Agar men hayotda qandaydir muhin kashfiyot qilgan bo'lsam, asosan sabrim va e'tiborim tufayli qilganman, boshqa qandaydir iste'dodim tufayli emas.

Ilmning avvali chiroyli eshitish, so‘ngra tushunish, undan so‘ng amal qilish va oxirgisi tarqatishdir.

Imom G'azzoliy.

Ko'pchilik insonlar kelgan omadga rad javobini berib yuborishadi, chunki uning ko'rinishi mehnat degan narsani eslatadi.

Tomas Edison

Agar kishi tijorat bilan mashg'ul bo'lsa, bu dunyoda farovon yashaydi, agar ibodat bilan shug'ullansa, u dunyoda oxirati obod bo'ladi. Agar ilm bilan shug'ullansa, u ikki dunyo saodatga erishadi.

Abdurauf Fitrat

Ilm sizni maqsadga olib boradi, amal esa ilmni mukammal qiladi.

Imom al-Gʻazzoliy

Ilmga rag'bat mana shunday bo'ladi.*Qadimda, Iroqda kimki biron ilmiy kitobni arab tiliga o'girishga qodir bo'lsa, unga o'sha kitobning vaznicha oltin bilan qalam haqi to'langan. Bundan maqsad, kitoblar oltindan afzal ekanini bildirish bo'lgan.

Bu holat yettinchi asrdan boshlab o'ninchi asrgacha davom etgan. O'sha vaqtda arab va musulmonlar kitob o'qish bo'yicha eng oliy o'rinda, savodsizlik darajasi bo'yicha eng pastda bo'lishgan.*

Muvaffaqiyatli olim bo‘lish sabr-toqat, izlanish, ijodkorlik va doimiy o'rganishni talab etadi.

1. Qiziquvchanlik va izlanish ruhi
Doimiy savol berish: Eng katta yutuqlar yangi savollar va muammolarni hal qilishdan kelib chiqadi. Muvaffaqiyatli olimlar o‘zlarining sohalariga qiziqib, har doim yangi bilimlarni izlaydi.

Yangi sohalarni o‘rganish: Faqat o'z sohangiz bilan cheklanib qolmasdan, fanlararo yondashuvni qo'llash ko'pincha kutilmagan kashfiyotlarga olib keladi.

2. Maqsadga erishishda qat'iyat
Sabr va qat’iyat: Tadqiqotlar ko'pincha uzoq vaqt talab qiladi va muvaffaqiyatsizliklar muqarrar. Eng muvaffaqiyatli olimlar bu qiyinchiliklarni yengib o‘tishga tayyor bo‘lishadi.
Izchillik: Tadqiqotlarda izchillik muhim. Maqsadga erishish uchun har kuni oz bo‘lsa ham bir qadam tashlash zarur.

3. Ijodkorlik va moslashuvchanlik
Ijodiy yondashuv: Muvaffaqiyatli olimlar standart usullar bilan cheklanib qolmay, muammolarga yangicha qarashga qodir. Ular muammolarni hal qilish uchun kreativ yechimlar topadi.

Moslashuvchanlik: Tez o‘zgarayotgan zamon bilan hamqadam bo‘lish va yangi yondashuvlarni qo‘llash imkoniyatlarini qidirish muhim. Texnologiyalar va usullar doimo rivojlanib boradi, shuning uchun yangiliklarni qabul qilish kerak.

4. Hamkorlik va tarmoq
Hamkorlik qilish: Yagona kishi hamma narsani o‘rgana olmaydi. Muvaffaqiyatli olimlar doimo boshqa mutaxassislar bilan hamkorlik qilishadi, bu esa bilim va tajriba almashish imkoniyatini beradi.

Tarmoq va ilmiy aloqalar: Tarmoq yaratish — ilmiy hamjamiyatda tanilishning va yangi imkoniyatlarni topishning kaliti. Konferentsiyalarda ishtirok etish, nufuzli ilmiy jurnallarda maqolalar chop etish va boshqa olimlar bilan aloqada bo‘lish muhimdir.

5. O''zini rivojlantirish
Hayot davomida o'rganish: Olimlar doimo o'z bilimlarini yangilab turishlari kerak. Yangi kitoblar o‘qish, ilmiy maqolalar va tadqiqot natijalarini o‘rganish doimiy jarayon bo'lishi lozim.

Mutaxassislikdan tashqariga chiqish: Faqat bir yo'nalishda emas, balki boshqa fanlarga ham qiziqish bildirgan olimlar ko‘pincha kengroq fikrlash qobiliyatiga ega bo‘lishadi.

6. Tadqiqotlarni yaxshi rejalashtirish va boshqarish
Tizimli yondashuv: Muvaffaqiyatli olimlar o‘z tadqiqotlarini puxta rejalashtirishadi va maqsadlarini aniq belgilab oladilar. Har bir bosqichda nimaga erishishni bilish tadqiqot jarayonini samarali qiladi.

Vaqtni boshqarish: Olimlar o‘z vaqtlarini samarali boshqarib, turli loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshiradilar. Tadqiqotlar, o‘qitish, yozish va boshqa vazifalarni to‘g‘ri taqsimlash zarur.

7. Muvaffaqiyatsizlikdan qo'rqmaslik
Xatolarni qabul qilish: Xatolar va muvaffaqiyatsizliklar ilmiy jarayonning bir qismi. Har bir muvaffaqiyatsizlik yangi narsalarni o‘rganish imkoniyati sifatida ko‘rilishi kerak.

O'rganish: Muvaffaqiyatsizliklar ustida tahlil olib borish va xatolarni aniqlash orqali oldinga harakat qilish muvaffaqiyat kalitidir.

8. Yozish va tadqiqotlarni taqdim qilish qobiliyati
Ochiq va tushunarli yozish: Ilmiy tadqiqot natijalarini ochiq va tushunarli ifodalash juda muhim. Olimlar o‘z natijalarini ilmiy jurnallarda chop etishlari kerak, va bu natijalarni boshqa olimlar to‘g‘ri tushunishi lozim.

Jamoatchilik bilan bog‘lanish: Muvaffaqiyatli olimlar o‘z ishlari va tadqiqot natijalarini keng jamoatchilikka taqdim etishni bilishlari kerak.

9. Tavakkal qilish
Katta qadamlar qo‘yish: Olimlar ba'zan tavakkal qilishlari va o‘rganilmagan yo‘nalishlarga kirishlari kerak. Katta kashfiyotlar ko‘pincha mavjud paradigmalardan chetga chiqib, yangi yo‘llarni qidirish orqali topiladi.

10. Etik va axloqiy me'yorlarga rioya qilish
Etik tadqiqot: Muvaffaqiyatli olimlar o‘z ishlarida halollik va adolatli bo‘lishga intiladilar. Ular etik qoidalarga rioya qilish va boshqalarning mehnatini hurmat qilishadi.

Tadqiqotlarning ijtimoiy ta'siri: Tadqiqot natijalarining jamiyatga qanday ta’sir ko‘rsatishini anglash va tadqiqotlarni ijtimoiy foyda keltirishga qaratish ham muhimdir.

Qayerda ragʻbatlantirish boʻlsa, umid shu tomonga yoʻl oladi.

Al-Xorazmiy

Ўзбекистон ўқитувчи ва мураббийларига табрик
—
Поздравление учителям и наставникам Узбекистана

Prezident.uz|Facebook|Instagram|YouTube|X