SHEEKO MURTI LEH:

Waxaa la wershaa in ay jireen saddex wiil oo saaxiibbo ah, midkood waxa uu kasoo jeeday qoys ladan oo xiddigaha laacaaya, laandheerannimo loogu ladhay, halka labada kale ay ahaayeen dadka aan xoolo badan loo xarayn, xilal fiiccanna lagu xurmayn, faras xamar ahna aan xakamaha weli sudhin.
Hase ahaatee saaxiibkoodaa ayaa ahaa nin inan gobeed ah oo gasiinkiisa gacanta lala geliyo, in badan ayay gogoshiisa ku fadhiyeen gaawahana caanaha ku wada cabbayeen.
Waxay maalmuhu sidaa ahaadaanba maalinbaa ay jirjir-cadka iska rogtay oo ninkii hodanka ahaa hagaasay, mid kamid ah labadii fara-madhnaana faa'iday oo fooxa qaaliga iyo fillooyinka dhaadheer inta uu isla helay fadhi wanaagsan iyo faanna Alle u furay.
Ninkii wakhtigu tumaatiyey ayaa waxa uu maqlay in uu saaxiibkii tanaaday oo xoolo tis qaaday iyo xarrago taam ah Rabbi ku taageeray, inta uu soo raadiyey ayaa uu yimi qasrigiisii, waxa joojiyey waardiyihii waranka dheeraa isaga oo leh "war sugan aan kaaga keeno weliga guriga lehe halkan isku waabi" " hagaag iyo hawraar san" ayuu hanadkii si halhaleel ah hoos u yidhi.
In yar dabadeedna waxa daaqad ka daymooday wiilkii daarta degganaa, markii uu aqoonsaday in uu yahay saaxiibkii oo sannaddo sillooni soleen, sagxaddana seexiyeen oo ay sida lafta hilibkii ka saafeen ayuu yidhi "celi ninkan", wiilkii ayaa si hungo iyo haydaaro ka muuqato dib u laabtay oo hoygii uu degganaa ku hagaagay.
Intii uu sii socday ayaa saddex wiil oo summad fiican iyo suurad fayoobi ka muuqato ay kasoo hor bexeen, is haybsi iyo waa ina hebel dabadii raggii waxa ay soo saareen jawaan dheemman ah oo ay dheheen "waa dayn aabbahaa nagu lahaaye naga guddoon jaalle", judhadiiba waa uu Jeedaaliyey jeebkana waa uu ku hubsaday, isaga oo Allaha jaliilka ah u mahad-naqaaya.
In yar kaddibna waxaa kasoo hor baxday hooyo ay ka muuqato haybadda hodannimadu iyo hannaankeedu, waxa ayna waydiisay in uu garanaayo haddii ay jiraan cid iibisa dheemmanta noocyadeeda kala duwan, waxa uu usoo bandhigay wixii uu hayey ee dheemman iyo luul ahayd, waxa ay ka gadatay xoogaa fiican oo u noqotay jidmar iyo jidiin.
Wiilkii ilaahay waa u bullaaliyey waana u barakeeyey hantidiisii, maalin ayuuse xasuustay wiikii xumeeyey ee xaaladda adag xaggaa uga jeestay, markaasuu labadan meeris ee carabida ah u qoray una diray saaxiibkii, anaase kuu macnayne dheeho:

‎صحِبتُ قوماٌ لئاماً لا وفــاء لهم ○ يُدعَون بين الورى بالمكرِ والحيلِ
‎كانوا يجلونني مذ كنتُ رب غنى○ وحين أفلستُ عدُوني من الـجـهـلِ

Gun abaarsataan waa' u galay gallado waawayne
Goortaan ladnaa waxaan uqabay gobay ka jiiftaaye
Ammintaan gasiin waayey bay iga dul guureen!

Farriintaasi markii ay gaadhay saaxiibkii ayuu isna si dareen leh uga warramayaa sababta uu sidaa u yeelay iyo siyaabaha kalee uu saaxiibkii ugu abaal-guday, waxa uu yidhi:

‎أما الثلاثةُ قد وافوك من قِـبَـلي○ ولـم تـكـن سـببـا إلا من الحيلِ
‎أما من ابتاعت المرجان والدتي○ وأنت أنت أخي بل منتهى أملي
‎وما طردناك من بخلٍ ومن قللٍ ○لكن عليك خشينا وقفة الخجلِ

○Isoo gaadhay saaxiibkayoow gocashadaadiiye
○Gurmadkaygu waatuu habeen guure kuu yimiye
○Duqdii gadatay waa hooyaday ina Garaadoow'e
○Gacornimona may iga ahayn galabti hawshiiye
○Weji-gabax inaad gubato baan gacalle diidaayey!

