श्री-वैदिक-स्मार्त्त-कोशः🌼

Description
श्रुतिस्तु वेदो विज्ञेयो धर्मशास्त्रस्तु वै स्मृतिः ।
ते सव्वमीमांस्येताभ्यां धर्मो हि निर्वभौ ॥ ( मनु २ / १०)
We recommend to visit

Welcome to @UtkarshClasses Telegram Channel.
✍️ Fastest growing Online Education App ?
?Explore Other Channels: ?
http://link.utkarsh.com/UtkarshClassesTelegram
? Download The App
http://bit.ly/UtkarshApp
? YouTube?
http://bit.ly/UtkarshClasses

Last updated 2 months ago

https://telegram.me/SKResult
☝️
SK Result
इस लिंक से अपने दोस्तों को भी आप जोड़ सकते हो सभी के पास शेयर कर दो इस लिंक को ताकि उनको भी सही जानकारी मिल सके सही समय पर

Last updated 1 week, 1 day ago

प्यारे बच्चो, अब तैयारी करे सभी गवर्नमेंट Exams जैसे SSC CGL,CPO,CHSL,MTS,GD,Delhi पुलिस,यूपी पुलिस,RRB NTPC,Group-D,Teaching Exams- KVS,CTET,DSSSB & बैंकिंग Exams की Careerwill App के साथ बहुत ही कम फ़ीस और इंडिया के सबसे बेहतरीन टीचर्स की टीम के साथ |

Last updated 1 month, 4 weeks ago

1 month ago
1 month, 2 weeks ago
1 month, 2 weeks ago
3 months, 1 week ago
3 months, 1 week ago
**जन्माद्यस्य यतोऽन्वयादितरतश्चार्थेष्वभिज्ञः स्वराट्

जन्माद्यस्य यतोऽन्वयादितरतश्चार्थेष्वभिज्ञः स्वराट्
तेने ब्रह्म हृदा य आदिकवये मुह्यन्ति यत्सूरयः।
तेजोवारिमृदां यथा विनिमयो यत्र त्रिसर्गोऽमृषा
धाम्ना स्वेन सदा निरस्तकुहकं सत्यं परं धीमहि॥

(श्रीमद्भागवतमहापुराण ०१।०१।०१)
यं ब्रह्मा वरुणेन्द्ररुद्रमरुतः स्तुन्वन्ति दिव्यैः स्तवै-
र्वेदैः साङ्गपदक्रमोपनिषदैर्गायन्ति यं सामगाः।
ध्यानावस्थिततद्गतेन मनसा पश्यन्ति यं योगिनो
यस्यान्तं न विदुः सुरासुरगणा देवाय तस्मै नमः॥

(श्रीमद्भागवतमहापुराण १२।१३।०१)

