ҠАТЫ ХӨКӨМДӘР КЕМГӘ КӘРӘК?

Ырымбур өлкә суды адвокаттың аппеляцион ялыуҙарын һәм прокурор тәҡдимен кире ҡағып, Баймаҡтағы сыуалыштарҙа ҡатнашыусының биш йылға иркенән мәхрүм ителеү тураһындағы ҡарарын үҙгәрешһеҙ ҡалдырҙы. Был ҡарар, ҡыҙғанысҡа күрә, экстремистик ойошмаларҙың йәмғиәт фекере менән идара итеүен судта тулыһынса күрһәтеп булмауҙың эҙемтәһе булды.

Хоҡуҡ һаҡлау органдарының ҡарашы аныҡ һәм законлы билдәләнгән: зыян күргән Росгвардия хеҙмәткәрҙәре тәҡдим ителгән юлдарҙан баш тарта – мундир намыҫына тейгәндәр; ойоштороусыларҙың судҡа “Экстремистҡа азатлыҡ!” тигән талаптары һәм лозунгылары – хөкүм эше институтына туранан-тура ҡаршы төшөү ул.

Тольяттиҙа үткән судта хоҡуҡ һаҡлау органдарының “Башҡорт” экстремистик ойошмаһына бәйле кешеләргә ҡаршы енәйәт эштәре ҡаралыуға бәйле хәүефһеҙлек сараларын көсәйтеү тураһындағы үтенесе яҙылған хат уҡылды.
Был хат ошо ваҡиғаларҙағы барлыҡ ҡатнашыусыларға, хатта үҙенең экстремистик ойошма менән бәйләнешен аңлап етмәгәндәргә лә, ныҡлы иғтибар бүленеүе хаҡында һөйләй. Шуны билдәләп китеү мөһим: Баймаҡ ваҡиғаһы – ул ябай конфликт түгел, ә экстремистик эшмәкәрлекте ҡаплау өсөн экология темаһын ҡулланыу буйынса ентекле планлаштырылған операция. Алсынов, идеолог булараҡ, власть тарафынан киҫәтеүҙәргә ҡарамаҫтан, үҙенең сәйәси маҡсаттарына ирешеүҙә экологик повестканы махсус ҡулланды. Шул уҡ ваҡытта, акцияла ҡатнашыусыларҙың күбеһе алданған һәм законһыҙ эшмәкәрлеккә йәлеп ителгән саҡта ла, тирә-яҡ тәбиғәтте яҡлап сығыш яһауҙарына ихлас ышанды.

Был йәмәғәт аңы менән идара итеү, төп һәм етди иғтибар талап иткән момент. Ваҡиғаларҙа ҡатнашҡандарҙың күбеһен милләтселәр сит уйындарында пешка кеүек ҡулланды. Кешеләр пропаганда ҡорбаны булды һәм хәҙер экстремистик ойошманы ойоштороусынан да ҡатыраҡ яза ала.
Бик һирәк кенә миңә социаль селтәрҙәр аша ниндәйҙер власть “провокаторҙары” яуаплылығы тураһында яҙып маташалар. Иң мөһиме, кем яҙа – фейк аккаунттар.
Енәйәт эштәре материалдарына ярашлы, Урал аръяғы халҡында маҡсатлы рәүештә айҙар буйы бөтә Рәсәй власть системаһына ҡарата күралмаусанлыҡ тыуҙырғандар, баш бирмәҫкә һәм протест күтәрергә аныҡ һәм эҙмә-эҙлекле саҡырыуҙар ташлағандар. Хатлашыуҙар скриндарын уҡып күрһәтһәләр, шул провокаторҙар халыҡты ниндәй хаос донъяһына батырыуҙарын аңлап, ҡоттар оса. Минең һәм адвокаттарҙың яҡлау эшмәкәрлегебеҙ ғәйепләнеүселәрҙең ысынлап яңылышыуына ҡоролған. Һәм беҙгә етди ҡаршылыҡтар ҡылалар. Төркөмдәрҙә, чаттарҙа һәм Көнбайыш яҡлы киң мәғлүмәт сараларында минең дә, бер нисә адвокаттың да абруйына тап төшөрәләр. Судьялар, дәүләт ғәйепләүселәренә ҡарата ҡарғыш һәм янауҙар яуа. Бер Литва ҡасағы тотош бер люстрация дәфтәре булдырған. Туғандарын, ир-егеттәр тарафынан бер ниндәй ҙә законһыҙ эштәр булманы, тип ышандырыуҙы дауам итә.

