Кастель (каталонча castells) ёки «одамлардан ясалган минора» - бу анъанавий равишда Каталониядаги фестиваллар пайтида одамлардан қурилувчи миноралардир. Кастеллар жамоаси фестивал давомида энг баланд ва мураккаб минора қуриш бўйича беллашишади. Анъана Таррагона минтақасидан келиб чиққан ва айниқса Каталониянинг жанубида кенг тарқалган. Кастель, валенсияликларнинг диний маросими бўлмиш Муишерангадан келиб чиққан. Фақат Муишерангадан фарқли кастелларда турли диний маросим ва рақсларсиз, асосий эътиборни минорани қуришга қаратишади.*

Ҳар бир миноранинг номи иккита рақамни ўз ичига олади: биринчиси ҳар бир даражадаги одамлар сонини, иккинчиси минорадаги даражалар сонини билдиради. Масалан, Tres de Vuit (3 de 8): минора саккиз даражалик бўлиб, ҳар бир даража уч кишидан иборат.*Википедия

*Алан Макмастерс ҳақидаги ёлғон

2012-йил 6-февраль Британиядаги университетлардан бирида, ўқитувчи талабалардан дарс тайёрлашда Википедиядаги мақолалардан фойдаланмасликни, таниши Мэдди Кеннеди, электрон тостер ҳақидаги мақолада яратувчи сифатида ўз исмини киритганини мисол келтиради. Дарсда ўтирган талабалар Алан ва Алекс, ҳазил тариқасида Мэдди Кеннеди исмини Алан Макмастерсга ўзгаритириб, ихтирочининг Эдинбурлик эканини, 1893-йилда тостерни яратганини келтириб ўтишади. Бу таҳрирлашлар эса Википедия томонидан мақулланади.

Бир йил ўтгач талабалар, ушбу ёлғон қанчалик узоққа боришини текшириш учун "ихтирочи" Алан Макмастерснинг саҳифасини яратиб, суръати сифатида Аланнинг расмини фотошоп орқали ўзгартириб жойлашади.

Қизиқ томони, Википедиядаги ушбу мақола, турли журнал ва газеталардаги мақолаларда электр тостер ихтирочиси сифати келтириб ўтилади. Талабалар эса газетадаги мақолаларни Википедиядаги мақолага жойлаб бораверади. Шотландиядаги бир мактаб Макмастерс кунини нишонлаши-ю, 50 фунтлик Англия банкнотасида суръати туширилиш мумкин бўлган 989 та номзоддан бири сифатида Алан Макмастерс киритилиши, 2014-йил Шотландия мустақиллиги бўйича референдумда сиёсатчилар Шотландияда Макмастерсдек ихтирочи яшаганини келтириб ўтишганининг барчасига талабаларнинг ёлғон мақоласи сабаб бўлади.

2022-йил июль ойида Reddit веб-сайтининг Википедия мақолаларидаги вандализмга бағишланган бўлими иштирокчиси Адам, мақоладаги Макмастерснинг фотосурати фотошопда қайта ишланганини аниқлаб, бу маълумотни Википедия маъмуриятига маълум қилади. Маълумот тасдиғини топгач Макмастерс ҳақидаги мақолалар ўчирилиб, Алекснинг Википедиядаги саҳифаси блокланади*.

Википедия

*Татарлар ва Тартария

Ўрта асрлар хариталарида Тартария номли давлатни кўриш мумкин бўлган.

17-аср охирида Москвага келган франсуз тарихчиси Филипп Аврил Татарлар билан суҳбат чоғида улар ўзларини Тартар эмас Татар дейишларини аниқлайди. Шундан кейин нима учун Европада Тартарлар номи пайдо бўлганини ўрганиб бошлайди.

13-асрда Чингизхон бошлиқ Мўғул-татарларнинг шавқатсизлиги, қонунларга, диний буйруқларга бўйсунмаслиги, ўзи эгаллаган барча ерни кулини кўкка совуриб, аҳолини қириб ташлаши ҳақида хабарлар бутун Европага тарқалади.

Англиялик монах хронист Матфей Парижский ўзининг "Катта хроника(Chronica majora)" асарида мўғул-татарларни ўта ваҳший қилиб тасвирлаган.

Шундай қилиб Европаликлар ўзлари учун таниш бўлган Тартар(юнон мифологиясида Аид салтанатининг энг туби ва даҳшатли жойи) номи билан ассоциация қилишади ва Татар сўзи Европаликлар учун Тартар каби даҳшат ва шавқатсизлик маъноларида қўлланилган.

Ҳозирда инглиз тилида тартар сифати ўта жаҳлдор инсонга нисбатан қўлланади.*Википедия