Адметная лексыка Якуба Коласа (ч.3)
Заапекаваць – замучыць апекай
Забаронца – той, хто забараняе нешта
Завала – ляны чалавек, лежабок, гультай
Завілавата – складана, маладаступна для ўспрыняцьця
Закарвашкі – закуткі, цёмныя куткі, шчыліны
У закарвашках дзедавай душы
Замеж – замест
Запынак – перашкода
Заручка – рэкамендацыя / падтрымка
Заўсягды – заўсёды
Збанкрутаваць – пацярпець крах у ідэйных або маральных адносінах / абанкруціцца
Зборня – памяшканьне, дзе праводзяцца зборы грамады
Згораць – зрабіць нешта зь вялікімі цяжкасьцямі, намаганьнямі
Здольна – умела, па-майстэрску / весела, гарэзьліва, гучна
Зенкі – вочы
Зірк – погляд, позірк
Злучна – зьлітна, разам / сугучна, складна, улад
Злыбедзь – бяда, ліха
Змала – крыху, трохі
Зьмеркавацца – дамовіцца
Зорыць – глядзець, углядацца, сачыць / лавіць зручны момант
Зузумкаць – утвараць аднастайныя сьвісьцячыя гукі (пра вусякоў)
Зюкаць – спакойна, ціха размаўляць
Імпат – гарачы парыў, імпэт
Інак – іначай
Інакі – іншы, які адрозьніваецца ад ранейшага
Кадубок – шкатулка
Казалуп – (лаянк.) шкурадзёр
Казанка – выслоўе
Каламеса – сьмецьце, бруд / нешта неўпарадкаванае, неарганізаванае
Каляровасьць – разнастайнасьць
Кандыбы – хадулі
Кантры – рэжучы бок, край ляза, вастрыё
Канчук – канец
Капач – пра марудлівага, лянівага чалавека
Катусянё – кяцянё
Каўцюг – гаўняк, кал
Кацьмак – неахайны, неакуратны чалавек / цёмны, адсталы чалавек, гультай
Кашэль – кашалёк
Квет – краска, кветка
Квіт, квіта – канец, баста, усё
Клады – могілкі
Клапаток – памянш.-ласк. да клопат
Крочкі – малыя крокі
Кручок – маленькая бутэлька гарэлкі 250 г
Крылан, крыланка – самалёт
Кугакаць – плакаць (пра грудное дзіця)
Куксіць – біць
Культар – пра таго, каму залішне пакланяліся, каго абагаўлялі
Кумкаць – квакаць
Кучматы – пышны, густы

Гуляем у карты 🃏
Фарба – масть
Звонка, звонкі – бубна
Ві́на, ві́ны – пики
Жолудзь, жолудзі, жалудкі – трефа, крести
Чырва, чырвы, чэрвень – чирва
Сьвяці́ць – быть козырем
Цяпер сьве́ціць віна
Вочка – значок масти на карте (у двойкі два вочкі); очко в карточной игре
Крэвіць – не фартит, не идёт карта
Бурда́, кіла́ – поражение в карточной игре
Мне далі бурду/кілу
Кеп – проигрыш в дурака; тот, кто проиграл в дурака
Тры кепы яму даў
Ке́пікі, дурань – дурак (игра)
Абсупоніць, абхвастаць, абдуць = абгуляць
Праґерцаць, праятырыць (грошы) = прагуляць
Тальля, талія = калода
Кашуля, плечы – рубашка карты
Хлюст – четыре карты одной масти
Картава́ць – тусовать
Задава́ць, класьці, кі́даць – ходить
Падседжваць, падсядаць – притаиваться с хорошими картами, “топить” кого-то в игре
Зьесьці = пабіць (карту)
Сёмка зьела шостку
Арышт = досыць, больш ня трэба (раздаваць)
Шамбе́рная гульня = несумленная гульня
Шамбе́рныя карты – кропленные карты
Махляваць, фальшаваць, шахраваць, шамбе́рыць – мухлявать
Варажыць на картах – гадать
Касты́рнік – игроман
Калты́га, калтыжнік – шулер
Шостка – шестёрка
Сёмка – семёрка
Восемка – восьмёрка
Ніжнік – валет
Вышнік, кра́ля, кралька – дама
Кароль – король
Ас, па́нфіль = туз
Жартаўнік, бла́зан = джокер

Адметная лексыка Якуба Коласа (ч.2)

Гавэнда – гутарка, размова
Гадзіць – мірыць каго-небудзь з кім-небудзь
Гак – усё скончана, канец
Галасавацца – балатавацца
Галда – 1) крык, шум; цесната, таўкатня. 2) гурт шумлівых людзей
Галт – зацяжка, глыток
Тытун быў хвацкі, адмысловы,
I не адзін курэц здаровы,
Хваціўшы дыму галт знячэўку
Як бы спірытусу кватэрку,
I чхаў, i пырхаў з паўгадзіны...
Гідасны – абрыдлівы, гідкі
Голька – малая галінка
Грузка – зь вялікай сілай, напорыста
Гушкі – гайданьне, гушканьне
Недабрыцца – Нездаровіцца
Дарэшціць – канчаткова, поўнасьцю зьнішчыць
Дзюра – дзірка / пра глухое месца, населены пункт
Долу – уніз, наніз
Досьвіт – час перад сьвітаньнем
Драбы – косьці
Друза – чалавек, нікому не патрэбны, лішні
Дрынды – (зьневаж.) адзеньне, убор
Дубальтовы – двайны
Дужэц – чалавек фізычна моцны, дужы
Дэбаць – нязграбна ісьці
Жавалы – (іран.) зубы
Жадны – ніякі
Жарота – гарачыня, сьпёка
Жуд – жудасьць / тое, што выклікае страх, жах
Жывіца – тое, што дае сілы, бадзёрасьці (звычайна пра ваду)