чемпиона Республики Саха (Якутия) по классическим шахматам в Высшей лиге среди мужчин завоевал Дмитрий Егоров (г. Якутск).

Дмитрий Егоров в седьмой раз побеждает в главном чемпионате республики, тем самым повторив рекорд Михаила Афанасьева. «Мой путь в шахматах начался благодаря моему отцу, Егорову Захару Константиновичу, заслуженному тренеру нашей республики. Он начал обучать меня игре в шахматы, когда мне было четыре года. Свой первый чемпионский титул завоевал в 2002 году, в шестой раз – в 2022 году. Юные шахматисты значительно улучшили свои навыки благодаря усилиям Федерации шахмат и Министерства спорта. Конкуренция среди них теперь весьма серьёзная. Честно говоря, я даже рассматривал их как фаворитов», - отметил Дмитрий.

Павел Григорьев, первый заместитель главы Сунтарского улуса, вручил специальные призы от имени главы Сунтарского улуса Григорьева Анатолия Васильевича за успешное выступление Арсению Чумаевскому, Арине Васильевой и Александру Иванову.

Исполнительный директор Федерации шахмат Якутии Вячеслав Гаврильев рассказал о турнире и ближайших планах: «Турнир прошёл на высоком организационном уровне, и спортсмены продемонстрировали своё мастерство. До самого последнего тура оставалось неясным, кто станет победителем этого соревнования. Наши молодые шахматисты вновь доказали, что работа в гроссмейстерской школе приносит плоды – результаты радуют. Мастера также подтвердили свою квалификацию, и Дмитрий Егоров стал семикратным чемпионом республики. Среди женщин наше молодое поколение достойно противостояло опытным соперницам. В ближайших планах Федерации – участие в Командном Кубке России, который пройдет в Сочи. Кроме того, в декабре мы проведём 19-ю шахматную олимпиаду, посвященную Первому Президенту Республики Саха (Якутия) Михаилу Ефимовичу Николаеву. Олимпиада состоится на базе Малой Академии Наук в селе Чапаево, где пройдут турниры среди образовательных учреждений республики».

Текст и фото: Сардаана Кривошапкина, Федерация шахмат РС (Я)

🔹Сунтаар улууһугар Бүлүү өрүскэ «Сунтаар-Устье» хайысханан кыһыҥҥы суол арылынна.

🔹Мууһу халыҥатар үлэ сэтинньи ый 11 күнүттэн саҕаламмытынан сибээстээн, өрүс суола эмиэ ыйыллыбыт болдьохтортон эрдэ аһыллар буолла.

🔹Муус халыҥа бүгүн 30-45 см тэҥнэспит. Онон 4 туоннаҕа диэри ыйааһыннаах тимир көлөлөргө сырыы көҥүллэннэ.

@suntaar_sonunnara - улуус хаһыата
@ulusmedia

СУНТААРГА БУ КҮННЭРГЭ:

