🕊️ Жалғыз сапарға шығу – оңашаланудың бір түрі. Бір сәт ішкі жаныңа үңілудің мүмкіндігі. Көңіл әлеміңе сапар шегу. Жүрегіңнің тұңғиығына саяхаттау…

#ойтолғау

Біреулер Пайғамбарымыздың (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) “Айды екіге жарған” мұғжизасын мысалға келтіріп, мұсылмандарды “шегіп алған, ақыл-есін сау емес” біреу деп көрсеткісі келеді екен. Мұсылмандарды “физикалық заңдылықтардың” құрсауына қамап, метафизикалық әлемнен ажыратуды көксемекші ғой.

Бұл таза материалистік санадан туған жаңсақ пікір. Әйтпесе, адам өзінің бойына ой жүгіртсе, барлық дүниенің физикалық заңдылықтарға симайтынына көз жеткізер еді-ау.

Адамзатты бір тамшы судан жаратылыстың ардақтысы етіп жаратқан Раббымызға айды екіге жару сөз боп па?

Адамға ақиқатты тапсын деп теңдессіз ақыл мен сыры әлі күнге дейін беймәлім рух берді. Бұлардың құбылысы мен әрекетін физика заңдылықтарына қалайша сыйғызбақшысыз?

Сондықтан да, Жаратқанның әмірін, ісін, ғылымын өзі жаратқан физикалық заңдылықтармен шектеу мүмкін емес. Физика біздің шектеулі ақылымыз үшін жаратылған. Ал Жаратқанның шексіз ілімі физикамен шектелмеген. Абайша айтқанда, «Аллаһ Тағала шексіз, біздің ақылымыз шектеулі. Шексізді шектеулімен түсінуге болмайды».

Адамның өзі рухани әрі материалдық тұрғыда жаратылған. Сондықтан да адам метафизика мен физиканы да мойындауға мәжбүр. Ал мұны көре алмаған жанды “басындағыдан басқа көзі жоқ” дейміз де жүре береміз.

Шәкәрімше айтсақ:
“Ақиқатты дәл көруге,
Жан көретін көз керек.
Бас көзімен сенделуге
Бізге рұқсат жоқ шырақ!”

Ал алғашқы әмірі “Оқы!” деп түскен Ислам діні еш уақытта ғылымға қарсы болмаған. Ислам діні керісінше, физикалық та, метафизикалық та ғылыммен айналысып, Алланың құдіретін тануға шақырады.

“Біз оларға жер-көктегі һәм өз болмыстарындағы (құдіретіміздің шексіздігін көрсететін) ап-айқын дәлелдерімізді ашып көрсетеміз. Сөйтіп, ақырында оларға Құранның бастан-аяқ ақиқат екендігі айқын көрінетін болады” (“Фуссилат” сүресі, 53-аят).

Бұл жердегі жер-көктегі белгілері – физикалық болса, болмыстағы белгілері – метафизикалық. Екеуін де тану – әр мұсылманның парызы!

#ай #луна #ғылым #ислам #білім #пайғамбар #дін #moon #ay #иман #физика #метафизика #рух #дене

*🖋️ Саған жәбір көрсеткендермен арпалыспа! Сен Аллаһ Тағаламен айналыс. Ол өзі сені қорғайды.*

Атауллаһ ИскәндәриӨзге адамдардың сен жайлы айтқан сөздері, ойлаған пікірлері сенің маңызды істегі ой-шоғырыңды шашыратады. Ал бұл өз кезегінде сенің жетістікке жетуіңе кедергі болады. Кез-келген істе жетістікке жету үшін ойдың шоғыры маңызды. Рухани кемелдікке жету де ойыңды Аллаға шоғырландыра алуыңмен ғана мүмкін. Зікірдің де мақсаты ойды Жаратушыға шоғырландыруға үйрету.

Сондықтан да, сопылар өзгелердің әуре-сарсаңына мән бермеуге тырысқан. Адамдар ғана емес, бүгінде ой-шоғырын бұзатын барлық дүниелер де осы санаттан.

“Адамға жалғыздық қаншалықты деңгейде керек деп ойлайсыз?” – деп сұрапты бір бауырымыз.

Оңашалану, жалғыз қалу - рухани кемелдікке ұмтылғандар үшін қажетті бір кезең. Имам Ғазали адамның жүрегін бір хауызға (бассейн) теңеп, бұл хауызға су құятын 5 арна барын айтады. Олар: 2 көз, 2 құлақ, 1 ауыз. Бұл бес арнадан құйылған сулар (харам, лас болғандықтан) жүрек хауызының тұнығын лайлап кетеді.

Сондықтан да, адам оңашалану арқылы бір сәтке бес арнаның жолын жауып, жүректің лайын тұндырып, тазартып алуы керек. Оңашалану бұлақтың тұнығын тазарту кезеңі. Міне, осы ниеттегі оңашалану пайдалы әрі керек. Рамазанының соңғы он күніндегі иғтикаф та осы тұрғыдан маңызды.

Сондай-ақ, оңашалану - адамның өз-өзіне есеп беріп, ішкі жан дүниесіне үңіліп, Жаратқанымен сырласатын бір мүмкіндік.

Адамның жүрегі құбылмалы болғандықтан, орта оның құбылуына қатты әсер етеді. Ал оңашада жүрек бірқалыпты күйге түсіп, ойлануға, ойды шоғырландыруға мүмкіндік алады. Сондықтан да, оңашаланыңыз. Бірақ, оңашада сотка шұқылап, әлеуметтік желіні кезіп кетпеңіз, ол оңашалануға жатпайды.

Бүгінде Батыс психологиясында айналымға түскен терминнің бірі – “сомооценка”. Батыс психологиясы негізінен адамның нәпсісін көріктеуге, көтермелеуге, қанағаттандыруға бағытталған.

Ал тассаууф “психологиясы” керісінше, нәпсіні тізгіндеп, төмен басу арқылы рухани кемелденуді көздейді.

Батыс психологиясы көбіне хайуани рух пен инсани рухты ажырата бермегендіктен, осындай мәселелерде бізге қайшы кеп жатады. Меніңше, “самооценка” да адам нәпсісін семірту, мақтан, ужуб (өз-өзіне қанағаттану) секілді рухани кеселдерге жол
ашады.

Бізде “самооценкадан” гөрі “самокритика” (мухасаба) және “самоконтрольға” (мурақаба) назар аударады да, нәпсінің айлаларын анықтап, оның тұзақтарына түспеуге баулиды.

Бізде нәпсіні тұсағанда, рух үстемдік құрады. Бұл жағдайда адам рухани кемелденеді. Ал керісінше нәпсі тұсалмай, рухқа үстем келгенде, тәкәппарлықты өзінің қалқаны, қорғаны етіп алады да ақиқатты танымас, өзіне қарсы сөз айтқызбас жанға айналады.

وَٱذۡكُرِ ٱسۡمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلۡ إِلَيۡهِ تَبۡتِيلٗا

Раббыңның атын үнемі жадыңда ұстап, (күндіз-түні) аузыңнан тастамай зікір ет һәм Оған жан-тәніңмен бет бұр.

Құран Кәрім: “Муззәммил” сүресі, 8-аят.