Запрашаем на Belarus Future Unconference 2024!

Антыканферэнцыя пройдзе 23-га лістапада ў Варшаве, уся інфармацыя на сайце, рэгістрацыя па спасылцы.

Ну што тут сказаць, MALDZIS вяртае Трэці Статут ВКЛ

Падрабязнасці тут

месяц жыў са шкадаваннем, што вы гэта пабачыце)

https://www.youtube.com/watch?v=2-1qL_RrMlo

Пачынаю расказваць, чым я займаўся гэтым летам

Летась чытаў выдатную кнігу пра беларускі “сацыяльны кантракт” з далёкага 2009 году. Вока зачапілася за тое, што апытанню спаўняецца 15 год. Што тут сказаць, традыцыі трэба захоўваць; па спасылцы паўтор таго даследвання, якое мы зрабілі ў лютым 2024.

Калі апісваць коратка, то канцэпцыя сацыяльнага кантракту зводзіцца да таго, што палітычны лад не можа забяспечвацца выключна рэпрэсіўнай палітыкай. Грамадзяне ў пэўнай ступені згаджаюцца з існым ладам, бо ён прапаноўвае нейкі набор “карысных паслуг”.

Сацыяльны кантракт 2009 году быў у тым, што беларусы пераважна хацелі патэрналісцкай эканамічнай палітыкі і былі схільныя да абмену грамадзянскіх свабодаў на “палітычную стабільнасць”.

Паколькі старэйшыя калегі ў 2009 годзе і мы ў 2024 годзе выкарыстоўваем розныя метады, то абсалютныя лічбы параўноўваць не варта. Але ёсць настолькі значныя змены, якія дакладна сведчаць аб змене ў грамадскіх настроях.

Беларусы больш нясхільныя разлічваць, што дзяржава будзе “сацыяльнай” і будзе праводзіць патэрналісцкую палітыку. Адбыўся значны зрух у бок прарынкавых поглядаў. Беларусы цяпер часцей аддаюць перавагу рызыку і асабістай адказнасці, чым сацыяльным гарантыям і стабільнасці.

Нешта падобнае таксама адбылося ва ўспрыняцці ўнутранай палітыкі: людзі сталі менш схільныя да абмену ўласных правоў на “палітычную стабільнасць”. Па сутнасці сацыяльны кантракт 2009 году ў Беларусі ўжо не існуе.

Перастаўшы разлічваць на патэрналізм дзяржавы, беларусы часцей чакаюць, што ўлады ствараць умовы ў якіх людзі змогуць самі забяспечваць свой эканамічны дабрабыт. Напрыклад, існуе запыт на забеспячэнне магчымасцяў заробкаў і прадпрымальніцтва, законнасці, забеспячэнне абавязкаў працадаўцаў. Ва ўспрыняцці людзей гэты запыт застаецца хутчэй незадаволеным і выступае чыннікам канфлікту паміж грамадствам і ўладай.

У той жа час у адносінах паміж грамадствам і дзяржавай ёсць два аспекты, якія могуць выступаць у якасці чыннікаў згоды. Па-першае, ва ўспрыманні беларусаў дзяржава пераважна добра спраўляецца з іх запытам на бяспеку. Гэта не толькі адсутнасць вайны ў Беларусі, але, напрыклад, барацьба з крыміналам. Па-другое, захаванне рэштак “сацыяльнай дзяржавы” у выглядзе даступнай адукацыі і медыцыны.

P.S. Перад аўтарамі арыгінальнага даследвання здымаем шляпу, а Паўлу Данэйку як заўсёды дзякуй за натхненне.

https://belaruspolls.org/wave-18