• Маар Күөлгэ улахан оҕо муҥхата төрүттэннэ. 200 оҕо кыттыыны ылла. Уопсайа 400 киһи дииллэр. Төрүт үгэһи утумнуурга улахан төрүөт буолар тэрээһин.
• Ангелина Шадринова - Суоһааны Алампа "Литературное слово" бириэмийэтин лауреата буолла.
• Быйыл Сунтаар 2№дээх оскуолата 60 сылын бэлиэтиир. Агро хайысхалаах оскуола ахсынньы 7 күнүгэр сааскы куска мэҥиэ кустаах, тыраахтырга бырааптаах сүүйүүлээх оонньууну биллэрдэ. Б.т. 89644282730
• Сунтаар - Олоҥхо дойдутун кэскиллэрэ уһуйааннар, оскуолалар оптуорунньук аайы оһуокайдыыр үгэстэннилэр.
• Кириэстээххэ "Кустук" далбар хотуттар түмсүүлэрэ 15 сылларын бэлиэтээтилэр.
• "Бартыһаан" түөлбэтигэр Саха сиригэр бастакы полиция модульнай пууна арылынна.
• Элгээйиттэн төрүттээх Айыллаана Макарова "Царица" диэн киин ханаал ырыа күрэһигэр кытынна.
• Сунтаар оҕо бибилэтиэкэтэ 70 сылын бэлиэтиир. Ахсынньыга үтүө тэрээһин эһигини күүтэр.
• Оҕунан ытааччы Мария Тараярова "Гран-при Монтенегро" икки төгүллээх чөмпүйүөнэ буолла.
• Сунтаар Обоччолооҕор былыргы бизон төбөтүн уҥуоҕун буллулар.
• Сунтаар нэһилиэгэр бөх тоҕор былаһааккалары туһанарбытыгар хас биирдии олохтоох ыйга 101,62 (уопсай дьиэ), 107,88 (чааһынай дьиэ) төлүүбүт.
• АТК тэрилтэ быйыл төрүттэммитэ 60 сыла. Бэтэрээн үлэһиттэр МАУ АТП тэрилтэни кытта ситим олохтоотулар.
• Анал байыаннай дьайыыга сылдьар уолаттарбытыгар араас көмө оҥоһулла турар. Көмөлөһүөн баҕалаахтарга куйаар кодунан тутатына өйөбүл оҥорор ньыма кытта оҥоһулунна. Онтон кинилэр дьонноругар муус, мас киириитин көмөтө тиһигин быспакка барар.
• Биир дойдулаахпыт Александр Акимов 70 сааһыгар Сайа документальнай биэрии оҥорон таһаарда.
• Кэмпэндээйигэ бастакы бэрэсидьиэммит Михаил Николаев төрүөбүт күнүгэр ыччаттары үөрэтэр бэртээхэй тэрээһин ыытылынна.
• Улууспут баһылыгын бастакы солбуйааччытынан Элгээйигэ баһылыгынан үлэлии сылдьар Павел Григорьев ананан тустаах тэрилтэлэри кэрийэн билсиһии көрсүһүүлэр ыытылыннылар.
• Типография аны "Спектр" тэрилтэни кытта холбоһон үлэлиир буолла.
• Бассейҥа ититэр ситим холбонно.
• Байбал Сэмиэнэп Сунтаарга үстэ кэнсиэртиир буолла. Төрдүһү да оҥотторуох курдукпут...
• Бу күннэргэ 25 ыччат паспордарын туттулар.
• Быйылгы хабылык күнүн (сэтинньи 11 күнэ) улуус дьаһалтатын үлэһиттэрэ күрэстэһэн көрүстүлэр. Бибилэтиэкэҕэ эмиэ күрэс тэрилиннэ. Санатан эттэххэ Саха сиригэр биһиги эрэ хабылык күнүн бэлиэтиибит.
• Идэһэ кэмэ саҕаланан улахан дьаарбаҥка биһиэхэ эмиэ тэриллибитэ.
• Туртас элбээбит дуу?! диэх айылаах сунтаардар үс туртаһы быыһаатыбыт.
• Сунтаар лиссиэйэ ыччаттарга аны беспилотнай көтөр аппарааттары үөрэтэр буолла.
• Сибиэрэп киинэ Олоҥхо туруорууга үлэ ыытар. Куораттан кытта кэлэн айар үлэ барар.
• Саҥа оптуобустар маршрутунан тиһигин быспакка сылдьаллара бэртээхэй диэн олохтоох дьон санааларын үллэстэллэр. Сотору анал карта кытта олохтонуоҕа.
• "Үлэ киһитэ" Станислав Семенов аны бэйэ бурдугунан мааннай хааһы оҥорор буолла.

ЭҺИИЛ КЫЫЛ УОЛУН 125 СЫЛА. ОНУОХА ХАС БИИРДИИ СУНТААР ОЛОХТООҔО БУ ҮТҮӨ ТҮГЭНИ ӨРӨ КӨТӨҔҮЛЛЭН, ҮБҮЛҮӨЙДЭЭХ БАРЫ ТЭРЭЭҺИНИГЭР КЫТТЫҺАН ААР ТАЙҔА ЫРЫАҺЫТЫН АЙХАЛЛЫАХХА!

