سون سیگارام کیمی‌یدین!
سن سئوگیلی،
قییمازدیم چکمه‌یه.
او جیبیمده سیندی،
سن قلبیمده!..

#ییلماز_اردوغان

@dedekatib

💢آگاهی‌بخشی اصلی‌ترین وظیفۀ تشکل‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی

مدرنیته تحول عظیمی در همۀ عرصه‌های زندگی انسان به‌وجود آورد. صد البته این تحولات در کنار تبعات مثبت، تأثیر منفی و فاجعه‌آمیز هم در زندگی انسان داشتند. بیشترین تأثیر مخرب و حتی فاجعه‌آمیز از انقلاب صنعتی، یکی از چهار ستون مدرنیته، بر محیط‌زیست وارد شد. بعد از کشف نیرو و اختراع ماشين بخار و کشف به خدمت درآوردن دیگر نیروهای پنهان در دل طبیعت از آن جمله نیروی الکتریسته و ...، اختراعات پی در پیِ انواع ماشين جهت استفاده از این نیروها چهرۀ محیط، و زندگی انسان کاملاً دگرگون گشت. رفاه و طول عمر بیشتر شد. اما در عین حال مشکلاتی هم به تبع پیشرفت علم و توسعۀ تکنولوژی و صنعتی شدن کشورها گریبان‌گیر انسان گردید.

آلودگی عناصر سه‌گانۀ زندگی یعنی هوا، خاک و آب، و به‌اضافه کمبود شدید آب در برخی مناطق مشکلات هولناکی بودند که برای نابودی زندگی انسان دهان گشودند. این بود که در قارۀ اروپا جنبش سبز برای محافظت از محیط‌زیست به‌وسیلۀ فعالان داوطلب به‌وجود آمد. جنبش سبز اکنون در همۀ قاره‌ها به‌وجود آمده و کم‌ و بیش مشغول فعالیت هست. اصلی‌ترین وظیفۀ جنبش سبز و تشکل‌های مردم‌ نهاد محیط‌زیستی #آگاهی‌بخشی می باشد. این تشکل‌ها معمولاً خطرها و منابع ایجاد این خطرها را که در کمین عناصر سه‌گانۀ زندگی، یعنی #هوا، #آب و #خاک است از طرق مختلف به اطلاع مردم می‌رسانند.

اخیراً طرفداران محیط‌زیست بناب اقدام به آزمایش پساب کارخانۀ کاوه سودا که از طریق لوله به دریاچۀ اورمیه تخليه می‌شود کرده‌اند. این اقدام قابل تقدیر است. اما متأسفانه نتيجۀ آزمایش را در حوزۀ عمومی و در معرض افکار عمومی قرار نمی‌دهند؛ و بدتر از آن، اکنون که کاوه سودا به دلیل افشاگری‌های آقای سعید مینایی شکایتی مبنی بر نشر اکاذیب از وی کرده است نتيجۀ آزمایش را برای ارائه به دادگاه در اختیار وی قرار نمی‌دهند! چرا این تشکلِ مردم‌نهاد از وظیفۀ اصلی خویش سر باز می‌زند؟ جوابش دانسته نیست.!

✍قادر کیانی

@dedekatib

🟡 بعضی از کلمات اصیل تورکی که طی چند صد سال اخیر به مرور فراموش شده و با عربی یا برخی دیگر از زبانها جایگزین شده‌اند، لیست برخی از کلمات اجدادی‌مان قبل از اسلام :

🟠 ۱ - شیرین : سۆجۆ - شور : آجی - ترش : اِئکشی - تند : هْز یا هیز - گس و مَلس : اَکشی تاتلی - تُند : بِئجِئد , تِیتیز