3 months, 2 weeks ago

बौद्धप्रस्थानमें "
न सन् नासन् न सदसन्न चाप्यनुभयात्मकम्" -

यह चार कोटियोंमें निषेध मुखसे वस्तुका प्रतिपादन है, 'न भावो नाप्यभावः", "न नित्यो नाप्यनित्यः", "नोच्छेदो नापि शाश्वतः।" यह दो कोटियोंमें निषेध मुखसे वस्तुका प्रतिपादन है, "अद्वय" यह एक कोटिमें निषेध मुखसे वस्तुका प्रतिपादन है। परन्तु "नित्यो ध्रुवः शिवः " की उक्तिसे विधिमुखसे वस्तुका प्रतिपादन है। "जो अनित्य नहीं, वह नित्य है। जो अध्रुव नहीं, वह ध्रुव है। जो अशिव नहीं, वह शिव है।" की दृष्टिसे यह एक कोटिमें विधिमुखसे आत्मवस्तुका प्रतिपादन है। नित्यको केवल अनित्यका, ध्रुवको केवल अध्रुवका तथा शिवको केवल अशिवका प्रतिषेध मानें तो प्रतिपाद्यशून्य अभावात्मक असत् ही सिद्ध होगा। ऐसी स्थितिमें उसे चतुष्कोटि - विनिर्मुक्त कहना वाग्विलासमात्र सिद्ध होगा। बन्ध्या - पुत्र, शश - शृङ्ग, आकाश - कुसुममें बन्ध्या और पुत्र, शश तथा शृङ्ग, आकाश और कुसुम - दोनों शब्द भाववाचक हैं। तथापि बन्ध्यापुत्रादि अलीक पदार्थ हैं। विवाहिता बन्ध्यामें देहगत प्रतिबन्धकताके कारण सन्तानहीनता होती है। नरमें चतुष्पाद, पुच्छ, पक्ष तथा शृङ्ग चारोंसे विहीनता पुरुषार्थ चतुष्टयसाधकता है। वानरमें चतुष्पाद - पक्ष - शृङ्गः - विहीनता धर्म, अर्थ, काम साधकता है। कपोतादिमें द्विपाद, पुच्छ और पक्षसम्पन्नता अर्थ, कामसाधकता तथा नभचरता है। गवादिमें चतुष्पाद, पुच्छ तथा शृङ्गः - संम्पन्नता अर्थ, कामसाधकता तथा भूचरता है। आर्द्रपृथ्वीमें पुष्पकी उपादानता तथा जलकी निमित्तता सिद्ध है। पङ्किल जलमें तापापनोदक और सुगन्धित पुष्पकी प्रचुर निमित्तता सिद्ध है। तद्वत् पुष्पाभिव्यक्तिमें भूमि तथा बीजनिष्ठ उष्णता, प्राणदा तथा अवकाशप्रदता भी सन्निहित है, तथापि पुष्पकी भूमिकुसुम, जलकुसुम (जलज) ही संज्ञा है, न कि तेजः कुसुम, वायुकुसुम या आकाशकुसुम। इसका कारण पृथ्वी तथा जलकी प्रधानता या मुख्यता है।

वैदिकप्रस्थानमें "
नान्तः प्रज्ञं न बहिष्प्रज्ञं नोभयतः प्रज्ञं न प्रज्ञानधनं न प्रज्ञं नाप्रज्ञम्। अदृष्टमवहार्यमग्राह्यमलक्षणमचिन्त्य- मव्यपदेश्यमेकात्मप्रत्ययसारं प्रपञ्चोपशमं शान्तं शिवमद्वैतं चतुर्थं मन्यन्ते स आत्मा स विज्ञेयः " (माण्डूक्योपनिषत् ७) में "नान्तः प्रज्ञ "
आदि निषेध मुखसे आत्माका प्रतिपादन है। "शान्तं शिवम्" • यह विधिमुखसे आत्माका प्रतिपादन है।

"न सती, न असती, न सदसती" (सर्वसारोपनिषत् ४) के अनुसार माया न सती है, न असती, न उभयरूपा सदसती ही। परन्तु "ॐ तदाहुः किं तदासीत्तस्मै स होवाच न सन्नासन्न सदसदिति तस्मात्तमः सञ्जायते।" (सुबालोपनिषत् १), "...तमः परे देव एकीभवति परस्तान्न सन्नासन्नासदसदित्ये- तन्निर्वाणानुशासनमिति वेदानुशासनम् "
से तमस् का लयस्थान और उद्धवस्थान परदेवस्वरूप ब्रह्म भी सत्, असत् तथा सदसत् से विलक्षण सिद्ध होता है। "
सविलासमूलाविद्या सर्वकार्योपाधिसमन्विता सदसद्विलक्षणानिर्वाच्या " (त्रिपाद्विभूतिमहानारायणोपनिषत् ३)
के अनुसार मूलाविद्यारूपा माया सत्, असत् से विलक्षणा अनिर्वाच्या है। वेदान्ती मायाको सदसद्विलक्षणा अनिर्वाच्या मानते हैं।

नासदूपा न सदूपा माया नैवोभयात्मिका।
अनिर्वाच्या ततो ज्ञेया मिथ्याभूता सनातनी।। (बृहन्नारदीय)

"माया न असत् है, न सत् ही, न उभयात्मिका ही, वह मिथ्या और सनातनी है। अतः अनिर्वाच्या ही समझने योग्य है।।"

यह लेख बौद्ध सिद्धांत और वेदांत से लिया गया है ?

