Этимологический словарь тюркских языков
Turkiy tillarning etimologik lug'ati - (qisqartmasi ESTYA) 1974 yilda Ervand Vladimirovich Sevortyan (1901 - 1978) boshchiligidagi mualliflar jamoasi tomonidan boshlangan ko'p jildli nashr. Bugungi kunga qadar lug'atning 7 jildi nashr etilgan.

Turkiy tillarning etimologik lug’atlarida orasida ilk jiddiy tadqiqotlardan biri bo’lgan Martti Räsänenning “Versuch Eınes Etymologıschen Wörterbuchs Der Turksprachen” (turkiy tillarning etimologik lug’ati tajribasi) kitobidir. 1969-yilda nashr etilgan ushbu muhim asarda har bir so‘zning eng qadimgi shakli (eski turkiy, o‘rta turkiy va hokazo), agar mavjud bo‘lsa hozirgi shakli kiritilgan va ma’nolari yozilgan.
Hatto ba'zi so'zlar Ural va Oltoy tillaridagi shakllar bilan taqqoslangan va mo'g'ul, manchu-tunguz, koreys va fin tillaridan ham misollar berilgan.

G’arb tillarining ko’pida so’z boshida ç undoshi o’rniga t borligi ko’riladi. Lekin ildizini olib qaraganda choy bilan g’arb tillaridagi tea/te bir so’z. Bizga ham, g’arbga ham choy Xitoydan kelgan. Farqi shuki bizga choy karvon yo’llari orqali kelgan bo’lsa, g’arbga dengiz yo’li bilan borgan.

U davrning xitoycha xususiyatiga ko’ra shimolda yashovchilarning tilida so’z boshidagi ç tovushi janubda t sifatida talaffuz qilingan. Shimoldagi ça janubda ta/te bo’lgan. Natijada kema bilan Xitoyga ilk kelgan gollandiyaliklar g’arbga choyni olib borayotganda janubiy Xitoy shevasiga mos ravishda te sifatida tanishtirgan. Bizga esa çay o’laroq Xitoyning shimoliy qismidan o’zlashgan. Demak #choy va #tea bir so’zning ikki ko’rinishi ekan.