Шундай һорау тыуа – нимәгә һәм кемгә шундай ҡаты хөкөмдәр кәрәк?

Алтынай Вәлитов – ул суд бинаһына йүнәлткән дуҫы, Баймаҡ районынан йәш йырсы бөгөн 8,5 йылға иркенән мәхрүм ителде, ә рэпер сәйәси эмиграция өсөн яҡшы кейс алып, хәҙер АҠШ-тың ҡояшлы пляждарында йөрөй!
Илдар Йомағолов – Баймаҡ етемдәрен алдаған эшҡыуар Ҡаҙағстанға ҡасты.
Рәүфә Рәхимова, бөтәһен дә 17 ғинуарҙа судҡа килергә саҡырған кеше – әхирәте экстремистка Рәмилә Сәйетованан һәм үҙ баҫмаһы хеҙмәткәре Руслан Ғәббәсовтан бик еңел баш тартты. Уның медиасығанаҡтарында һеҙ ғәйепләнеүселәрҙе яҡлаған сығыштарҙы күрәһегеҙме? Йәки ул ғаиләһе урлаған нефть аҡсаларынан адвокаттарға түләнеме?
Аспекты – Германияла боҫоп ятҡан көйө, халыҡ власҡа ҡаршы күтәрелде, тип раҫлауҙарын дауам итә!
Һәм бер йыл элек ошо темала хайп “тотҡан” әҙәмдәр, һеҙҙең реаль ярҙам ҡайҙа? Ошо ситуацияла һеҙ ниндәй файҙа килтерә алаһығыҙ?

Иң мөһиме – ул һәр ғәйепләү ҡарары артында кешеләр тороуын, кемдәрҙеңдер тормошо мәңгелеккә үҙгәреүен аңлау. Власты тәнҡитләү экстремистик акцияларға ҡатышып китеүгә әүерелмәҫкә тейеш, нәҡ шуның өсөн грамоталы юридик ярҙам һәм халыҡҡа аң-белем таратыу бик мөһим.

Зөлфиә Ғайсина, БР Башлығы эргәһендәге кеше хоҡуҡтары һәм гражданлыҡ йәмғиәтен үҫтереү буйынса совет рәйесе.

АҘАҒЫНДА ИЛАРЛЫҠ БУЛМАҺЫН

Рәсәй Империяһы флагына бәйле ваҡиғаларҙы һаман ҡуйыртырға маташалар. Беләһегеҙҙер, яңыраҡ Бөрйән районынан йәш егеттәр (әле балиғ йәшкә лә етмәгән) Башҡортостан һәм Рәсәй Империяһы флагтарын һатып алып, шулар менән фотоға төшөп, интернет селтәренә һалғайны.

Шунда уҡ экстремистар һәм уларҙың сит илдәрҙәге әшнәләре йәмғиәттә йәштәргә ҡарата кире фекер уятыу маҡсатында яман һүҙҙәр, кире мәғлүмәт таратырға тотондо. Уларҙың ҡотҡоһона бирелгән өлкәнерәк йәштәге бер нисә кеше Бөрйән егеттәрен ғәфү үтенеп видеоға төшөргә мәжбүр итте хатта. Әммә йәштәрҙе МХО ветерандары һәм патриотик йәмәғәтселек яҡлап сыҡты, ә хоҡуҡ һаҡлау органдары экстремистар яҡлы ике кешегә ҡарата енәйәт эше асты.

