​​#Онамдан_хотиралар

Онам билан ҳазиллар.

Ҳар қишда онамни опкелардим. Ўзлариям сал совуқ тушса "дўмга кетаман, дириктир чақиради, эртами индин" деб тараддудни бошлардилар. Келсалар уйимизга нур ёғилади. Тартиб ўрнатилади. Ҳамма бир вақтда овқатланади. Ҳамма келиб ҳисобот беради, бермаса сўраволадилар. Қишлоқни сузмаси, ошқовоғу хурмоси, тандир нонлари келади. Овқатда қуритилган райхонни сезасиз. Эрталаб ўрик қоқи солинган сув ичасиз. Кечаси Қуръонни овозини эшитасиз. Онам кечаси ухламасидилар одатда. Тахажжуд ўқирдилар, баҳоргача 2-3 бор хадму қуръон қилардилар.
Иш оғир вақтлар кеч келаман, кўзойнак тақволиб Қуръон ўқиб ўтирган бўладилар. Лекин қалин кўрпачада ётолмасидилар, бир қават кўрпачада ётардилар, "қалин қилма белим оғрийди, исиб кетаман" дердилар.
- Ташқаридан биров келса онасини хўрлаб бир қават кўрпачага ўтказибди, деб сизга ачинади, манга нафрат билан қарайди,-десам
- Эшик таққиласа кўрпача қалин томонга ўтволаман, -дердилар. Ростанам ташқаридан биров келса дарров Қуръон китобларини кўтариб кўрпача қалин томонга ўтволардилар)).
Кўп ҳазиллашиб қийнардим. Кечки овқатга бирор жойга олиб боришга келишсак, аёлимга:
- Онамларни салонга опчиқ, сочларини химка қилиб бўят, прическа қилдиргин,-дердим, жиддий)).
- Унақа бўлса бормайман, ман рўмолдаману, ҳеч ким сочимни кўрмайди,-дердилар. Бир гал аёлим иккаламиз оёқларига қишки махси калиш опкелдик. Доим махси калишда юрардилар. Ўша куни арзонроқ учраб қолиб аёлим каблукли туфли олди. Ўша туфлини онамга сизга олдим, киясиз деб қийнадим)). Ишдан кеч келсам:
- Дириктир санга давлат ҳайкал қўядими,-дердилар
- Бугун эшитиб қолдим, қўяркан ҳайкал. Лекин жа шаҳар марказигамасу, шу Чилонзор атрофига қўярмиш, ҳокимлар ер қидириб юрибдикан,-дедим)).
- Ундан кўра 4-5 сотих ер берсин ўша ҳокимлар, уй солардинг-дедилар.
Ҳовли олганимда "ер берди Сергелидан"-деб онамларга расмини ташладим. Ла илаҳа моликул ҳаққул мубийн деб дуо қилдилар. "Уй ?олганингни кўрарканман" деб дуо қилдилар. Ҳовлига кўчганимиздаям келдилар. Райхон, қалампир, помидор, бодринг экдик. Шашлик қилиб бер дедилар. Бирга шашлик қилдик.
- Дириктир қизиқчи, зериктирмайди,-дердилар.
Ҳозир ҳам тирикдай ҳис қиламан. Аёлим қуръон ўқийди, онамнинг овозлари эшитилади. Райхон иси келади.

Бахриддин Зайниддинов

​​Танганинг иккинчи томони.

Баъзан кўринасан, баъзида мавҳум
Кимгадир виждон, кимгадир халқум
Кимларга тириксан ва кимга марҳум
Танганинг иккинчи томони

Бир томонда ғийбат, фитнаю фасод
Асил ҳақиқатнинг қисмати касод
Кимни асир қилар, бошқани озод
Танганинг иккинчи томони

Кимнинг зўри бор, кимларнинг зари
Кимлар ёш кўринар, кимлардир қари
Баъзан сафсатанома, ё ҳақ дафтари
Танганинг иккинчи томони

Нариги томонингда ўртанар бағир
Кимнинг чини сарсон, иймони сағир
Бир йўла кўринсанг не бўлар ахир
Танганинг иккинчи томони

