"М. Полочаны. Віленск. губ. Вілейск. п. Гутаркі ходзяць у нас аб нашай цяперашней Думе, і гэтые гутаркі вельмі не радасные: малую маюць надзею на яе працу і на тую карысьць, якую можэ даць нашым селянам Трэцьцяя Дума.

В. Л."

"На нашым кірмашы пажывіліся найбольш корчмы і піўные; толькі тые і напхалі свае кішэні.

Л. М."

"Наша Ніва", № 11, 1910 год.

#маладзечаншчына

Жаўцее лес...

Жаўцее лес, завяла поле,
Ужо сцюдзёная зямля
Адны віхры маюць раздолля
Паміж пажоўклага галля

Варона толькі крыллем свішча
З бядой у паветры ужо густым
На зааранае іржышча —
Ляціць у захопе маладым

І адусюль, дзе куст лазовы,
Ці пад'яленец, ці нат пень,
Хоць неахвотна тлеюць дровы
Праз цэлы шэры, сумны дзень

А дым-гультай паузе па полі,
Як чуць Жывы — хоць падбяры...
Цямнее неба штораз болей,
Не бачу сонца, ні зары...

Каля агню там дзетак гурба
Абдзёртых, босых і худых,
А у агні пячэцца бульба,
Абед без грошай, без бяды.

12 кастрычніка 1937 г.

Верш аўтарства ветэрана вайны Ганны Новік, з ейнага зборніка вершаў «Жменя асенніх думкак».

#вілейшчына

26 жніўня 1897 года ў Пакуцёх нарадзіўся Антон Абрамовіч — беларускі грамадска-палітычны дзяяч у Заходняй Беларусі. Першы старшыня Беларускага студэнцкага саюзу.

Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. У 1916 годзе быў прызваны ў Рускую імператарскую армію, удзельнічаў у Першай сусветнай вайне. Скончыў службу ў 1918 годзе.

Увосень 1919 пасланы Беларускай школьнай рады Меншчыны (БШРМ) у якасці рэзідэнта па арганізацыі беларускага школьніцтва ў Слуцкі павет. З-за непрыязнага стаўлення да яго кіраўніцтва Белнацкаму Случчыны, які складаўся галоўным чынам з беларускіх эсэраў, у лютым 1920 пераведзены ў Бабруйск, пасля ў Барысаўскі павет.

З 1920 года — у польскім войску. Пасля Рыскае дамовы зьехаў у Вільню. Увосень 1920 года паступіў ва ўніверсітэт Стэфана Баторыя на факультэт польскай філалогіі, дзе зацікавіўся беларускім нацыянальным рухам. У канцы 1922 г. адышоў ад актыўнай працы У БСС. Скончыў універсітэт са ступенню магістра. У 1925 годзе атрымаў званне старшага лейтэнанта і прызначэнне на службу ў гарнізон Войска Польскага ў Берасці, быў інтэндантам склада Берасцейскае крэпасці. Да Другой сусветнай вайны працаваў намеснікам дырэктара Зямельнага банка ў Вільні. 1 верасня 1939 года як афіцэр рэзерву быў мабілізаваны ў польскую армію. Быў узяты ў палон чырвонаармейцамі, трапіў у лагер для ваеннапалонных у Казельску, дзе, хутчэй за ўсё, звар'яцеў. Яго адправілі ў Смаленскі псіхіятрычны шпіталь, затым у Асташкаўскі лагер, дзе расстралялі. Дакладная дата растрэлу і месца пахавання невядомыя.

На зьездзе прадстаўнікоў Заходняй Беларусі, які адбываўся 11 і 12 снежня 1921 года ў Вільні выступіў з такімі словамі:

«Сяляне! Я хачу сказаць пару слоў ад імя беларускіх студэнтаў — Вашых сыноў, каторые з вялікім трудам папалі ў высшае вучэбнае завядзеньне. Мы тутака сабраліся сягоньня і маем магчымасьць свабодна гаварыць аб сваіх справах і адносінах да польскага народу. Вялікшая частка нашай Беларусі знаходзіцца яшчэ пад маскоўскай нагайкай і мы павінны памятаць аб сваім становішчы. Між вамі няма многіх лепшых сыноў, каторыя мелі бы права тут судзіць і падаць свой голас аб тэй справе, аб якой тутака гаворыцца. Я хачу сказаць, што мы ня йдзём тым шляхам, па якім павінны ісьці, я хачу напомніць, што вы пачынаеце ісьці крывой дарогай…». У той момант старшыня зьезду перарваў яму голас.

16 сакавіка 1922 году Францішак Пяткевіч і Антон Абрамовіч, як прадстаўнікі БСС былі на аўдыенцыі ў начальніка Польскае дзяржавы Юзэфа Пілсудскага.

На здымку — сябры Беларускага Студэнцкага саюзу, 1930-ыя гг.

#івянеччына