Allaylehe saaxiibtinnimo gaamurtay waa taas.

Dulucda sheekaduna waa nin iyo garaadkii.

◇◇DHAMMAAD◇◇

Labadan tusaale ee aayadahan ku xusani waxa ay ka warramayaan nimankii Munaafiqiinta ahaa. Waa tusaale DAB iyo tusaale BIYOOD.

TUSAALAHA DABKA:
Waxa lagu tusaaleeyey sidii qof dab shitay, kaddibna aaggii uu joogay oo dhan iftiinki isqabsaday, dabadeed hal mar uun uu ka damay oo mugdi ka gacan haadiyey, qofkaasi waa uu ka daran yahay oo ka duruuf adag yahay qofkii markii horeba mugdiga dhex taagnaa. Bal suuradayso adoo qol ku jira oo uuu iftiin kuu baxayo in hal mar uu nalki kaa damo! Indhaha haddii faraa lagaa gelinayo arki maysid. Haddaba nimanka munaafiqiinta ahi iftiinkii Islaamka iyo Iimaanka ayaa qalbigooda galay, kaddibna si kedis ah ayaa uu uga siibtay oo waxa ay la noolyihiin nabarradii iyo dhibtii kasoo gaadhay ilays la’aan.

TUSAALAHA BIYAHA:
Kan labaadina waa sidii qof uu roob helay, kaas oo onkod, hillaac iyo danab (biriq) ba wata, afarta bayna jiho hillaacu isaga jiibinayo, waa xilli habeen ah oo dhan loo socdo iyo dhan laga socdo la kala garanmaayo, xiddigihii jihada lagu garan jirayna daruuro ayaa ku daahan. Ninkaasi marka uu hillaacu bilig dhehoba waa uu dhaqaaqayaa, kolka uu gamaarona waa uu istaagayaa, waxa uu ku noolyahay bigwacdaa yar ee mar uun u bidhqaysa. Hillaacaasi waxaad moodi in uu labada indhoodba ka tuurayo; sida uu u indhodaraandarinayo. Intaa waxa u dheer dhawaqa onkodka iyo cabsida uu ka qabo in uu mar uun danab ku habsado oo uu dhusinka xuliyo.

Dheeldheelka qaarkii
Qalbigaaga dhaawacay
Adigoo dhibsanayaa
Misna layska dhaafaa

Adigoo dhirbaaxada
Dhabannaanin karayoo
Shan farood ku dhigi kara
Dhan baa looga baydhaa

Dhegta oo la awdiyo
Dhoollohood caddaysaa
Dhibta lagu illaawaa

Dhurwaagii cabaadaba
Dhawaq looma celiyee
Isagoo dhuryamayaa
Hadda laga dhaqaaqaa

Dhoohnaanta qaarkeed
Waa dheemman iyo luul
Iyo shay dhammaysee
Waa lagu dhabcaalaa!

—Cabdiqani

Maalmaha jimcaha iyo qiblada quruxda aamiinta
Iyo Qawlka nabadgeliyadee la isku qiimeeyo
Waa qodobbaday nagu xasdaan qolo Yuhuudeed.

Axaadiis kala duwan waxa ku soo aroortay arrimo ay Yuhuuddu innagu xaasidaan oo ay ka xumaadaan marka ay innagu arkaan:
- Maalinka jimce ee ay ka lumeen, ee Alle ummaddeenna siiyey
- Qiblada ay ka lumeen ee innaga Alle ina waafajiyey
- Erayga “aamiin” ee laga daba dheho imaamka
- Iyo salaanta aynnu isku bariidinno.

“Imtixaanka baas oo
Boqolkiiba boqol keen
Barbaartiyo ardaydana
Habeen soo ballamiyoo
Barqo hooyo soo dhoof
Burco hooyo haw hoyan
Dhulka oo barwaaqo ah
Beesha subax i waydii
Aan kusoo bidhaanshee”

25 August 2019kii ayaan ka qoray hooyo wiilkeeda oo waxbarasho dhakhtarnimo debedda ugu maqnaa ay farxadda kula qaybsanaysay qalinjebintiisa.
Waa dardaaran iyo duco ay ka muuqato hilaw iyo xiise, waa hooyo abaal gashatay wiilkeeda, balse ma guday mise wuu ka gaabiyey waa jawaab aanan haynin.