#श्रीवैदिक स्मार्त्त

3 months, 2 weeks ago

कुछ विलक्षण मस्तिष्क के बुद्धिजीवी मूर्खों को यह नहीं पता की सारे स्मृतियां के प्रमाणों से प्रबल मनुस्मृति के वचन होते हैं।
मनुस्मृति के वचनों को वेदों ने स्पष्ट स्वीकार करते हुए कहां है यजुर्वेद में, तैत्तरीय संहिता यद्वै किञ्ज्ञ मनुरवदत् तद् भेषजम् (कृष्ण यजुर्वेद/तैत्तरीय संहिता/2/2/10/2) मनु ने जो कुछ कहा है वह औषधि 23/16/17 है।

मनुस्मृति भी वेदों द्वारा ही स्वीकृत है। वेद कहते हैं; मनु जो कहे वही औषधि है-
यद्वै किञ्ज्ञ मनुरवदत् तद् भेषजम्(कृष्ण यजुर्वेद/तैत्तरीय संहिता/2/2/10/2)
सामवेद में भी यही कहा गया है, पचविंश ब्राह्मण: मनुः यत् किज्ञावदत् तत् भैषज्यायै (तंड्यब्रह्मण 23/16/17)

वेदार्थोपनिबद्धत्वात .... दुश्यते || (बृह. स्मृति संस्कार्खंड 13-१४)

अर्थात – वेदार्थों के अनुसार रचित होने के कारण सब स्मृतियों में मनुस्मृति ही सबसे प्रधान एवं प्रशंसनीय है ! जो मनु स्मृति के अर्थ के विपरीत है, वह प्रशंसा के योग्य अथवा ग्राहय नहीं है ! तर्कशास्त्र, व्याकरण आदि शास्त्रों की शोभा तभी तक है जब तक धर्म, अर्थ, मोक्ष का उपदेश देने वाला मनु नहीं होता अर्थात मनु के उपदेशों के समक्ष सभी शास्त्र निस्तेज, प्रभावहीन प्रतीत होते है

श्रुतिप्रमाणको धर्मः हारीत, कुल्लूक, मनु० २, १ की टीका। श्रुतिस्मृतिविहितो धर्मः - श्रुति और स्मृति द्वारा विहित आचरण धर्म है। वसिष्ठधर्मसूत्र १. ४. ६ । इन कतिपय परिभाषाओं से यही ज्ञात होता है कि धर्म का मूल है वेद और स्मृति, और इनको प्रमाण मानकर विहित नियम या आचार ही धर्म हैं।

वेद धर्म का मूल है- "वेदो धर्ममूलम् । तद्विदा" च स्मृतिशीले। आपस्तम्वधर्मसूत्र- "धर्मसमयः प्रमाणं वेदाश्च" १. १. १. २। धर्म को जानने वाले वेद का मर्म समझने वाले व्यक्तियों का मत ही वेद का प्रमाण है।

अस्मिन् धर्मोsखिलेनोक्तः -मनु० ०१।१०७ मनु स्मृति में सभी धर्म कह दिये गये हैं और जो कुटुम्ब,कुल,ग्राम, राष्ट्र , साधारण, वर्ण, आश्रम, अन्तराल, निमित्तादि धर्म कहे , क्या केवल उतना ही धर्म होगा ? तो मनु ने ही कहा कि मनु के अविरुद्ध स्मृत्ति भी स्मार्त्त आचार को प्रमाणित करेगी । लेकिन स्मृतियों में तो इतिहास के ग्रन्थ भी आयेंगे , पुराण भी आयेंगे , तन्त्र भी आने लगेंगे , क्या सभी आचार प्रमाण होंगे ?

