⚡️جئؤری پؤست ٚدلی «دانسته بۊ» یعنی «اۊ حالت ٚمئن که دؤنن».
ای تاتایی مئن انی «دپۊشيه بؤ» یعنی «اۊ حالت ٚمئن که دپۊشئه بؤم».
و بت لیلتی لابسا حداد الندم
باستام می شوا دپۊشيه بؤ سیا جؤما پشیمؤنی
#dastur
#debari_motun
@gilaki_learning

⚡️ «جنگلی برار» ٚشعر. مالم ای گئل گیلان اجی بؤشؤ بؤ یؤ خۊ دبؤ جا اجی شعر' جنگل ٚنشریه وأسر برسئه.

ای براران ٚجنگلی چه خؤب جه جا ورشتیدی
نؤخؤفتیدی تا بؤشؤدی بهشت ٚتان بنشتیدی
ا خائنان ٚدۊزخی دانسته بۊ دۊرؤغ گیدی
ولی شؤما براستی جه مردؤم ٚبهشتیدی
ا دشمنان ٚخانگی امه خۊنان' شیشه تان
دؤکۊدیدی واخؤردیدی اؤدۊشتیدی والیشتیدی
خائن' هر جا بدئید خؤب انی گۊش' فأکشید
چره که ا بدصفتان مؤفسد ؤ خام ؤ زشتیدی
راه دکفید هرتأ امه پسر برأر کؤشته بؤبؤ
هر ای نفر بصدهزار کرۊر تۊمؤن ارزشتیدی(؟)
راه دکفید شمال بؤشؤ جنۊب هم امسال خؤره شه
الحمدالله که جه أ قضا بلا جوشتیدی
راه دکفید خؤدا شمه پؤشت ؤ پناهه همه جا
هر چه می دل دؤعا دره اگر بگؤم نوشتیدی (؟)
هر که عدالت' خاهه خؤدا اۊن' ظفر دهه
شما که حق‌پرستیدی مردؤم ٚخۊش‌سرشتیدی
@gilaki_learning

💫 گیلکی ایصطلاح
🔵 خۊ پنير' کارد نئأن
- وزا یؤ مۊستقیل وکتن، زیوشي مسئۊل وکتن.
گب ٚدل:
- همیشک نشأئه کار گۊدن خؤ؛ خؤر بشين ایرا اۊرا بمۊجین.
+ آی وچه‌ئه یا وچه‌ئه! تۊ حلا خۊ پنیر' کارد ننئی.
(🙏 پارسا)
#estelahan
@gilaki_learning

⚡️ کلمات «فن‌هاکرد، ون‌هاکرد، ونکرد، وننکت، ونکت» در شهرستان بابؤل و «فندی» در پاشاکی برای تشبیه به این شکل استفاده می‌شوند: ? علی شه برار ٚونکرد نیه. (علی مثل برادرش نیست) ? سارا فندی عمل کأ دره. (داره مثل سارا عمل میکنه) - در منطقه رؤیان تاریخی هم «فندا»…

❓❓❓

یته تازه ویرۊس داب بؤبه‌يأ؟ راس هیسه؟

#infectious_diseases

وختي پئيز ؤ زؤمؤسسؤن هأئه، سرماویرۊس ؤ آنفلۊانزا ویرۊس أن داب وکه.
اي دؤتته ويرۊس تۊنؤن جهش ٚ همرأ دگردن ؤ يته تازه ویرۊس چاکۊنؤن. هين ٚ وأسر دۊرؤسه خيلي پزشکي مئن پؤشت‌أگرسيم، ولي هلا اي دؤتته ویرۊس‌ ٚ ره مئنسيم يته خؤجیر واکسن چاکۊنيم.

✔️ سرماویرۊس تؤنه سؤ جۊر بؤبؤن:
-رینؤویرۊس: داب‌ترين
-پاراآنفلۊانزا
-کؤرؤناویرۊس
-آدنؤویرۊس
-انترؤویرۊس: تؤنه انقلاب ؤ اسهال أن بده
-متاپنؤمؤویرۊس

✔️آنفلۊانزا سؤجۊره:
-A
-B
-C
?آنفلۊانزا B ویشتر دابه يؤ اۊن ٚ سر دؤ جۊر آنتي‌ژن نئه که جهش ٚ همرأ باعث وکن أمي واکسنان ٚ اثر أجي ويۊرۊجن. اي کۊچي جهشان-ه گيۊييم Antigenic drift.