🟠 ۲ - هفته : يِئدديجه

شنبه (.sat) : یئل‌گۆنۆ - yélgünü
یک شنبه (.sun) : سۆتگۆنۆ - sütgünü
دو شنبه (.mon) : دۇزگۆنۆ - duzgünu
سه شنبه (.tues) : تۇرپاق‌گۆنۆ - torpaqgünü
آراگۆن - aragün
چهارشنبه (.wed) : اوْدگۆنۆ - odgünü
پنج شنبه (.thurs) : سۇگۆنۆ
جمعه (.fri) : اینؽگۆن - aynıgün

ماه های سال :

یئنیلشميش
آیاز آی / دالغین آی / ایلکیاز
گولر سونیاز
اونای
اولکرآی
زومار
سولارآی
آراگوز
اؤدینای
چیلله
دوندورانآی
بایرام آیی | سون قيش

🟠 ۳ - شهر : پالیق - روستا : کَند - ٱستان : بولگه - شاه : خاقان - وزیر : آیغیچی باخان - پول : آغچا - بازار : ساتلاق

🟠 ۴ - فرهنگ : آکینج - اَردَم | هنر : ٱوزوش | ادب : قاناجاق | دبستان دبیرستان : ایلك ٱوخول ، ٱورتا-ٱوخول ، یوکسِك-اُوخول ( دبیر کلمه‌ی غیر فارسی می باشد ) | دانشگاه بیلیشیمسِل | ٱستاد : بیلگیچی - ٱؤزمان

🟠 ۵ - بیمار : سایری - چور | بیماری : سایریلیق | بهداشت : ساغلیقسال | پزشک : اوتاچی - ساغین | پرستار : باخیجی | درمان : اِم ( مان فعلی غیر فارسی میباشد ) | دارو : توختاج | زهر : آغی | بیمارستان : سایری اِئوی | درمانگاه : سایریرقا - آلیزلیق | تمیز : ئاری - سوم ( som )

🟠 ۶ - خانواده : إئل ٱوبا - جان : کونول | مهربان : باغیرسا | دشمن : یاغی | آبرو : ٱونور | آسان : بِئلِن | دیوار : کورؤول | شلوار : تولوکه - ایلَرسوک - اوم | دستمال : ٱولپا | رنگ : بویا | پارچه : یِئلان | بهانه : شیلتاق - یایغارا | پشیمان : ٱکونمَك

🟠 ۷ - هر : سایو | هیچ : آرتلاد | همه : بؤتُؤ butov | همیشه : سؤرِکلی | ( در ترکی نیاز به قید دستوری ( که ) نیست چون در جمله بندی و غُنج سازی کلمات پله‌روی و برعکس فارسی نوشته میشوند.

🟠 ۸ - نماز : یوکونج - پیامبر : یالواج - فرشته : یوموشجی - بهشت و جهنم : اوچماق ( بهشت ) تامو( جهنم ) | دوزخ : یاغیز یئر ( برزخ باوری عربی اسلامی سامی میباشد و ترکان قبل از اسلام مفهومی به اسم برزخ در در دین و آیینشان نداشته‌اند ) رستاخیز یا قیامت : کالگانچؽ / قالخانچؽ | گناه : سوچ | یازیق

🟠 ۹ - ناهار : گون'ٱورتا یئمه‌یی | شام : گئجه'یئمه‌یی | ( خرما برای مناطق گرمسیر میباشد و اساسا با جغرافیای ترکی بیگانه است مثل اینکه بگید معادل فارسی آؤوکادو رو بگید ) | خیار : دورموز | آلو کلمه‌ای ترکیست | امرود : | پنیر : ٱرومچوك

@dedekatib

@dedekatib

@dedekatib

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۱۰
الخمیس:۲۷ربیع الثانی۱۴۴۶
Thursday, 31Oktobre, 2024
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز(۳۹)
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)
تبریز محتشم و سقوطی نامحتشم
دکتر عبدالغفار بدیع

دینله‌یین، دینله‌یین،من بیر کامانام
شرقین سینه‌سیندن قوپان فغانام
اوزاق عصیرلرین درینلیییندن،
صاباحا اوز توتان،سونسوز کروانام