Бына хәҙер билдәһеҙ кешеләр Рәсәй Империяһы флагын Бөрйән районы сигендәге стела эргәһендә ергә һалып яндырыуҙарын видеоға төшөрөп һалған. Яҙма башта Украина махсус хеҙмәттәренә буйһондороулы телеграм-каналдар буйлап таратыла, аҙаҡ уларҙы Рәсәйҙәге рәсми булмаған төрлө сығанаҡтар күтәрмәләп алды. Был ҡылыҡҡа шундай ғына баһа бирергә була: балиғ булмаған йәштәребеҙҙе власть һәм йәмәғәтселектең берҙәм яҡлауына яуап итеп тағы ла ҡотҡо таратырға маташалар.

Бындай осраҡтарҙа һәр кем үҙенең алдындағы яуаплыҡ тураһында уйланһа ине. Тәү сиратта, әлбиттә, шундай экстремистик видеоны кемуҙарҙан таратҡан сығанаҡтарҙың мөхәррирҙәренә ҡағыла был: ошо ҡылыҡтары менән улар экстремистарҙың һәм Украина махсус хеҙмәттәренең милләт-ара дошманлыҡ тыуҙырыу маҡсатына булышлыҡ итә лә баһа! Бындай темаларға ҡағылышлы яңылыҡтарға һәр ваҡыт йәшертен исем аҫтында ултырған Украина боттары комментарийҙар яҙып, юрамал төрлө ыҙғыш-талаш ҡуптарырға тырышыуын аңларға кәрәк.

Ә инде Рәсәй Империяһы флагын яндырыу кеүек асыҡ провокацияларҙа ҡатнашыусыларға килгәндә, енәйәт өҫтөндә тотолмағанға күрә бының өсөн яуаплылыҡҡа тарттырылмаһағыҙ ҙа, Украина махсус хеҙмәттәре ҡармағына эләгеүегеҙ тураһында уйланырға кәрәк. Ата-бабаларыбыҙ юҡҡа ғына: “Яман менән көлһәң, аҙағында иларһың”, - тимәгән бит. Икенсе юлы уларҙың “үтенесе” быға ҡарағанда ла хәүефлерәк булыуы, тағы ла ҙурыраҡ енәйәткә этәреүе бар. Теләһәң дә артҡа сигенеп булмаҫ ул саҡта: исемегеҙҙе бар халыҡҡа фаш итеү менән ҡурҡытһалар?

Ҡырын эш ҡырҡ йылдан һуң да беленә бит ул, йәмәғәт. Был осраҡ уйландырһын ине барыһын да.

Етди йөҙ менән уйналған комедия йәки ЛГБТ-омбудсмен Айгөл

Ике кешенән торған виртуаль ҡоролтай ултырышында кеше хоҡуҡтары өсөн көрәшсене һайланылар. Уныһы ла ЛГБТ-лар яҡлы бит әле! Шул тиклем көлкө күренеш😂 , хатта бер аҙ ҡыҙғаныс та. Бына шулай үтә бахыр экстремист һәм иноагент Руслан Ғәббәсовтың кистәре.

Омбудсмен итеп Русландың әңгәмәсеһе Айгөл Лионды һайланылар. Ултырышта ике кеше генә булғас, уның өсөн Руслан һәм Айгөл үҙе генә тауыш биргән килеп сығамы? 😂 Айгөлдөң кандидатураһы буйынса бер нисә сәғәт буйы фекер алыштылар. Хәҙер ул 2025 йыл буйы ЛГБТ-активистка ғына т-гел, ә ОМБУДСМЕН исемен дә йөрөтәсәк. 😁