Yaan la illaawin abaalka waalidka, gaar ahaan hooyada.
Alle ha xafido waalidka intii nool, kuwa innaga hooseeyana godka Alle ha u nuuro. Aamiin.

Abaalgudkii Nebiga SCW.

Maalin maalmaha ka mid ah ayaa uu Nebigu SCW la gorgortamay nin reer baadiye ahaa oo uu kula heshiisay in uu ka iibsado faras sheegganaa oo loo yaqaannay Al-murtajiz, Faraskii markii iibka lagu heshiiyey ayaa uu Nebigu SCW kexeeyey ninkii reer baadiyaha ahaa; si uu lacagtiisa u soo siiyo. Intii jidka lasii hayey ayaa uu helay ninki dad raba faraska, waa ay la gorgortameen, qiima fiicanna way u gaadheen, markaasuu intuu Nebiga SCW la hadlay ku yidhi: faraska iibso ama waan iibinayaa, dabadeed waxa uu ku yidhi suubbanuhu: faraska miyaanan kaa iibsan? Ninkii odayga ahaa si aan habboonayn ayuu ugu jawaabay Nebiga SCW isaga oo leh: wallaahi baanan midh kaa iibin! waxana uu ka dalbaday Nebiga SCW in uu marag la yimaaddo, nin saxaabada ka mid ahaa ayaa si aan gabbasho iyo cabsi lahayn ugu jawaabay: anaa markhaati ka ah in uu Nebigu SCW faraska iibsaday. Markii halkaa ay maraysa ayaa uu Nebigu SCW soo jalleecay saxaabigii maragga furay oo uu waydiiyey: maxaad ogayd oo aad maragga u furtay? Waxa uu yidhi Khuzaymah ibnu Thaabid RC: Rasuulkii Alloow waxaan maragga u furay inaan ku rumeeyey oo aan waxyiga samada aad nooga keento aamminay. Maalinkas ninkaa saxaabiga ahi teetal wayn iyo darajo culus ayuu goobtaas kala hulleelay oo ahayd “Cidda uu marag u furo Khuzaymah isagaa ku filan” Yacnii maraggiisu waxa uu u dhigmaa laba markhaati. Bal eeg abaalgudka Nebiga SCW, iyo sida uu saxaabigaas qiimaha goonnida ah u siiyey.

Allaahumma salli wasallim wabaarik calaa nebiyinaa Muxammad.

Mid kale.. caalimku xisbi mucaarad ah iyo mid muxaafad ah afkooda kuma hadlo, balse isukeeniddooda iyo wadahadalsiintooda ayey kabuhu kaga idlaadaan, waayaha iyo waaqica ayaana taa marag ka ah.

Ugu danbayn qofka danbi uu sameeyo looma tiiriyo diinta iyo inta kalee u adeegta; hadda Balcam ibnu Baacuraa sheekh wayn oo aakhirkii shaydaanku salaan u saaray buu ahaa, sida aan abwaannadaba loogu eedayn karin midka faralagaqaadka noqda.

Wabillaahi tawfiiq.

Abwaanka eraygaasi waa uu seegay!

Asalkeedaba shaygu haddii uu danbi yahay oo aad midhaas aamminsan tahay ma jirto sabab aad ugu eegto yaraan iyo waynaanba. Wax Allaale wixii EEBBE reebay reebban, wax kasta oo uu ina farayna fartoon, mana jiro wax u dhexeeya yeelid iyo diidid aan ka ahayn meermeerin.

Diinta waxa aynnu ku haynnaa duulal gaalo ah oo la farayo, laguna eedaynayo inay ka tageen furuucda hoose ee diinta, kuwo lagu eedeeyo inay miisaanka iyo beegga xumeeyeen, kuwo lagu eedeeyo faaxisho aan looga horrayn inay ikhtiraaceen, iyada oo haddana amarrada kale ee tawxiidka iyo ka tegista shirkiga la farayey haddana lama odhanin: waa gaalo’e ha islaamaan horta.