Ўткинчи фонийда уруш, жанг тинмас
Эгилар, букилар, ҳақиқат синмас
Кўрин, майли, билинар билинмас
"Танганинг иккинчи томони"

Икки қирғоқда ҳам битта сув оққан
Оға-инини кетма-кет бир она туққан
Оғага ёқмагани гоҳ инига ёққан
Танганинг иккинчи томони

Холислик истайди бу сарсон уммат
Ёлғоннинг сандиғи бугун "серҳиммат"
Шунда сен Зумрадсан ва гоҳо Қиммат
Танганинг иккинчи томони

Бахриддин Асрор, 2024 йил, 21-сентябрь

​​#Ўқиб_кўринг.

Жигули пробеги.

Озода Нурсаидованинг "Лада" қўшиғи ва унга ишланган клипини кўрдим. Қуйида ўз фикрларимни айтиб ўтмоқчиман.
90-йиллар бошида рахматли Мухаммадкарим Соиповнинг "Вой аламжон" қўшиғи трендга чиққан. Изидан яна бир рахматли санъаткор Мухриддин Холиқов "Узатамиз" қўшиғини яратди. Иккаласининг ғоявий мазмуни, мантиғи бир ҳил. Лекин қўшиқларда дард такрор бўй чўзган бўлса ҳам, оҳанги, мунги ва ижроси алоҳида алоҳида олқиш олган. Хатто жозибали клип ишланмаган бўлса ҳам.

Лекин "Кўк жигули" ва бугун премьера бўлган "Лада" қўшиқлари тўғрисида бундай фикрни айтолмайман. Нега?

Клипдаги носталгия либос ва даврга хос предметларни ҳисобга олмаса мазмун янги рухий кайфият бермайди. Иккала қўшиқнинг видеорелизи бир ҳил. Клип маркетинг инструменти, яъни просмотр сони учун ясалган.

Олдинги қўшиқдаги логлайн (мантиқий йўл) нинг бошқа костюмдаги иккинчи идентификацияси бўлиб қолган, чунки синопсис (қисқа ҳикоя) бир ҳил. Вақтинчалик завқ беради, лекин рухан тез зерикасиз. Махсус эффект анимациядан кўра костюмерияга устунлик берилган.

Мазмундаги дарднинг имиджи тушиб кетган, жигулига ўралашиб қолган. Хотираларни ёритишда "жигули" дан бошқа архетип танланиши яхши бўларди.
Клип сюжетини қуришдаги моҳирлик учун, сценарий ёзувчи кучли бўлиши керак. Кучли ёзилган сценарий аввал куйланган қўшиққа бошқа креатив тасвир ярата олади. Кларк Рой Питернинг "50 приёмов письма" асари шу ўринда ҳар қандай асар ёзадиган муаллиф учун дастур бўла олади.

Умуман олганда бу қўшиқ айнан битта дарднинг мазмунида бошқа бошқа жозиба ва муҳаббат уйғота олган "Карвон кўрдим" ҳамда "Сарбон" қўшиқларидай маҳобатли ва умри узун бўла олмайди, чунки тижорат ниятида (просмотр учун) қилинган. Кўнгилнинг эски дарди қўзиганда вақтинча қўл келадиган вирусли видеотерапия холос.

Мен санъат иҳлосманди сифатида ўз фикрларимни ёздим холос. Чиройли қўшиқ яратиш камёб ходиса бўлган бу замонда шунча меҳнат қилингани қадрли. Овоз, ижро, дид томонидан ҳам иқтидорли бўлган, шкнингдек молиявий имконияти катта бўлган Озода Нурсаидовадай санъаткорнинг ҳар қандай ижод маҳсули бетакрор бўлишини истайман.

​​#Ташхис

Кадрдан ходимларнинг меҳнатга лаёқатсизлик варақалари (блютеньлар) далолатномасини опкиришди. Меҳнатга лаёқатсизлик варақаларини Соғлиқни сақлаш вазирлиги сайтидан оляпмиз, варақа QR коди билан.

Лекин жуда ғалати диагнозлар бор, мисол учун: "Аниқланмаган буйрак, сийдик йўли касаллиги". "Аниқланмаган ўткир бронхит касаллиги" ва ҳоказо. "Аниқланмаган" сўзи деярли 70 фоиз ташхисларда бор.