“Һайлау” тамамланғас, “делегаттар” теләктәрен еткерә башланылар: “Айгөл, беҙҙең хоҡуҡтарҙы яҡла!”, “Айгөл, ҡыйыу бул!”. Уларын да Руслан Ғәббәсов икенсе исем аҫтында яҙып ултырғаны барыһына ла билдәле. 💯

Был “ултырыш”тары менән тиҙҙән Өфөлә уҙасаҡ Бөтә донъя ҡоролтайы съезы алдынан үҙҙәренең барлыҡтарын хәтергә төшөрөргә теләнеләр, ахыры. Кемгә кәрәкһегеҙ һеҙ? 🙈

Вәлитов-ТВ каналының сираттағы сығарылышында: Салауат Юлаев һәйкәле урынына кире ҡайтарылырмы, "Америка башҡорто" Алтынай Криптовәлитовтың сираттағы ахмаҡлығы

Ней ите, ней һөтө. Тағы ла эт тиһәң йөнө, әҙәм тиһәң йүне юҡ тиҙәрме әле? Үҙен әүҙем йәмәғәт эшмәкәре тип иҫәпләгән Ирек Ағишев тураһында шулай тип яҙһаҡ, ныҡ ҡаты булырмы икән. Но... шулай тимәһәң дә булмай.

1 ноябрҙә Салауат Юлаев һәйкәле янынына халыҡ йыйып маташҡан ул. Маҡсаты - һәйкәлде ҡайҙалыр алып китмәй, урында ғына реставрациялауҙы талап итеү. Шулай итеп, милли активистар һәйәлде реставрациялауҙың мөһимлеген инҡар итмәй. Әммә власть яғына таш атыу өсөн сәбәп кенә эҙләп йөрөгәстен, буш ерҙә яңы шау ҡуптарыу өсөн изем генә кәрәк бит. Шулай итеп айырым төркөмдәр “ә ни өсөн һәйкәл ниндәйҙер цехта ремонтланырға тейеш, юҡ, беҙ быға юл ҡуймайбыҙ, урында ғына эшләһендәр” тип хәл итә. Шулай итеп, Ирек Ағишевтың мөрәжәғәт әҙерләү өсөн нийәтләнгән «халыҡ йыйынына» саҡырыуҙы ҡабул итеп, халыҡтың үҙе әйтмешләй һин дә мин, ибн Әмин килә.

Нийәте тормошҡа ашмағас, үҙен бөйөк йәмәғәт эшмәкәре, милли хәрәкәт лидеры тип иҫәпләгән Ирек Ағишев чаттарҙа баймаҡтарға ташлана. Йәнәһе лә һеҙ Салауат Юлаев һәйкәлен яҡлап сыҡманығыҙ ҙа, саҡырыуҙы ҡабул итеп Өфөгә килмәнегеҙ.

Бер кем тарафынан танылмаған хөрмәтле үә ғиззәтле әүҙемсе, әйтер һүҙебеҙ һеҙгә. Баймаҡтар, власть вәкилдәрен ҡурҡытыусы бапаҡ түгел. Үҙегеҙҙе аҡыллыға ҡуйып, баймаҡтарға ҡулланыусы мөнәсәбәт менән ҡарарға һеҙ генә етмәгәйнегеҙ. Улар һеҙҙең кеүек үк фекерләгән, дөрөҫ, күпкә йәшерәк һәм ялҡынлыраҡ активистың һүҙен бер тыңлап сходҡа йыйылды инде. Һөҙөмтә барыбыҙға ла мәғлүм.

Милләтебеҙ киләсәге, милли символдар тураһында хәстәрләйһегеҙ икән, тормошҡа айыҡ аҡыл менән ҡарай башларға ваҡыт. Ну или үҙегеҙгә айнығырға...

