🗣 Ilk ilk ilk ❕*❕*❕ 📣

📖 "Qutadg'u bilig" Ⓜ️ Yusuf Xos Hojib - Turkiy tildagi ilk doston
📖 "Padarkush" Ⓜ️ Behbudiy - O'zbek adabiyotidagi Ilk trageyida
📖 "Chinor" romani Ⓜ️ Asqad Muxtor - Oʻzbek nasrida shafqatsiz realizmni yoritgan ilk asar
📖 "Qissasi Rabgʻuziy" Ⓜ️Nosiriddin Rabgʻuziy - Turkiy tilda paygʻambarlar tarixi ni yoritgan ilk etnografik asar
📖 "Boburnoma" Ⓜ️ Zahiriddin Muhammad Bobur - Turkiy adabiyotdagi Ilk memuar asar
📖 "Yevgeniy Onegin" Ⓜ️ Pushkin - Rus adabiyotidagi Ilk she'riy roman .
📖 "Ziyod va Adiba" Ⓜ️ Mirmuhsin- O'zbek adabiyotidagi Ilk she'riy roman .
📖 Majolis un-nafois Ⓜ️ Navoiy - Turkiy tildagi ilk tazkira .**

Ravishlarning sintaktik usulda yasalishi:
1. Hech, har, hamma + vaqt, kuni, zamon, yoq, yer, mahal = Har yer, har vaqt, hech zamon, hamma vaqt. (Har soʻzi bilan yasaladigan olmoshdan farqi: Har soʻzidan soʻng soʻroq soʻzlar kelsa, demak u olmosh. M: Har+kim, qaysi, qanday)
2. U, bu, oʻsha + yer, yoq = U yer, bu yer, oʻsha yoq, oʻsha yer
3. Ravishlarni juftlash orqali : Asta-sekin, moʻl-koʻl, nari-beri, erta-kech, kecha-kunduz, erta-indin…
4. Ravishlarni takrorlash orqali : Tez-tez, endi-endi, sekin-sekin, oz-oz
!!!! Takrorlash va juftash orqali ravishlar hosil qilinganda ham, ular YASAMA hisoblanadi.
❗️** Eslatma: Nari va beri ravishlari juftlashganda ikki xil maʼno hosil qiladi.
Divanni nari-beri surib oʻynadik—oʻrin ravishi (yasama emas)
Ishni nari-beri bajardik(qoʻl uchida maʼnosida)— holat ravishi (yasama)
Izoh: Nari va beri soʻzlari oʻrin ravishlari boʻlgani uchun ular juftlashganda ham oʻrin maʼnosini bersa yangi soʻz yasalmagan boʻladi. Demak, nari-beri ravishi faqat holat (qoʻl uchida) maʼnosida yasama hisoblanadi

YODDA TUTING!!!

1. Ravishlar gap tarkibida fe’l kesimga bogʻlanib hol vazifasini bajaradi: U tez gapirdi. Ba’zi hollarda otga bogʻlanib, sifatlovchi-aniqlovchi vazifasini bajaradi : Yoʻlda koʻp odamlarni uchratdim.
2. Daraja-miqdor ravishlari otlashishi mumkin : Koʻpi ketib, ozi qoldi; Kamini Xudo toʻldirsin; Koʻpning duosi…
3. Nari-beri soʻzi ham oʻrin ravishishini, ham holat ravishini ifodalashi mumkin: Partalarni nari-beri surdik (Oʻrin); Uyga kelgach, choy quyib, nari-beri ovqatlandik (Holat).
4. Old, ust, orqa kabi soʻzlar ham otni, ham ravishni, ba’zan koʻmakchini shakllantirishi mumkin : Usting nega kir? (Ot); Tom ustida quritilgan mevalar bor edi (Ravish); Gap televizor ustida ketardi (Koʻmakchi). Farqi: "Ustida" soʻzi koʻmakchi boʻlganda haqida soʻzi bilan almashtirsa boʻladi.
5. Yaqinda, uzoq soʻzlari ham payt ravishini, ham oʻrin ravishini ifodalashi mumkin: Yaqinda keldi (Payt); Uyim yaqinda joylashgan (Oʻrin); U uzoq oʻyladi (Payt); Uzoqdan kimdir kelayotir (Oʻrin).
6. Tez, sekin, koʻp, oz, kam, uzoq, yaqin kabi ravishlar darajalanish xususiyatiga ega : Sal koʻp, xiyol oz, uzoqroq.
7. Ravish yasovchi –cha qoʻshimchasi otlardagi erkalash-kichraytirish shakli bilan omonimlik hosil qiladi : Yosh yigitcha (Ot); Yigitcha ishladi (Ravish). –cha qoʻshimchasini tushirib qoldirib, bu qoʻshimchani olgan soʻz oldidan kichkina soʻzini qoyish mumkin boʻlsa, bu qoʻshimcha otning kichraytirish-erkalash shaklini hosil qiluvchi qoʻshimcha hisoblanadi: Quticha-kichkina quti; uycha-kichkina uy, bogʻcha-kichkina bogʻ, kitobcha-kichkina kitob
   -cha qoʻshimchasi oʻrniga –dek, -day qoʻshimchalari va singari koʼmakchilarini qoʻllash mumkin boʻlsa, u ravish yasovchi morfema sanaladi: Yigitcha-yigit kabi, erkakcha-erkak singari, eskicha-eskidek, yangicha-yangi singari
8. Ravish yasovchi qoʻshimchalar urgʻu olmaydi.
9. Otni takrorlash orqali ravish yasash mumkin: Chelak-chelak yomgʻir yogʻdi (Miqdor-daraja ravishi).**https://t.me/onatili_repititor33