اووجو قابار-قابار،جییَری تشنه
گونشی آردیمجا چکن ساربانام
بو قوجا دونیانین تن اورتاسیندا
بولبولی سوسمویان بیر گولوستانام

سوقاتی بخششی آچیق سینی‌ده
آغزینین سونونجو تیکه‌سینده
دوسدا باغیشلایان،دوشمنه وئرن
دومانلی تبریزم،چنلی زنجانام

هر شئیی آلینیب،توکَنسه بئله
عشقی توکَنمه‌ین،آزربایجانام
دینله‌یین،دینله‌یین،من بیر کامانام
داغ داشی یاندیران،آهام آمانام
تکجه اوز دیبینه ایشیق ساچمایان
هامیا نور وئرن،شامام شامدانام
دینله-دینله قوجا دونیا،ای منیم آنام

مین یول اؤلدورولن،یئنه اؤلمه‌ین
ازلی،ابدی،آزربایجانام
مین یول اؤلدورولن،یئنه اؤلمه‌ین
ازلی،ابدی،آزربایجانام.
خلیل رضا اولوتورک

۱

✍تبریز  دوران قاجار، دوران ناصرالدین شاه سال ۱۲۹۷ه.ق تبریزی محتشم بود:تعداد باغ:۳۰۱ مورد/کارخانه بدل چینی:۴/مسجد:۲۱۷/آسیاب:۱۶/کاروانسرا:۱۱۵/خانه بزرگ:۱۴۱/ یخچال:۱۵/ پل: ۱۴/حمام:۷۰/ بازارچه:۱۳/قبرستان:۵۰/ میدان: ۱۲/قرارول خانه:۱۵/زمین های مخروبه و بایر:۱۴/ بقعه و امام زاده: ۸/کوره آجرپزی و آهک پزی: ۱۲/ مدرسه دینی:۹/جمعیّت:۲۰۰۰۰۰/ دروازه:۹/ قنسولگری:۵(روس،انگلیس،عثمانی،فرانسه، بلجیک)/داد و ستدهای شهر در یک سال ۲۰ کرور تومان (۱۰میلیون)دکانهای واقع در بازار ۵ هزار باب/دکانهای واقع در گذرهای محلات و در دروازه ها ۱۵۰۰ باب/مکانهای دولتی ۷ مورد: ۱. ارک سرکاری ۲ -ارک علیشاه ۳-باغ شمال۴- سربازخانه و میدان مشق ۵ -قورخانه۶-شاهگلی۷-خلعت پوشان.
۲

✍مع الاسف پس از سقوط قاجار، تبریز سقوط کرد. در دو قرن اخیر در کشورهای مختلف جهان بنام انقلاب، بیشترین جنایتها و بیشترین منافع به سود سرمایه داران و جهان کاپیتالیسم شده است. جریانهای افراطی چپ و راست بهانه ای برای سرکوب ملّتها شده اند مانند انقلاب روسیه که بنام انقلاب چه جنایتها که نشد یا انقلاب چین و کره شمالی و .... نظام کاپیتالیسم برای توجیه غارتهای خود و سرکوب ملتها توسّط افراطی گرایان از افراطیان مستقیم و غیرمستقیم حمایت و سوء استفاده کرده به خاطر این که ملّتها در فلسفه بیگانه استحماری و استعماری هضم شده بودند به نام و به کام بورژوازی انقلاب کرده بودند و چون هسته اصلی انقلابات با هر گرایشی در اصل انقلابات گذر از فئودالی (نظام رعیّتی/دهقانی) به سرمایه داری و درون بورژوازی بودند هیچ کدام از انقلابات به سوسیالیسم و یا به عدالت منتهی نشدند البته عدّه ای به نان و نوا و صفا رسیدند. مثلا در روسیه، استالینها به قدرت رسیدند و چه جنایتها که نکردند؟!.
۳