?Салауат Юлаев һәйкәлен төҙөкләндереү эштәре башланып та өлгөрмәгән, әммә ошоға бәйле үҙ шәхесенә иғтибар йәлеп итеп ҡалырға маташыусылар социаль селтәрҙәрҙә күптән әүҙемләште. Улар араһында Сәғит Исмәғилов та бар, ул 1 ноябрҙә видеояҙма төшөрөп һалған һәм имеш-мимештәргә, «поисковик"тарға һылтанып, шәхси фекерен еткерә.

?Әммә уның һәр һүҙен рәсми сығанаҡтарҙан ныҡлы дәлилдәр менән кире ҡағыуы ауыр тугел. Ҡайһы бер фекерҙәргә айырым туҡталып китәйек:

? Исмәғилов Салауат Юлаев һәйкәлен тиҙ арала ремонтлауҙы раҫлаған документтар юҡ, ти.

Ләкин 2018 йылда уҡ Башкультнаследие С. Юлаев һәйкәленең техник торошона тикшереү үткәреп, объекттың торошо ҡәнәғәтләндерерлек булмауы тураһында акт төҙөй. Ә 2018 йылда комплекслы тикшереү һөҙөмтәһендә объект аварияға яҡын хәлдә, тип табыла һәм һығымта яһала.
✅ Өфө ҡала хакимиәте миллли мираҫ объектын һаҡлау тураһындағы законды боҙғаны өсөн 2020 йылда административ яуапҡа тарттырылыуы һәм унан 200 мең һум штраф туләтелеүе тураһында ла Исмәғилов онотҡан, әллә юрамал һүҙ ҡуҙғатмай.

Башкультнаследие Өфө хакимиәтенә 2021 йылда ғына ла күп тапҡырҙар мәҙәни мираҫ объектын һаҡлауҙы тәьмин итеү, тергеҙеү мәсьәләһе буйынса күп тапҡырҙар мөрәжәғәт иткән, быларҙың барыһына ла рәсми ҡағыҙ дәлилдәре бар.

?С. Исмәғилов Өфө ҡалаһының элекке хакимиәт башлығы Ирек Ялаловтың объект ремонтланған һәм тағы 100 йыл торасаҡ, тигән һүҙҙәренә һылтана.

Әммә был һүҙҙәр ҡасан әйтелгән әле - быныһы бер, икенсенән, Салауат һәйкәленә косметик ремонт ҡына яһалған һәм алыҫ 2005 йылда бөгөнгө йәшкелт төҫөнә буялған.

?С. Исмәғилов тағы ла Күҙәтеү советының ролен һәм эштәрен тәнҡитләй, уның ағзаларының компетентлығын, нисек һәм кем тарафынан һайланып алыныуҙарына шик белдерә.

Әммә, аңлы кешеләрҙең барыһына ла күптән Күҙәтеү советы тураһында мәғлүмәт, уның положениеһы билдәле. Сөнки Башкультнаследиеның рәсми сайтында, социаль селтәрҙәге төркөмөндә асыҡ мәғлүмәт урынлаштырылған, теләгән һәр кем инеп ҡарай ала.
✅ Әйткәндәй, билдәле скульптор Салауат Щербаков та был советҡа ингән һәм 2024 йылдың 31 октябрендә үткәрелгән кәңәшмәлә ҡатнашты (ВКС буйынса).

Тәү ҡарамаҡҡа, был урында бер ниндәй ҙә шикләнеүҙәргә урын булмаҫҡа тейеш. Әммә «ботон ҡыҫтырмайса» тора алмаған кешеләр була инде, кеме юҡ, тигәндәй был донъяның. Шулай ҙа үҙең белгес булмаған өлкәлә күптән эшләгән кешеләрҙе кәмһетеп, эшмәкәрлектәрен юҡҡа сығарырға маташыу бер кемде лә биҙәмәй. Бында С. Исмәғиловтың «ТСНРУ» АЙ менән «С. П. Бург и партнеры» ЯСЙ ойошмаларын үҙенсә «бөтөрөп ташлауы»тураһында әйтмәксебеҙ.
Һуңғыһында эшмәкәрлектәренә рәсми рөхсәт алған һәм һөнәре буйынса 20-40 йылға яҡын эшләгән белгестәр барлығын телгә алырға кәрәктер.