?آنفلۊانزا A هۊ آنفلۊانزايي هيسه که دبخه جانداران ٚ جان أجي أمي جان ٚ مئن هأئه يؤ انساني ويرۊس ٚ همرأ کس‌کس خؤره يؤ يته تازه چي چاکۊنه. اي پيلا دگرش-ه گيۊييم Antigenic shift.
۲۰۰۹ سال ٚ مئن أخر شم‌ر یاد دؤبؤن يته خۊکي آنفلۊانزا دؤنیا مئن ولوا بۊبؤ بؤ که اۊني نام-ه بنا بؤن: H1N1 اۊ ویرۊس دؤتته rna خۊک أجي بگيته بؤ، پنج ته مؤرغان أجي و يته أن أديمئن أجي. اي rnaأن کس بؤخؤرده بؤن ؤ يته تازه چي چاگۊده بۊن.
(يته آنفلۊانزا مؤرغان ٚ دل دره که هلا أديمئن ٚ جان ٚ مئن دنکته، H5N1 بلي پيشايين سالان ٚ مئن يه مرتا داب وکه)

پس هر سال بلي تازه ویرۊس داب وکه. سرماويرۊسان خصۊصن رينؤويرۊس و آنفلۊانزا B ویرۊس، هر سال دگردن ؤ يته تازه ویرۊس چاکۊنؤن‌.

دؤکتۊر احمدي (فرهاد)
@giliki_makeme

⚡️ ای سؤال ؤ جواب جؤری پؤست ٚ بۊن کامنت بؤبه:

سؤال: «تقدیم به» جأ چي شأ گۊفتن؟

جواب:
- أمي پئر ؤ مأران ٚ تقدیم.
- تقدیم أمي پئر ؤ مأران-ه.
- أمی پئرمائاران' پیشکش.

#گیلکی_وگردان
@gilaki_learning

⚡️ درحالیکه تو ایران دارن کلاسهای رفع لهجه می‌ذارن، تو سوئیس برای حمایت از زبان رومانش که یک زبان ملی در سوئیس است، بر روی اسکناسهای ۱۰ فرانکی در کنار زبان آلمانی نوشته‌های روی آن به زبان رومانش نیز قرار می‌گیرد.

سوئیس یک کشور چند-زبانه است. در سوئیس آلمانی فرانسوی و ایتالیایی به عنوان زبانهای رسمی شناخته می‌شود و رومانش یک زبان ملی است به این معنی که تنها در کشور سوئیس گویشور دارد. زبان رومانش در سال ۱۹۹۶ در طی یک همه‌پرسی در منطقه رومانش رسمی شناخته شد.

عبارت نوشته شده بر روی اسکناس:

به آلمانی: Schweizerische nationalbank
به رومانش: Banca naziunala svizra
به فارسی: بانک ملی سوئیس
به گیلکی: سۊییس ٚ ملی بانک

در موارد بالا ترتیب قرارگیری کلمات در گیلکی با آلمانی یکسان است، و در فارسی با رومانش.

#حمایت_دولتها_از_زبانهای_بومی
@gilaki_learning

⚡️ چندته گیلکی قید گه کیتابان ٚ ترجۊمه سر تۊنه أمره بال بزنه: از قرار معلوم : ایجۊر گه دئه شأنه به محض اینکه : هیتؤ گه گاهی اوقات : گاگلف بیشتر اوقات : وخت ٚ ویشترینی او در بیشتر اوقات : اۊن خۊ وخت ٚ ویشترین' بیشتر آنها : اۊشان ویشترینی در همین موقع : هی…

? یه کس ٚسلام' علیک اگیتن
یه‌ مینه توجه گۊدن ؤ محل گۊدن ٚره گؤن.
? جۊمله مئن:
? اینی سلام' علیک اگیری آدم' کۊل هنه.
? + پنجا کیلؤو دئه گؤجه وا هگیرم رؤب بپۊچیم.
- تی سلام' علیک اگیته نشأئه دئه؛ پریزؤن صد کیلؤو چاگۊدیم خؤ!
#estelahan
@gilaki_learning