✍فلسفه ماسونی غرب هر طوری بخواهد هم انقلابات هم هویّتها را تعریف و  تربیت و هدایت می کند. مارکسیسم و کمونیسم و یا همین مشروطه ضدّ تورک و ضدّ قاجار هر دو فلسفه و مکاتب وارداتی بودند و هر دو بهانه جنایت شدند.
۴

✍وقتی جنبشهای فرمایشی کمونیستی به ظاهر در سراسر جهان قدرت گرفتند این کسب قدرت با حمایت کاپیتالیسم بود. کمونیزم را اجازه نشو و نما در خاک اروپا ندادند در روسیه و تورکستان به بار نشاندند تا عدالت تورکانه را خودشان جهت بدهند و کاپیتالیسم در زمان ممکن برای بالانس و بی اثرکردن جنبشهای کارگری و فریب دادن ملّتهای مظلوم با شونیزم ارتدکس روسیه وارد مذاکره و سازش می شد که سرانجام با رشد تکنولوژی و صنعت و... دیگر پرولتاریا تعریف خود را از دست داد و کاپیتالیسم دوباره با سازش توانست سیستم کمونیزم روسیه را راحت و مهندسی شده و بدون درگیری تغییر داد.
۵

✍امروز جنگهای فرقه ای و قومی توسّط مسیحیّت به سرکردگی آمریکا کاملا کنترل و مهندسی می شود مسیحیّت بطور کلّی از اتّحاد اسلام و ملّی گرایی تورک می ترسید و می ترسد امّا این اتّحاد در قاجار و عثمانی، معمول و سنّتی بود که این اتّحاد سنّتی از طرفی با رشد صنعت و بورژوازی و تعریف مدرن از ناسیونالیسم با فلسفه ضدّتورک و ضدّاسلام توسّط مسیحیّت، کاربرد سیاسی خود را از دست داد و از طرف دیگر فلسفه ملّی و حکمت و سیاست ملّی زیر فشار شعارهای تجددطلبی  محو و نابود شد اقوام غیرفارس با کمک ماسونها حول محور تجددطلبی و مشروطه  خواهی قلاّبی، سرنگونی قاجار را رقم زدند.

۶

✍هیچ جنگی به نفع بشریّت نیست. مگر جنگی برای صلح مگر جنگی برای دفاع از جان و وطن مگر جنگ طبقاتی ضعیف علیه غنیّ بی کفایت و سرمایه دار بی خاصیّت. آیا طبقه ضعیف بعد از پیروزی توان اداره جامعه را می تواند داشته باشد؟!
مع الاسف در قرن اخیر جنگهایی که به ظاهر علیه آمریکا است خود آمریکا اداره می کند مگر جنگ اعراب و اسراییل و یا جنگ اسراییل و ایران را آمریکا مهندسی نمی کند؟!.

این ترانه که خداحافظی‌ای طولانی با نام «مرا با تاریخ محاکمه کن!» با صدای محشر احمد کایا

شب‌ها تاريک‌اند
‏برهنه بيا اى يار و مهتاب به من بنوشان!
‏كمى بعد مرا پاى چوبه دار خواهند برد
‏خداحافظ چاى و سيگارم
‏خداحافظ كودكان و شعرها
‏خداحافظ آسمان آبى

خداحافظ سمفونى‌ها
‏خداحافظ دختران و پسران دانشگاهى
‏خداحافظ دوستان عصيانم
‏خداحافظ نوبت هواخورى‌ام
‏خداحافظ دنيا با تمام آدم‌ها
‏خداحافظ ساحل‌ها و كشتی‌هاى ماهيگيرى
‏خداحافظ كارگران
‏خداحافظ پدر مادر و خواهر و برادرم

‏با علم و فلسفه مرا درک كنيد
‏و با تاريخ محاكمه كنيد

‏خداحافظ!

Cemal Süreya
“Uzaktan Seviyorum Seni”

Seslendiren: Eser Gökay

@dedekatib