"Автомибилларга камроқ ҳудуд, кўпроқ пиёдалар ва велосипедистларга хавфсизлик": Welt.de нашринининг ёзишича Германиянинг Франкфурт (Frankfirt am Main) шаҳар ички кўчаларида харакат тезлигини 30 км/с дан 20 км/с га тушириш режалашитирилаётган экан.

Шу йилнинг декабр ойидан фонд биржаси ҳудудида, кейинчалик эса шаҳар ички квартлалларига (блокларга бўлиб) тадбиқ қилишмоқчи. Шу билан бирга парковкалар сонини камайтириш ва бепул парковкалардан воз кечишни режалашитришган. Таъкидлаб ўтиш керак, асосий кўчаларда тезлик ўзгармайди ва “сквозной” харакат ташкил этилади. Ногиронлар ва таксилар учун парковка ўринлари қолади ва кўпроқ юкларни/махсулотни ташиш ва етказиб берадиганлар учун кенгроқ ҳудуд ажратилади. Шу билан бир қаторда бошқа кўчаларни ҳам пиёда ва велосипедистлар учун қўлай қилиб лойиҳаланади ва қайта қурилади.

Транспорт бошқармаси бошлиғи (яшиллар партияси вакили) Вольфганг Зиеферт (Wolfgang Siefert) ни таъкилашича "Агар шаҳарда автомобиль харакати камайса, шаҳар ҳудуди жозибадорлиги ошади".

Германия қурилиш ва лойиҳалашда бюрократия жуда юқорилигини инобатга олиб, бу чора-тадбирлар кўп кўч, вақт ва машаққат талаб қилади. Шунга қарамасдан катта қадам қўйилган. Франкфуртни катта ўзгаришлар кутаяпти.

Германия шаҳарларни режалаштириш, архитектура ва қурилиш соҳасида „Schwarzplan“ (ингл. Figure Ground Plan) деган термин бор. Ушбу пландан, ҳудудда бинолар, кўча ва яшил майдонларнинг жойлашуви ва бошқа турдаги инфраструкутра ҳақида, маълумот олса бўлади. Аслида, хозирги кунда, кўпгина давлатларда бу маълумотлар GIS тизимида ташкил қилинган. QGIS ёки ARCGIS программалари ёрдамида бу маълумотларни топиб, анализ қилса бўлади.

Юқоридаги планларда эса Мюнхен ва Тошкент шаҳарларининг бир қисми келтирилган. Планларда бинолар ва автомобиль йўллари акс эттирилган холос. Шунга қарамасдан ўзига хос кичик бир анализ қилиб кўрса бўлади. Масалн, планларда шаҳарларнинг структурасининг ўзига хослгини кўриш мумкин. Мюнхенда бинолар жойлашуви зич ва ихчам. Тошкентда кўчалар кенгроқ, лекин, Мюнхенда кварталлар (блоклар) оралиғида автомобил йўллари кўпроқдек кўринади. Эътибор бериб қарасак Тошкентда биноларнинг кўп қисми алоҳида. Мюнхенда эса блок шаклида жойлашган. Тошкентда баъзи квартллар орасидаги кўчалардан бошқа кўчаларга чиқиш имкони йўқ ёки берк кўчалар. Бу эса фақат асосий йўлга чиқиб, кейинчалик харакатни давом эттирса бўлади дегани. Мюнхенда эса “cквозной ” кўчалар кўпдек.

Бу жуда оддий, бошланғич анализ, лекин шундан ҳам кўриниб туруптики, биз шаҳарларни режалаштиришда ёки таклиф-лойиҳалар беришдан олдин, албатта шаҳар ёки ҳудудни чуқур ўрганишимиз керак. Бошқа шаҳарларда тадбиқ қилинган лойиҳлар биз лойиҳалаётган шаҳарларда ишлмаслиги мумкин. Мисол учун Барселонанинг “Суперблок” принципи Тошкентда ишламайди, чунки шаҳар Барселонага ўхшаб блок шаклида қурилмаган.

Айтганча, Тошкент шаҳри зич эмас экан деб, кварталларни орасига уй қурса бўларкан деган фикр пайдо бўлиб қолмаслиги керак. Шаҳарларда зичлик, биринчи ўринда, кўчаларнинг кенглигини қисқартириш хисобидан амалга оширилади.

Ўзбекистонда юқори тезликда ҳаракатланишга мўлжалланган автомагистрал қурилиши режалаштирилмоқдаАвтомагистрал Қатарнинг Power International Holding компанияси томонидан барпо этилиши мумкин.

👉 https://kun.uz/33394439

Kun.uz расмий канали