Agar qilich xaqiqiy bo‘lib chiqqanida edi, Napoleon Parijda Amir Temurga haykal qo‘ydirmoqchi va uning qo‘lidan qilichni qabul qilib olayotgan o‘zini xam tasvirlatmoqchi bo‘lgan ekan. Ammo orzu orzuligicha qolib ketadi.

Keyinchalik Muqaddas Yelena orolida Napoleon graf Emmanuel de Las-Kazga o‘z esdaliklarini yozdirarkan, forslar o‘shanda uni laqillatganini aytgan ekan.

Aslida forslarda rostdan xam Amir Temurning qilichi bo‘lmagan ko‘rinadi. Bu qalbaki qilichlar esa Dog‘istonning Amuzgin nomli qilichsozlar qishlog‘ida yasalgan bo‘lib chiqqandi. Dog‘istonning ulug‘ farzandi Rasul Hamzatovning qanday qilib forslar Amuzginlar qilichini Napoleonga tortiq qilganliklari xaqida she’ri xam bor.

Graf Las-Kazning 1818 yil 13 noyabr kungi yozmasida Napoleon  tilidan shunday so‘zlar yozilgan ekan: "Menda Buyuk Fridrixning qilichi bor edi, ispanlar esa Tyulrida menga Fransisk I ning qilichini taqdim qilgandilar, bu ular uchun  katta qurbonlik  edi. Biroq forslar  Chingizxon, Temur va Nodirshohga tegishli bo‘lgan deb menga keltirgan qilichlari xaqiqiy bo‘lib chiqmagan, shunday bo‘lsada men ularning do‘stligini qadrlayman".

Xo‘sh, Amir Temurning qilichi o‘zi rostdan xam saqlanib qolganmi, degan savollarga haligacha tayinli bir javob yo‘q. Rossiyalik tarixchilar go‘yoki 1827 yilda Irevon qal’asini bosib olgan general Paskevich, to‘g‘rirog‘i Paskevich qo‘l ostidagi  general  Afanasiy Krasovskiy Amir Temurning xaqiqiy qilichini qandaydir Hasan Xon ismli bekdan tortib olgan va Peterburgga imperator Nikolay I ga yuborgan deyishadi. Imperator Nikolay I esa muqaddas qilichni Gatchina saroyida saqlagan emish. Qilich keyinchalik nemislar qo‘liga tushganmi yoki yo‘qmi, bunisi ham aniq emas.

Yana bir afsona bor: unga ko‘ra 1941 yil yozida Samarqandda Amir Temurning go‘ri ochilgan paytda, maqbarada saqlangan qilich xam bo‘lgan emish va o‘shanisi haqiqiy bo‘lgan ekan. Bu qilichni bolsheviklar sardorlaridan biri Syomen Budyonniyga sovg‘a qilingan emish. Budyoniy bu qilichni olgach, go‘yoki yosharib ketgan va hatto uyiga bostirib kirgan to‘rt-beshta o‘g‘rilarni chopib tashlagan ham emish. Keyinchalik Budyonniy afsonaviy qilichni Revolyutsiya Markaziy muzeyiga topshirgan ekan. Qilichning keyingi taqdiri haqida boshqa hech narsa ma’lum emas.

Manba: Mezoyevraziya portali 2018 yil 7 avgust.

Russkaya narodnaya liniya portali 2013 yil 14 oktyabr.

Graf Emmanuel de Las-Kaz "Muqaddas  Yelena  memoriali ".

Kanalimizga obuna bo‘ling :
https://t.me/Umumiy_TARIXI

Telegram

UMUMIY TARIX . 🇵🇸

ASSALOMU - ALAYKUM . Kanalimizga xush kelibsiz ! ***📚*** Kanalda Umumiy Tarix yoritiladi . Allohning Irodasi bilan biz sizga faqat haqiqiy tarixni yetkazamiz . "Tarix o'tmishdagi - siyosat, siyosat esa hozirgi tarixdir" ***©*** Edvard Friman

1991-yil — Alisher Navoiy yili.
1992-yil — Hamshiralar yili.
1993-yil — Ahmad Yassaviy yili.
1994-yil — Mirzo Ulug‘bek yili.
1995-yil — Abu Ali ibn Sino yili.
1996-yil — Amir Temur yili.
1997-yil — Inson manfaatlari yili.
1998-yil — Oila yili.
1999-yil — Ayollar yili.
2000-yil — Sog‘lom avlod yili
2001-yil — Ona va bola yili.
2002-yil — Qariyalarni qadrlash yili.
2003-yil — Obod mahalla yili.
2004-yil — Mehr-muruvvat yili.
2005-yil — Sihat-salomatlik yili.
2006-yil —Homiylar va shifokorlar yili.
2007-yil —Ijtimoiy himoya yili.
2008-yil — Yoshlar yili.
2009-yil — Qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili.
2010-yil — Barkamol avlod yili.
2011-yil — Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili.
2012-yil — Mustahkam oila yili.
2013-yil — Obod turmush yili.
2014-yil — Sog‘lom bola yili.
2015-yil — Keksalarni eʼzozlash yili.
2016-yil — Sog‘lom ona va bola yili.
2017-yil— Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili.
2018-yil — Faol tadbirkorlik, innovatsion g‘oyalar va texnologiyalarni qo‘llab-quvvatlash yili.
2019-yil — Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili.
2020-yil — Ilm-ma'rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili
2021-yil — Yoshlarni qo‘llab-quvvatlash va aholi salomatligini mustahkamlash yili.
2022-yil — Inson qadrini ulug‘lash va faol mahalla yili.
2023-yil — Insonga eʼtibor va sifatli taʼlim yili.
2024-yil-Yoshlar va biznesni qo'llab quvvatlash yili.

"​​Mening eng yaxshi do‘stim bu - Oyna.
Chunki men yig‘lab turgan paytda u hech qachon kulib turmaydi"

***©*** Charli Chaplin

📹 Amir Temur haqida: "Frunze o‘g‘liga Timur deb ism qo‘ygan, bolsheviklar Amir Temurni yaxshi tanigan..

Salom

Assalom alaykum