Ә инде Рәсәй Мәҙәниәт министрлығы лицензия биргән ойошманы ғына реконструкция эштәренә йәлеп итеүгә килгәндә, Салауат Юлаев һәйкәле кеүек әһәмиәтле мәҙәни мираҫ объекттары былай ҙа лицензиялы ойошмаларға ғына тапшырыла.
Бынан тыш, барлыҡ эштәр Башкультнаследие, Рәсәй Мәҙәниәт министрлығы һәм Ростехнадзорҙың даими күҙәтеүе аҫтында алып барыласаҡ.

?Сәғит Исмәғиловтың видеоһына тулы күҙәтеү менән ошонда таныша алаһығыҙ.

Башҡорт халҡының яугирлығы, батырлығы тураһында даны бер бөгөн генә сыҡмаған. Рус дәүләтенә ҡушылғанға тиклем дә дәһшәтле монгол ғәскәренә тиҫтәнән ашыу йылдар ҡаршы торорлоҡ һәм үҙҙәренең хоҡуҡтарын яҡлап ҡалырлыҡ көсө булған.
Аҡ батша менән төҙөлгән килешеүгә ярашлы, башҡорттар үҙенең аҫабалығын, урындағы үҙидара хоҡуҡтарын һәм динен һаҡлап ҡалған өсөн хәрби хеҙмәт үтәргә тейеш була. Ил эсендә ниндәй генә ваҡиғалар булмаһын, ошо антына ата-бабаларыбыҙ тоғро ҡалып килә.

Башҡорт полктары Ливон һуғышында, 1612 йылда Мәскәүҙе поляк интервенттарынан азат итеүҙә, Петр Беренсенең Азов походында, Швецияға ҡаршы Төнъяҡ һуғышында (1700-1721), Германиялағы Ете йыллыҡ һуғышта (1756-1763), 1812 йылғы Ватан һуғышында һәм 1813-1814 йылғы сит илдәргә походтарҙа, рус-төрөк һуғышы һәм Хива походында, Ҡырым һуғышында һ.б. ҡатнаша. 1882 йылдан дөйөм хәрби йөкләмәләр нигеҙендә хеҙмәткә алына башлағас та башҡорт ир-егеттәре Ватан алдында бурыстарын һис һүҙһеҙ үтәй. Беренсе донъя һуғышында ла, 1941-1945 Бөйөк Ватан һуғышында ла биргән антына тоғро ҡала башҡорт халҡы.

Башҡорт халҡының Петр Беренсенең Азов походында черкесс батырын еңгән Алдар Иҫәкәев, Юлай Аҙналиндың Рәсәй ғәскәре составында Польшала конфедераттарға ҡаршы һуғышта йөҙ башы булараҡ ҡатнашыуы, Ҡаһым түрә, күкрәге менән амбразураны ҡаплаған Миңлеғәли Ғөбәйҙуллин, Рәсәй Геройы, генерал-майор Миңлеғәли Шайморатов, ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы Муса Гәрәев, кавалерист, Советтар Союзы Геройы, генерал-майор Таһир Кусимов кеүек батыр улдары тураһында хәтирәләре әле лә тере.