Тускулаана ГОРОХОВА-КОБЕЛЬЯНОВА, сэтинньи 17 күнэ, 2024 сыл.

Бүгүн, сэтинньи 16 күнүгэр, Нуучча географическай уопсастыба көҕүлээһининэн Норуоттар икки ардыларынааҕы акция - Географическай диктант онус төгүлүн бүтүн дойду үрдүнэн ыытылынна. Бу улахан акцияҕа кыттыһан Элгээйи нэһилиэгэр Уйбаан Нуолур аатынан модельнай бибилэтиэкэҕэ уонна Элгээйи орто оскуолатыгар икки былаһаакка үлэлээтэ. Акция кыттыылаахтара Арассыыйаҕа географиятыгар сыһыаннаах 40 араас ыйытыктарга болдьоммут кэмҥэ хоруйдаатылар. География диктанын сөптөөх эппиэттэрин акция кыттыылаахтара ахсынньы 12 күнүттэн Нуучча географическай уопсастыбатын сайтыттан көрүөхтэрин сөп. Бүгүҥҥү акцияҕа кыттыбыт дьоммутугар махталбытын тиэрдэбит, өрүү бу курдук билиигэ-көрүүгэ тардыһа туруҥ диэн истиҥ баҕа санаабытын тиэрдэбит!

Николай Заболоцкай-Чысхаан «Мааппа» кэпсээнигэр аналлаах викторина КЫАЙЫЫЛААХТАРА кимнээх буоллулар?
Уйбаан Нуолур аатынан модельнай бибилэтиэкэ бу күннэргэ ааҕааччыларга ыыппыт түргэн викторина күрэһигэр бастакынан сөптөөх хоруйу ыыппыт үс ааҕааччыбытын Кыайыыларынан эҕэрдэлээн туран,сэтинньи 10 күнүгэр, Липа Cinema киинэсаалыгар режиссер Алексей Романов "Мааппа" айымньытыгар олоҕуран уһуллубут "Хаар куйаар номохторо" киинэҕэ босхо сылдьар билиэти уонна Махтал суругу туттарабыт.
Кыайыылаахтар:
Павлова Людмила Николаевна,Прокопьева Светлана Николаевна,Иванова Анна Серафимовна
Кыайыылаахтарга "Оһуор" Култуура киинэ саҥа киинэҕэ билиэттэри спонсордаата, онон улахан Махталбытын тиэрдэбит!

Сөптөөх хоруйдар:
1.Мааппа туһунан үһүйээни ким кэпсээбитэй?
🔺Хоту сиргэ ардахха баттатан арыыга олорор дьоннортон саҥарбыт-иҥэрбит көхтөөх аргыс киһи
2.Айымньы сүрүн геройдарын ааттара кимнээҕий?
🔺Ылдьаа,Мааппа
3.Уол ханна баран иһэн мунарый?
🔺Тойоно Бөдьөкө кинээс ыалдьыбын ыарыылыы, көрө-харайа баран иһэн хас да күннээх тибиигэ түбэһэн мунар.
4. Кыыс тоҕо инник дьылҕаламмытый?
🔺Мааппа дьонун чугас уруулара олус ымсыы,

"Ийэ - бу эйиэхэ олоҕу бэлэхтээбит аанньал, сиргэ түспүт таҥара.
Ийэ - диэн күндү киһи, ийэ диэн күн киһи!"