Aayadda 33aad suuradda Al-acraaf waxa ku cad in uu Alle innaga reebay shan arrimood oo xaaraan ah, waxana loo kala horraysiiyey sida ay u kala yaryihiin. Bal eeg:

(قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ )

“Ku dheh Rasuul Alloow waxa laydinka xarrimay uun xumaanta wixii muuqda iyo waxa qarsoon, danbiga iyo gardarrada, inaad shirki samaysaan wax aan Alle xujo usoo rogin iyo inaad ka sheegtaan Alle wax aydaan garanayn”

Quraanku mushrikiintii carbeed waxyaabo badan ayuu ku eedeeyey oo ay ka mid yihiin gaalnimo iyo wax ka sokeeya, lamana odhan inta ay islaamayaan yaan lagu eedayn wax kale. Quraanku waxa uu inoo sheegay niman aakhiro lagu cadaabayo Saqara oo loo haysto salaad l’aan, sako la’aan, hadallo danbi ah iyo aakhiro oo ay beeniyeen. Bal hadda day wixii loo haystay waa ay tiriyeen sida ku cad suuradda Al-muddasir, kumaysan kaaftoomin gaalnimada uun; illeen danbi ka wayni ma jiree.

Taasina waa qaacido loo yaqaan (gaalada ma laga rabaa furuucda shareecada) هل الكفار مخاطبون بفروع الشريعة؟
Mad’habka xoogganina waa “Haa”. Allaahumma dadka laba nebi u dhexeeyey oo xaalad goonni ah leh marka laga yimaaddo
ذو فترة بالفرع لا يراع… وفي الأصول بينهم نزاع

Intaas waxaan uga danlahaa haddiiba gaaladii sidaas loola dhaqmay oo dunuubta lagu haysto loo wada sheegay yar iyo wayn, aakhirona lagu wada cadaabay, qofka muslimka ah ee denbi sameeya maxaad u kala qaadday ee aad midna ugu ciirtay midna ugu ciidamisay, ma danbibaa sokeeye iyo shisheeye lagu eegaa?
Haaa… oo waa run in danbigu u qaybsamo yaryar iyo waawayn, balse taad u doodday waa midkee? Inaad dhehdo denbiba maaha ayaa dooddaada u qumman. Ogowna miisaanka Alle danbi waa danbi marka loo eego Alle wayne ee amarkiisa la jebiyey.

Mid kale ayaa jirta oo ah amarka iyo nahyiga, amarka Alle ina faray wixii awoodeenna ah ayaa aynnu la iman, hase ahaatee nahyiga laynaga reebay duuduub ayaa looga hadhayaa oo ma kala leh danbi qaran iyo mid qoys
"ما نَهَيْتُكُمْ عنْه فَاجْتَنِبُوهُ، وَما أَمَرْتُكُمْ به فَافْعَلُوا منه ما اسْتَطَعْتُمْ"

Haddaba heesaha iyo muusiggu waxa ay soo gelayaan kuwaas duuduubka looga tegaayo, “kama maarmi karo iyo waan ku qayilaana” sharcigu ma qoro, “ilaa aad adduunka soo islaaxisona anigu waan sii wadayaa” dood qumman oo quwad leh maaha. Qof waliba halkiisa iyo hoygiisa ayuu ku amran yahay, aakhiro innaga socon mayso “Ilaahayoow Soomaali islaynaysa oo dhiiggu tifleeyahaan la noolaaye, heestu ma hawl bay leedahay!”

Haddii aad odhan lahayd: heestu waa danbi waana xidhiidh ka dhexeeye Alle iyo addoonka ee yaan lagu mashquulin, waayehee gaalnimada, dilka iyo dhacuba waa xidhiidh ka dhexeeye Alle iyo addoonkiisa’e ee maxaa innaga galay? Qofkii doonaa ha islaamo kii doonaana ha gaaloobee maxaa dadka innaga galay? Hawsha noocaaas ahina waa dood jaban oo meeshaba ka saaraysa masuuliyadda dacwadeed iyo midda diineed ee Alle innagu maamuusay!

Mid kale aan raacshee ma culimadaan hadh iyo habeen ku hagoogan dhiigga muslimka ah ee qulqulaya? Ma iyagaan maamulxumada iyo musuqmaasuqa aan ka hadal? Ma iyagaan tacaddiga iyo ku tumashada maatada aan ka digin? Ma iyagaan isunaxariisashada iyo ilaalinta masaakiinta aan ina farin? Ninka intaasba “maya” leh waa warmooge aan masaajidda iyo muxaadarooyinka duuban war u hayn!

C ku gar lahaa dagaalkii isaga iyo Mucaawiyah dhexmaray hadana uu yidhaahdo waxa uu Cali R.C u dagaalamayay xukun raadis iyo kursi doon??
Waa wax aan is qabanayn waayo arrinka danbe ayaan ahayn wax ka sugan Ibnu Taymiye!!

Fiid wanaagsan dhammaantiin.