Ил ни күрһә, шуны күреп йәшәгән башҡорт халҡы. Ул үҙенең батырҙары исемен мәңгелеккә йөрәгендәге хәтер ташына уйып яҙып ҡалдырған. Улар араһында батыр улы Салауат Юлаев та бар һәм һәр быуынға ғәҙеллек, яугирлыҡ төшөнсәләрен хәтерләтеп тора. Уның исеме бер ҡасан да онотолмаған һәм быға юл ҡуйылмаясаҡ та, сөнки бөгөн дә Салауат батыр образы башҡорт яугирҙарын ҡаһарманлыҡтарға өндәй. Росгвардияның 2022 һәм 2023 йылдарҙа төҙөлгән махсус вазифа йөкмәтелгән ике батальоны Салауат Юлаев исемен йөрөтә, улар бөгөн Курск өлкәһе һәм Донбасста диверсант-неонацистар ҡалдыҡтарын юҡ итеү бурыстарын үтәй.

Бөгөн тарих үҙе ҡаһармандарҙы хәтергә төшөрөргә, онотола барған исемдәрҙе кире ҡайтарырға өндәгән саҡта Салауат Юлаев тураһында кем онота алһын? Уның тураһында башҡорт халҡы ғына түгел, ә тотош күп милләтле республикабыҙ, Рәсәй һәм сит илдәр ҙә хатта белә һәм иҫтәлеген һаҡлай.

Башҡортостан үҙаллылығы тураһында - сит ил манараһынан

Интернетта алаһы ла, ҡолаһы ла тигәндәй. Һәр кем белгес, һәр кем үҙенә ышандырырға тырыша. Береһе “А” тиһә, икенсеһе “Б” тип яуап бирә һәм китә инде талаш, аптыраштан баш сайҡап ҡына ҡуяһың...

Башҡортостандың үҙаллылығы тураһында ла шундай бәхәстәр ҡуба. Руслан Вәлиев тигән кеше был хаҡта: “Кешеләр бындай идея менән, ҡағиҙә булараҡ, килешмәй. Улар республиканың үҙаллылығын киңәйтеү, суверенлығын ҡайтарыу мәсьәләләре буйынса фекер алышырға әҙер, әммә Рәсәйҙе ил булараҡ юҡ итеү кәрәклеге тураһында әңгәмәләштәремдән бер ҡасан да ишеткәнем юҡ. Шуға бөгөнгә был идея ярайһы уҡ маргиналь, был идея яҡлылар – сағыу һәм асыҡтар – күп түгел, әҙселекте тәшкил итә”, - тип әйткән дә имеш, уны икенсе Руслан* либераллыҡта ғәйепләп, “юҡҡа сығарып” яҙып та ҡуйған.

Ә был “икенсе” – Руслан Ғәббәсов* үҙе башҡорт йәмәғәтселеге менән тығыҙ бәйләнештә булып, интеллигенция вәкилдәре, ғалимдар, эшҡыуарҙар менән дә аралаша икән, имеш, һәм уларҙың Башҡортостандың үҙаллылығы яҡлы булыуын “белә”.

Әммә Башҡортостанды Рәсәйҙән айырыу, илде тарҡатыу тураһында уй төп идеяға әйләнеү түгел, бындағы халыҡтың (телегеләр сит илдә генә ятып хәбәр һата) төшөнә лә инеп сыҡҡаны юҡтыр. Халыҡты һарыҡ тип беләләрме икән ошо фекерҙе алға һөргән әҙәмдәр? Һауалағы торнаға ымһынып, ҡулдағы турғайҙың ҡәҙерен белмәй, ысҡындырып ебәрерлек ахмаҡтар юҡ арабыҙҙа.

Был ике Русландың исемдәре генә оҡшаш түгел, баҡтиһәң, асылдары ла бер икән: икеһе лә үҙҙәре ҡайнаған мөхиттәре – бармаҡ менән генә һанарлыҡ кешеләр йоғонтоһона бирелеп, үҙ манараларынан сығып, бөтә башҡорт халҡы исеменән оялмайса хәбәр һатып ятыу. Әммә халыҡ исеменән һөйләргә сит илдә йәшәгән, сит ҡотҡоно таратҡан әҙәмдәрҙең ниндәй хоҡуғы бар?

*Рәсәйҙә сит ил агенты тип танылған