Бүгүн, сэтинньи ый 8 күнүгэр Уйбаан Нуолур аатынан Элгээйи модельнай бибилэтиэкэ📚 уонна «Оһуор» Култуура киинэ⚜️ Арассыыйаҕа, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ күнүн ыйынньыгын чэрчитинэн «Күн Ийэҕэ махтал!» диэн оҕолорго хоһоон ааҕыытын күрэһин тэрийэн ыытта.
Бу күрэскэ уһуйаан уонна оскуола алын сүһүөҕүн оҕолоро ийэ туһунан хомоҕой хоһооннору дорҕоонноохтук аахтылар. Хоһоон ааҕыытын күрэһэр «Елочка» уһуйаан, П.Х.Староватов аатынан Элгээйи орто оскуолатын 2, 3 кылаастара уонна куйаар ситимин нөҥүө кэтэхтэн Дьаархан нэһилиэгин уһуйаанын оҕолоро көхтөөх кыттыыны ыллылар.
Күрэс икки көрүҥүнэн ыытылынна: биирдиилээн уонна бөлөҕүнэн толорууга. Дьүүллүүр сүбэ хоһоон ааҕааччылар толорор айымньыларын төһө билэллэрин, толорууларын, ис хоһоонун тиэрдэллэрин, сценаҕа туттууларын-хаптыыларын сыаналаан маннык түмүгү таһаарда.
Уһуйаан оҕолоругар бөлөҕүнэн толорууга:
🥇1 миэстэ - Микаэла Игнатьева, Саша Константинова «Барыбыт ийэлээхпит». Салайааччылар Алексеева Н. Р., Ефимова А. Н.
🥈2 миэстэ - Сафонов Роман, Чахов Ваня «Мамина улыбка» Салайааччылар Яковлева К. Е., Егорова О. М.
🥉3 миэстэ - Соня Иванова, Дамир Поротов, Саян Тимофеев «Ийэм кэлиэн иннинэ». Салайааччылар Алексеева Н. Р., Ефимова А. Н.
Алын сүһүөх кылаас оҕолоругар бөлөҕүнэн толоруу:
🥇1 миэстэ - 2 кылаас бөлөҕө: Сафонов Эрсан, Федорова Элла, Ефимова Элеонора, Гурьев Даниил, Максимов Арылхан «Ийэ барахсан», «Ийэлээхпит», «Ийэм кэлиэн иннинэ». Салайааччы Миронова Т. С.
Биирдиилээн толорууга:
🥇1 миэстэ - Амелия Попова, Иннокентий Артамонов «Ийэ». Салайааччы Иванова Л. В.
🥈2 миэстэ - Семенов Лев «Биһиги маамабыт» Салайааччылар Павлова Е. В., Охлопкова У. А.
🥉3 миэстэ - Абдалова Дарина «Ийэ харысхала». Салайааччылар Павлова Е. В., Охлопкова У. А.
Ону таһынан, анал ааттар туттарылыннылар:
«Кыайыыга дьулуурдарын иһин» - Афанасьева Дарина, Семенова Нарыйаана «Ийэ буола оонньуубун». Салайааччылар Яковлева К. Е., Егорова О. М.
«Кыайыыга дьулуурун иһин» - Егоров Степан «Ийэ диэн күндү киһи». Салайааччылар Павлова Е. В., Охлопкова У. А.
«Дьүүллүүр сүбэ биһирэбилэ» - Сафонов Эрсан, 2 кылаас үөрэнээччитигэр.
Бары кыайыылаахтар Добун суруктарынан📃, бириистэринэн🎁 биһирэннилэр. Салайааччыларга туоһу суруктар📝 туттарылыннылар.
Түгэнинэн туһанан тэрийэр сүбэ аатыттан бары иитээччилэргэ, учууталларга, төрөппүттэргэ ааҕыыны көҕүлээн, оҕо сайдарыгар кыаҕы биэрэн маннык күрэхтэргэ кытыннаралларыгар барҕа махталбытын биллэрэбит!