क्योंकि पुराण, मनुस्मृति , वेदांग और वेद -- ये चार ( पुराणं मानवो धर्मः साङ्गो वेदश्चिकित्सितम्) मनु अथवा श्रीकुमारिल भट्ट के तन्त्रवार्तिक के वचनाधार पर ईश्वराज्ञा से ही सिद्ध कोटि के धर्म कहे जाने से हेतु से हन्तव्य (तर्क से खण्डनीय) नहीं होते ,

मनु स्मृति के विरुद्ध कोई भी स्मृति- वचन प्रशंसनीय नही होता , वह चाहे किसी भी स्मृति ने क्यों न कहा हो । तन्त्रवचन से प्रबल प्रमाण पुराणवचन होता है, पुराणवचन से प्रबल स्मृतिवचन और स्मृतिवचन से प्रबल श्रुतिवचन - यह व्यवस्था शास्त्र में प्रतिपादित है । और क्योंकि मनु ने देश, जाति, कुल धर्मों के साथ साथ पाखण्ड धर्म भी बता ही दिये हैं -

देशधर्माञ्जातिधर्मान् कुलधर्मांश्च शाश्वतान् । पाषण्डगणधर्मांश्च शास्त्रेsस्मिन्नुक्तवान्मनुः ।। मनु० ०१।११८,

उसी से सभी आचारों की समीक्षा की जाती है । इसलिये सब प्रकार के आचारों के उपर सर्वश्रेष्ठता तो श्रौत -स्मार्त्ताचार की ही रहने वाली है , तभी तो मनु ने यही कहा कि -

आचारः परमो धर्मः श्रुत्युक्तः स्मार्त्त एव च - मनु० ०१।१०८

अर्थात् वेद में बताया हुआ वेदाचार और स्मृति में बताया हुआ स्मार्त्ताचार यही 'परम धर्म' है ।

परम धर्म का यही मतलब है कि इस वेदाचार और स्मार्त्ताचार के सम्मुख कोई भी धर्म प्रधान नहीं है ,
इसलिये मनु के सिद्धान्त के विरुद्ध कोई भी स्मृति सम्मान को प्राप्त नहीं होती । मनु के शासन में ही हमारे आर्यावर्त्तदेश भारत में धर्म प्रतिष्ठित है श्रुतिस्मृतिविहितो धर्मः ।

#श्रीवैदिकस्मार्त्त

3 months, 2 weeks ago

भगवान्भास्कर के पूजन हेतु विशेष काल आज (कार्तिकशुक्लसप्तमी, शुक्रवार)

दीक्षित/अदीक्षित सभी इस निर्देशानुसार आज उपर्युक्त नाममन्त्र का अष्टोत्तरसहस्र (१००८) बार जप करें।

आज उषा काल में उदित होते भगवान् सूर्यनारायण को अर्घ्यादि प्रदानकर सविधि उनकी आराधना करें।

सर्वसामान्य षोडशोपचारादि सहित:- सूर्यपूजा विधानम्

3 months, 2 weeks ago
3 months, 3 weeks ago
We recommend to visit

Welcome to @UtkarshClasses Telegram Channel.
✍️ Fastest growing Online Education App ?
?Explore Other Channels: ?
http://link.utkarsh.com/UtkarshClassesTelegram
? Download The App
http://bit.ly/UtkarshApp
? YouTube?
http://bit.ly/UtkarshClasses

Last updated 2 months ago

https://telegram.me/SKResult
☝️
SK Result
इस लिंक से अपने दोस्तों को भी आप जोड़ सकते हो सभी के पास शेयर कर दो इस लिंक को ताकि उनको भी सही जानकारी मिल सके सही समय पर

Last updated 1 week, 1 day ago

प्यारे बच्चो, अब तैयारी करे सभी गवर्नमेंट Exams जैसे SSC CGL,CPO,CHSL,MTS,GD,Delhi पुलिस,यूपी पुलिस,RRB NTPC,Group-D,Teaching Exams- KVS,CTET,DSSSB & बैंकिंग Exams की Careerwill App के साथ बहुत ही कम फ़ीस और इंडिया के सबसे बेहतरीन टीचर्स की टीम के साथ |

Last updated 1 month, 4 weeks ago