Варақалардаги ташҳислар баъзилари ўзбекча, баъзилари русчада ёзилган. Рус тилида ташҳис ёзилган ҳужжатнинг боши ва охири ўзбекча. Фақат ташхис жойи русча. Хатолар ҳам кўп.

Нега аниқ ташхис йўқ? Менимча карантинда ўқиган дўхтир талабалар тамомлаб, ишга жойлашди шекилли))).

Кечаги ўйин тўғрисида қисқагина юмор. ?

#Онамдан_хотиралар. (шеърни мазза қилиб эшитинг)

Онам ҳаёт вақтларида кўп дуоларини олдим. Лекин барибир армон бўлавераркан. Ёши улуғ, илмли инсонлар ота ёки она ўтгандан кейин унинг рухини шод қилиш учун ҳаққига қуръон ўқиш билан бирга унинг яқин дўстлари, ака-ука, опа-сингил ва дўстларини йўқлаб туриш лозимлиги хадисларда ёзилганини айтишган.

Биз 25 йил бир маҳаллада яшаб, кейин 2-3 км узоқликда бошқа ҳовли сотиб олиб, кўчиб чиққанмиз. Икки йилдан бери онамни нечча марта туш кўрган бўлсам фақат ўша аввалги маҳаллада ўша ердаги қўшни дугона аёллар билан кўрганман.

Бугун Тошкентда бўлсамда укам ва синглимга айтиб, ўша қўшни аёлларни меҳмон қилиб хабар олишга шароит қилдим. Наманганнинг тоғли жойларидан бири бўлган Балиқкўл қишлоғидаги сўлим зиёратгоҳга шароит қилдик. Холам, сингилларим, укам ўнга яқин қўшниларни ўша жойга олиб боришди. Қуръон ўқилди, дастурхон ёзилиб, эҳсон оши пиширилди.

Ҳаммалари онамни ёд олиб йиғлаб ўтиришибди. Энди тез-тез йиғиб тураман. Сабаби, мен уларнинг ҳар биридан алоҳида хабар олиб ҳол сўрашга вақтдан имконим йўқ. Онаси тириклар, онангизни йўқлаб туринг.

Ўтганларни Оллох рахматига олсин!

Онамнинг қўшнилари

Бари кўнгил боғбони
Шаддод қувноқ кайвони
Чаккасида райхони
Онамнинг қўшнилари

Ёмонлик кўрмаганлар
Йўқотиб йиғлаганлар
Худойим синаганлар
Онамнинг қўшнилари

Бир супада жам бўлган
Дилига малҳам бўлган
Бугун битта кам бўлган
Онамнинг қўшнилари

Синалгансиз сабрда
Ҳурмат иззат қадрда
Сиздан рух шод қабрда
Онамнинг қўшнилари

Эсланглар ибодатда
Ёд олинг тиловатда
Бизга ҳамроҳ тоқатда
Онамнинг қўшнилари

Узилмайди ришталар
Кўнгли кенг саришталар
Ердаги фаришталар
Онамнинг қўшнилари

Кўриб кўкларда бошим
Сиздан айлансин ошим
Хурсандман кўзда ёшим
Онамнинг қўшнилари

Ҳар элнинг боши бўлинг
Қора кўз қоши бўлинг
Ҳаммангиз хожи бўлинг
Онамнинг қўшнилари

Мен Тошкан азимдаман
Кузатиб сизларни зимдан
Ўлгунча таъзимдаман
Онамнинг қўшнилари

Бахриддин Асрор. 2024 йил, 1-июнь

​​Программистни уйлантириб қўйишибди. Келин дангаса эмиш. Шунда программистни онаси:
-Ахир уйига совчиликка борганимизда, уйларни бир чиройлик супуриб сидирганини кўрувдик. Ўз қўллари билан овқат пишириб бизга олиб келиб берганди, нега энди уйда қилмаяпти экан,-деб куюнибди.
Шундда программист:
-Сизлар ДЕМО версиясини кўргансизлар!-дермиш ?