Telegram

𝕆𝕟𝕒 𝕥𝕚𝕝𝕚 𝕧𝕒 𝕒𝕕𝕒𝕓𝕚𝕪𝕠𝕥

Ona tili va adabiyot fanidan: ***💥*** ASOSIY BLOK; ***💥***MAJBURIY BLOK testlariga tayyorgarlik; ***💥***Test tahlillari; ***💥***Onlayn ochiq darslar; ***💥***Adabiyot mukammal testlar; ***💥*** Insho va esse namunalari; ***💥***MS imtihonlariga tayyorgarlik In shaa Alloh GRANT sari birga***💯******⚡******⚡***

Agar davom etmoqchi boʻlganlar (DTM uchun) boʻlsa, izohda qoldiring.
Endi sizda savol tugʻiladi. Marjonaxon tayyor boʻlib turgan narsa nima?
Har kuni 30 talik test ishlaymiz, kerak boʻlsa grammatik mavzular oʻtamiz, adabiyotlarni oʻqiymiz, kanalda ovozli tahlil qilamiz.
P.s Hammasi shu kanalda tizimli ravishda boʻladi.

Bir xalq anchadan buyon yomg’ir yog’magani uchun dashtlikka yomg’ir so’ragani chiqib ketisharkan, bir bola soyabon ko’tarib olibdi. ⁃Iya, nega soyabon ko’tarib olding deyishsa , ⁃Hozir duo qilsak, yomg’ir yog’adi-ku?! To’g’rimi? ⁃Soyabon qaytish uchun …

Bir xalq anchadan buyon yomg’ir yog’magani uchun dashtlikka yomg’ir so’ragani chiqib ketisharkan, bir bola soyabon ko’tarib olibdi.
⁃Iya, nega soyabon ko’tarib olding deyishsa ,
⁃Hozir duo qilsak, yomg’ir yog’adi-ku?! To’g’rimi?
⁃Soyabon qaytish uchun - debdi.

Xulosa esa mana bunday:
Azizlarim, bilaman hozir hammangiz yuqoridagi hikoya kabi yomgʻir uchun duo qilishga ketyapsiz. Shu duolar natijasida qaytishizda yomgʻir yogʻishini ichizdan 100% iymoningiz komil boʻlsa, yaʼni qoʻlizda soyabon ☔ boʻlsa, Alloh qoʻllasin davom eting.
Hozir aynan qoʻlizdagi ( qalbizdagi) narsaga qarang, soyabon bormikan. Agar boʻlmasa. Shuncha uzoq masofani boy berib kutishdan ne naf?!

? Ixm, ixm!
Bir muhim gapim bor. Asosan abituriyentlar uchun bu gap.
Avval bitta kichik hikoyani beraman sizga va oxirida hammabop xulosa ham.

Nisbat qo'shimchalarining o'timli-o'timsizlikka ta'siri
▪️ Orttitma nisbat qo'shimchalari o'timsiz fe'lni o'timli fe'lga aylantiradi.
Masalan: Bolasini uxla+t+di.
Mashinani yur+giz+di.
▪️ O'zlik va majhul nisbat qo'shimchalari o'timli fe'lni o'timsiz fe'lga aylantiradi.
Masalan: Qalin kiy+in+di.
Gilam to'qildi.
▪️Demak, fe'llarda o'timli-o'timsizlikni hosil qilishda orttirma nisbat qo'shimchasi o'zlik va majhul nisbat qo'shimchalariga zidlanadi.
▪️ Birgalik nisbat qo'shimchalari o'timli-o'timsizlikka daxl qilmaydi, ta'sir etmaydi.
Masalan: Hikoyani o'qi+di.
Hikoyani o'qi+sh+di.