"Алаас» ансаамбыл 30 сылын өрөгөйдөөх күнэ"
Ырыа аргыстаах, амарах дууһалаах "Алаас" сцена бэтэрээннэрин ансаамбыла тэриллибитэ 30 сыллаах үбүлүөйдээх күнэ бүгүн, сэтинньи сэттистиир күүрээннээх күнүгэр, "Оһуор" Култуура Киинигэр үрдүк тэрээһиннээхтик ыытылынна. Суруйааччы И.Г.Иванов-Уйбаан Нуолур "Алаас" диэн алгыстаах аатынан сүрэхтээбит нэһилиэкпит биир киэн туттар ансаамбыла алаас ырыатын-тойугун бар дьоҥҥо бэлэхтээн күн бүгүҥҥэ диэри ыллыы-туойа сылдьар холобур буолар аҕам саастаах дьоммут. Бу күн ансаамбыл кыттыылаахтара Уйбаан Нуолур ытык аатыгар сүгүрүйэн суруйааччы бюһугар өрүү күөх гирлянда уурдулар. Алаастары бүгүҥҥү өрөгөйдөөх күннэринэн ыраахтан-чугастан махталлаах көрөөччүлэрэ, оҕолоро-уруулара,чугас дьонноро, доҕотторо, биир үөлээннээхтэрэ, үлэлээбит тэрилтэлэрин кэллэктииптэрэ кэлэн дириҥ ытыктабылларын, сүгүрүйүүлэрин биллэрэн истиҥ махтал тылларын анаатылар, видеоэҕэрдэлэри ыытан сүргэлэрин көтөхтүлэр, үөрүүлэрин үксэттилэр. "Эйээр» ырыа, «Дьүһүйүү" фольклор ансаамбыллара ырыанан эҕэрдэҕэ кыттыстылар. Нэһилиэк баһылыга Павел Григорьев бу дьоһун күнүнэн эҕэрдэ тыллары кытта "Алаас " ансаамбыл кыттыылаахтарыгар барыларыгар нэһилиэк култуурнай олоҕор,социальнай -экэнэмиичэскэй сайдыытыгар тус кылааттарын , кыттыыларын иһин дьаһалта аатыттан Махтал суруктары уонна 30 сылы быһа өрөспүүбүлүкэ, улуус, нэһилиэк араас тэрээһиннэригэр, күрэстэригэр кыттыыларын хаартыскаҕа хатаммыт түгэннэрин альбом оҥортоон бэлэх уунна,ону тэҥэ үбүлүөйдээх дьоҥҥо улуус, нэһилиэк Грамоталарын үөрүүлээх быһыыга туттартаата. Бу күн "Алаас" ансаамбыл быһыытынан үүнэригэр-сайдарыгар төһүү күүс буолбут, билигин биһиги кэккэбитигэр суох дьоннорун мөссүөннэрин ахтан аастылар. "Оһуор"КК дириэктэрэ, ЭТВ олохтоох телевидение төрүттээччитэ Владимир Семенов "Алаастар " Кыайыы 50 сылыгар уһуллубут кэнсиэртэриттэн экраҥҥа көрдөрөн урукку кэми санаан-ахтан ыллылар. Ырыа куттаах Алаастар бүгүҥҥү үбүлүөйдээх күннэригэр хас да ырыаларын бэлэх уунан көрөөччүлэр уҕараабат ытыс тыастарын бэлэх туттулар. Үбүлүөйдээх күнүнэн үрдүк сценаҕа улахан бырааһынньыктааҕы торт киллэрэн үөрүүлээх чааһы түмүктээтилэр, салгыы итии чэйдээх, баай астаах остуол тула олорон уруккуну-хойуккуну санаһан,сэһэн-сэппэн, оонньуу-көр буолан умнуллубат дьоро күнү атаардылар.

Күндү Элгээйи олохтоохторо!
Бука барыгытын бүгүҥҥү СомоҕолоҺуу күнүнэн э5эрдэлиибин!
Бу бырааҺынньык быйыл 20-с төгүлүн бэлиэтэнэр,ис хоҺооно модун Россия норуоттара бииргэ сомо5олоҺон төрөөбүт-үөскээбит,олорор дойдубут туҺугар биир санаанан үлэлии-хамсыы,оҕолорбутун иитэн,төрүттэрбитин ытыктаан этэҥҥэ олорорбут туҺугар диэн.
Билиҥҥи кэмҥэ бары бииргэ тутуспутунан этэҥҥэ олоруохха,доруобай,дьоллоох буолуҥ,ытыктыыр дьонум-сэргэм!
Элгээйи нэһилигин баһылыга Павел Григорьев.